diff --git a/src/main/resources/META-INF/catalog.xml b/src/main/resources/META-INF/catalog.xml index bda7476..24d8f74 100644 --- a/src/main/resources/META-INF/catalog.xml +++ b/src/main/resources/META-INF/catalog.xml @@ -5,6 +5,7 @@ + diff --git a/src/main/resources/css/dedicon-default.scss b/src/main/resources/css/dedicon-default.scss index 17750bc..b958c53 100644 --- a/src/main/resources/css/dedicon-default.scss +++ b/src/main/resources/css/dedicon-default.scss @@ -33,10 +33,10 @@ /* level1 { -obfl-keep-with-previous-sheets: 2; -obfl-keep-with-next-sheets: 2; -} +} */ p { volume-break-inside: -obfl-keep(1); -} */ +} /* -------------------------------------------------------------------------------- * Page layout diff --git a/src/main/resources/xml/xproc/dtbook-to-pef.xpl b/src/main/resources/xml/xproc/dtbook-to-pef.xpl index adf0560..17f1cb4 100644 --- a/src/main/resources/xml/xproc/dtbook-to-pef.xpl +++ b/src/main/resources/xml/xproc/dtbook-to-pef.xpl @@ -197,7 +197,7 @@ - + @@ -288,7 +288,7 @@ - + diff --git a/src/test/resources/pef/volumes-test-1.pef b/src/test/resources/pef/volumes-test-1.pef index 56654a9..344befd 100644 --- a/src/test/resources/pef/volumes-test-1.pef +++ b/src/test/resources/pef/volumes-test-1.pef @@ -4,7 +4,7 @@ application/x-pef+xml identifier? - 2017-09-25 + 2018-03-20 Maximum number of sheets 1 nl @@ -38,7 +38,6 @@ ⠃⠇⠁⠃⠇⠁ ⠃⠇⠁⠃⠇⠁ ⠃⠇⠁⠃⠇⠁ - ⠃⠇⠁⠃⠇⠁ @@ -65,6 +64,9 @@ ⠃⠇⠁⠃⠇⠁ ⠃⠇⠁⠃⠇⠁ + + ⠃⠇⠁⠃⠇⠁ + diff --git a/src/test/resources/pef/volumes-test-2.pef b/src/test/resources/pef/volumes-test-2.pef index 70b3dd9..0b5de05 100644 --- a/src/test/resources/pef/volumes-test-2.pef +++ b/src/test/resources/pef/volumes-test-2.pef @@ -4,7 +4,7 @@ application/x-pef+xml identifier? - 2017-10-20 + 2018-03-20 @@ -38,10 +38,6 @@ ⠁⠁⠁⠁⠁ ⠃⠃⠃⠃⠃⠤ - - - -
⠃⠃⠃⠃⠃ ⠁⠁⠁⠁⠁ @@ -53,6 +49,10 @@ ⠁⠁⠁⠁⠁ ⠃⠃⠃⠃⠃⠤ +
+ + +
⠃⠃⠃⠃⠃ ⠁⠁⠁⠁⠁ diff --git a/src/test/resources/xml/313542.xml b/src/test/resources/xml/313542.xml deleted file mode 100644 index 0094e2b..0000000 --- a/src/test/resources/xml/313542.xml +++ /dev/null @@ -1,3907 +0,0 @@ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -Wraak van de wolf -Bert Wiersema - -

Dit boek is uitsluitend bestemd voor eigen gebruik door mensen met een leesbeperking. Het wordt uitgeleend door Passend Lezen of de lokale bibliotheek. Alle intellectuele eigendomsrechten op dit boek berusten bij de Koninklijke Bibliotheek. Productie en distributie vinden plaats op basis van art. 15i uit de Nederlandse Auteurswet en conform de Regeling Toegankelijke Lectuur voor mensen met een leesbeperking. Kopiëren, uitlenen of doorverkopen aan anderen is niet toegestaan. Het boek is in 2017 geproduceerd door Dedicon.

-

Wraak van de wolf is de tweede midithriller die bij Uitgeverij Columbus verschijnt. Midithrillers zijn spannende, dikke boeken, waarin jongeren de hoofdrol spelen. Dus als je een meeslepend verhaal zoekt voor jonge mensen, is de midithriller net wat voor jou.

-

Lees ook de eerste midithriller die bij Columbus verscheen: het boek Chess van Heerco Wallinga.

- - -4 -

Wraak van de wolf

-

Bert Wiersema

-

ISBN 978-90-8543-054-4

-

NUR 284, 285

-

Ontwerp omslag: BEEEP grafisch ontwerp bno

-

Illustratie omslag: Roelof van der Schans

-

Opmaak binnenwerk: Gerard de Groot

-

Eerste druk 2007

-

Tweede druk 2008

-

Derde druk 2010

-

Copyright 2007 UITGEVERIJ COLUMBUS - HEERENVEEN

-

Alle rechten voorbehouden.

-

Uitgeverij Columbus is onderdeel van Uitgeversgroep Jongbloed te Heerenveen

-

www.jongbloed.com

- - -5 -

Inhoudsopgave

- -
  • Proloog 7
    • -
  • Hoofdstuk 1. 10
    • -
  • Hoofdstuk 2. 21
    • -
  • Hoofdstuk 3. 30
    • -
  • Hoofdstuk 4. 41
    • -
  • Hoofdstuk 5. 48
    • -
  • Hoofdstuk 6. 57
    • -
  • Hoofdstuk 7. 67
    • -
  • Hoofdstuk 8. 77
    • -
  • Hoofdstuk 9. 83
    • -
  • Hoofdstuk 10. 95
    • -
  • Hoofdstuk 11. 103
    • -
  • Hoofdstuk 12. 115
    • -
  • Hoofdstuk 13. 125
    • -
  • Hoofdstuk 14. 133
    • -
  • Hoofdstuk 15. 140
    • -
  • Hoofdstuk 16. 145
    • -
  • Hoofdstuk 17. 150
    • -
  • Hoofdstuk 18. 158
    • -
  • Hoofdstuk 19. 165
    • -
  • Hoofdstuk 20. 177
    • -
  • Hoofdstuk 21. 186
    • -
  • Hoofdstuk 22. 195
    • -
  • Hoofdstuk 23. 202
    • -
  • Hoofdstuk 24. 209
    • -
  • Hoofdstuk 25. 214
    • -
  • Hoofdstuk 26. 224
    • -
  • Hoofdstuk 27. 233
    • -
  • Hoofdstuk 28. 240
    • -
  • Hoofdstuk 29. 256
    • -
  • Hoofdstuk 30. 264
    • -
  • Hoofdstuk 31. 268
    • -
  • Hoofdstuk 32. 273
    • -
  • Hoofdstuk 33. 282
    • -
  • Hoofdstuk 34. 296
    • -     -6 -     - -7 -

    Proloog

    -

    Maandagmorgen 18 september, 8.55 uur

    -

    Vader start de motor. Een zacht gegrom klinkt vanachter het dashboard van de schitterende Audi A8. Hij duwt de wagen in de versnelling en rijdt langzaam weg. Jerome kijkt nog even naar huize Moselblick. Heerlijk weekend gehad samen met pa. Naast hem geeft vader een straal gas en schiet het erf af. Al in de eerste bocht gieren de banden.

    -

    'Stoere bink', lacht Jerome als ze de bocht door schieten. De ESP heeft er moeite mee om de wagen op de weg te houden. Jerome verwacht een soort indianenkreet van vader die blijkbaar even gek wil doen. Maar vader juicht niet.

    -

    'Shoot, wat is dat?' verstaat Jerome.

    -

    Hij kijkt opzij. De glimlach verdwijnt van zijn gezicht. Vader kijkt met een verbeten gezicht naar de weg. Zijn handen klemmen om het stuur. Jerome ziet zijn gestrekte been. Pa trapt vol op het rempedaal, maar de wagen remt niet. Integendeel. Steeds harder schieten de boomstammen voorbij. De volgende bocht komt met angstwekkende snelheid dichterbij.

    -

    'Trek aan de handrem!' schreeuwt vader. Wat is dat? Paniek in vaders stem? Vader raakt nooit in paniek. Is door niets van de wijs te brengen. Geschrokken kijkt Jerome opzij.

    -

    'De rem! Toe! Ik moet mijn handen aan het stuur houden!'

    -

    Jerome pakt de handrem met zijn linkerhand en trekt. Helpen doet het niet. De wagen schiet de tweede bocht in. De achterkant glijdt weg en slaat met een klap tegen een dikke boomstam. Jerome wordt heen en weer geslingerd op zijn stoel. Zijn hand klemt nog steeds om de handrem. Zijn adem komt hijgend uit zijn mond. Wilde angst bruist in hem omhoog. Hoe kan dit? Met een ruwe stuurbeweging weet vader de wagen terug op de weg te dwingen, maar de volgende bocht komt er 8direct achteraan. Nu schieten de voorwielen over de rand van de weg, die zich het dal in slingert. Grind spat omhoog. Een stevig teerpaaltje vliegt omhoog, mist op een haar de voorruit en bonkt op het dak. Een droge knal. De airbags komen tevoorschijn. De wagen schiet tussen een rij boomstammen door. De donkere stammen flitsen in zijn ooghoeken langs het raam. Als door een wonder glijden ze er precies tussendoor. De wagen bokt omhoog. Komt met al zijn vier wielen van de grond. Jerome kijkt over de voor zijn borst dansende airbag: een draad, gaas, paaltjes. Met een akelig knarsend, schurend geluid schraapt de wagen even langs het hekwerk, rukt een paar paaltjes uit de grond en schiet dan over de rand van de helling. Onder hem verdwijnt de wereld. Een helling die van bovenaf gezien akelig schuin naar beneden buigt. In de diepte glinstering van water. De Moezel. Jerome hoort een gil naast zich. Hij wordt in zijn airbag geduwd. Met steeds toenemende snelheid glijdt de wagen de helling af. Overal staan wijnranken. De stokken waaraan de druiven gebonden zijn, breken als luciferhoutjes als de zware A8 er overheen schiet. Even danst de bolide omhoog. Kletst terug op zijn wielen. Het chassis kraakt. Het veiligheidsglas van de voorruit breekt. Glashagel slaat naar binnen. Jerome knijpt zijn ogen dicht. Splinters schampen over zijn gezicht, wind grijpt zijn haar. Jerome klauwt zijn nagels in het dashboard. Doffe klappen als de wagen over een paar dikke stenen langs de oever stuit. Dan raakt de auto het wateroppervlak. Jerome ziet een schuimende golf water van de grille spatten. Hard slaan de waterdruppels in zijn gezicht, alsof iemand een brandslang op hem richt. Een ogenblik maar. Dan wordt het stil.

    -

    Jerome hoort zijn eigen hijgende ademhaling. Verbijsterd staart hij door de voorruit. Trillend heft hij een arm op. Alle spieren doen hem zeer. Dan voelt hij water bij zijn voeten. De wagen loopt vol! Geschrokken kijkt hij opzij. Pa lijkt het bewustzijn verloren te hebben. Hij hangt opzij tegen de ruit. De airbag hangt inmiddels als een slappe ballon naar beneden uit het stuur. Nu pas ziet Jerome dat de wagen scheef in 9het water hangt. Vader zit er al tot zijn middel in. Het water kruipt langzaam hoger.

    -

    'Pa, kom! We moeten er uit!'

    -     -     - - -10 -

    1.

    -

    Maandagmiddag 18 september, 16.35 uur

    -

    'Müssen sie nog mehr wissen?' klinkt de stem van oom Harold wat korzelig. De Duitse politieman schudt zijn hoofd.

    -

    Jerome voelt iets van zich afglijden. Gelukkig, eindelijk weg hier. Weg van dat kale politiebureau met die agenten die maar doorzeuren. Hoe heeft het ongeluk kunnen gebeuren? Hadden jullie ruzie in de auto? Had je vader gedronken? Nee, vader dronk bijna nooit, en zeker niet 's morgens vroeg. Waarom was je moeder er niet bij? Mijn moeder heeft vaak hoofdpijn, Kopfschmerzen, ze is een weekend in een kliniek. Hij heeft nu zo langzamerhand het verhaal al wel tien keer verteld. Zo voelt het tenminste. En al die tijd in het Duits. Vaak moest hij naar de juiste woorden zoeken, wat het gesprek er ook niet gemakkelijker op maakte.

    -

    'Kom Jerome, we gaan', zegt oom Harold zacht terwijl hij zijn hand op Jeromes schouder legt. Jerome wil niets liever.

    -

    Als in een droom komt hij omhoog uit de bureaustoel. De agent geeft hem nog een hand. Hij voelt oom Harolds hand onder zijn elleboog. Samen lopen ze de gang van het bureau door. Een hardstenen vloer, betegelde wanden met hier en daar posters. Jeromes maag trekt zich ineens hevig samen. 'Ik moet overgeven', zegt hij.

    -

    Oom Harold kijkt om zich heen. Links is een toilet. Snel opent hij de deur. Jerome wankelt naar binnen. Hij knielt neer bij de toiletpot. Zijn maag krimpt pijnlijk bij elkaar. Een warme golf komt omhoog. Het ontbijt dat hij vanmorgen samen met vader gegeten heeft. Nu een onherkenbare massa. Weer trekt zijn maag bij elkaar. Koud zweet op zijn voorhoofd. Hij legt een hand op zijn knie, de ander op zijn maag. Hij knijpt zijn 11ogen dicht. Dit is allemaal niet waar. Dit gebeurt niet echt. Hij droomt, straks wordt hij wakker. Dan is het alleen nog maar een nachtmerrie. Van een auto die in het koude water van de Moezel stortte, van een jongen die zijn vader eruit probeerde te halen. Van politie en ambulancepersoneel dat te hulp schoot. Een boze droom.

    -

    Onder zijn hand voelt hij de stof van de flodderige broek die niet zijn broek is. Een broek die de agenten ergens in het ziekenhuis opgesnord hebben. Zijn kleren zitten in de plastic tas die oom Harold op de gang in de hand houdt. De kleren die hij aan had toen het gebeurde.

    -

    Weer voelt hij een golf van misselijkheid door zich heen slaan. Het is wel waar! Het is echt gebeurd! Anders zou hij hier niet in het toilet van een Duits politiebureau zitten.

    -

    Langzaam buigt hij het hoofd. Een zweetdruppel valt op de rand van het toilet. Hij moet hier weg. Met moeite krabbelt hij in de nauwe ruimte overeind. Bij het fonteintje spoelt hij zijn mond en werpt wat water in zijn gezicht. Het voelt even weldadig aan. Even maar. Met papieren handdoekjes uit de automaat veegt hij zijn gezicht en handen droog. In de spiegel ziet hij zichzelf. Een jongen met een krijtwit gezicht en rode gezwollen ogen. Hij voelt tranen opkomen. Het is geen droom. Hij heeft echt geen vader meer. Met het papieren doekje dat hij in de hand houdt, dept hij zijn ogen. Weer protesteert zijn maag, maar hij kan het wegslikken. Nog eens wrijft hij over zijn ogen, zucht diep en werpt het verfrommelde handdoekje in de mand.

    -

    Een rilling trekt over zijn rug. Dat heeft hij altijd als er iets ergs aan de hand is. Angst voor de nieuwe klas, angst voor de tandarts, angst voor nieuwe situaties. En nu? Angst voor de toekomst? Hij kan onmogelijk de consequenties overzien, maar er komt nog heel veel narigheid. Angst, voor een leven zonder vader.

    -

    In de gang staat oom Harold bezorgd naar hem te kijken.

    -

    'Gaat het wat?' Jerome knikt.

    -12 -

    'Moet ik wat voor je halen? Water? Koffie?'

    -

    'Ik wil eigenlijk wel graag naar huis.'

    -

    'De auto staat hier voor de deur. Kom maar.'

    -

    Samen verlaten ze het politiebureau van Cochem. In de verte torent de prachtige burcht hoog boven het pittoreske stadje aan de oude rivier. Jerome ziet alleen de kale hardstenen trappen en de grauwe betonklinkertjes van het parkeerterrein. Tussen de politiewagens staat oom Harolds luxe BMW 730. Hij drukt op de afstandsbediening. De portieren klikken open. Oom Harold houdt de deur open. Jerome stapt in. Hij voelt zich wegzakken in het comfortabele leer. Oom Harold loopt om de wagen heen en neemt plaats achter het stuur. Zwijgend start hij de wagen en rijdt weg.

    -

    Nu ze het naargeestige bureau verlaten hebben, voelt Jerome dat hij zich wat kan ontspannen. Harold voegt zich in het drukke verkeer. De boulevard glijdt aan hen voorbij. Jerome kijkt door de voorruit. Op de Moezel vaart een rondvaartboot. Een dikke zanger en een vrouw met een synthesizer vermaken het publiek op het bovendek. Toeristen kuieren over de boulevard.

    -

    Alsof er niets gebeurd is.

    -

    Oom Harold rijdt in de richting van Koblenz. Een tijdlang volgen ze zwijgend de oever van de Moezel. Daar is de afslag naar Burg Eltz. Eergisteren was hij hier nog met vader. Hij ziet de plek waar ze de auto neergezet hadden omdat ze de lange tocht naar de burcht door het bos wilden maken. Een tocht van meer dan een uur, over een schitterend bospad. In de burcht hadden ze wat gegeten en genoten van het uitzicht. Tranen wellen zomaar op in zijn ogen. Ze waren heel close geweest, pa en hij. Dat had hij de laatste tijd wel vaker. Soms kon hij vader niet uitstaan en hadden ze knallende ruzie, waarbij vooral van zijn kant veel geschreeuwd werd, maar steeds vaker was het of ze vrienden waren. Geen vader en zoon, maar gewoon vrienden met wat leeftijdsverschil. Ze hadden het over zijn toekomstige rol in het bedrijf gehad. Hij 13kijkt opzij naar oom Harold; eigenlijk geen echte oom, maar een vriend van vader, waarmee hij samen het bedrijf opgebouwd heeft. Samen met nog een derde vriend, Cornelis Hamersma. Vader sprak eigenlijk nooit zo veel over de zaak, maar gisteren wel. Pa was opmerkelijk open geweest. Over zichzelf, over zijn jeugd.

    -

    'Hoe zijn jullie vroeger eigenlijk met de zaak begonnen?'

    -

    'Da's een gek verhaal,' begint pa met een lachje om de lippen, 'eigenlijk weinig verheven. Maar ach, we waren jong.'Jerome kijkt opzij.

    -

    'In de beginjaren zeventig wilde ik lang haar hebben. Dat hadden de Beatles en de Rolling Stones ook. Opa en oma in alle staten. Maar wij vonden het prachtig. Cornelis ging het verst. Trok zich niks van zijn ouders aan. Kocht alle platen van de Stones. Wij studeerden medicijnen. Wat de Stones voor de muziekwereld zouden worden, dat zouden wij voor de medische wereld worden. Daar op dat zolderkamertje hebben we elkaar beloofd onze krachten te bundelen. En dat is gelukt. Niemand van ons is begonnen. We hebben het vanaf het begin samen gedaan. Samen hebben we ons eerste medicijn ontwikkeld. Een middel tegen kanker. Tegenwoordig zou je het een paardenmiddel noemen. Maar toen was het een doorbraak. Voor het eerst werd de ziekte een halt toe geroepen.'

    -

    Even moeten ze het gesprek onderbreken. Een smal bruggetje brengt hen naar de andere kant van de beek.

    -

    'Zo verdienden we ons beginkapitaal', hervat pa het gesprek. "We hadden nu het geld om ons eigen laboratorium in te richten. Kort daarna konden we de eerste onderzoekers in dienst nemen. Nou, vanaf toen ging het als een raket omhoog. The sky was the limit. En dat is zo gebleven. In het verleden behaalde resultaten bieden wel degelijk garanties voor de toekomst. Voor jouw toekomst, Jerome. De zaak staat als een huis. In de komende jaren leer ik je alles wat je weten moet. Maak jij eerst het vwo af. Daarna ga je medicijnen studeren, net als ik gedaan heb. Ik merk aan mijn partners dat ze er aan denken langzamerhand af te bouwen. Geen wonder. Cornelis heeft nergens meer aardigheid aan sinds hij in een rolstoel terechtgekomen is. Eigenlijk speelt hij al geen rol van betekenis meer. En Harold, hij doet 14nu nog veel in het bedrijf, maar hij heeft ook wel door dat zijn kinderen het niet van hem zullen overnemen. Hij en oom Cornelis zien de zaak nog als een constante bron van inkomen, maar niet meer als een uitdaging.

    -

    Zou oom Harold echt uit de zaak willen stappen? Daar heeft Jerome nog weinig van gemerkt. Oom Harold woont met zijn vrouw op een klein kasteeltje in Lage Vuursche. Zijn oudste zoon werkt voor een zendingsorganisatie in Kenia. Gebruikt de medicijnen die de fabriek van zijn vader hem levert om daar levens te redden. Een idealist die voorlopig niet naar Nederland terugkomt. Oom Harolds dochter is met een makelaar getrouwd.

    -

    Vanuit zijn ooghoeken kijkt hij naar zijn oom. Net als vader opgeklommen uit de achterbuurten van Groningen. Vader heeft zich ontwikkeld tot een echte heer. Oom Harold eigenlijk niet, die heeft altijd iets lomps gehouden. Iemand die de kasteelheer uithangt, maar het niet echt is. Hij schudt zijn hoofd. Het is niet eerlijk zo te denken. Harold en zijn vrouw Thea zijn onmiddellijk gekomen toen ze van het ongeluk hoorden. Zo zijn ze dan ook wel weer.

    -

    'Gaat het een beetje?' klinkt onverwacht de stem van oom Harold.

    -

    Jerome schrikt op.

    -

    'Jawel', zegt hij zacht. Hij ziet dat ze inmiddels de snelweg bereikt hebben. Oom Harold rijdt niet hard. Jerome weet dat deze wagen makkelijk harder dan tweehonderd kilometer per uur kan rijden. Hij weet ook dat oom Harold graag hard rijdt. In Nederland lapt hij de snelheidsregels vaak aan zijn laars en in Duitsland rijden is een feest voor hem, maar nu houdt hij zich in. Voor hem natuurlijk.

    -

    'Wat is er eigenlijk precies gebeurd?' probeert oom Harold voorzichtig. 'Als je erover praten wilt tenminste.'

    -

    Jerome knikt.

    -

    'Pa en ik waren een weekendje naar ons vakantiehuis gegaan', begint hij. 'Ma was immers in de hoofdpijnkliniek. Pa wilde 15eerst nog niet gaan. Hij vond het raar om er even tussenuit te gaan terwijl ma in zo'n kliniek was. Maar ma wilde het zelf. Geen bezoek, gaan jullie alsjeblieft een weekendje weg.'

    -

    Oom Harold knikt.

    -

    'Je moeder was niet in staat om je op te halen. Daarom ben ik gekomen.'

    -

    'U zei net op het bureau dat het redelijk met haar ging.'

    -

    'Naar omstandigheden', zegt oom Harold. 'Het is goed dat je mij eerst gebeld hebt vanuit Duitsland. Ik ben meteen met tante Thea naar de kliniek gereden. Je moeder had nog steeds last van hoofdpijn. Het leek me beter haar maar niet mee hierheen te nemen. Ik heb Thea bij haar achtergelaten en ben meteen gekomen om jou op te halen. Ik regel de rest ook wel. Hoe zijn jullie in vredesnaam in de Moezel terechtgekomen?'

    -

    'Dat weet ik ook niet', zegt Jerome. 'Het leek wel of de remmen het niet meer deden. We schoten van de weg, dwars door een wijngaard van de helling af. De klap op het water was afschuwelijk. We zakten weg in het water. Ik kon pa niet loskrijgen.'

    -

    Zijn hoofd zakt in zijn handen.

    -

    'Ik kreeg hem niet los. Ik heb het geprobeerd! Echt, maar het lukte gewoon niet.'

    -

    'Pa, we moeten er uit.' Vader knikt vaag. Een slappe hand komt omhoog uit het water.

    -

    'Ik trek u d'r wel uit. Wacht maar.' Met moeite tilt hij zijn vaders bovenlichaam een klein stukje op. Dit lukt hem nooit. Wacht. De gordel. Hij voelt in het water. Waar is die ellendige sluiting? Wild tast hij rond. Nergens te vinden. Dat ellendige ding zit niet op de plek waar hij hoort. Rustig, geen paniek. Hij glijdt met zijn vingers over de middenconsole. Hier hoort het ding te zitten, maar hij zit er niet. Het water! Wat stijgt dat water snel! Als hij naar buiten kijkt, ziet hij dat de loodzware wagen wegzakt. Het water kruipt over de motorkap naar boven. Maar dan zal vader straks onder water verdwijnen. Hij moet die ellendige sluiting vinden! Hij volgt de riem naar beneden, 16daar verdwijnt hij in de stoel. In de stoel? Hoe kan de riem in de stoel verdwijnen. Waar zit de sluiting? Dat ding kan toch niet verdwenen zijn? Hij probeert zijn hand verder te wringen maar het lukt hem niet. Het zaakje moet daar verbogen zijn. Wat moet hij nou doen? Hij heeft geen zakmes, niets waarmee hij die ellendige riem verwijderen kan. Woedend rukt hij aan de riem. Probeert hem omhoog te trekken over vaders hoofd, maar dat lukt ook al niet. Veel te kort. Het rotding zit geblokkeerd. Door het gesjor lijkt vader zijn tegenwoordigheid van geest wat te hervinden. Hij knippert een paar maal met de ogen. Dan kijkt hij naar de ravage om hem heen. Hij ziet het water dat hem tot de borst staat en langzaam omhoog kruipt. Hij tast met zijn handen naar de sluiting van de gordel.

    -

    'We moeten eruit', kreunt hij hijgend.

    -

    'Ik kan de gordel niet loskrijgen.' Hij hoort hoe jankerig zijn eigen stem klinkt. Wanhopig rukt hij aan het zwarte lint. Geen beweging in te krijgen. Vader tast nog steeds met zijn ene hand in het water. Met zijn ander hand grijpt hij het handvat boven de deur beet. Met moeite probeert hij zich overeind te trekken, maar de gordel houdt hem stevig op zijn plaats.

    -

    'Ik kom niet los! Jerome, maak die gordel los!'

    -

    Vader haalt paniekerig adem door zijn neus. Hij pakt vaders hoofd en probeert het uit het water te trekken, maar vader spant zichzelf al tot het uiterste in.

    -

    'Zat zijn gordel vast?' hoort hij oom Harolds stem. Jerome schrikt op.

    -

    'Ik kon de sluiting niet vinden. Ineens begon de wagen te glijden. Het water bruiste naar binnen. Het spoelde over mijn hoofd. Ik moest eruit! Ik kon niet goed overeind komen. Ik heb als een gek tegen de autodeur geduwd. Die kwam gelukkig in beweging! Hoe ik er precies uit gekomen ben, weet ik niet meer. De auto hing half in het water. Hij is waarschijnlijk op een kei op de bodem blijven steken. Het water stond tot halverwege het dak. De kofferbak stak nog boven water uit. Ik heb geprobeerd iets te vinden waar ik pa mee los kon krijgen, maar er was niks.'

    -17 -

    Hij laat zijn hoofd opnieuw in zijn handen zakken. Niemand kon helpen.

    -

    Hij moet hulp halen. Aan de andere kant van het water is een weg. Een paar auto's zijn al gestopt. Er zijn mensen uitgestapt, Jerome zwaait met zijn handen.

    -

    'Hilfe!' roept hij. Hij ziet dat de mensen op de oever elkaar aankijken en iets tegen elkaar zeggen.

    -

    'Rufen Sie die Polizei an!' schreeuwt hij naar de overkant.

    -

    Een paar mensen steken al hun duim op, en roepen iets terug dat hij niet goed kan verstaan. Eentje houdt er een mobieltje boven zijn hoofd. Blijkbaar heeft er al iemand gebeld. Verder staan de mensen maar wat te kijken. De rivier is hier breed. Ze kunnen niet bij hem komen.

    -

    'Beeilen Sie sich. Mein Vater is noch im Wagen!' roept hij naar de overkant.

    -

    Maar hij heeft niet het idee dat zijn woorden iets uitwerken.

    -

    Hij rukt zijn eigen mobieltje uit de zak en klapt het open. Hij drukt op de knoppen, maar er verschijnt niets op het schermpje. Beschadigd door het water. Nu maar hopen dat de mensen op de kant echt gebeld hebben.

    -

    Nog eens glijdt zijn blik over de omgeving. Dan ziet hij een eind boven zijn hoofd een man staan op een vooruitstekende rotspunt. Hij heeft een kijker voor zijn ogen en lijkt van een afstand naar hem te kijken. Jerome zwaait met zijn armen en wenkt de onbekende naar beneden te komen. Maar de man blijft onbeweeglijk staan. Bijna uitdagend staat hij in een lichte spreidstand te kijken naar het drama dat zich diep onder hem afspeelt.

    -

    'Kom hier, man!' schreeuwt hij met overslaande stem. Hij bonkt met zijn vuisten op het dak van de auto.

    -

    Achter zijn rug klinkt het geluid van een naderende politiewagen. De sirene weergalmt tegen de wanden van het Moezeldal. Met hoge snelheid komt de groenwitte auto aanrijden. De banden piepen als de wagen hevig remmend langs de kant van de weg stopt. De bijrijder springt er meteen uit en kijkt naar het tafereel aan de overkant van het water. Jerome zwaait heftig en wijst naar het wrak van de Audi.

    -18 -

    De agent maakt een gebaar om hem te laten weten dat hij het begrepen heeft. Met zijn arm maakt hij een brede zwaai om hem te laten weten dat ze een eind om moeten rijden. Hij maakt nog even een geruststellend gebaar en duikt dan de wagen weer in.

    -

    'Iemand had de politie gebeld', zegt Jerome. 'Er stonden allemaal mensen aan de overkant te kijken. Ze konden niks doen. De politiewagen kwam eerst ook aan de andere kant van het water. Ze moesten een heel eind omrijden. Ik had eerst nog wel wat hoop. Je kunt toch een poos onder water blijven?'

    -

    Dan schudt hij zijn hoofd. Niet dus. De agenten kwamen te laat.

    -

    'Mein Vater ist noch im Wagen,' roept hij.

    -

    De agent heeft geen verdere aansporing nodig. Hij waadt meteen door het koude water naar de jongen bij de auto.Jerome maakt een gebaar over zijn borst en legt de agent uit dat hij de gordel niet heeft kunnen loskrijgen. De politieman haalt een mes van zijn riem en duikt de auto in. Jerome blijft rillend in het koude water achter. Een eeuw later duikt de agent weer op.

    -

    'Ich habe den Gurtel durchgeschnitten.'

    -

    Jerome knikt alleen maar.

    -

    'Lebt er noch?'

    -

    De agent geeft geen antwoord.

    -

    'Er muss zuerst aus dem Wagen. Holl mein Kollege, bitte.'

    -

    Jerome knikt om de agent te laten weten dat hij het begrepen heeft.

    -

    Trillend van de spanning waadt hij naar de kant. Van de helling komt de andere agent al naar beneden. Achter hem twee ambulancemannen die een brancard meezeulen. Ze laten het ding op de oever staan en waden met z'n drieën het water in. Vader wordt door de vier mannen uit de auto gehaald, ferome blijft op de oever staan. Hij heeft zijn handen voor de mond geslagen. Hij voelt dat hij rilt van spanning, leeft hij nog? Leeft hij nog? Vader hangt slap in de armen van de mannen als ze hem door het kapotgeslagen voorraam naar buiten halen, ferome voelt de neiging om te schreeuwen. Te schreeuwen naar die mensen aan de overkant die maar wat staan te koekeloeren. Ga 19toch weg! Dit is vernederend voor vader! Wees toch voorzichtig, wil hij tegen de mannen roepen die vader uit de wagen sjorren. Maar hij houdt zijn mond. Er komt geen geluid. Vader wordt op de motorkap gelegd. De vier mannen pakken vader voorzichtig op en dragen hem naar de kant. Het voelt allemaal niet goed. Eerst had hij het gevoel dat het wel goed zou komen, maar die hoop vervliegt steeds meer. De hulpverleners, de starende mensenmassa op de oever. Dit is serieus. De mannen leggen vader op de brancard. Riemen worden vastgegespt. Hij helpt mee als de brancard de helling op gedragen wordt. Hij kijkt naar pa's witte gezicht.

    -

    Pa, doe je ogen open! Doe je ogen open! Beweeg!

    -

    Maar vader heeft nog steeds niet bewogen als hij in de ambulance geschoven wordt. Het laatste dat hij ziet, is dat de ziekenbroeder vaders borst ontbloot. Dan sluiten de deuren zich.

    -

    Op zijn schouder voelt hij de hand van een van de agenten. Langzaam nemen ze hem mee naar de politiewagen. Nog een keer kijkt hij naar beneden. Half in het water hangt het wrak van de Audi.

    -

    'Wie kann mann mit so einem Wagen bloß von dem Weg geraten?' hoort hij een van de agenten zeggen.

    -

    'Het is inderdaad vreemd dat je vader van de weg geraakt is', peinst oom Harold. 'De auto van je vader was van dezelfde kwaliteit als deze. Daar kun je haast geen ongelukken mee krijgen.'

    -

    'Maar 't is wel gebeurd', zegt Jerome iets feller dan hij van plan was.

    -

    'Hoe ging het verder?' gooit oom Harold het over een andere boeg.

    -

    Jerome heeft niet veel zin meer om nog verder te vertellen. Hij ziet telkens weer hoe vader op de brancard gelegd werd.

    -

    'Ik werd door de agenten meegenomen naar het ziekenhuis in Cochem. Daar hebben we zitten wachten in de gang. Toen de arts eraan kwam, zag ik wel aan zijn gezicht dat hij geen goed nieuws had.'

    -

    Hij had het gevoel gehad dat zijn wereld instortte. Dat de hele wereld instortte. Hoe moet het verder? Met hem, met ma, met 20de zaak? Hij had zich flink proberen te houden, 't Was nog aardig gelukt ook. Misschien omdat hij vanaf dat moment niet meer het gevoel had er helemaal bij te zijn. Als in een soort droom was hij de agenten gevolgd. De rit naar het politiebureau, een droom, een trance. Geen idee hoe lang het duurde. Eerst mocht hij telefoneren. Hij durfde moeder niet direct te bellen. Oom Harold maar. Die had gelukkig meteen goed gereageerd. Rustig blijven. Maak je geen zorgen. Ik regel alles. Waar ben je? Ik kom naar je toe.

    -

    'Ik ben blij dat u gekomen bent. Ik wilde daar heel graag weg.'

    -

    'Natuurlijk, dat begrijp ik', zegt oom Harold. Even is het stil.

    -

    'Ik zal proberen je te helpen, joh.'

    -

    Jerome knikt dankbaar. Hij kijkt op zijn horloge, half zes. Hoe laat zijn ze het water in gereden? Een uur of negen vanmorgen? Het lijkt een eeuw geleden. Pa had nog willen werken vanmiddag, en samen met hem ma ophalen. Hij schudt zijn hoofd in ongeloof. Weer moet hij vechten tegen de tranen. Buiten begint het te regenen.

    -     - -21 -

    2.

    -

    Dinsdag 19 september, 00.48 uur

    -

    Jerome zit op zijn bed met zijn rug tegen de muur. Eén klein lampje zet de kamer in een schemerige gloed. Meer licht wil hij niet aan hebben. De thuiskomst was een drama geweest. Harold had in de auto gebeld met tante Thea. Moeder had per se naar huis gewild. Thea heeft haar in de auto meegenomen van de kliniek naar het huis in Zeist. Daar waren ze al toen hij en oom Harold thuiskwamen.

    -

    Moeder was huilend oom Harold om de hals gevallen. Harold dus, hem niet. Hij neemt het haar niet kwalijk. Hij en ma kunnen niet altijd even goed met elkaars gevoelens omgaan. Laat het maar zo, 't is goed.

    -

    Moeder zag nog bijna scheel van de hoofdpijn, maar ze wilde het hele verhaal horen, helemaal, alle details. Daarna huilde ze. Hij had haar willen troosten, maar ze zat op de bank, ingeklemd tussen Harold en Thea. Hij had daar maar gezeten. Tante Thea bracht moeder naar bed. Ze had een paar zware slaappillen bij zich, daar had ze ma er twee van gegeven. Een half uurtje later was ze naar beneden gekomen. 'Ze slaapt', had ze gezegd.

    -

    Oom Harold had een paar telefoontjes gepleegd. Een paar familieleden gebeld en opdracht gegeven elkaar verder te bellen. Oma, die vrij dicht in de buurt woont, was meteen gekomen. Zwijgend hadden ze haar binnen gelaten. Zij sloeg haar armen om hem heen en was met haar kleinzoon op de bank gaan zitten. Voor het eerst had hij iets van troost gevoeld.

    -

    Harold en Thea hadden erbij gestaan.

    -

    'Kunnen we nog iets voor je doen? Moeten we nog iemand bellen?'

    -

    'Nee, oma is er nu. Het is wel goed. We redden ons wel.'

    -

    Ze waren gegaan. Gelukkig. Fijn dat ze er waren, maar nu ook 22even goed dat ze er niet zijn. Bij oma had hij uitgehuild als een kleine jongen.

    -

    Pas laat is hij naar bed gegaan. Slapen lukt niet. Hij start de computer en gaat naar Skype. Zou Laura nog online zijn? Hij ziet dat het niet zo is. Slaapt natuurlijk al lang. Logisch, zelfs oma is al meer dan een uur geleden naar bed gegaan. Jammer, hij had graag even met Laura willen chatten. Laura zou zeker naar hem luisteren. Hij kent haar nog maar een paar weken. Is hij verliefd op haar? Hij weet het niet. Kun je verliefd zijn op iemand die je alleen maar via de webcam kent? Via via hebben ze elkaar gevonden en het klikte meteen. Over van alles en nog wat bleken ze uren te kunnen chatten. Als er iemand is waarmee hij zou willen praten over wat er vandaag gebeurd is dan is zij het wel. Met zijn vrienden Alex en Jurgen ook wel, maar met haar nog meer. Misschien morgen. Met een zucht sluit hij de computer weer af.

    -

    Naast de cd-speler ligt een cd van Ralph van Manen. Hij trekt de afstandsbediening naar zich toe en drukt op het knopje. Ralph begint te zingen. Jerome luistert er eigenlijk niet naar. Tot het tweede nummer begint.

    -
    -

    Ik ben altijd bang

    -

    dat het water stijgt.

    -

    Hoger dan mijn lippen.

    -

    Dat de dreiging blijft.

    -
    -

    Geschrokken kijkt hij op. Het water tot de lippen. Hij heeft dat nummer al wel duizend keer gedraaid, ineens klinken de woorden anders. Heel anders. Vlug tikt hij een nummer door.

    -
    -

    Het is precies een jaar geleden

    -

    dat jij bent weggegaan

    -

    En ik vraag me nog steeds

    -

    af hoe het verder moet.

    -
    -23 -

    Weer drukt Jerome op het knopje. De klanken van zijn lievelingslied golven door de kamer.

    -
    -

    Jij mag niet zomaar zonder

    -

    afscheid bij me weggaan.

    -

    Niet zomaar stiekem, stil ertussenuit.

    -

    Ik wil je zien als je gaat vertrekken.

    -

    Ik wil een blik voor jij de ogen sluit.

    -
    -

    Zijn ogen vullen zich met tranen. Hij wil op het knopje van de afstandbediening drukken, maar in plaats daarvan begint hij zachtjes mee te zingen.

    -
    -

    Om te zeggen dat ik die zin in het leven

    -

    van je heb gekregen en nooit

    -

    meer kwijt zal zijn.

    -

    Dat niets verloren gaat

    -

    van wat je mij gezegd hebt.

    -

    Dat de stempel die je gezet hebt

    -

    mijn hele leven blijft.

    -
    -

    Zijn stem breekt, maar hij zingt door. Het lied uit. Dan drukt hij op de pauzetoets. Dit lied zal hij nog vaak zingen. Heel vaak.

    -

    Zijn blik glijdt naar zijn gitaren. Pa kwam nog wel eens bij hem op de kamer zitten om naar zijn muziek te luisteren. Ma luistert ook wel eens, maar je merkt gewoon dat ze zijn muziek niet echt mooi vindt. Pa vond ook niet alles mooi, maar ze hadden tenminste raakvlakken. Eric Clapton konden ze beiden wel waarderen.

    -

    Eric Clapton heeft een kind verloren. Uit een hotelraam van de vijfde verdieping gevallen. Eric heeft toen het nummer 'Tears in heaven' geschreven. Gemaakt voor en opgedragen aan zijn zoontje. Hij komt van bed en pakt zijn Ovation-gitaar uit de beugel. Samen met pa heeft hij deze in Amsterdam 24gehaald. Een echte custom elite akoestische gitaar. Gekocht via Marktplaats van iemand die amper gitaar kon spelen.

    -

    'He pa, kom eens kijken.'

    -

    Hij hangt over de trapleuning en roept naar beneden. Pa komt in de hal, krant in de hand, leesbril op de neuspunt.

    -

    'Kom eens boven.' Pa legt de krant weg en klimt naar boven, Jerome ploft in zijn bureaustoel en schuift zijn monitor zo dat pa de advertentie op Marktplaats kan zien.

    -

    'Een gitaar', stelt vader vast.

    -

    'Dat is niet zomaar een gitaar,' antwoordt hij bijna beledigd, 'dat is een Ovation custom elite.'

    -

    'Dat klinkt heel wat', grinnikt pa.

    -

    'Dat is heel wat', verbetert hij. 'Een Rolls Royce is ook niet zomaar een auto.'

    -

    Hij tikt in de hoek op de prijs. 'Da's een koopje pa. En amper gebruikt.'

    -

    Pa knikt alleen maar. Hij zal meer argumenten in de strijd moeten gooien.

    -

    'Ik ga de laatste tijd echt flink vooruit, zeggen ze op de muziekschool. Dit is een akoestische gitaar, jullie horen amper dat ik aan het oefenen ben. Veel zachter dan mijn elektrische gitaren. In ons bandje willen we ook wat rustiger nummers spelen, en de akoestische gitaar die ik nu heb, is mijn oefendingetje waar ik op begonnen ben. Dit is echt heel wat anders.'

    -

    Hij kijkt met een scheef oogje naar pa. Hoe zal hij reageren?

    -

    Tot zijn grote verbazing vist pa zijn mobiel uit de zak en tikt het nummer in van de verkoper op de advertentie.

    -

    Hij houdt zijn adem in. Het zal toch niet waar zijn.

    -

    'Met Marcel', klinkt het.

    -

    'Klopt het dat jij een Ovation te koop hebt?'

    -

    'Ja, dat klopt.'

    -

    'Ik zie dat je in Amsterdam woont, ben je vanmiddag thuis?'

    -

    'Ja, ik heb geen plannen.'

    -

    'Dan stappen we nu in de auto en komen we naar je toe. Mag ik je adres even hebben?'

    -25 -

    Marcel noemt een adres en op vaders verzoek ook de postcode.

    -

    'Oké, tot zo.'

    -

    Hij kijkt omhoog naar zijn vader. 'Gaan we echt?'

    -

    'Ja, wat dacht jij dan. Anders had ik zijn adres toch niet gevraagd.'

    -

    Yes, yes', juicht hij bijna. 'O, wow, bedankt.'

    -

    'Hmm, we hebben hem nog niet. We gaan eerst eens kijken of het wat is. Misschien zit er wel een barst in de kast, of zijn de snaren krom.' 'Snaren krom?' lacht hij.

    -

    'Weet ik veel. Ik heb geen verstand van gitaren.'

    -

    In de gang halen ze hun jassen. Fantastisch dat pa zo enthousiast is.

    -

    Wat een verschil met vorige week. Toen had hij even flink staan jammen op zijn stratocaster. Tot de deur was opengevlogen en pa was binnengestormd.

    -

    'Hou je d'r even rekening mee dat je hier niet alleen woont', had pa geschreeuwd. 'Nog een keer en ik smijt dat ding in de vijver.'

    -

    Hij had de neiging gehad terug te schreeuwen, maar iets in vaders ogen hield hem tegen. Maar goed ook, want anders had zijn mooie Vintage strat' nu vast ergens tussen de koi-karpers in de vijver gelegen.

    -

    Gelukkig geen files voor Amsterdam. Een adres ergens in Buitenveldert. Als ze voor de deur staan, legt vader nog even de hand op zijn been.

    -

    'Niet te enthousiast doen. Ik probeer er nog wat af te pingelen.' Hij knikt. Dat is het proberen waard. Samen staan ze op de stoep. Pa belt aan. Een man van een jaar of vijfentwintig doet de deur open.

    -

    'Komen jullie voor de gitaar?'

    -

    Hij probeert naast zijn vader zo ongeïnteresseerd mogelijk te kijken.

    -

    'Ja, even kijken', zegt hij.

    -

    De man stelt zich voor als Marcel.

    -

    Met z'n drieën stappen ze naar binnen, een gang door naar een achterkamer.

    -

    'De originele koffer is er bij', zegt Marcel. Op de tafel ligt de koffer. Marcel klikt de sloten opzij en zwaait het deksel omhoog. Daar ligt de Ovation. Een mooie rode kleur. De kenmerkende klankgaten en het handingelegde bladmotief.

    -26 -

    'Mag ik hem eens proberen?'

    -

    'Ga je gang.'

    -

    Hij pakt de gitaar bij de zwarte hals uit het fluweel van de koffer. De goud-met-parelmoeren knoppen glanzen hem tegemoet. Er zit geen krasje op het instrument, er is vast niet veel op gespeeld. Hij trekt een eettafelstoel achteruit en neemt de gitaar op schoot. De ronde achterkant past precies tegen zijn lichaam. Hij laat zijn duim over een snaar glijden. De originele snaren zitten erop. Perfect, the string is immers the thing. Voorzichtig speelt hij een wijsje. Het instrument is niet goed gestemd. Hij draait wat aan de parelmoeren knoppen en meteen klinkt het al beter. Wat een volle, warme klank. Hij kijkt opzij naar pa. Pa is een muziekliefhebber, maar geen kenner. Hij heeft veel cd's, maar bespeelt zelf geen instrument. Maar blijkbaar heeft pa ook al wel gehoord dat dit een mooi instrument is. Met z'n handen in de zakken begint hij met Marcel over de prijs te onderhandelen, je merkt dat Marcel er wél graag vanaf wil. Voor hem is het een geweldige miskoop geweest. Veel te duur voor iemand die niet muzikaal is. Tien minuten later staan ze weer buiten, hij met de gitaarkoffer in de hand.

    -

    'Nou ga jij op de achterbank zitten', beveelt pa. 'Ik wil een gratis concert op de weg terug naar huis.'

    -

    Wat een heerlijk moment. Hij stemt de gitaar eerst eens goed en zet dan een gospelbluesnummer in. Pa zingt uit volle borst het steeds terugkerende refrein mee.

    -

    Voorzichtig pakt hij de snaren en begint zacht te spelen.

    -

    You got to move, you got to move.

    -

    You got to move child, you got to move.

    -

    When the Lord says: Be ready!

    -

    You got to move.

    -

    Dan breekt zijn stem. Opnieuw lopen de tranen over zijn wangen. Als God zegt dat het tijd is, dan moet je vertrekken. Maar zo onverwachts? Zondagavond zaten ze nog bij het vuur van de open haard. Hij had pa voor het eerst van Laura verteld. Pa 27had oprechte belangstelling getoond. Nu zal hij hem nooit meer om advies kunnen vragen. Pa is verhuisd voor eeuwig. Zacht tokkelt hij de snaren. Hij zou een lied over zijn vader moeten maken. Over zijn vrijgevigheid bijvoorbeeld. Even moet hij glimlachen. Kerst was voor pa altijd een hoogtepunt. Natuurlijk vanwege het feest, maar ook vanwege de kerstpakketten. Pa bestelde elk jaar de kerstpakketten voor het personeel, maar liet er ook altijd een stuk of twintig thuis bezorgen. Die waren voor gezinnen in de gemeente die wel een extraatje konden gebruiken. Ze deden het altijd met z'n tweeën, pa en hij. De auto vol met kerstpakketten en dan bij iemand op de stoep zetten, aanbellen en gauw weghollen. Pa kickte er op. Hoe zet je dat op muziek? Hij tokkelt wat over de snaren, maar er komt geen melodie die zijn gevoel weergeeft. Weer dwalen zijn gedachten af. Naar vanochtend. Pa sloot hun vakantiehuis Moselblick af. Hij ziet hem weer op de afstandsbediening van het alarm drukken. De blikkerige vrouwenstem: 'Volledige inschakeling, verlaat het pand.'

    -

    'Ik heb nog geen zin om naar huis te gaan.' Hij hoort het pa nog zeggen. Hij had eens moeten weten dat hij nog geen uur later voor eeuwig thuis zou zijn.

    -

    Er staat nog een beter nummer van Ralph van Manen op de cd.

    -

    Laat hij dat meezingen en spelen. Misschien inspireert hem dat voor zijn eigen song.

    -

    Hij tikt op de afstandbediening door naar het zesde nummer.

    -
    -

    Alles wat ik nog wilde zeggen,

    -

    zit zo diep weggestopt in mij.

    -

    Ik kan je nu niets meer vertellen.

    -

    In mijn gedachten ben je vrij.

    -

    Maar toen jij het leven losliet,

    -

    was er nog zoveel niet gezegd,

    -

    was er nog zoveel onbesproken en

    -

    niet uitgelegd.

    -
    -28 -

    Zijn gezicht is nog steeds nat van de tranen, maar het zingen doet hem goed. De teksten die hij vroeger wel eens een beetje sentimenteel vond klinken, zijn nu ineens helemaal anders. Dieper, doorleefder.

    -
    -

    Maar met mijn ogen dicht

    -

    zie ik jouw gezicht

    -

    kan ik jou nog horen praten.

    -
    -

    Ineens gaat de telefoon.

    -

    Jerome kijkt geschrokken op zijn horloge. Half twee. Wie belt er nu om half twee? Het moet haast wel een bezorgd familielid zijn. Vlug legt hij de gitaar neer en rent naar zijn bureau, waar hij ook een toestel heeft.

    -

    'Jerome de Vries.'

    -

    In de hoorn klinkt alleen een zware ademhaling.

    -

    'Hallo?'

    -

    Nog steeds wordt er geen antwoord gegeven, alleen die ademhaling. Jerome voelt zijn eigen adem stokken. Wie is dit?

    -

    'Is je moeder thuis?'

    -

    Jeromes hart bonkt in zijn keel. Wie is die vent? Wat moet hij van ma? Het bloed trekt uit zijn gezicht weg.

    -

    'Mijn moeder slaapt allang. Wie bent u eigenlijk?'

    -

    Het blijft stil.

    -

    'Wie bent u? Waarom belt u midden in de nacht op?'

    -

    'Ik weet precies hoe het voelt, iemand verliezen die je dierbaar is', zegt de stem alsof hij Jerome helemaal niet hoort.

    -

    Een koude hand glijdt over zijn rug. Dan wordt de verbinding verbroken. Jerome kijkt naar de hoorn in zijn hand of hij een gevaarlijk insect vasthoudt.

    -

    'Wie was dat?' klinkt ineens een stem achter zijn rug. Geschrokken kijkt hij op. Oma kijkt om de kamerdeur.

    -

    'Verkeerd verbonden', mompelt Jerome afwezig.

    -

    'Je hebt je kleren nog aan. Zou je niet proberen te slapen?'

    -

    Jerome knikt.

    -

    'Moet je een slaappil? Ik heb er een paar bij me.'

    -29 -

    'Laat ik dat maar eens proberen, het lukt me zo toch niet.'

    -

    Als hij zijn pil gehad heeft en oma weer naar bed gegaan is, trekt hij zijn pyjama aan. Hij kruipt onder de dekens maar laat het licht aan.

    -

    Wie was dat? Een angstig voorgevoel begint hem te bekruipen. Hij wil dit helemaal niet. Maar het is gebeurd, en hij kan de gedachte niet van zich afzetten dat dit nog maar het begin is.

    -     - -30 -

    3.

    -

    Dinsdag 26 september, 13.56 uur

    -

    'Ik heb nog geen zin om naar huis te gaan', begint dominee Koopman zijn toespraak. 'Dat zei onze broeder Jan de Vries nog vlak voor zijn dood, nu ruim een week geleden. Hij genoot altijd van de korte verblijven in zijn vakantiehuis aan de oevers van de Moezel in Duitsland. Overkomt ons dat allemaal niet van tijd tot tijd? Als we ons bevinden op een plek waar we het naar onze zin hebben, willen we daar graag blijven. Dan gaan we niet graag naar huis. We denken er niet aan. Nog minder vaak denken we aan het hemelse huis waar we toch uiteindelijk graag naartoe willen. We genieten van het leven hier. Ook Jan de Vries genoot van het leven hier. En daar is niets mis mee. God had hem veel gegeven om van te genieten...'

    -

    Jerome kijkt opzij. Moeder zit naast hem. Kaarsrecht. In het zwart. Gelukkig heeft ze geen hoofdpijn meer. Ze heeft een hoed op met een voile die haar hele gezicht bedekt. Door de dunne stof heen ziet hij dat ze aandachtig naar de dominee luistert. Haar handen klemmen zich om de zakdoek op haar schoot. Hoe zal het leven worden met z'n tweeën? Met vader erbij was alles zoveel duidelijker. Moeder is soms zo onberekenbaar. Haar stemmingen slaan soms zo snel om dat hij haar onmogelijk volgen kan. De afgelopen dagen een paar keer. Hiemstra, de begrafenisondernemer, had alleen maar verteld dat er de mogelijkheid bestond om vader thuis op te baren. Moeder was furieus. Ze huurden toch niet voor niets een rouwcentrum af! Of het niet erg genoeg was dat het zo lang geduurd had voor vaders lichaam uit Duitsland gehaald kon worden. Hij schaamde zich, en hij merkte dat de man na die tijd uiterst voorzichtig met moeder gecommuniceerd had.

    -31 -

    Niet alleen buitenstaanders hebben moeite met ma om te gaan. Hijzelf de afgelopen dagen ook. Soms zit ze op de bank en lijkt ze hem niet eens te zien. Soms reageert ze geprikkeld op zijn aanwezigheid en gaat hij haar maar het liefst uit de weg. Maar mooie momenten waren er ook. Zondagavond kwamen de fotoboeken op tafel. Samen gelachen, samen gehuild. Even waren ze heel dicht bij elkaar geweest. Even, veel te kort. 'Amen.'

    -

    Jerome schrikt op. Het orgel begint zacht te spelen. Jerome pakt de liturgie die hij tegen de poot van de stoel gezet heeft. Gedrukt op stevig karton, een portret van vader erop, zwarte rand, gouden letters. Samen zingen ze een van vaders lievelingspsalmen, Psalm 121. De woorden hebben hem nog nooit zo diep geraakt als nu. Met tranen in de ogen leest hij de tekst mee. Er volgen een paar toespraken. Oom Harold, een vriend van vader, iemand van het personeel, iemand van de bijbelstudiegroep voor mensen uit het bedrijfsleven waar vader lid van was. Nog een paar anderen. Allemaal goede woorden. Er wordt een beeld geschetst van een hardwerkende man, succesvol ondernemer, trouw echtgenoot, fijne vriend. Een gelovig man ook. Hart voor de kerk, meelevend christen, belangstellende ouderling, royale gever. Het beeld klopt. Zo was vader. Als de laatste spreker achter de microfoon vandaan stapt, komt de begrafenisondernemer naar voren. Met hem de acht dragers.

    -

    'Nu brengen ze hem naar buiten', denkt Jerome. Hij voelt het verdriet als een kille, zware nevel over zich heen zakken. Zijn pa, zijn vriend, nu brengen ze hem naar buiten! Hij voelt zijn verdriet bijna als pijn in zijn lichaam. Hij heeft geen vader meer. Hij moet zonder hem verder. Waarom? Waarom nu al? Hij kan pa immers niet missen. Nu nog niet, nog lang niet.

    -

    De dragers tillen de zware eiken kist door een zijdeur naar buiten en zetten hem op een verrijdbare baar omkleed met zwart satijn. Het satijnen kleed beweegt zacht in de wind. Ervoor staat een andere baar, bedekt met kransen en bloemstukken. Vooral veel rozen. Op een wenk van de begrafenison­32dernemer staan Jerome en moeder op. Zijn benen trillen. Er zit veel meer spanning in zijn lijf dan hij verwacht had. Hij stelt zich met ma op achter de baar. De rest van de aanwezigen sluit aan. Hij hoort de zoemende motor van oom Cornelis' rolstoel. Langzaam zet de stoet zich in beweging. Vier mannen verrijden de bloemen, acht mannen trekken de baar. Hij biedt moeder zijn arm, maar ze lijkt het niet te zien. En terwijl achter zijn rug bijna duizend mensen over het kerkhof schuifelen, voelt hij zich oneindig eenzaam. Een wolk schuift langzaam voor de zon. De zerken veranderen op een of andere manier van kleur. Somberder.

    -

    Via de rechte, pasgeveegde paden bereiken ze het graf. De bult zand is bedekt met een grijs kleed. De vier mannen tillen de bloemstukken van de wagen en draperen ze op het kleed. Ze schikken zorgvuldig de linten zodat de erop gedrukte wensen en namen zichtbaar worden.

    -

    Als de bloemenwagen weggereden is, tillen de mannen de kist van de baar en dragen hem tot boven het graf. Voorzichtig zetten ze hem neer. De kist staat ongeveer gelijk met de grond. De aanwezigen stellen zich in brede kringen op. Een golvende zee van hoofden. Jerome waardeert het dat zoveel mensen gekomen zijn. Hij ziet gezichten van familie, kennissen van zijn ouders, een paar klasgenoten van hemzelf, Alex en Jurgen. Collega's van vader. Er moet zelfs een staatssecretaris tussen staan, maar hij heeft hem nog niet gezien. Er zijn zoveel gezichten. De predikant neemt plaats achter de opgestelde microfoon. Zijn stem galmt over de stille begraafplaats. 'Ik geloof in God de Vader. De Almachtige. De Schepper van de hemel en de aarde

    -

    Wat klinkt de geloofsbelijdenis hier anders dan in de kerk. Hier dringen de woorden pas echt tot je door.

    -

    '...nedergedaald ter helle. Ten derden dage wederom opgestaan uit de doden. Opgevaren ten hemel

    -

    Opgevaren naar de hemel. Jerome kijkt naar vaders kist. Opstaan uit de dood. Dat gelooft hij. Maar waarom laat God het toe dat vader zo jong sterft? God is toch een sterke vriend, 33een vaste burcht, iemand die het goed met je voor had? Goedertieren. Waarom dan?

    -

    '... een heilige algemene christelijke kerk. Gemeenschap der heiligen. Vergeving der zonden, opstanding van het vlees en een eeuwig leven. Amen.'

    -

    Een eeuwig leven. Voor vader. Maar hij staat nog maar aan het begin van zijn leven hier. Hij pakt de roos die hij bij zich heeft over in zijn rechterhand en draait zich half om naar moeder. Moeder legt de roos op het deksel van de kist. Precies recht in het verlengde. Jerome bukt zich ook. Hij heeft de neiging zijn roos schuin over die van moeder te leggen, maar dat verbreekt de symmetrie. Hij legt hem er maar naast. Twee mooie bloemen, naast elkaar, geen boeketje.

    -

    Hij kijkt nog eens goed naar de kist. Achter het deksel ziet hij in gedachten het gezicht van zijn vader. Hij knijpt zijn lippen op elkaar en snift zacht.

    -

    'Tot ziens', fluistert hij onhoorbaar. Daarna verlaten ze het graf. De dominee gaat voorop. Langzaam loopt hij terug in de richting van de aula. Jerome en moeder lopen achter hem aan.

    -

    De mensenmassa wijkt uiteen als ze langslopen. De meesten vermijden nu oogcontact. De weg terug naar de aula lijkt eindeloos. Het is moeilijk om vader daar zo achter te laten. Moeder wilde per se de kist niet in het graf zien zakken. Jerome vindt het jammer. Zo is het alsof de begrafenis nog niet af is. Moeder is de afgelopen dagen erg duidelijk geweest over wat ze wel en niet wilde, en heeft nauwelijks naar zijn mening gevraagd. Vader behandelde hem de laatste tijd juist als een jonge volwassene. Het leek of vader haast niet kon wachten tot zijn zoon naast hem aan het roer zou staan. Moeder zal hem vast nog als een kind zien. Even voelt hij zich ook heel erg kind. Hoe moet het allemaal verder? Hij pakt moeders hand. Een beetje tot zijn verbazing houdt ze stevig zijn hand vast. Hij ziet een vriendelijke glimlach door haar voile. Haalt hij zich niet te veel in het hoofd? Moeder kan ook heel lief zijn.

    -34 -

    De sfeer in de koffiezaal vliegt hem aan. Eerst die langzaam voorbij schuifelende rij. Die honderden handen. De geprevelde wensen. De strakke gezichten. Dat is allemaal nog te verdragen, maar de sfeer daarna is niet uit te houden. Gezichten ontspannen bij het zien van bekenden. Handen worden gedrukt. Een gonzende conversatie. De mensen praten gezellig. Hier en daar wordt gelachen. Vader is nu al uit hun leven verdwenen. Het hangt Jerome de keel uit. Moeder is in gesprek met de staatssecretaris. De man knikt begrijpend, alsof het hem geweldig interesseert wat moeder hem te vertellen heeft. Een rol, maar hij speelt hem knap. Jerome maakt zich los uit het gonzende gezelschap. Hij loopt door de verlaten gang.

    -

    En dan ineens is ze daar. Jerome herkent haar meteen. Laura! Waar ze vandaan komt, heeft hij niet gezien. Hij kan zich ook niet herinneren dat ze op het kerkhof was, maar dat zegt niets met al die mensen. Ze is iets kleiner dan hij verwacht had. Donker lang haar golft over haar schouders. Ze draagt een lange donkere jas waar nog net haar zwarte rok onderuit steekt. Hij heeft de afgelopen dagen met haar gechat. Maar dat ze hier zou komen, had hij nooit verwacht. Ze komt een beetje schuchter naar hem toe lopen, en steekt haar hand naar hem uit.

    -

    'Ik ben Laura', zegt ze. 'Gecondoleerd met het verlies van je vader.'

    -

    'Dank je', antwoordt Jerome die even niet zo goed weet wat hij zeggen moet.

    -

    'Ik eh,' stamelt hij na een paar tellen, 'ik zag meteen dat jij het was. Fijn dat je gekomen bent. Ik had je nog niet gezien. Was je er de hele tijd al?'

    -

    Laura friemelt wat aan haar vinger.

    -

    'Ik ben er de hele tijd bij geweest, maar een beetje op de achtergrond. Je hebt me veel over je vader verteld de laatste tijd, en ik voelde eigenlijk dat ik hier zijn moest. Ik heb gewacht tot je een beetje alleen zou zijn voor ik naar je toe kwam. Ik 35wist niet of je me wel herkennen zou. Ik bedoel, op de webcam ziet alles er toch vaak wat anders uit.'

    -

    Hoe kan ze zoiets denken? Ze ziet er in werkelijkheid nog veel beter uit dat voor de webcam. Echter.

    -

    'Ik zag het meteen.'

    -

    Even valt er een stilte.

    -

    'Je vader lijkt me een heel bijzondere man te zijn geweest,' hervat Laura het gesprek, 'na alles wat ik over hem gehoord heb tijdens de dienst.'

    -

    'Dat was hij ook', antwoordt Jerome. 'Mijn beste vriend. Ik zal hem ontzettend missen. Hij was echt geweldig. Je had hem moeten kennen. Zulke vaders kom je niet veel tegen.'

    -

    'Dat geloof ik best', zegt ze.

    -

    'Ik wilde nog even bij het graf gaan kijken', stelt Jerome voor. 'Als het goed is, staat de kist nog boven de grond. Ik vind de sfeer hier binnen benauwend. Loop je even mee?'

    -

    'Goed.'

    -

    Jerome houdt de deur voor haar open. Samen lopen ze over het grindpad. Het voelt heel onwerkelijk, deze eerste ontmoeting op een dag die heel verdrietig is. Maar het voelt wel goed. Het leidt even af van het verdriet.

    -

    'Ik waardeer het echt dat je gekomen bent', zegt hij. 'Ik, eh, heb veel gehad aan het chatten met jou. Op een of andere manier helpt het als je er met iemand over kunt praten. Ik heb niet zo veel mensen waar ik dat echt mee kan.'

    -

    'Dat gaat mij net zo', antwoordt Laura min of meer tot zijn verbazing.

    -

    'Heb je ook niet zo veel mensen waar je mee kunt praten?'

    -

    'Praten wel, maar communiceren niet. Bijna iedereen waar je via internet contact mee hebt, heeft het alleen maar over oppervlakkige zaken in die domme turbotaal. Jij bent op een of andere manier anders. Bij jou heb ik het gevoel dat je echt luistert.'

    -

    Samen lopen ze de hoek om. Jerome kijkt naar de plaats waar vader begraven zal worden. Meteen blijft hij staan. Zijn hart 36bonkt een voelbare roffel. Er staat iemand over de kist gebogen, met de rug naar hen toe. Een man in een sjofel spijkerpak. Op zijn hoofd draagt hij een gebreid mutsje. Hij heeft iets wits op de kist gelegd en staat met een mobieltje tegen zijn oor te bellen. Daarbij heeft hij zijn voet onverschillig op de schuine rand van het deksel staan. Jerome schrikt. Hij voelt dat ook Laura verstijft. Wat mankeert die man? Wie zet zijn voet op de kist van iemand die net naar zijn graf gedragen is? Een enorme woede bruist in hem omhoog.

    -

    'Wat doe je daar!' schreeuwt Jerome met overslaande stem. 'He, laat dat!'

    -

    De man kijkt niet op. Zonder nog om te kijken, klapt de man zijn mobiel dicht en rent weg. Even is Jerome perplex. Tranen branden in zijn ogen. Naast zich hoort hij Laura van schrik naar adem happen. Dan rent hij achter de man aan. Hij wil weten wie dat is.

    -

    'Blijf staan!'

    -

    Maar de man blijft niet staan. Hij heeft net een ruim grasveld bereikt met kleine zerkjes. Als een gazelle zigzagt hij tussen de stenen door. Geen enkele keer kijkt hij om. Weet hij wie er achter hem aan zit? Is hij bang herkend te worden? Keek hij maar een keer, dan kon Jerome zijn gezicht zien. Hij ziet nu alleen dat het een man is. Een man met donkerblond haar. Maar hoe oud? Jerome heeft geen idee. Heel oud zal hij niet zijn, daarvoor loopt hij veel te hard. Jerome merkt dat hij verliest. Dat nare strakke pak ook. Hij spant zich tot het uiterste in, maar kan de man niet bijhouden.

    -

    Dan heeft de man de muur van het kerkhof bereikt. Hij zet af op een groot familiegraf en springt met een behendige beweging op de brede bemoste muur. Een fractie van een seconde zit de vreemdeling stil gehurkt op de muur. Jerome verwacht dat de man, nu hij weet dat hij ontsnappen zal, triomfantelijk achterom zal kijken. Het gezicht lijkt te draaien. Dan springt hij naar beneden en is in een ogenblik verdwenen achter de muur. Een eindje verderop is een traliehek. Vlug rent Jerome erheen. Het hek is afgesloten. Jerome drukt zijn gezicht tegen 37de spijlen en blikt naar beide zijden de straat in. Van de man is niets meer te zien. Van de aardbodem verdwenen, zo lijkt het. Wie was dat? Hij herinnert zich dat hij iets op de kist heeft zien liggen. Wat zou dat geweest zijn? Haastig loopt hij terug naar het graf van zijn vader.

    -

    Laura staat op het pad. Ze kijkt verschrikt op als ze het grind hoort knarsen onder Jeromes voeten.

    -

    'Is hij ontsnapt?' vraagt ze.

    -

    'Hij is ervandoor', antwoordt Jerome. 'Hij kon vreselijk hard lopen.'

    -

    Op de kist blijkt een enveloppe te liggen. Jerome kijkt nog eens om zich heen. Dan pakt hij de enveloppe. Hij voelt zijn vingers trillen. De enveloppe is niet dichtgeplakt. Jerome vouwt de flap terug en kijkt erin.

    -

    Er zit een opgevouwen velletje papier in. Er trekt een huivering over zijn rug. Aarzelend trekt hij het papiertje naar buiten en vouwt het open.

    -

    Zijn adem stokt.

    -

    Een tekening, met onbeholpen halen met een stift op het papier gezet. Het stelt een hond voor. Bek halfopen, hangende tong. Hij kijkt geschrokken opzij. Hij ziet dat Laura hem met grote ogen staat aan te kijken.

    -

    'Wie- wie doet zoiets?' stamelt hij.

    -

    Even aarzelt hij. Zijn blik glijdt over de begraafplaats.

    -

    'Dit moet ik binnen laten zien. De begrafenisondernemer moet maatregelen nemen', zegt hij resoluut.

    -

    'Ik ga met je mee', biedt Laura aan.

    -

    'Graag', antwoordt Jerome.

    -

    Net als ze bij het graf vandaan willen lopen, komt oom Harold ineens de bocht om. Oom Harold ziet er gespannen uit. Hij houdt in als hij Jerome en Laura ziet staan.

    -

    'Wat doen jullie hier? Waar was je? Straks mist je moeder je nog.'

    -

    'Kan ik u even spreken?' Oom Harold begrijpt blijkbaar dat er iets aan de hand is.

    -

    'Is er iets gebeurd?'

    -38 -

    'Ja', zegt Jerome hardop fluisterend. 'Iemand heeft een enveloppe op de kist van vader gelegd.' Weer voelt hij de verontwaardiging in zich omhoog bruisen als hij het aan oom Harold vertelt. Oom Harold schrikt ook.

    -

    'Wat zeg je? Een enveloppe? Hoe bedoel je?'

    -

    'Ik zou nog even bij vader gaan kijken. Ik zag een man. Hij had iets op de kist van pa gelegd, en stond te bellen. Ik ben hem achterna gerend, maar hij was te snel.'

    -

    Oom Harold kijkt geschrokken in de verte.

    -

    'Hoort u mij wel?' vraagt Jerome.

    -

    Oom Harold draait in zijn richting. 'Hoe zag die man eruit?'

    -

    'Iemand met een gebreid mutsje op. Hij had een vrij sjofel spijkerpak aan. Niet iets wat je aantrekt naar een begrafenis. Hoe oud hij was, weet ik niet. Ik heb zijn gezicht niet gezien. Hebt u enig idee?'

    -

    Harold schudt bedachtzaam zijn hoofd.

    -

    'Geen idee, maar ik werd net op mijn mobieltje gebeld. Een stem zei dat ik bij het graf moest gaan kijken.'

    -

    Jerome kijkt hem geschrokken aan.

    -

    'Diezelfde man?'

    -

    Oom Harold haalt zijn schouders op. 'Dat zou je wel denken', mompelt hij diep in gedachten. Pas nu lijkt hij Laura in de gaten te krijgen.

    -

    'Wat doet dat meisje hier?' vraagt hij korzelig.

    -

    'Een vriendin van me. Ze was erbij toen ik de enveloppe ontdekte.'

    -

    Vluchtig groet oom Harold Laura.

    -

    'Wat zat er in die enveloppe?' wil oom Harold weten. Jerome toont hem het briefje. Harold zegt een heel lelijk woord als hij de tekening goed ziet. Dat is Jerome niet van hem gewend. Oom Harold is wel eens wat lomp, maar zo liet hij zich nog nooit in zijn bijzijn gaan.

    -

    'Die rotvent', fluistert oom Harold. 'Hoe kan hij zoiets doen?'

    -

    'Het was iemand met een gebreid mutsje op en een spijkerpak aan. Een vaal pak.' Oom Harold lijkt hem eerst niet te horen.

    -

    'Hij stond met de rug naar mij toe. Ik kon niet zien hoe hij 39eruitzag. Hij heeft zich niet één keer omgedraaid.' Oom Harold kijkt op.

    -

    'Maar hij heeft wel die brief gemaakt en die wolvenkop eronder getekend.'

    -

    'Wolvenkop?' fluistert Jerome. 'Ik dacht dat het een hond was.'

    -

    Hij huivert even. Wolf klinkt anders dan hond. Uit zijn ooghoeken ziet hij dat Laura nog eens met gefronste wenkbrauwen naar de tekening kijkt.

    -

    "t Is een wolf, zegt oom Harold beslist.

    -

    Jerome kijkt naar de tekening. Een wolf. Natuurlijk is het een wolf. Hij voelt een rilling over zijn rug glijden. Alsof iemand met een ijskoude vinger over zijn rugwervels gaat. Een tekening van een hond is erg. Maar een tekening van een wolf is op de een of andere manier anders. Angstaanjagender. Eng.

    -

    'Ik denk dat u gelijk heeft', fluistert hij.

    -

    'Ik denk het ook', hoort hij Laura's stem.

    -

    Dat steekt, hij vergist zich niet, anderen vinden het ook. Een wolf op een brief op het deksel van de kist van pa. Met een schok herinnert hij zich het telefoontje in de nacht na het ongeluk. Zou dat dezelfde man geweest zijn? En het ongeluk zelf. Verloor pa zomaar de macht over het stuur? Zou er iemand een hekel aan zijn pa hebben gehad? Wat zal Laura wel niet denken?

    -

    'Ik vind het vreselijk dat je dit meegemaakt hebt. Wat moet je wel niet denken van mijn vader?' zegt hij zacht tegen haar.

    -

    'Ik denk niks', antwoordt het meisje. 'Ik vind het voor jou veel erger.'

    -

    Ze legt haar hand op Jeromes schouder. Zwijgend staan ze naast elkaar.

    -

    'Ga jij maar gauw naar je moeder', zegt oom Harold.

    -

    Jerome schudt zijn hoofd. Hij wil hier blijven, bij zijn vader.

    -

    Op wacht staan bij zijn graf is zijn taak.

    -

    'Het is echt beter dat je gaat', zegt oom Harold beslist. 'Dit had jij eigenlijk helemaal niet moeten zien. Je moeder zal je missen, straks komt ze je hier zoeken.'

    -40 -

    Laura lijkt het met oom Harold eens te zijn.

    -

    Jerome knikt en loopt in de richting van de aula. Laura loopt met hem mee. Even kijkt hij over zijn schouder. Oom Harold staat met zijn mobiel bij zijn oor. Zou hij de politie bellen?

    -     - -41 -

    4.

    -

    Dinsdag 26 september, 16.22 uur

    -

    In de aula staat moeder nog met de laatste gasten te praten. Ze lijkt hem niet gemist te hebben. Veel te druk met haar gasten. Ook zijn moeder is op een of andere manier populair. Moeder gaat nog even met iemand aan een tafeltje zitten. Als hij zich niet vergist, is het een vage achterneef die hij in geen jaren gezien heeft. Zal hij Laura nu aan haar voorstellen? Misschien toch beter even wachten.

    -

    'Wil je nog iets drinken?' vraagt hij.

    -

    'Goed', antwoordt ze. 'Doe maar wat fris.'

    -

    Terwijl Laura bij een leeg tafeltje gaat zitten, haalt Jerome wat te drinken.

    -

    Een paar minuten later zitten ze naast elkaar. Beiden zwijgen. Jerome schuift wat met zijn glas. Zijn gedachten zijn nog bij de vreemde gebeurtenis bij het graf van zijn vader. Wat was dat voor een man? Dit moet de politie eigenlijk weten, toch? Maar oom Harold heeft dat briefje nog. Dat mag niet zoekraken.

    -

    'Ik wil dat briefje met die rare tekening eigenlijk nog wel even ophalen', zegt hij tegen Laura. 'Straks gooit oom Harold het weg. Dat mag niet.'

    -

    'Goed idee', vindt Laura. Meteen verlaten ze de aula en lopen het kerkhof weer op. Hij voelt een vreemde spanning.

    -

    'Wat denk je ervan?' zegt hij. 'Wat zou dit allemaal te betekenen hebben? Had de man het op mijn vader voorzien, of zou hij dit bij een andere begrafenis ook gedaan hebben? En waarom? Je moet toch compleet geschift zijn als je zoiets uithaalt. Denk jij dat er zulke gekken rondlopen?'

    -

    'Ik weet het niet', zegt Laura wat aarzelend. 'Ik heb nog nooit gehoord dat zoiets gebeurd is. Maar aan de andere kant, als 42zoiets gebeurt, wordt dat vast in de doofpot gestopt. Zoiets wil je niet in de krant hebben.'

    -

    'Nee, niet bepaald', geeft Jerome toe. Zou oom Harold nog bij het graf zijn? Waarschijnlijk wel, want Jerome heeft hem niet binnen gezien. Oom Harold stond te bellen toen ze hem achterlieten. Misschien haalt hij meteen de politie er wel bij. Daar wil hij het ook nog met oom Harold over hebben. Het grind knerst onder hun voeten. Een kraai krast in een van de bomen die langs de rand van de begraafplaats staat.

    -

    Als hij de haag nadert waarachter zijn vader begraven zal worden, hoort hij stemmen. Opgewonden mannenstemmen. Is er nog iemand? Politie? Hij heft zonder een woord te zeggen zijn hand op. Laura begrijpt hem en blijft staan. Een beetje aarzelend kijken ze langs de heg. Zou de man misschien teruggekomen zijn? Jerome stapt niet meteen de hoek om maar gluurt eerst even langs de bladeren. Meteen ziet hij oom Harold. Hij praat met oom Cornelis, die blijkbaar met zijn rolstoel hier naar toe gekomen is. Hij houdt zijn compagnon de verkreukelde brief voor. Zou oom Harold hém gebeld hebben? Hij wenkt Laura en stapt op de beide mannen af.

    -

    'Het kan hem niet geweest zijn', hoort hij oom Cornelis zeggen.

    -

    'O, nee? En wie dan wel?'

    -

    'Weet ik veel, hij is toch ...'

    -

    De beide mannen staken onmiddellijk hun gesprek als ze Jerome en Laura zien naderen.

    -

    Even valt er een pijnlijke stilte. Jerome kijkt van de een naar de ander.

    -

    'Hebt u een idee wie dit gedaan kan hebben?'

    -

    De beide mannen schudden tegelijk het hoofd.

    -

    'Ik dacht dat u het daar over had.'

    -

    'Welnee', zegt oom Harold met een zwaai van zijn hand.

    -

    'Natuurlijk ga je dat samen even na. Maar we kunnen hier geen verklaring voor vinden. Wie doet nou zoiets?'

    -

    'Moeten we hier de politie niet over inlichten?' vraagt Jerome. 'Ben je mal?' reageert oom Cornelis onmiddellijk. Hij kijkt 43ontstemd naar Laura alsof hij niet blij is dat er nog iemand dit gesprek volgt.

    -

    'Lijkt me niet nodig', vindt ook oom Harold. 'We zouden veel te veel ruchtbaarheid aan deze affaire geven. Agenten komen onderzoek doen, komen lastige vragen stellen. Daar zit je moeder echt niet op te wachten. Hoe eerder je dit vergeten bent hoe beter het is.'

    -

    Hij vouwt het blad open en grabbelt in zijn zak. Hij vist een aansteker te voorschijn en loopt een paar meter verderop naar de beschutting van de haag.

    -

    'Is het niet beter om die brief te bewaren?' aarzelt Jerome nog. Maar oom Harold schudt zijn hoofd. Hij schroeft de vlam een eindje omhoog en steekt het papier aan. De vlammen vreten omhoog in het papier. Harold houdt het een paar tellen vast en legt het dan op de grond. Jerome ziet de naargeestige kop langzaam tussen de vlammen verdwijnen. Even later is het vel niet meer dan een zwart vliesje. Oom Harold schopt de zwarte flinters uit elkaar.

    -

    'Dat is maar het beste zo', zegt hij terwijl hij zijn schoen afveegt aan het gras.

    -

    'We gaan maar eens naar huis', zegt oom Cornelis. Met zijn wang en zijn neus bedient hij zijn rolstoel. Hobbelend rijdt hij in de richting van het parkeerterrein. Jerome kijkt hem na.

    -

    'Ik ga maar gauw naar moeder toe', zegt hij tegen oom Harold.

    -

    'Doe dat, jongen. Ik handel dit allemaal verder wel af. Laat het maar aan mij over. Vergeet het zo gauw mogelijk.'

    -

    Oom Harold knijpt hem nog eens bemoedigend in de schouder.

    -

    'Bedankt', antwoordt de jongen.

    -

    Samen met Laura loopt hij terug.

    -

    'Weet jij wie ze met "hij" zouden kunnen bedoelen?' vraagt ze. Jerome kijkt verbaasd opzij.

    -

    'Hoe bedoel je?'

    -

    'Die beide ooms van je zeiden volgens mij tegen elkaar dat "hij" het niet gedaan kon hebben of zo. Dat klinkt een beetje 44alsof ze wisten wie dit gedaan zou kunnen hebben.'

    -

    'Zou je denken?' Jerome probeert zich te herinneren wat de compagnons van zijn vader tegen elkaar zeiden. Maar precies kan hij het zich niet herinneren. Zouden zij een vermoeden hebben wie dit gedaan heeft? Kan haast niet. Hij zal er later toch nog eens naar vragen. Nu eerst naar moeder. Laura voorstellen.

    -

    'Kom je nog even met me mee?' vraagt hij. 'Dan kun je kennismaken met mijn moeder.' Laura knikt.

    -

    In de aula staat moeder met de begrafenisondernemer te praten. De man kijkt naar de dichterbij komende jongelui.

    -

    'Daar is de jongeheer ook', zegt hij en wijst op Jerome.

    -

    Moeder kijkt in zijn richting.

    -

    'Waar ben jij geweest, en wie heb je daar bij je?' vraagt ze verbaasd.

    -

    'Ik ben nog even naar het graf geweest', zegt hij zacht. 'En dit is Laura. Ik ken haar via internet. Ik heb de afgelopen dagen veel met haar gechat, en ik waardeer het enorm dat ze gekomen is.' Een glimlach glijdt over moeders gezicht. Ze geeft Laura een hand.

    -

    'Ik ben mevrouw De Vries.'

    -

    'Laura van der Molen', antwoordt het meisje. 'Gecondoleerd met het verlies van uw man.'

    -

    'Dank je wel', antwoordt moeder. 'Zullen we er even bij gaan zitten?' Moeder nodigt hen bij een tafeltje.

    -

    'Woon je hier in de buurt?'

    -

    'Ik woon in Amersfoort, mevrouw, ik ben met de bus gekomen. Jerome had me verteld over dat vreselijke ongeluk dat hem en uw man overkomen is. Ik wilde graag laten merken dat ik met hem meeleef. Daarom ben ik gekomen.' 'Da's fijn van je, kind. Het heeft me heel goed gedaan dat zoveel mensen zijn gekomen, en ik weet zeker dat Jerome het ook fijn vindt dat er mensen speciaal voor hem gekomen zijn.' 'Da's waar', zegt Jerome meteen. Hij heeft wat klasgenoten gezien, en Alex en Jurgen waren er natuurlijk ook, maar hij 45heeft hen niet meer gesproken. Ze vinden het blijkbaar nog steeds moeilijk om er met hem over te praten. Van de week waren zijn vrienden al een keer langsgekomen. Hij kon gewoon voelen dat ze er als een berg tegenop zagen.

    -

    Het gaat Laura beter af. Ze zit belangstellend met moeder te praten. Niet veel mensen kunnen het meteen goed met moeder vinden. Maar met Laura heeft ze blijkbaar meteen de klik. Laura vertelt wat over school, ze gaat ook naar het vwo. Jerome luistert alleen maar. Een poosje later maakt Laura aanstalten om te vertrekken.

    -

    Jerome brengt haar naar buiten.

    -

    'Zal ik je even naar de bushalte brengen?' biedt hij aan.

    -

    'Fijn aangeboden. Maar jij moet hier bij je moeder blijven. Het is maar een korte wandeling.'

    -

    Even staan ze tegenover elkaar. Afscheid nemen. Hoe? Laura wacht even.

    -

    Dit is zijn kans. 'Ik zou je heel graag nog eens ontmoeten', zegt hij. 'Onder andere omstandigheden bedoel ik.' Waarom klinkt dat nou zo stom? Hij voelt dat hij een kleur begint te krijgen. Ook dat nog. Maar Laura lijkt het niet te merken.

    -

    'Graag', zegt ze.

    -

    'Ik bel je', zegt Jerome opgelucht. 'Ik bel je gauw. En we houden contact via de computer.' Ineens moet hij even lachen. 'Eerst via de computer. Want ik heb je nummer niet eens.'

    -

    'Ik mail je mijn nummer', belooft ze. Dan draait ze zich om en loopt in de richting van het station. Jerome kijkt haar na. Halverwege de straat kijkt ze nog eens over haar schouder. Ze zwaaien naar elkaar. Jerome wacht nog even tot ze uit het zicht verdwijnt.

    -

    Hij treft moeder in de hal. Ze neemt net afscheid van meneer Hiemstra.

    -

    Een paar minuten later lopen ze samen naar de auto. Een chauffeur van de begrafenisonderneming zal hen thuisbrengen. Het grind knerst onder hun voeten als ze zwijgend naast elkaar naar de zwarte limousine lopen. De chauffeur houdt 46eerst het portier voor moeder open en laat vervolgens Jerome instappen. Tussen de chauffeur en de passagiers zit een beweegbare glaswand. De chauffeur heeft het glas discreet gesloten. De motor is nauwelijks te horen als de grote wagen langzaam naar de uitgang rijdt. Moeder doet meteen haar hoed af en werpt haar kastanjebruin geverfde haren naar achteren. Jerome kijkt opzij naar zijn moeder. Vader was gek op haar. Ondanks hun verschillende karakters hadden zijn ouders bijna nooit ruzie.

    -

    'Ken je dat aardige meisje van internet?' vraagt moeder. 'Zit ze bij je op school?'

    -

    'Nee', zegt Jerome. 'Ik heb haar via iemand anders leren kennen. We chatten samen. Dit was de eerste keer dat ik haar in het echt zag. Ze was er speciaal voor gekomen.'

    -

    'Aardig van haar', vindt moeder. 'Ik had haar niet gezien bij het condoleren, maar er waren ook zo veel mensen. Ook verschillenden die ik niet kende.'

    -

    Ze zakt achteruit en kijkt peinzend uit het raam. Alsof ze alles in haar hoofd nog eens opnieuw beleeft. Een tijd zitten ze zwijgend naast elkaar.

    -

    'Pa heeft een mooie begrafenis gehad', verbreekt Jerome de stilte. Als ze over de goede dingen praten, kan hij die ellendige brief misschien uit zijn hoofd zetten.

    -

    Moeder knikt, maar dan betrekt haar gezicht. 'Op een ding na', zegt ze strijdlustig. Jerome kijkt geschrokken opzij. 'Binnenkort ga ik eens een hartig woordje met dominee Koopman spreken. Hoe haalt hij het in zijn hoofd om zo zijn preek te beginnen? Dat papa geen zin had om naar huis te gaan. Waarom heb je dat aan hem verteld? Wat heeft die man daar mee te maken? Nu zie je dat ze daar de verkeerde conclusies uit trekken. Wat moeten de mensen wel niet gedacht hebben? Dat ons huwelijk niet goed was of zo?'

    -

    Jerome slaakt een diepe zucht.

    -

    'Zo heeft dominee Koopman het vast niet bedoeld', zegt hij.

    -

    'Nee, dat zal wel. Maar hij heeft het wel gezegd. En hij was nog wel een vriend van papa. Dan doe je zoiets niet. Dan weeg je je 47woorden zorgvuldiger af.'

    -

    Jeromes blik glijdt naar buiten. Da's nou typisch mama. Ruzie gaan maken met dominee Koopman. Hij is al een tijdje met emeritaat, maar hij geeft nog wel catechisatie. Jerome heeft hem ook een paar jaar gehad. Fijne man. Hij zou zelf best met dominee Koopman willen praten. Niet over de preek, maar hij zit vol met vragen. Over God, maar ook over wat er op het kerkhof gebeurd is. Hij wil dominee's mening daar wel eens over horen. En een dominee heeft toch zwijgplicht? Dominee Koopman is wel iemand om je hart eens bij uit te storten. Meteen neemt hij zijn besluit.

    -

    'Ik ga naar hem toe', zegt hij.

    -

    'Naar wie?' zegt moeder die al lang weer met haar gedachten bij iets anders is.

    -

    'Naar dominee Koopman. Ik denk dat ik beter kan gaan dan u. Ik ben wat rustiger.'

    -

    'Dat lijkt me een heel goed idee', zegt moeder. Er klinkt een lichte verwondering in haar stem door. 'Wat lief dat je dat spontaan aanbiedt. Je vader was ook zo. Hij wist dat ik wel eens een beetje temperamentvol reageer richting mensen. Je vader was tactvoller. Weet je dat je op hem lijkt?'

    -

    'Ik hoop dat ik zo word als hij. Ik vond hem echt super.'

    -

    Moeder knikt alleen maar. Ze pakt haar zakdoek. Jerome schuift naar haar toe en slaat zijn arm om haar heen. Zijn gedachten glijden terug naar de bizarre gebeurtenissen van vanmiddag. Zou pa iets uitgehaald hebben? Hij kan het zich niet voorstellen. Maar die wolvenkop dan? Waar slaat dat op?

    -     - -48 -

    5.

    -

    Woensdagmorgen 27 september, 10.27 uur

    -

    Jerome duwt het beugelslot door het wiel en steekt het sleuteltje in zijn zak. Maar hopen dat de oude predikant thuis is. Hij kijkt op zijn horloge. Half elf, woensdagmorgen. Als de dominee maar geen bezoek heeft. Ach, bij de meeste predikanten wordt de deur niet platgelopen. Jerome stapt de stoep op en drukt op de glimmende koperen bel. Ergens diep in het huis hoort hij de gong. Het duurt niet lang voor hij voetstappen in de gang hoort en de contouren van de dominee te zien zijn door het matglas in de voordeur.

    -

    'Dag, Jerome, kom binnen, jongen.' Dominee Koopman houdt gastvrij de deur van de pastorie open. Jerome stapt binnen en geeft de oude predikant een hand. De man heeft een bezorgde blik in de ogen.

    -

    'Hebben jullie vanmorgen bezoek gehad?' vraagt hij.

    -

    Jerome kijkt hem verbaasd aan.

    -

    'Ik ben vanmorgen niet thuis geweest', zegt hij. 'Moeder voelde vanochtend hoofdpijn opkomen. Ze is in bed gebleven met de gordijnen dicht, zo hoopt ze dat het over gaat. Ze trekt dan ook vaak de stekker van de telefoon eruit, en doet de deur niet open. Ik ben zelf weggegaan. Eigenlijk moet ik naar school, maar daar had ik echt geen zin aan. Maar hadden we dan bezoek moeten hebben?'

    -

    De dominee aarzelt even.

    -

    'Kom verder', zegt hij.

    -

    Dominee Koopman gaat hem voor naar de studeerkamer en wijst hem een gemakkelijke stoel.

    -

    'Wacht hier even', zegt hij. 'Ik haal even wat te drinken. En ik moet nog even een telefoontje doen. Lust je cola?'

    -

    'Ja lekker', zegt Jerome.

    -49 -

    Als de predikant vertrokken is, ziet Jerome dat er een telefoon op het bureau staat. Het telefoontje is zeker niet voor zijn oren bestemd. Maakt niet uit. Hij houdt zijn hoofd wat schuin en kijkt over de ruggen van de boeken. Bijna allemaal theologie ziet hij wel. Hij herkent een paar boeken die thuis ook in de kast staan.

    -

    Een tijdje later komt de dominee terug met een blad met daarop twee glazen. Die zet hij op het bureau. Dan reikt hij Jerome zijn glas aan en gaat achter het bureau zitten.

    -

    'Hoe gaat het?' begint de oude predikant nog steeds met een bezorgde blik.

    -

    'Goed', zegt Jerome automatisch. 'Nou, naar omstandigheden dan tenminste. Het is zo onwerkelijk nu vader er niet meer is.' 'Net of het niet echt gebeurd is, hè', zegt de dominee. 'Net of hij elk moment weer thuis kan komen, en dat het allemaal niet waar is.'

    -

    'Ja, dat klopt', zegt Jerome.

    -

    'Dat hebben heel veel mensen. Ik heb het ook gehad toen mijn vrouw overleden was. En het overkomt me nog wel eens. Dan begin ik zomaar tegen haar te praten terwijl ze er niet is.'

    -

    'U praat veel met mensen na over begrafenissen en verwerking zeker?'

    -

    'Klopt. Ik ben van plan om heel binnenkort bij jullie langs te komen.'

    -

    'Dan is het misschien maar goed dat ik eerst zelf even gekomen ben.'

    -

    'Hoe bedoel je?'

    -

    'Ik moet wat van mijn moeder zeggen', begint Jerome. Hij draait wat met zijn vingers.

    -

    'Heeft je moeder je gestuurd?'

    -

    'Min of meer, maar ik wilde zelf sowieso al eens komen. Ik wil eigenlijk gewoon eens met u praten.'

    -

    'Goed dat je gekomen bent. Vertel eerst maar wat er met je moeder is, dan praten we daarna door.'

    -

    Jerome schuift wat op zijn stoel en kijkt naar zijn handen.

    -50 -

    'Moeder had wat kritiek op uw preek, en wilde zelf naar u toekomen. Toen heb ik aangeboden om te gaan.'

    -

    Er glijdt een glimlach over het gezicht van de dominee.

    -

    'Had ik wel verwacht', zegt hij.

    -

    'Had u verwacht dat mijn moeder kritiek zou hebben?'

    -

    'Ja, maar dat vind ik niet erg. Ik ken je moeder. Ze bedoelt het niet zo kwaad.'

    -

    'Vindt u dat echt niet erg?' vraagt Jerome verbaasd.

    -

    'Nee. Ik weet zeker dat als je moeder zelf was gekomen, ze binnen vijf minuten huilend in die stoel gezeten had.'

    -

    'Dat doet ze nooit.'

    -

    'Niet waar jij bij bent. Maar je moeder is gevoeliger dan jij denkt.'

    -

    'Hoe weet u dat?'

    -

    'Kijk, je vader was een goede vriend van me. We hebben hier in deze kamer heel vaak met elkaar gesproken. Ik ken hem als geen ander. Door hem ken ik ook je moeder goed.'

    -

    Jerome schuift naar voren.

    -

    'Ik vind het wel eens wat lastig om met moeder om te gaan. Met vader was het veel makkelijker.'

    -

    'Voor je vader was je de nieuwe directeur, voor je moeder ben je nog het kind. En misschien is ze diep in haar hart wel een beetje jaloers op je.'

    -

    'Jaloers op mij? Dat kan ik me niet voorstellen.'

    -

    'Ieder mens heeft in zijn karakter mooie en minder mooie kanten. Tegen die minder mooie kanten moet je strijden. Je moeder is schatrijk. Ze heeft het in haar karakter om zich daardoor boven anderen verheven te voelen. Daarom doet ze wel eens wat uit de hoogte. Maar eigenlijk wil ze dat niet. Ze weet dat het niet goed is om hoogmoedig te zijn. Als ze merkt dat ze een hoogmoedige bui heeft, probeert ze daar tegenin te gaan. Dan slaat haar stemming om, en dat gaat bij haar soms wat heftig.'

    -

    'Ik vind het moeilijk om daarmee om te gaan', zegt Jerome.

    -

    'Je moeder zelf ook. Je vader was helemaal niet hoogmoedig, en jij ook niet. Het is wel eens vervelend als mensen in je 51omgeving geen last hebben van de dingen die jij nou juist zo moeilijk vindt. Denk daar maar eens over na.'

    -

    Jerome herkauwt in gedachten die laatste opmerking van de dominee nog eens. Het zet dingen wel in een ander licht.

    -

    'Je vader was dol op je moeder', hoort hij de stem van dominee Koopman. 'Wat jij zo lastig vindt, vond je vader juist een uitdaging. Ik heb hem hier nooit een onvertogen woord over je moeder horen zeggen. Hij genoot juist van haar wisselende stemmingen. Dat hield het huwelijk levendig, vond hij.'

    -

    'En wat was vaders zwakke kant dan volgens u?'

    -

    Dominee Koopman glimlacht om deze plotselinge vraag.

    -

    'Kijk je moet natuurlijk niet iets over iemand zeggen die zich niet meer verdedigen kan. Maar ik weet zeker dat je vader het wel met me eens geweest zou zijn. Je vader vond het fijn om te laten zien dat hij een geslaagd man was. Hij had het gemaakt in het leven en wilde dat naar alle kanten uitstralen.'

    -

    'Patserig gedrag?'

    -

    'Nou, zo onvriendelijk bedoel ik het niet', glimlacht de predikant. 'Maar je zit wel in de goede richting te denken.'

    -

    'Is dat ook hoogmoed?'

    -

    'Een beetje wel, maar anders dan bij je moeder. Je moeder heeft de neiging op mensen neer te kijken. Dat had je vader niet. Voor hem was de tuinman net zo belangrijk als mens als de koningin. Maar hij kon het niet laten zijn rijkdom ten toon te spreiden. Hij zag dat zelf ook niet als fout. Ook dat is een verschil tussen je moeder en je vader. Je moeder vecht tegen haar zwakke kanten. Je vader ontkende ze.'

    -

    Jerome herinnert zich iets wat pa wel eens zei, en wat nu ineens anders klinkt.

    -

    'God helpt degenen die zichzelf helpen', zegt hij. 'Dat zei mijn vader wel eens.'

    -

    Zou vader dan toch iets in zijn karakter gehad hebben dat mensen tegenstond? Maar toch niet zo dat je zoiets ergs doet als op het kerkhof gebeurd is?

    -

    'Een typische Jan-de-Vries-uitdrukking', onderbreekt de dominee zijn gedachten. 'Maar inmiddels heb je gemerkt dat dit 52niet opgaat. Iedereen kan zomaar een ongeluk overkomen. En als je plotseling ernstig ziek wordt, dan roep je zulke dingen niet meer zo hard. Dan moet je op je knieën, en dat is precies waar God ons hebben wil.'

    -

    'Ik kan God niet helemaal meer volgen', flapt Jerome eruit. Hij schrikt van zijn eigen woorden.

    -

    Maar de dominee lijkt het geen rare opmerking te vinden.

    -

    'Niemand kan God volgen. God is zo groot dat Hij niet in onze gedachten past.'

    -

    'Maar waarom kon Hij dat ongeluk van ons niet voorkomen?'

    -

    'Hij kon het wel, maar Hij deed het niet. Misschien zul je ooit begrijpen waarom, en misschien ook niet.'

    -

    'Dat snap ik niet.'

    -

    'Ken je het verhaal van Petrus en Johannes die de verlamde man genezen in de poort van de tempel?'

    -

    'Ja, dat ken ik wel', antwoordt Jerome. 'Goud en zilver heb ik niet, maar wat ik heb dat geef ik u.'

    -

    'Precies. Heb je er wel eens bij stilgestaan dat die man blijkbaar al zijn hele leven in de poort van de tempel zat? Dat wil dus zeggen dat Jezus hem wel heeft zien zitten, toen hij naar de tempel ging. Heel veel mensen werden door Hem genezen. Deze man blijkbaar niet. Achteraf weten we nu waarom. Jezus wist toen al dat zijn discipelen hem later zouden genezen. Ieder mens heeft in het leven te maken met gebeurtenissen die hij niet kan plaatsen. Soms begrijp je het later, en soms begrijp je het nooit. Iedereen maakt dat mee.'

    -

    'U ook?'

    -

    'Ik ook. Toen mijn vrouw en ik trouwden, hoopten wij dat we kinderen zouden krijgen. We hebben er samen heel veel om gebeden. We hebben ze niet gekregen. Later werd mijn vrouw ernstig ziek. We hebben gebeden om genezing. Die is niet gekomen.'

    -

    'Hebt u toen nooit getwijfeld of God er eigenlijk wel was?'

    -

    'Nee. Ik ben wel eens opstandig geweest. Maar dat is iets anders dan twijfel. Als ik zo'n bui had, tilde mijn vrouw me er vaak weer bovenuit. Zij kon prachtige voorbeelden bedenken, 53waar ik voor mijn preken vaak dankbaar gebruik van gemaakt heb. Zij vergeleek ons leven eens met een rubberboot op zee. In de verte komen rotsen in zicht. De stroom drijft je er recht op af. Je bootje zal erop te pletter lopen. Dan kun je God bidden om hulp. Je kunt twee dingen bidden. Je kunt vragen of God de rotsen in de zee laat verdwijnen. Dan vraag je om een wonder. Dat mag. Toen mijn vrouw ziek werd, hebben we om een wonder gebeden. Maar je kunt ook anders bidden. Je kunt ook vragen of de vloed op mag komen. Dan stijgt de spiegel van de zee en drijf je over de rotsen heen. Dan vraag je God om een groter geloof om de moeilijkheden in je leven aan te kunnen. Dat hebben we later gedaan. Toen hebben we samen gebeden of God ons kracht wilde geven en een groot geloof. Dat gebed heeft God wel verhoord. En dan is het goed.'

    -

    'Ik hoef niet meer te bidden om een wonder', zegt Jerome een beetje verdrietig. 'Mijn vader wordt niet meer levend. Ik zal moeten vragen om een groter geloof, en dan hoop ik maar dat God dat geeft.'

    -

    'Het bootje heeft ook een anker, jongen, niet een anker naar beneden, maar een anker naar boven. Je aardse vader ben je kwijt, maar je hemelse Vader niet.' Jerome knikt.

    -

    'Ik wil u iets vertellen', verandert hij van onderwerp. 'Ik vond de sfeer in de aula drukkend, daarom ben ik nog een keer naar buiten gelopen. Ik wilde nog even bij vader kijken. Toen ik bij het graf kwam, stond daar een man te bellen. Hij had een enveloppe op de kist gelegd. Toen ik kwam, ging hij ervandoor. Hebt u dat wel eens meegemaakt?'

    -

    'Wat zeg je me nou?' schrikt de oude predikant. Geïnteresseerd leunt hij over zijn bureau. 'Hoe zag hij eruit?'

    -

    'Ik heb zijn gezicht niet gezien. Ik heb ook geen idee hoe oud hij was. Hij had een gebreid mutsje op, en hij heeft geen enkele keer in mijn richting gekeken. Maar hij kon wel verschrikkelijk hard lopen, en hij was vrij fors gebouwd. Ik ben hem nog achterna gehold, maar ik kon hem niet te pakken krijgen.'

    -

    'Wat zat er in die enveloppe?'

    -54 -

    'Een briefje. Met een tekening van een hondenkop. Tenminste, dat dacht ik eerst, maar ik heb meneer Van Dijken, een van de compagnons van mijn vader, erbij gehaald. Hij dacht dat het een wolvenkop was.'

    -

    'Een wolvenkop', peinst de dominee. 'Wat vreemd. Joh, wat zul je geschrokken zijn.'

    -

    'Ja, behoorlijk', geeft Jerome toe.

    -

    De oude predikant leunt achterover in zijn stoel en kijkt peinzend uit het raam. Jerome blijft stil zitten. Het gedrag van de dominee verbaast hem.

    -

    Buiten stopt een auto op de oprit. Een man met een dichte borstelsnor stapt uit. De predikant ziet hem komen en richt zich weer tot Jerome.

    -

    De oude man aarzelt even alsof hij het moeilijk vindt om de juiste woorden te kiezen.

    -

    'Schrik niet', begint hij. 'De man die daar naar de voordeur loopt, is een rechercheur van politie. Ik heb hem net gebeld.'

    -

    'Wat is er aan de hand?' vraagt Jerome geschrokken.

    -

    'Dat zal hij je zo zelf wel vertellen.'

    -

    Jerome kijkt de predikant aan. Het is alsof er een dikke steen over hem heen wordt gerold. Het drukt op zijn borst. Wat gebeurt hier? Is er wat met moeder? Dan had de dominee toch wel wat gezegd. Of, of zou het toch met pa te maken hebben? Het ongeluk, het telefoontje in de nacht, die bizarre brief, en nu een rechercheur van politie. Wat gebeurt er? Vanuit de hal klinkt het geluid van de deurbel.

    -

    De oude predikant staat op en verlaat de kamer. Jerome luistert gespannen naar de geluiden uit de gang.

    -

    'Is Jerome de Vries hier nog?'

    -

    'Hij zit in mijn studeerkamer.'

    -

    'Hebt u het hem verteld?'

    -

    'Nee, het lijkt me dat u dat behoort te doen.'

    -

    'Goed.'

    -

    Dan zwaait de deur open. Dominee Koopman en de rechercheur stappen binnen. Jerome schat hem op een jaar of vijftig. Grote forse kerel.

    -55 -

    'Mijn naam is Van de Brink', zegt de man. 'Ik werk hier in Zeist bij de politie. Rechercheur op de afdeling moordzaken.' Hij steekt zijn grote hand uit. Jerome komt langzaam overeind. Hij voelt dat zijn knieën knikken. Het kriebelt bij zijn slapen. Moordzaken? Een angstig voorgevoel maakt zich van hem meester. Dus toch. In zijn onderbewustzijn heeft hij het geweten, maar telkens weggedrukt. Nu het woord moordzaken gevallen is, lijkt het ineens zo voor de hand liggend en tegelijk zo onontkoombaar.

    -

    'Gecondoleerd met het verlies van je vader.'

    -

    Jerome kan hem alleen maar met grote ogen aankijken.

    -

    'Moordzaken? Wa- wat is er gebeurd?'

    -

    De rechercheur aarzelt even.

    -

    'Eigenlijk wil ik eerst met je moeder praten. Ik probeer al de hele ochtend contact met haar op te nemen.'

    -

    'Ze ligt waarschijnlijk nog op bed, ze had een opkomende hoofdpijn, daar heeft ze veel last van. Ze sluit zich dan helemaal af.'

    -

    'Vandaar', zegt de politieman. 'Ik ben vanochtend twee keer aan de deur geweest.'

    -

    'Ik was er ook niet. Ik ben in de stad geweest.'

    -

    De politieman knikt. 'Toen heb ik jullie dominee maar gebeld. Predikanten zijn vaak nauw bij een begrafenis betrokken. Ik ken de dominee uit de tijd dat ik nog gewoon politieman was. Misschien dat hij me kon vertellen waar je moeder was. Ik heb hem ook vast wat voorbereid. Toen jij hier opdook, heeft hij me gebeld. Ik ben heel blij dat ik met je kan praten waar hij bij is.'

    -

    Jerome voelt zich koud worden van binnen. Er komt iets ergs! Er komt iets heel ergs! Het zweet breekt hem uit.

    -

    'Wat is er gebeurd dan?' fluistert Jerome. Maar de rechercheur geeft nog steeds niet direct antwoord.

    -

    'Kun jij contact maken met je moeder? Heeft ze een mobieltje of zo, waarop je haar bereiken kunt?'

    -

    'Ik heb wel een mobieltje bij me, maar moeder heeft die van haar vast niet aan staan. Maar wat is er gebeurd dan? Is mijn 56vader ...?' Hij durft niet verder te praten. Zijn handen wringen zich in elkaar. Gespannen kijkt hij naar de rechercheur.

    -

    De politieman wacht even voor hij antwoord geeft.

    -

    'Het lijkt erop dat er met de auto van je vader is geknoeid.'

    -     - -57 -

    6.

    -

    Woensdagmorgen 27 september, 11.22 uur

    -

    'Het is niet waar', fluistert Jerome perplex. 'Wie zou er aan pa's wagen hebben willen knoeien?'

    -

    'Dat weten we nog niet. In Duitsland is het wrak van jullie Audi onderzocht. Er blijkt geknoeid te zijn met de remmen. Iemand wist dat jullie in het zomerhuis waren. En hij wist dat jullie een steile weg af moesten.'

    -

    Jerome slikt. Het lijkt alsof de wereld begint te draaien. Of de boekenwand achter de rechercheur weg draait. Iemand heeft hen met opzet laten verongelukken. Het is dus toch waar. Hij voelt het bloed wegtrekken uit zijn wangen.

    -

    'Voel je je wel goed?' vraagt de rechercheur bezorgd.

    -

    Jerome knippert een keer haastig met zijn ogen.

    -

    'Ja', zegt hij zacht.

    -

    'Zal ik nog wat cola voor je inschenken?' vraagt de dominee. 'Ik heb nog', zegt Jerome. Hij tilt het glas naar zijn lippen. Zijn tanden klapperen tegen de rand. Hij neemt een slok. De cola bruist in zijn mond.

    -

    'Wat hebben ze met de auto gedaan?' brengt Jerome uit.

    -

    'Er is met de remmen geknoeid', zegt de politieman. Jerome herbeleeft in gedachten het moment dat ze van de weg raakten. Vader trapte hard op de rem, maar de wagen schoot gewoon door.

    -

    'Maar waarom?' zegt Jerome terwijl hij de rechercheur aankijkt.

    -

    'Dat willen wij ook graag weten', antwoordt de ander.

    -

    'Laten we dat weekend eens stap voor stap langs gaan', stelt de rechercheur voor.

    -

    'Jullie waren met z'n tweeën?'

    -

    'Ja', knikt Jerome.

    -58 -

    'Waarom was je moeder niet mee?'

    -

    'Ma heeft veel last van hoofdpijn, ze was dat weekend in een hoofdpijnkliniek. Ze had het liefst dat pa en ik een paar dagen weg zouden gaan.'

    -

    'Dat huis in Duitsland? Is dat van jullie zelf of was dat gehuurd?'

    -

    'Dat is van ons zelf. We hebben drie vakantiehuizen. Ook nog een chalet in Oostenrijk en een huis in Spanje niet ver van Barcelona. Het huis in Duitsland gebruiken we meestal voor korte vakanties.'

    -

    'Wie wisten dat jullie daarheen zouden gaan?'

    -

    Jerome denkt even na. Hij haalt diep adem en raakt even zijn slapen aan.

    -

    'Volgens mij alleen ma. Maar het kan ook best zijn dat vader naar de zaak gebeld heeft om te zeggen dat hij maandag wat later zou komen. Verder zou ik het niet weten.'

    -

    'Was het huis verlaten toen jullie er aankwamen?'

    -

    'Ja, alleen had Heinz het huis gelucht en de verwarming iets aan gezet, omdat we pas vrijdagavond zouden komen en het een beetje kil was.'

    -

    'Wie is Heinz?' wil de rechercheur weten.

    -

    'Heinz woont niet ver van ons vakantiehuis. Pa betaalde hem om op het huis te passen als wij er niet zijn.'

    -

    'Wat is dat voor een man?'

    -

    Jerome maakt een wegwaaiend gebaar. Heinz heeft hier zeker niets mee te maken.

    -

    'Een heel aardige man van een jaar of zestig. Hij houdt het huis echt tiptop in orde. Als we 's winters komen, brandt er een vuur in de haard en is de glühwein warm.'

    -

    'Wat hebben jullie dat weekend gedaan?'

    -

    'We hebben eerst onze spullen in huis gebracht, toen zijn we naar het dorp gewandeld en hebben wat gegeten bij een restaurantje waar we wel vaker komen.'

    -

    'Hebben jullie daar nog iemand ontmoet?'

    -

    Jerome graaft in zijn herinnering. Weer tast hij over zijn slapen en kijkt naar beneden naar de versieringen in het 59Perzische tapijt dat de dominee op de vloer heeft liggen.

    -

    Hebben ze nog iemand gezien in het restaurant?

    -

    'Volgens mij waren wij de enige gasten. Kurt de eigenaar heeft nog een poosje bij ons tafeltje staan praten. Verder hebben we met niemand gesproken, 's Avonds hebben we de haard aangemaakt en wat gelezen.'

    -

    Even steekt het als hij in gedachten pa ziet zitten met zijn leesbril op het puntje van zijn neus.

    -

    'En zaterdag?'

    -

    'We hebben vrij lang uitgeslapen. Toen ik eruit kwam, had pa al broodjes gehaald. We hebben samen ontbeten. Toen zijn we naar Moselkern gereden. Van daar kun je een mooie wandeling naar Burg Eltz maken.'

    -

    'Daar zijn jullie met de auto naartoe gereden?'

    -

    Jerome knikt. Toen was er nog niks mis met de remmen.

    -

    'Ja, met de auto.'

    -

    'Jullie hebben toen niets aan de auto gemerkt?'

    -

    'Nee, de auto heeft wel een paar uur op een klein parkeerterreintje gestaan. Naar de burcht is het minstens een uur lopen. Ik denk dat we ook wel een uur op het kasteel geweest zijn.'

    -

    Ze zaten tegenover elkaar aan een groene houten tafel. Hij kan het stuk Herrentorte nog bijna proeven.

    -

    'Heb je nog iemand gezien die naar jullie keek? De kans is groot dat jullie het hele weekend in de gaten gehouden werden. Degene die aan de auto geknoeid heeft, moet op een gunstige gelegenheid gewacht hebben.'

    -

    Jerome denkt na. Hij probeert zich het terras te herinneren waar ze samen zaten. Het was er vrij druk, er is hem niets bijzonders opgevallen. Een paar gezinnetjes, een jong echtpaar. Een paar Japanners.

    -

    'Ik zou het niet weten', zegt hij hoofdschuddend.

    -

    'Wanneer hebben jullie de auto nog meer gebruikt?'

    -

    'Van het kasteel zijn we terug gereden. In Cochem hebben we boodschappen gedaan, 's Avonds hebben we samen gekookt en gegeten. Toen het donker werd, zijn we weer naar Cochem gegaan, we hebben op het kasteelterras wat gedronken. Het 60kasteel van Cochem is 's avonds heel mooi verlicht, en je hebt een fantastisch uitzicht op Cochem en de boten die op de Moezel varen.'

    -

    Jerome trekt zijn gezicht in een grimas als hij de tranen in zijn ogen voelt opkomen. Ze zaten aan de rand. Pa en hij hadden nog met de glazen geklonken boven de tafel. Vrienden. Hij zucht en probeert zijn emoties weg te slikken.

    -

    'Op het terras hebben we met niemand gepraat. Ik kan me ook niet herinneren wie er nog meer waren, 's Avonds thuis heb ik wat zitten chatten op de computer in pa's werkkamer. In alle vakantiehuizen heeft hij een kantoor. Pa heeft volgens mij de hele tijd zitten lezen bij de haard, en hij heeft een paar keer geprobeerd ma te bellen. Zondag zijn we in Cochem naar de kerk geweest. Ik denk dat er een man of veertig in het kleine kerkje waren. Na afloop van de dienst hebben we koffie gedronken in het Gemeindehaus aan de overkant van de weg, samen met een paar gemeenteleden. Ik heb met een paar jongens van mijn leeftijd zitten praten. Ze hadden het over een jongerendag in Berlijn waar ze geweest waren. Daarna zijn we naar huis gereden om te eten. 's Middags hebben we een eind gewandeld, maar toen hebben we de auto niet gebruikt.'

    -

    'Dus ergens tussen zondagmiddag en maandagochtend is er met de auto geknoeid', stelt de rechercheur vast.

    -

    'Wat was er precies met de wagen aan de hand?' zegt Jerome boos. 'Er zit een alarm op. Daar kun je toch zomaar niet mee knoeien.'

    -

    'De remmen waren onklaar gemaakt', legt de rechercheur uit. 'Professioneel. Degene die dit gedaan heeft, wist waar hij mee bezig was. Vroeger werden er nog wel eens remleidingen doorgesneden. Dat kun je tegenwoordig ook nog wel doen, maar als je de wagen vervolgens op contact zet, gaan de waarschuwingslichtjes branden. Dat is bij jullie niet gebeurd.'

    -

    Jerome ziet zich weer naast pa zitten. Hij heeft daar niet op gelet.

    -

    'Ik kan me dat niet herinneren.'

    -

    'Neem maar van mij aan dat je vader niet weggereden zou 61zijn als hij dat lampje gezien had. Je vader heeft geen lampjes gezien. De remleidingen waren namelijk met een tang dichtgeknepen. Er gaan dan geen lampjes branden, maar als je probeert te remmen gaat dit niet, omdat de remvloeistof niet meer door de leiding kan. Simpel maar doeltreffend.'

    -

    Jerome staart geschrokken voor zich uit. Er was dus duidelijk opzet in het spel. Het was moord. Een aanslag waar hij zelf maar ternauwernood aan ontsnapt is.

    -

    'Je vader was erg rijk. Is hij wel eens bedreigd? Heb je daar wel eens iets van gemerkt? Dat hij thuis vertelde dat hij ergens bang voor was of ruzie met iemand had? In de top van het zakenleven is men vaak hard tegen elkaar.'

    -

    Jerome schiet naar voren.

    -

    'Mijn vader was een christen. Hij deed altijd eerlijk zaken. Dat weet de dominee ook wel.'

    -

    De rechercheur maakt een sussend gebaar.

    -

    'Rustig jongeman. Zo bedoel ik het niet. Maar iemand moet een reden gehad hebben. Laten we teruggaan naar die maandagmorgen. Hoe laat zijn jullie ongeveer vertrokken?'

    -

    'We hebben eerst de sleutels naar Heinz gebracht. Daarna zijn we ongeveer om een uur of negen weggereden.'

    -

    'En wat gebeurde er toen precies? Heb je nog iemand gezien?'

    -

    'Toen we wegreden, ging het meteen mis. Pa wist de wagen nog twee bochten door te krijgen, toen raakten we van de weg en gleden we de helling af.'

    -

    Het slingeren van de wagen, de duik in de rivier. De klim door de ruit. De mensen aan de overkant, en die man met die verrekijker.

    -

    'Wacht eens', zegt hij opgewonden. 'Toen ik uit de wagen geklommen was, zag ik een man op een vooruitstekende rotspunt. Hij stond met een verrekijker naar ons te kijken. Ik wenkte hem, maar hij reageerde niet. Later was hij verdwenen.' 'Hoe zag hij eruit?' vraagt de rechercheur.

    -

    'Moeilijk te zeggen. Hij hield die kijker voor zijn gezicht.'

    -

    'Wat voor kleren? Jong, oud, dik, dun?' helpt de rechercheur. Jerome graaft in zijn herinnering. Het beeld is vaag.

    -62 -

    'Een spijkerpak geloof ik. Stevige knaap. Leeftijd, geen idee. Maar het zou die man op het kerkhof kunnen zijn geweest.'

    -

    Jerome slaat met zijn vuist in zijn hand. Natuurlijk! Daarom stond die vent toe te kijken. Hij wilde zien hoe het afliep!

    -

    'Man op het kerkhof?' vraagt Van de Brink verbaasd.

    -

    Jerome veert overeind. Hij hijgt van spanning.

    -

    'Ik moet iets heel belangrijks vertellen. Ik heb het net al aan de dominee verteld. Na de begrafenis van mijn vader gebeurde er iets heel raars. Toen ik nog eens bij het graf van mijn vader ging kijken, stond er een man te bellen. Hij had een enveloppe op het deksel van de kist gelegd. Hij ging ervandoor toen ik kwam. Ik kon niet zien wie het was.'

    -

    De rechercheur buigt zich voorover.

    -

    'Vertel eens precies wat je gezien hebt. Ga de hele scène nog eens na, seconde voor seconde. Ik wil het precies weten.'

    -

    De volgende minuten doet Jerome zijn best een zo gedetailleerd mogelijk beeld te schetsen voor de politieman. De achtervolging, de tekening.

    -

    'Een wolvenkop?' zegt de rechercheur peinzend.

    -

    'Ja', zegt Jerome.

    -

    'Heb je die brief nog?' wil de rechercheur weten.

    -

    'Oom Harold heeft hem verbrand', antwoordt Jerome. Nu pas beseft hij hoe stom dat geweest is. Dat had oom Harold nooit moeten doen. De politie had het moeten hebben. Misschien stonden er vingerafdrukken op.

    -

    'Oom Harold? Is dat meneer Harold van Dijken, de compagnon van je vader?'

    -

    'Ja', zegt Jerome, terwijl hij wat beschaamd naar de politieman kijkt.

    -

    Van de Brink krabt eens wat aan zijn kin terwijl hij peinzend langs Jerome kijkt. Ten slotte glijdt zijn blik weer naar de jongen tegenover hem.

    -

    'Dat tekeningetje, zou je dat ongeveer na kunnen tekenen?'

    -

    'Ik denk het wel', zegt Jerome. Dominee Koopman scheurt een blad van een schrijfblok en schuift het met een pen in Jeromes richting. De jongen zet eerste een paar aarzelende 63streepjes en begint dan te tekenen. Als hij tevreden is over het resultaat draait hij het blad en laat het de rechercheur zien. De politieman buigt zich geïnteresseerd over het blad.

    -

    'Dit is heel uitzonderlijk', zegt hij. 'Heb je werkelijk geen idee wie dit gemaakt heeft en waarom? Een vijand van je vader, misschien?'

    -

    'Mijn vader had volgens mij geen vijanden', zegt Jerome peinzend. Hij wrijft over zijn kin. Zou het met het bedrijf te maken kunnen hebben? Hij voelt het bloed naar zijn slapen vliegen als hij ineens een oplossing gevonden lijkt te hebben.

    -

    'Zou het kunnen dat bij iemand de medicijnen niet gewerkt hebben of zo, en dat diegene nu wraak wil?'

    -

    'Dat lijkt me niet logisch', mengt dominee Koopman zich in het gesprek. 'Als medicijnen niet werken, word je boos op degene die de medicijnen gegeven heeft, de dokter, niet op degene die de medicijnen gemaakt heeft.'

    -

    'Er zijn weinig mensen die mijn vader zo goed gekend hebben als u', zegt Jerome. 'Kunt u dan niets bedenken? U zei dat u vaak met elkaar hebt zitten praten. Heeft hij nooit iets gezegd over iets dat hij misschien verkeerd gedaan had?'

    -

    De dominee schudt bedachtzaam zijn hoofd.

    -

    'Ik zit hier de hele morgen al over na te denken, maar ik kan niets bedenken. Het zou iemand kunnen zijn die iets tegen rijken heeft. Maar waarom je vader? En waarom een wolvenkop?'

    -

    Jerome kan alleen maar zijn hoofd schudden.

    -

    'Misschien weten de compagnons van mijn vader iets.'

    -

    'Daar heb ik ook aan gedacht', zegt de rechercheur. 'Toen er bij jullie niemand thuis bleek te zijn, ben ik naar de heer Hamersma gegaan. Ik heb hem op de hoogte gebracht. Eigenlijk hoort eerst je moeder hiervan te horen. Maar ...'

    -

    'Dat moet u niet doen', schrikt Jerome. 'Ik heb haar nog niets verteld van de tekening. Dat kan ze helemaal niet aan. Dat vond oom Harold ook.'

    -

    'Heeft meneer Van Dijken daarom misschien de brief verbrand?' vraagt Van de Brink.

    -64 -

    'Ja,' zegt Jerome, 'ik zei nog tegen hem dat we met die brief naar de politie moesten.'

    -

    'Maar daar trok hij zich niets van aan?' wil de politieman weten. 'Vertel eens.'

    -

    'Nou, Laura en ik hebben de brief gevonden', begint Jerome.

    -

    'Laura?'

    -

    Jerome zoekt even naar woorden.

    -

    'Dat, eh, is een internetvriendin van me die ook op de begrafenis was. Net toen we weg wilden lopen bij het graf, kwam oom Harold eraan gelopen. Iemand had hem gebeld bij het graf van mijn vader te gaan kijken. Hij heeft de brief toen ook gezien.'

    -

    'En toen heeft hij hem verbrand?'

    -

    Jerome fronst zijn voorhoofd. 'Nee, dat was later. Ik ben met Laura naar de aula gegaan, en toen bedacht ik me dat het misschien goed was de brief te bewaren. We zijn toen teruggelopen. Toen we bij het graf kwamen, stond oom Harold daar te praten met Cornelis Hamersma, de andere compagnon van mijn vader. Ik vroeg of ik de brief terug mocht, om hem aan de politie te laten zien. Maar oom Harold vond dat geen goed idee.'

    -

    Hij slikt even een keer. Wat moet die rechercheur wel niet denken?

    -

    'Oom Harold leek het beter om de politie erbuiten te houden. Hij wilde niet dat moeder erachter zou komen wat er gebeurd was. En dat was ik eigenlijk wel met hem eens.'

    -

    'Ik hoop dat je begrijpt dat ik haar op de hoogte moet brengen. In ieder geval van de verongelukte wagen. Dat van die brief en die tekening is misschien nog niet meteen nodig.'

    -

    Jerome knikt. 'Wat zei oom Cornelis toen u bij hem kwam?'

    -

    'Hij is heel erg geschrokken', antwoordt de politieman. 'Zijn privé-arts was bezorgd over hem.'

    -

    'Had hij een idee wie er achter zou kunnen zitten?' vraagt Jerome opgewonden.

    -

    'Nee. Ook hij kon zich niet voorstellen dat iemand een hekel aan je vader had.'

    -65 -

    De rechercheur verzit op zijn stoel. 'Ik heb hem gevraagd of iemand ooit geprobeerd heeft het bedrijf bijvoorbeeld te chanteren. Maar dat blijkt niet zo te zijn.'

    -

    'Wat is jouw oom Cornelis, meneer Hamersma, eigenlijk voor een man?' vraagt de rechercheur.

    -

    Jerome trekt wat met zijn schouders.

    -

    'Een jeugdvriend van mijn vader. Wel een aardige man.'

    -

    'Hoe is hij in die rolstoel terechtgekomen?'

    -

    'Hij heeft een ongeluk gehad. Hij is met zijn Ferrari tegen een boom gereden. Toen hij na zijn ongeluk uit het ziekenhuis kwam, heeft hij een moeilijke tijd doorgemaakt. Oom Cornelis was heel depri en wilde niet meer leven als "een vleesetende plant in een verrijdbare bloempot", zoals hij het eerst noemde. Vader en oom Harold hebben de grootste moeite gehad hem dat uit zijn hoofd te praten. Dat hij zijn geloof overboord gegooid had, hielp niet bepaald.'

    -

    Hij kijkt even naar de dominee.

    -

    'Later is hij milder geworden. Hij is toen van andere dingen gaan genieten. Hij heeft in huis een filmzaal laten inrichten, waar hij de nieuwste films bekijkt. Hij geeft af en toe weer een tuinfeest. Het lijkt hem niet meer te hinderen dat iemand anders het eten in zijn mond stopt en het glas aan zijn lippen zet. Dat wordt meestal gedaan door Rutger, zijn verzorger, of zijn lijfarts zoals oom Cornelis hem liever noemt. Hij is volgens mij inderdaad afgestudeerd huisarts. Hij woont bij Cornelis in huis. Net als de tuinman en de butler. Meer weet ik eigenlijk niet van hem. Maar waarom wilt u dat weten?' De politieman geeft niet dadelijk antwoord.

    -

    'Omdat ik hem niet vertrouw', zegt hij na een tijdje. 'Hamersma zei tegen mij dat hij niet kon bedenken waarom iemand een hekel aan je vader zou kunnen hebben. Maar hij heeft me niets verteld over die brief en die tekening.'

    -

    Jerome laat zich geschrokken achterover zakken. Het wordt steeds ingewikkelder. Een heel onbehaaglijk gevoel kruipt in hem naar boven.

    -

    Jerome herinnert zich dat zijn ooms met elkaar stonden te 66praten bij vaders graf. Hij merkt dat het onbehaaglijke gevoel begint te veranderen in boosheid. Harold en Cornelis weten iets. Iets wat zijn vader het leven gekost heeft. Die brief moest verdwijnen. Alle sporen moesten worden uitgewist. Hem hebben ze met een kluitje in het riet gestuurd.

    -

    'Zullen we erheen?' zegt Jerome meteen. 'Ik wil weten wat er aan de hand is.'

    -

    'Niks ervan', zegt de politieman beslist. 'Eerst moet jouw moeder op de hoogte gebracht worden. En praten met die compagnons van je vader, dat doe ik of een andere rechercheur. We werken met een heel team aan deze zaak. Daar mag jij je niet mee bemoeien. Zou je moeder al wakker zijn?'

    -

    Het duurt even voor de vraag van de rechercheur tot hem doordringt. 'Misschien wel.'

    -

    'Kan ik hier misschien even bellen?' vraagt de politieman aan de dominee, die meteen naar het toestel op het bureau wijst. Jerome noemt het nummer. De zoemer gaat drie keer over. Dan wordt er opgenomen.

    -

    'Dag mevrouw, u spreekt met Van de Brink, ik ben rechercheur bij de politie. Zou ik even bij u kunnen langskomen? Er zijn een paar zaken die ik met u bespreken wil over de dood van uw man.' Jerome hoort dat moeder onmiddellijk begint tegen te sputteren en wil weten wat er aan de hand is.

    -

    'Daar kom ik liever even voor langs, mevrouw.' Na wat heen en weer gepraat stemt moeder erin toe dat de rechercheur komt.

    -

    De politieman wekt niet de indruk dat hij onaangenaam getroffen is door moeders houding.

    -

    Voor hij gaat, haalt hij zijn portemonnee uit de zak en haalt er een visitekaartje uit.

    -

    'Mocht je nog iets te binnen schieten, dan kun je me op dit nummer rechtstreeks bereiken.' Jerome knikt en steekt het kaartje in het borstzakje van zijn blouse.

    -     - -67 -

    7.

    -

    Woensdagmiddag 27 september, 12.42 uur

    -

    Diep in gedachten rijdt Jerome door de straten van Zeist, in de richting van Bosch en Duin waar hun villa staat, maar als hij een paar straten gereden heeft stapt hij bij een bankje van de fiets. Hij zet zijn fiets op de standaard en ploft op het bankje neer. Het verhoor van de politieman gonst nog na in zijn hoofd. Waar is hij in terechtgekomen?

    -

    Volgens Van de Brink weet oom Cornelis meer dan hij wil toegeven. Zou er op de zaak iets zijn misgegaan? Natuurlijk weet oom Harold er ook meer van. Maar waarom pakten ze pa? Waarom oom Cornelis of oom Harold niet? Of zouden die er niks mee te maken hebben? Oom Cornelis woont hier niet ver vandaan. Zal hij erheen gaan? Waarom eigenlijk niet? Gewoon eens horen wat hij te vertellen heeft. Hij wipt van de bank af en springt weer op zijn fiets.

    -

    Even later rijdt hij de straat in waar Cornelis woont. De bungalow bevindt zich aan de uiterste buitenrand van Zeist. Door het smeedijzeren hek ziet Jerome het in mediterrane stijl opgetrokken huis. Rode dakpannen, gele muren, veel bogen en terrassen, een hoge schoorsteen bekleed met natuursteen. Jerome is er vaak geweest, hij kent ook de andere bewoners van het huis goed. Oom Cornelis heeft een zeer potige tuinman in dienst, Johan heet hij. Het huishouden wordt geleid door Henry, de butler, en verder heeft oom Cornelis nog een verpleger in dienst: Rutger, zijn lijfarts.

    -

    Jerome drukt op de knop van de intercom.

    -

    Hij kijkt de parkachtige tuin in. Geen spoor van de honden. Toch voelt hij een onbestendige spanning. Zal oom Cornelis hem iets willen vertellen? Hij pakt peinzend een van de stijlen 68van het hek beet.

    -

    Even later klinkt de stem van butler Henry.

    -

    'Hallo Jerome', Jerome schrikt op. Blijkbaar heeft de butler hem al gezien op de camera die schuin achter het hek op hem gericht staat.

    -

    'Dag, Henry, mag ik binnenkomen? Ik wil graag even bij oom Cornelis op bezoek.'

    -

    Hij wacht gespannen op het antwoord.

    -

    'Meneer Hamersma heeft op het ogenblik al bezoek.'

    -

    Jerome kijkt in de richting van de bewakingscamera.

    -

    'Alsjeblieft Henry, het is echt dringend. Ik wacht wel even.'

    -

    Even is het stil.

    -

    'Ik denk niet dat dit bezoek lang blijft. Ik laatje binnen. Kom maar gerust het terrein oplopen, Johan heeft de honden opgesloten.'

    -

    'Oké, bedankt Henry', zegt Jerome opgelucht. Hij krijgt zijn kans.

    -

    Geruisloos wijken de twee ijzeren hekken uiteen, door stille elektromotoren aangedreven. Jerome stapt de tuin in. Hij zucht diep en loopt in de richting van het huis. Als hij nog maar halverwege de oprijlaan is, komt Johan de tuinman hem tegemoet. Hij draagt een overhemd met korte mouwen die zijn sterke gebruinde armen goed laten uitkomen. Johan drukt hem de hand en condoleert hem met het verlies van zijn vader.

    -

    'Kom maar mee naar de keuken, daar zitten we net aan de koffie. Drink je even een bakje mee?'

    -

    Jerome knikt en volgt de tuinman naar de ruime woonkeuken die zich in een zijvleugel bevindt. De keuken heeft een lange glaswand die uitzicht biedt op de tuin. Henry is in de keuken, maar tot zijn verbazing treft Jerome daar ook Rutger aan. Die wijkt normaal haast geen minuut van oom Cornelis' zijde. Ook door hen wordt hij gecondoleerd. Jerome schudt handen en weet niet zo goed hoe hij kijken moet.

    -

    'Koffie, jongeheer?' vraagt Henry.

    -

    'Ja, graag', antwoordt Jerome.

    -69 -

    Blijkbaar heeft Rutger even de verbaasde blik in zijn ogen gezien. 'Meneer wilde alleen zijn met zijn bezoek.'

    -

    'Wie is er bij hem dan?'

    -

    Even valt er een pijnlijke stilte aan de tafel. Rutger kijkt wat naar Henry en Johan; Jerome voelt een zekere spanning in de lucht hangen. Een vreemde kriebeling glijdt over zijn rug.

    -

    'Dat vertelt meneer straks zelf wel als hij dat wil', zegt Johan ten slotte.

    -

    'Jullie maken me nieuwsgierig', lacht Jerome. Weer valt er een stilte aan tafel. Jerome begint zich ongemakkelijk te voelen. Wat is hier aan de hand? Het lijkt wel of de hele wereld vol zit met complotten en intriges, die hem wel aangaan, maar waar hij niets van mag weten. Heeft hij er wel goed aan gedaan hier te komen?

    -

    'Hoe was de begrafenis gisteren?' informeert Rutger.

    -

    'Tja', zegt Jerome, die het lastig vindt om een goed antwoord te formuleren. Hoe was de begrafenis? Wat moet je zeggen?

    -

    Goed?

    -

    'Best wel moeilijk natuurlijk. Maar aan de andere kant deed het me heel goed dat er zoveel mensen kwamen. Ik kon aan alles merken dat vader heel erg geliefd was. Dat troost wel, al krijg ik hem er niet mee terug.'

    -

    'Erg hoor, zo jong je vader te moeten verliezen', vindt Johan. 'Hoe is het met je moeder?' vraagt Henry terwijl hij een dampende kop koffie voor zijn jonge gast neerzet,

    -

    "t Gaat wel goed geloof ik', zegt Jerome. 'Met mij praat ze er niet zoveel over. Moeder is iemand die zoiets het liefst in haar eentje verwerkt.'

    -

    'Ook niet makkelijk als je zo jong weduwe wordt', zegt Johan. 'En dan meteen ook min of meer de verantwoordelijkheid voor de zaak.'

    -

    'Oom Harold zal in de zaak eerst de dagelijkse leiding wel verder doen. Later hoop ik hem te assisteren', zegt Jerome.

    -

    'Ben je van plan om in de zaak te gaan werken? De familietraditie voort te zetten?'

    -

    Jerome merkt dat hij een kleur krijgt. Wat zit hij hier te klet­70sen? Weet hij veel of hij in het bedrijf opgenomen gaat worden? Daar zullen Cornelis en Harold toch eerst wel hun zegje over moeten doen.

    -

    'Tja, dat weet ik allemaal nog niet precies natuurlijk. Eh, ik zie wel hoe het komt. Het lijkt me in ieder geval wel leuk.'

    -

    Langzaam drinkt hij zijn koffie op. Het gesprek wordt wat algemener.

    -

    Rutgers mobiele telefoon gaat. Hij haalt het apparaatje uit zijn zak en drukt op een knop.

    -

    'Ja, meneer, ik kom eraan.'

    -

    'Ga je mee?' zegt hij tegen Jerome. 'Het bezoek vertrekt. We gaan even bij meneer kijken.'

    -

    Rutger pakt het kleine koffertje dat hij altijd bij zich draagt van de tafel. Jerome weet dat er onder andere een stethoscoop en een bloeddrukmeter in zitten, naast andere zaken die voor de dagelijkse verzorging van oom Cornelis nodig zijn.

    -

    Jerome volgt Rutger door de glazen tuindeuren naar buiten. Over het tuinpad loopt een man naar de ijzeren hekken. Hij draagt een vlot, zandkleurig zomerpak. Onder zijn arm houdt hij een kleine aktetas. Jerome schat hem op een jaar of veertig. De man kijkt niet een keer om, maar verdwijnt met kwieke stappen door het hek dat op afstand door Henry voor hem geopend wordt.

    -

    Via een trapje bereiken Rutger en Jerome het zwembad. Oom Cornelis' rolstoel staat in een hoek in de schaduw van een paar hoge wilgen. Een klein tafeltje staat ernaast, met een bistrostoeltje. Op het tafeltje staat nog een kopje van de bezoeker. Jerome ziet dat er een visitekaartje naast ligt. Misschien is het onfatsoenlijk, maar hij kan het niet laten te lezen wat erop staat. Joost Huiskes, privé-detective, met een adres en telefoonnummer. Een privé-detective? Waar heeft oom Cornelis een privé-detective voor nodig?

    -

    Cornelis lijkt hem eerst niet te zien. Hij staart in gedachten over het rimpelloze water van het zwembad.

    -

    'Even uw bloeddruk controleren, meneer?' vraagt Rutger zacht. Oom Cornelis' hoofd veert met een schok omhoog.

    -71 -

    Jerome kijkt naar de man in de rolstoel. Hij heeft in de loop van de jaren een dikkere buik gekregen, terwijl zijn benen en armen dun zijn geworden. Zijn armen liggen werkloos onder het blad dat voor zijn borst langs loopt. Links van zijn hoofd is de beugel met de afstandbediening en de telefoon.

    -

    'Ja, neem de bloeddruk maar even, ik ben wat opgewonden.' Met vaardige bewegingen ontrolt Rutger de bloeddrukmeter. Pas als oom Cornelis opzij kijkt, ziet hij Jerome staan.

    -

    'Hee, dagJerome, wat doe jij hier?'

    -

    'Henry heeft me eringelaten. Ik wil graag even met u praten.' Oom Cornelis kijkt opzij naar Rutger.

    -

    'Wacht maar even.' Dan wendt hij zich weer tot Jerome. 'Waarover wil je met me praten? Ga zitten.'

    -

    Jerome laat zich op het bistrostoeltje zakken. Hij weet eigenlijk niet zo goed hoe hij beginnen moet. Zojuist had hij nog het gevoel dat hij Cornelis Hamersma wel eens even aan de tand zou voelen over die geheimzinnige man op het kerkhof. Maar nu hij hier zit, is hij er niet zo zeker meer van.

    -

    'Klopt het dat u de politie op bezoek hebt gehad?'

    -

    Er komt een waakzame gloed in de ogen van de invalide man.

    -

    'Is die man inmiddels ook bij jullie thuis geweest? Hij zei dat hij vanochtend niemand thuis had getroffen.'

    -

    'Moeder lag nog op bed. Ik was ook niet thuis. Maar ik heb net met hem gesproken, en hij zit nu bij moeder.'

    -

    Oom Cornelis is even stil. Hij rekt wat met zijn nek.

    -

    'Wat eh, zei hij tegen jou?'

    -

    'Er is met de remleidingen van vaders auto geknoeid.'

    -

    Oom Cornelis schudt zijn hoofd.

    -

    'Ach, joh, dat moet je niet direct geloven. Het zijn alleen maar vermoedens. Wie zou zoiets doen? Ik heb van Harold gehoord hoe de auto eruitzag na het ongeluk. Natuurlijk zitten er deuken in je remleidingen als je boven van een berg af komt schuiven. Die Duitsers zoeken overal wat achter. Ze hadden die wagen meteen hier naar Nederland moeten halen. Nu haalt iedereen zich van alles in het hoofd.'

    -

    Oom Cornelis' hoofd is rood geworden van opwinding.

    -72 -

    'Rustig, meneer', zegt Rutger zacht.

    -

    'Ach, die vreselijke politieman ook', zegt oom Cornelis geïrriteerd. 'Die man jaagt iedereen de stuipen op het lijf. Laat je maar niks wijsmaken, Jerome.

    -

    't Is toch van de zotte. Wie zou er met de wagen van je vader willen knoeien?'

    -

    Jerome wrijft nadenkend over zijn kin. Dat Cornelis zo zou reageren, had hij niet verwacht.

    -

    'Maar stel nou dat het wel klopt', probeert Jerome voorzichtig.

    -

    'Dan is iemand eropuit geweest vader te laten verongelukken. Wie zou mijn vader zoiets willen aandoen?'

    -

    Oom Cornelis snuift verachtelijk.

    -

    'Niemand natuurlijk. Jouw vader was immers een prima kerel. Ik kan me niet voorstellen dat iemand hem wilde vermoorden.'

    -

    Vermoorden. Jerome had het woord niet willen gebruiken. Het klinkt zo ... vol van haat.

    -

    'Ik kan mij ook niet voorstellen dat iemand mijn vader zo gehaat heeft dat hij hem wel dood kon maken', zegt Jerome. 'Maar die man op het kerkhof dan? Hij heeft die kop getekend. Dat doe je toch niet zomaar?'

    -

    Cornelis hoeft er niet lang over na te denken.

    -

    'Een of andere gestoorde psychopaat. Zo iemand hoort in een inrichting thuis.'

    -

    Jerome heeft het gevoel dat het gesprek hem ontglipt. Zijn boosheid op de compagnons van zijn vader is wat gezakt, maar hij wil zich niet met een kluitje in het riet laten sturen. Hij verschuift wat op zijn stoel en kijkt opzij naar Rutger. De arts is op het muurtje rond het zwembad gaan zitten, een meter of twee bij hen vandaan. Hij doet of hij niet naar het gesprek luistert.

    -

    'Waarom hebt u dat verhaal niet aan die rechercheur verteld, oom Cornelis?'

    -

    Oom Cornelis trekt wat geïrriteerd met zijn wenkbrauw.

    -

    'Wat heeft die man daar nou mee nodig? Da's koren op zijn molen. Dan halen ze zich nog veel meer in het hoofd. Ik heb 73geen belang bij al die nieuwsgierige politiemensen op mijn landgoed.'

    -

    Jerome knijpt onder de tafel zijn handen in elkaar. Even verlaat zijn adem sissend zijn samengeknepen mond. Oom Cornelis praat er veel te luchtig over. Er wordt hem zand in de ogen gestrooid. Dat wil hij niet! Het gaat om zijn vader! Hij moet weten wat pa's compagnons ermee te maken hebben!

    -

    'Waarom neemt u dan een privé-detective in de arm?' vraagt hij zo kalm mogelijk.

    -

    Oom Cornelis' ogen schieten plotseling vuur. 'Wie van jullie heeft dat verteld?' schreeuwt hij in de richting van Rutger.

    -

    'Niemand', schrikt de verzorger. 'We hebben het nergens over gehad. We hebben alleen maar gezegd dat u bezoek had en dat u het zelf wel zou vertellen als u dat nodig vond.'

    -

    'Ik ben toch niet onnozel, heb je mij dit horen zeggen? Nee. Maar die jongen weet het wel.'

    -

    'Er ligt hier op tafel een visitekaartje', zegt Jerome geprikkeld. 'Oom Cornelis, wat moet u met een privé-detective?' Hij tikt met zijn vingers op het kaartje.

    -

    'Alsjeblieft Jerome, dat gaat je echt niets aan.'

    -

    'Dat gaat mij wel aan', zegt Jerome die zich begint op te winden. 'Mijn vader is misschien vermoord. Ik was bijna zelf verdronken. Als de auto de andere kant op gezakt was, dan was ik nu dood. U wilt geen agenten in de buurt, maar u haalt er wel een privé-detective bij. Wat moet ik daaruit voor conclusie trekken? Weet u er meer van? Ik heb er recht op om de waarheid te weten.

    -

    Oom Harold werd niet voor niets gebeld om bij mijn vaders graf te gaan kijken. Wat betekent die wolvenkop?'

    -

    Cornelis Hamersma rolt met zijn ogen. Hij ademt snuivend door zijn neus. Rutger komt van het muurtje af.

    -

    'Er is geen waarheid, Jerome, ik snap er zelf ook niks van.'

    -

    'Maar wat weet u dan? Wat is er gebeurd? Waarom wilt u per se de politie erbuiten houden?' Hij spreidt zijn handen. 'Ik snap u niet!'

    -

    'Hoe kom je erbij dat ik de politie erbuiten wil houden?'

    -74 -

    'Oom Harold heeft de brief verbrand.' Opgewonden tikt hij met zijn vinger op het tafelblad. 'U hebt van het hele geval niets aan de politie verteld, en u vindt het maar niks dat die rechercheur hier geweest is. Als u iets vermoedt, waarom vertelt u dat dan niet aan de politie? Is het iets dat het daglicht niet verdragen kan? Hebt u samen met mijn vader iets illegaals gedaan?'

    -

    Oom Cornelis trekt opnieuw met zijn nek. Zijn lippen trillen even.

    -

    'Jongen, alsjeblieft! Wat denk je wel niet van ons? Dat we drugs maken in de fabriek?'

    -

    'Weet ik veel? Ik weet alleen dat mijn vader misschien wel vermoord is, en het spijt me dat ik het zeggen moet, maar u wekt de indruk dat u weet waarom. Het enige wat ik van u vraag, is duidelijkheid. Wat is er gebeurd?'

    -

    Met felle ogen kijkt hij de man in de rolstoel strak aan.

    -

    'Er is niks gebeurd', zegt oom Cornelis langzaam.

    -

    'Er is wel iets gebeurd!' zegt Jerome wanhopig. 'Op het kerkhof zei oom Harold tegen u dat "hij" het niet gedaan kon hebben. Wie is die "hij"?'

    -

    Oom Cornelis lijkt duidelijk in verlegenheid gebracht. Een grimmige trek golft over zijn gezicht. 'Hij kan het niet geweest zijn!'

    -

    'Wie niet?' zegt Jerome fel.

    -

    Cornelis Hamersma slaakt een diepe zucht. Opnieuw rolt hij met zijn ogen. Jerome vermoedt dat de invalide man nu het liefst met zijn vuisten op het blad van de rolstoel zou willen slaan.

    -

    'Je moet nu ophouden, Jerome', zegt Rutger. 'Echt jongen, we mogen je hier graag. Maar als je zo blijft aandringen, moet ik Johan bellen. Dit is heel slecht voor de gezondheid van meneer Hamersma.'

    -

    Jerome zucht en spreidt zijn handen. Oom Cornelis zucht ook. Het lijkt of hij eindelijk iets wil gaan zeggen.

    -

    'Ik begrijp je best', klinkt zijn stem. Geïrriteerd, maar met een berustende ondertoon. 'Moet je goed luisteren. Je moet me 75geloven als ik zeg dat ik je op dit moment niets kan vertellen. Ik zal open kaart met je spelen. Ik heb inderdaad een vermoeden, maar ook niet meer dan dat. Dat vermoeden van mij is volkomen absurd. Het kan helemaal niet. Voordat ik mensen begin te beschuldigen, wil ik eerst meer zekerheid hebben. Daarom heb ik die privé-detective in de arm genomen. Hij moet een paar dingen voor mij uitzoeken. Meer zeg ik niet.'

    -

    'Maar waar heeft het dan mee te maken?' dringt Jerome aan. 'U kunt toch wel iets meer zeggen dan u tot nu toe gedaan hebt? Ik ben er ook bij betrokken.'

    -

    'Luister, Jerome. Je moet nu ophouden en naar huis gaan. Ik verbied je hierover met je moeder te praten, en zeker niet met die rechercheur. Ik heb al veel te veel gezegd. Ga nu.'

    -

    'Maar...'

    -

    Rutger komt snel en doeltreffend tussenbeide. Hij doet een stap opzij en pakt Jerome vriendelijk maar dringend bij de arm en leidt hem langs het zwembad.

    -

    'Loop met me mee, Jerome, en doe niet moeilijk. Als je oom meer weet komt hij er wel op terug. Maar op zijn tijd.'

    -

    Jerome legt zich erbij neer.

    -

    'Oké, oké,' zegt hij narrig, 'ik ga al.'

    -

    Ze hebben de hoek van het terras bereikt, waar een brede trap toegang geeft tot een pad dat op zijn beurt weer verbonden is met de oprijlaan.

    -

    'Johan laat de honden zo weer los', zegt Rutger. Jerome snapt wat hij bedoelt. Ophoepelen.

    -

    Rutger loopt een eindje met hem mee. Jerome ziet dat hij een paar pennen in zijn borstzakje heeft zitten.

    -

    'Noteer in elk geval mijn mobiele nummer', smeekt Jerome. 'Misschien bedenkt oom Cornelis zich nog.' Rutger lijkt even te aarzelen. Dan vist hij een pen en een opschrijfboekje uit zijn uniform.

    -

    'Laat maar horen.'

    -

    Jerome noemt zijn nummer. Rutger schrijft het op, klapt het boekje dicht, groet en loopt terug naar het zwembad.

    -

    Een beetje namokkend beent Jerome in de richting van het 76hek. Dat staat al een stukje open. Van de honden is nog geen spoor. Even overweegt hij om toch terug te lopen, maar hij beseft dat dit hem niet zal helpen. Oom Cornelis wil niet verder praten. En hij kan hem moeilijk dwingen. Zeker niet met Johan en die honden in de buurt.

    -

    Met een onbevredigd gevoel loopt hij tussen de hekken door. Hij graaft zijn fietssleuteltje uit zijn achterzak en haalt zijn Gazelle van het slot. Met een hoofd vol over elkaar buitelende gedachten fietst hij weg.

    -     - -77 -

    8.

    -

    Donderdagmorgen 28 september, 7.51 uur

    -

    'Hé, kom je, we staan voor de oprit.' Jerome hoort Alex' stem door de intercom.

    -

    'Ma, ik ga naar school hoor', zegt Jerome terwijl hij de keuken door loopt en intussen zijn tas met een zwaai op zijn rug slingert.

    -

    Zijn moeder staat bij het aanrecht. Ze tuit even haar lippen. Jerome loopt naar haar toe en geeft haar een kus. Hij raakt even haar schouder aan.

    -

    'Ik vond het fijn gisteravond', zegt hij.

    -

    Ma knikt. 'Ik ook.'

    -

    'We laten ons niks wijsmaken, hoor', zegt Jerome. 'Er is niks mis met pa, en dat is er ook nooit geweest.'

    -

    'Zeker weten', glimlacht ma. Nog eens geeft Jerome haar een zoen en loopt dan via de bijkeuken naar de garage, waar zijn fiets staat. Hij slaat tegen de knop naast de deur, waarop de elektrische garagedeuren zich geruisloos openen. Zijn fiets staat naast de Audi die het autobedrijf te leen gegeven heeft zolang moeders nieuwe auto nog niet afgeleverd is. Hij duwt de fiets naar buiten, slingert zijn been over het zadel en fietst in de richting van het toegangshek waar zijn vrienden staan te wachten.

    -

    Hij ziet er een beetje tegenop hen te ontmoeten. Maar ja, dat had hij gisteren met ma ook, en dat was heel erg meegevallen.

    -

    Eerst had hij ma in ontreddering op de bank aangetroffen. Van de Brink was zojuist vertrokken. Het nieuws dat er aan de wagen geknoeid was, was hard aangekomen. Jerome was naast haar gaan zitten en had zwijgend zijn arm om haar heen geslagen.

    -78 -

    Samen hadden ze geprobeerd zwakke punten van pa te vinden, maar die waren er niet zoveel geweest.

    -

    Al pratend over pa waren van lieverlee de mooie momenten bovengekomen. Ten slotte had ma de fotoboeken uit de kast gehaald. Samen hadden ze aan de hand van de plaatjes herinneringen opgehaald. Soms hadden ze samen gelachen en soms samen gehuild. Nog nooit eerder had Jerome zich zo met zijn moeder verbonden gevoeld.

    -

    Als hij de bocht in de oprijlaan om fietst, ziet hij zijn kameraden bij het hek staan. Goed van Alex dat hij gistermiddag belde. Alex had aangeboden hem te komen ophalen. Gelukkig is Jurgen er ook. Fijne vrienden. Jurgen speelt ook gitaar en Alex heeft een basgitaar. Vaak spelen ze samen, het liefst bij Jerome thuis, omdat zijn vrienden graag op zijn gitaren willen spelen. Jurgen is in staat eigen nummers te maken die goed klinken. Alle drie dromen ze ervan om ooit nog eens op te treden. Ze hebben het al een keer gedaan op een jeugd-avond in de kerk, en dat was goed bevallen.

    -

    'Hai', roepen zijn vrienden al van een afstandje. Van de schuchterheid die zijn kameraden bij de begrafenis hadden, is niets meer te merken.

    -

    Jerome vindt het prima. Hij is ook helemaal niet van plan zijn vrienden te vertellen van de dichtgeknepen remleidingen. Voor je het weet, zingt het de school door.

    -

    'Hai', zegt hij terwijl hij op de afstandsbediening drukt, die aan zijn sleutelbos hangt. Geruisloos glijdt het grote hek open. Jerome fietst naar buiten, waarna het hek zich weer sluit.

    -

    'Tof dat jullie me ophalen', zegt hij. 'Ik zie er een beetje tegenop om voor het eerst weer naar school te gaan.' 'Maak je maar niet al te veel zorgen', meent Jurgen. 'Iedereen heeft geweldig met je te doen. Je zult alleen maar medeleven krijgen.'

    -

    'Daar zie ik nou juist tegenop. Ik heb het liefst dat ze maar weer normaal tegen me doen.'

    -

    'Doen ze ook wel', zegt Alex.

    -79 -

    Met z'n drieën rijden ze naar de scholengemeenschap waar ze op zitten. Jerome zit alle uren samen met Alex omdat ze hetzelfde vakkenpakket hebben. Jurgen zit wel bij hen in de klas, maar omdat hij een ander profiel gekozen heeft, zit hij niet alle uren bij hen.

    -

    Als ze op school aankomen, brengen ze hun fietsen in de fietsenkelder. Een paar leerlingen groeten. Jerome voelt zich wat ongemakkelijk, maar dat gaat bij de andere leerlingen blijkbaar eigenlijk net zo. De meesten groeten van een afstand, maar komen niet dichterbij. Met z'n drieën gaan ze bij een groepje staan. De meeste jongens die hier staan, waren ook op de begrafenis.

    -

    'Hoe gaat het joh?' vraagt er een.

    -

    'Gaat wel', antwoordt Jerome.

    -

    'Goed dat je weer op school bent', zegt een ander.

    -

    Jerome trekt wat met zijn schouders. 'Ik zag er wel tegenop.'

    -

    'Kan ik me voorstellen', knikken een paar jongens. 'Al die lui die vragen stellen enzo.'

    -

    'Och,' antwoordt Jerome, 'al dat meeleven doet wel goed, hoor. We hebben veel kaarten gehad en er zijn heel veel mensen bij ons thuis geweest. Dat voelt goed. Maar soms is het wel wat veel allemaal.'

    -

    Even valt er een stilte.

    -

    'Eh, nergens om hoor,' verwoordt ten slotte een van de jongens wat de rest van de groep ook denkt, 'maar vind je het prettig om te praten over de afgelopen dagen of liever niet?' 'Doe maar even niet', zegt Jerome. 'Ik ben eigenlijk naar school gegaan voor een beetje afleiding. Praat maar over gewone dingen.'

    -

    Niemand praat daarna nog over de begrafenis.

    -

    Ze beginnen alle drie het eerste uur met Duits. Meneer Donker, door iedereen speels Herr Dunkel genoemd, is een toffe leraar. Hij geeft Jerome even een klopje op de schouder in de gang voor hij het lokaal openmaakt.

    -

    'Fijn dat je er weer bent, jongen.'

    -

    Het doet Jerome goed. Het valt hem mee. Heel erg mee.

    -80 -

    Maar zijn aandacht kan hij er niet goed bij houden. Bij Duits glijden zijn gedachten al af. De stem van Donker lijkt wat op die van Heinz, hun Duitse buurman. Hij herinnert zich dat hij met pa de sleutel ging brengen, vlak voordat ze vertrokken.

    -

    Heinz zit op de veranda voor zijn huis. Zijn schommelstoel kraakt zachtjes, Jerome verbaast zich altijd over de onverstoorbaarheid van de gemoedelijke Duitser. Echt werken zie je hem zelden en toch heeft hij alles tiptop in orde. Hij is ook een van de weinigen die niet buigt als een knipmes voor zijn vader. Hij komt niet overeind uit de schommelstoel. Steekt alleen zijn hand op en wijst naar een bank die ook op de veranda staat.

    -

    'Möchten die Herren ein Bier?'

    -

    'Jetzt nicht', zegt vader. Hij vertelt dat ze nu naar huis gaan.

    -

    Heinz haalt zijn brede schouders op, vader legt de sleutels op tafel. Heinz trekt ze naar zich toe en laat ze in de zak van zijn jasje verdwijnen. Hij belooft dat hij de boel wel een beetje in de gaten zal houden. Een understatement; het zomerhuis is bij hem in zeer goede handen. Vader steekt zijn hand op en draait zich om. Heinz tilt even zijn hand van de leuning.

    -

    Jerome schrikt op van de bel. De les is alweer om. Snel schrijft hij het huiswerk over dat Donker op het bord gezet heeft. Hij smijt de boeken in zijn tas en volgt de anderen naar de volgende les. Wiskunde van De Jong.

    -

    De dag sleept zich voort. Jerome merkt dat hij zijn aandacht er slecht bij kan houden. De leraren zeggen er ook niks van. Ze laten hem uit het raam staren. Niemand wil het hem moeilijk maken op deze eerste dag.

    -

    Als hij tijdens het vijfde uur wat glazig door het raam naast de deur naar de gang staart, voelt hij een trilling in zijn broekzak. Zijn mobiel! Hij heeft hem op trilstand staan. Als er onder de les een telefoon afgaat en je zit bij de verkeerde leraar, dan kun je je mobiel bij de directie gaan inleveren en ben je hem een week kwijt. Maar Hettinga is de beroerdste niet.

    -81 -

    'Ik word gebeld', zegt hij terwijl hij zijn vinger opsteekt. 'Mag ik even?'

    -

    Hettinga knikt. Als hij het al vervelend vindt, dan laat hij dat niet merken.

    -

    Jerome haast zich naar de gang, benieuwd wie hem probeert te bereiken. Ma weet dat er onder schooltijd niet gebeld mag worden. In de deuropening heeft hij de mobiel al bij het oor. 'Jerome', zegt hij terwijl hij de deur achter zich dichtdoet. 'Met Rutger, de arts van meneer Hamersma.'

    -

    Er gaat een schok door Jerome.

    -

    'Ja, wat is er aan de hand?'

    -

    'Meneer Hamersma wil even met je praten. Kan dat nu even?'

    -

    'Ja, dat kan', zegt Jerome. Zijn hart bonkt in zijn keel. Zou oom Cornelis zich bedacht hebben?

    -

    'Dan hou ik hem nu de telefoon voor.'

    -

    'Jerome?' klinkt oom Cornelis' stem.

    -

    'Ja', antwoordt Jerome, die zelf de spanning in zijn stem kan horen.

    -

    'Ik heb er nog eens over nagedacht. Je was hier gisteren om van mij het een en ander aan de weet te komen. Ik kan dat wel begrijpen. Maar misschien kun je ook begrijpen dat ik wat terughoudend was.'

    -

    Jerome geeft geen antwoord. Hij weet niet wat op dit moment verstandig is.

    -

    'Hmm', bromt hij zo neutraal mogelijk.

    -

    'Ik geloof dat je er inderdaad recht op hebt te weten waar het hier waarschijnlijk om gaat. Kun je vandaag nog eens langskomen?'

    -

    'Ja, ik kan wel langskomen', zegt Jerome. 'Als u wilt, kom ik meteen. Ik verzin wel een smoes bij de conciërge.'

    -

    'Nee, nee, dat is niet nodig. Hoe laat ben je vrij?'

    -

    Jerome denkt even na.

    -

    'Half drie ongeveer.'

    -

    'Kom dan maar hierheen. Maar, Jerome, stel je er niet te veel van voor. Ik heb alleen maar vermoedens, en waarschijnlijk vergis ik mij. Maar desalniettemin weet je dan tenminste in 82welke richting ik denk, en waarom.'

    -

    'Graag', zegt Jerome dankbaar. 'Dit waardeer ik enorm, oom Cornelis. Ik kom zo gauw mogelijk naar u toe.'

    -

    'Goed, en eh, Jerome, praat hier niet met je moeder over en zeker niet met Harold. Die, eh, zou het niet begrijpen.'

    -

    'Oké, dat beloof ik. Tot vanmiddag.'

    -

    Hij klikt zijn mobieltje dicht en laat zich tegen de muur zakken. Zijn adem ontsnapt sissend tussen zijn tanden. Wat zou oom Cornelis te vertellen hebben? Hij brandt van nieuwsgierigheid. Even heeft hij de neiging om meteen te gaan. Wat kan het hem schelen? Nee, laat hij doen wat Cornelis zei. Kom maar na half drie. Misschien is het beter zo.

    -

    De deur van het lokaal wordt geopend.

    -

    Hettinga kijkt bezorgd de gang in.

    -

    'Alles goed hier?' informeert hij.

    -

    Jerome knikt.

    -

    'Alles goed.'

    -     - -83 -

    9.

    -

    Donderdagmiddag 27 september, 15.03 uur

    -

    Even over drieën stuift Jerome de straat in waar het huis van oom Cornelis staat. Hij zet de fiets op de standaard en kijkt door de spijlen van het toegangshek. Lopen de honden van Johan nog door de tuin? Hij drukt op de knop van de intercom. Ongeduldig kijkt hij naar de camera die boven het hek op hem gericht is. 'Kom op, Henry', fluistert hij.

    -

    Maar de stem van Henry blijft uit. Opnieuw drukt Jerome, nu wat langer, op de knop. Zijn blik dwaalt de tuin in. Ineens blijft zijn blik gefixeerd op een donkere vlek op het gazon. Daar ligt een van de honden! Het beest ligt op zijn zij in een onnatuurlijke houding.

    -

    Hij is blijkbaar de eerste die het ziet, want Johan is nergens te bekennen.

    -

    Hij leunt tegen het toegangshek. Het hek beweegt. Meteen ziet hij dat het niet volledig afgesloten is. Het staat op een kier. Jerome duwt tegen de spijlen. Het hek wijkt iets terug. Snel glipt hij naar binnen. Gespannen glijdt zijn blik over de tuin. Waar is de andere hond? Hij voelt er weinig voor om die achter zich aan te krijgen. Met kleine, behoedzame passen loopt hij bij het hek vandaan, klaar om bij het minste of geringste terug te springen. Als hij ervan overtuigd is dat de andere hond niet meer komt, durft hij naar het dier te lopen dat midden op het gazon ligt. Langzaam komt hij dichterbij. Is het beest dood? De hond ligt roerloos, met de tong een eind uit de bek. De poten lijken verkrampt, alsof het zich uitgerekt heeft. Jerome knielt naast het hondenlijf. Voorzichtig legt hij zijn hand op het dier. Warm. Het beest schokt eventjes onder zijn aanraking. Geschrokken trekt Jerome zijn hand terug. De 84hond is niet dood. Het lijkt of het dier in een onnatuurlijk diepe slaap ligt. Ineens valt zijn oog op een onooglijk pijltje dat in de borst van de hond steekt, ongeveer midden tussen de voorpoten. Voorzichtig trekt de jongen het dingetje eruit. Even lijkt de hond flauw een ooglid te bewegen. Jerome kijkt naar het pijltje in zijn hand. Een scherp puntje, een wat breder gedeelte en wat veertjes om het projectiel in zijn baan te houden. Zou dit een soort verdovingspijltje zijn? Een kriebelend gevoel trilt op zijn achterhoofd en trekt over zijn rug naar beneden. Er is iemand in de tuin met kwade bedoelingen. Hij hapt naar adem van schrik. Beelden van de man op het kerkhof tuimelen door zijn hoofd. Hij moet Cornelis en de anderen waarschuwen. Vanuit zijn gehurkte houding kijkt Jerome over de tuin. Zou die man hier ergens rondlopen? Houdt hij hem misschien vanuit de struiken in de gaten? Hij huivert opnieuw. Hij moet Johan de tuinman zoeken! Die is sterk. Hij zal weten wat er gebeuren moet. Waarschijnlijk is Johan binnen. Daar is in ieder geval Henry, de butler. Nog eens kijkt hij om zich heen. Geen teken van leven.

    -

    In gebukte houding rent hij naar het huis. Intussen kijkt hij steeds naar links en naar rechts. Ieder moment verwacht hij een stem, een aanstormende engerd met een gebreid mutsje op, het knallen van een schot, de prik van een verdovingsPijltje.

    -

    Niets, er gebeurt niets. Daar heeft hij het terras bereikt. De glaswand van de keuken. De schuifpui staat nog open. Vlug rent hij ernaartoe. Nog voor hij de opening bereikt, heeft ziet hij al dat het mis is. Hij grijpt zich vast aan de aluminium rand van de verschuifbare glasdeuren. Hij hapt naar adem, doet een stap naar binnen en leunt met zijn rug tegen de glaswand.

    -

    Johan ligt op de vloer. Hij ligt plat voorover op zijn buik, de benen licht gebogen, de armen langs het lichaam. Het gezicht ligt voorover op de grond. Bloed stroomt er onder vandaan, bevlekt het roomkleurige rosaliamarmer. Henry hangt achteruit in zijn stoel, zijn benen steken onder de tafel. Zijn hoofd 85hangt achterover en zijn armen hangen slap langs de rugleuning. Uit zijn borst steekt een pijltje. Jerome wankelt naar binnen. Hij zakt op zijn knieën naast Johan neer. Is hij...? Jerome schudt aan de stevige schouder. Geen enkele reactie. Hij heeft wel eens gehoord dat je iemand in zijn monnikskapspier moet knijpen, vlak naast de nek. Als je dat doet, beweegt zelfs iemand die bewusteloos is. Jerome zet zijn vingertoppen in Johans massieve nekspieren en knijpt. Beweegt de tuinman iets? De jongen kan het niet met zekerheid zeggen.

    -

    Hij draait het hoofd van Johan opzij. Het bloed komt uit de neus. De neus ziet er dik, gezwollen uit. Zou hij met zijn neus de grond geraakt hebben toen hij viel, of heeft iemand hem in het gezicht geslagen? Johan is niet iemand die zich zomaar in het gezicht laat slaan. Niet bepaald een sla-mij-ook-maar-op-de-andere-wang-type. Met moeite rolt Jerome de potige tuinman op zijn zij. Hij heeft een pijltje in de schouder, alsof hij geprobeerd heeft weg te duiken. Net als Henry is hij verdoofd. Dat moet die kerel gedaan hebben. Waarom is hij hier? Is oom Cornelis misschien zijn volgende slachtoffer? Zou Cornelis weer bij het zwembad zijn? Het is een heerlijke septembernamiddag. Of heeft Rutger hem naar zijn slaapkamer gebracht voor een middagdutje?

    -

    Langzaam komt Jerome overeind. De moordenaar van zijn vader is hier. Kon hij maar een wapen vinden. Zou oom Cornelis wapens in huis hebben? Een pistool? Misschien, maar dat ligt dan vast niet ergens voor het grijpen. Johan zal in zijn gereedschapschuur wel een bijl hebben. De bungalow heeft een grote open haard. Hij moet een bijl zoeken. Tegelijk vraagt hij zich af of hij ooit een bijl zal durven gebruiken. Zou hij een mens er een klap mee durven geven? Zelfs al is het een moordenaar, als hij de man verwondt, heeft hij zelf ook een probleem. Maar toch, een bijl of een mes in je handen voelt wel anders.

    -

    Boven het aanrecht ziet hij een paar flinke koksmessen hangen. Snel haast hij zich de keuken door en grijpt een van de grootste messen. Het ijzeren heft voelt koud aan in zijn hand.

    -86 -

    De punt en het lemmet zijn vlijmscherp. Jerome draait het een paar maal om. Het licht weerschijnt in het lemmet. Het geeft hem een dubbel gevoel. Aan de ene kant veiligheid. Hij heeft nu tenminste iets waarmee hij zich verdedigen kan. Maar aan de andere kant weet hij dat hij het misschien niet durft te gebruiken, of dat de ander het hem uit de handen zal rukken. Dan heeft hij hem een wapen bezorgd. De man zal er niet voor terugdeinzen het mes bij hem tussen de ribben te drukken. Even overweegt hij het mes terug te leggen, maar iets in zijn handen voelt toch veiliger.

    -

    Van buiten klinkt een kreet. Jerome laat het mes bijna vallen.

    -

    'Wat ga je doen? Waar ben je gebleven?!'

    -

    Oom Cornelis! Zijn stem slaat over van paniek. Jeromes hart hamert in zijn keel. De stem klinkt uit de richting van het zwembad.

    -

    'Waar zit je?!'

    -

    Jerome grijpt al zijn moed bij elkaar. Langzaam schuifelt hij de keuken door. Het mes trilt in zijn hand, zo stijf knijpt hij in het heft. Langs het lichaam van Johan bereikt hij de schuifpui. Voorzichtig stapt hij naar buiten. Het zwembad is omzoomd door struikgewas. Bovendien ligt het wat verzonken in de tuin. De moordenaar kan hem niet meteen zien aankomen.

    -

    'Ik weet dat je er nog bent. Wat wil je van me?'

    -

    Jerome sluipt dichterbij. Het is zo onwerkelijk. De tuin, net zo groen als anders. De bloemen die bloeien, vogels die rondvliegen, maar daar achter de struiken is een moordenaar aan het werk. En hij staat er vlak bij, met een mes in de hand. Stap voor stap loopt hij in de richting van het zwembad. Hij durft niet, maar onweerstaanbaar wordt hij die kant op getrokken. Voor hem is een grote rododendron. De struik staat op de hoek van het zwembad. Jerome duwt de takken aan de kant. De struik is hol van binnen. Zo geruisloos mogelijk dringt hij de struik binnen. Hij klautert over de stam midden in de struik. Door de bladerrand ziet hij het water van het zwembad glinsteren in de zon. Nog behoedzamer laat hij zich op zijn knieën zakken. De hand met het mes leunt op de grond. Met 87zijn vrije hand duwt hij een tak een klein beetje aan de kant.

    -

    'Waarom ben je teruggekomen? Waarom nu? Waarom niet eerder? Geef alsjeblieft eens antwoord! Henry! Johan!!'

    -

    De stem van oom Cornelis klinkt jammerend. Bang, heel bang.

    -

    Eerst ziet Jerome Rutger. Hij ligt als een witte voddenbaal aan de rand van het zwembad. Ongetwijfeld ook uitgeschakeld door een verdovingspijltje.

    -

    Cornelis' rolstoel staat naar het water gekeerd. Achter de rolstoel zit een man op de knieën. Hij zit met de rug naar Jerome toe, maar zelfs hiervandaan kan hij zien dat de man een bivakmuts over zijn hoofd getrokken heeft. Toch kan het best dezelfde vent zijn. Hij heeft hetzelfde postuur. Hij doet iets aan de achterkant van de rolstoel. Even draait de man zijn hoofd alsof hij voelt dat hij bespied wordt. Jerome ziet dat de bivakmuts aan de voorkant twee ooggaten heeft en een open plek voor de mond. De rest van het gezicht is bedekt. Net een terrorist. De man buigt zich weer voorover en gaat door met zijn werk.

    -

    'Ik hoor je! Je zit achter me! Wat doe je daar?'

    -

    Plotseling wordt Cornelis' stem smekend.

    -

    'Je kent me toch, je weet toch dat ik er niks mee te maken heb? Ik ben je vriend. Altijd geweest. Het lag toch niet aan mij. Ik heb me er nooit mee bemoeid. Ik zat toen allang in deze ellendige rolstoel. Alsjeblieft.'

    -

    Jerome luistert met gefronste wenkbrauwen. Waar heeft oom Cornelis het over? Er is dus blijkbaar toch iets gebeurd in het verleden. Iets waar wellicht ook zijn vader bij betrokken geweest is. Oom Cornelis weet wie die kerel is.

    -

    De man met het masker verschuift even. Nu ziet Jerome wat hij aan het doen is. Hij tekent op de rugleuning. Twee omhoog priemende oren, een bek met een naar buiten hangende tong. De wolf! De man tekent een wolf op de rolstoel! Dan schrijft hij er iets onder. De indringer zit er net met zijn lichaam voor. De laatste letter, een ferme punt met de stift en dan komt de man overeind. Langzaam loopt hij om de rolstoel heen terwijl 88hij de dop terugduwt op de stift. Jerome ziet dat hij handschoenen draagt. Hij steekt de stift in de binnenzak van het spijkerjasje dat hij draagt.

    -

    'Wat heb je gedaan? Wat heb je gedaan?'

    -

    Jerome tuurt naar de tekening. De kop ziet er primitief uit, maar duidelijk genoeg. Een wolf, een angstaanjagende wolf. Eronder staat een woord. Jerome moet zijn ogen tot het uiterste inspannen om te kunnen lezen wat er staat. P L E, dan een X een T een U en dan nog een R, Plextur. Wat betekent Plextur? Is dat Latijn? Plextur, Plextur, komt hem in de verste verte niet bekend voor.

    -

    De gemaskerde man buigt zich voorover. Hij pakt het dienblad vast dat voor Cornelis' borst zit. Langzaam buigt hij zich voorover en zegt zacht iets tegen de gehandicapte man in de rolstoel.

    -

    'Nee!', gilt oom Cornelis. 'Henryyy! Jooohan! Help me! Hier bij het zwembad. Kom snel!'

    -

    Dan begint hij te janken en te jammeren.

    -

    'Ik ben gehandicapt. Ik zit hier in deze rolstoel. Is dat geen straf genoeg? Toe alsjeblieft! Ik kan nog geen vlieg wegjagen.' Wat is de indringer van plan? Jerome voelt het mes in zijn hand, maar durft niet. Op de een of andere manier durft hij niets te doen. Hier is niemand in de buurt. Iedereen ligt verdoofd op de grond. De buren wonen zo ver weg dat ze niets zullen merken. De kans dat er toevallig iemand langskomt, is te verwaarlozen.

    -

    De mensen in deze buurt leven erg geïsoleerd. Allemaal met een intercom bij de deur. Dan kan hij zichzelf wel voor zijn hoofd slaan. Hij heeft zijn mobiel in de zak!

    -

    Van de Brink heeft hem zijn nummer gegeven. Dat heeft hij steeds bij zich gehouden. Het zit in zijn borstzakje. Met zijn vingers tast hij in zijn borstzak. Het kaartje haakt in de stof. Toe rotding. Niet in paniek raken, straks scheurt het. Daar heeft hij het. Een 06-nummer. Hij krijgt de rechercheur vast zelf aan de lijn. Hij merkt dat zijn hand beeft van opwinding als hij het nummer intikt. Hij houdt het apparaatje bij zijn oor.

    -89 -

    'Van de Brink.'

    -

    'Meneer,' fluistert Jerome, 'met Jerome de Vries. Ik ben naar het huis van mijn oom Cornelis gegaan. Iedereen hier is verdoofd. Die man, ik denk die van het kerkhof, is hier. Hij wil volgens mij oom Cornelis iets aandoen. Wat moet ik doen?'

    -

    'Waar ben je precies?'

    -

    'Ik zit in de struiken bij het zwembad. Oom Cornelis en die kerel zijn hier ook. Moet ik om hulp roepen?'

    -

    'Is er iemand in de buurt?'

    -

    'Niemand.'

    -

    'Dan blijf je zitten waar je zit. Val die man niet aan. Absoluut niet. We zijn onderweg.'

    -

    'Oké,' fluistert Jerome, 'maar schiet op. Ik denk dat elke seconde telt.'

    -

    Dan verbreekt hij de verbinding. Wat heeft die man intussen gedaan? Heeft hij hem gehoord? Jerome duwt trillend van opwinding de tak opnieuw opzij. De man staat nog steeds over de stoel gebogen.

    -

    Hij tast langzaam naar de afstandsbediening vlak voor het gezicht van oom Cornelis. Met een ruk trekt hij het apparaat opzij. Hij kijkt zijn slachtoffer recht in de ogen. Dan drukt hij op het knopje. Langzaam rolt de rolstoel vooruit. Cornelis gilt van angst. Ineens beseft Jerome wat de man aan het doen is. De rolstoel rolt langzaam vooruit. Het voorwiel rolt over het rooster aan de rand van het zwembad waar het water opgevangen wordt.

    -

    'Nee, o nee, alsjeblieft niet. Dit heb ik niet verdiend. Ik kon het toch ook allemaal niet helpen. Het is mijn schuld niet!'

    -

    Jerome slaat een hand voor de mond. Hij moet iets doen!

    -

    Niet aanvallen, heeft de politieman gezegd. Hij durft ook niet. Als verlamd zit hij in de struik. Daar wipt het voorwiel van de rolstoel over de rand. Even balanceert de rolstoel precies in evenwicht. Oom Cornelis schudt heftig met zijn hoofd. Wanhopig probeert hij met zijn wang bij de afstandsbediening te komen. Even lijkt hij succes te hebben. De achterwielen draaien achteruit, maar de stoel helt al zo ver voorover dat 90de wielen geen grip hebben. Oom Cornelis drukt uit alle macht tegen de stick. De wielen draaien razend in de lucht. Dan helt de stoel verder voorover. Langzaam zakt het gevaarte het water in. Nog even klinkt de gil van oom Cornelis. Als zijn gezicht het water raakt, sterft het geluid even snel weg als een radio waar de stekker uit getrokken wordt. Nog even borrelt het water als ook de achterkant van de rolstoel onder water verdwijnt. Jerome ziet de kringen langzaam over het verder rimpelloze oppervlak van het zwembad trekken.

    -

    Hij ziet het met zijn ogen, maar het lijkt of hij naar filmbeelden kijkt. Alsof hij er zelf niet echt bij is. Dit kan niet waar zijn. Zulke dingen gebeuren niet. De man met het bivakmasker staat met de handen in de zij toe te kijken. Zijn hoofd iets schuin, alsof hij gefascineerd wordt door datgene waar hij mee bezig is.

    -

    De kringen die de zinkende rolstoel op het wateroppervlak geschreven hebben, hebben nu het hele zwembad bereikt. Het bad lijkt te golven. De lijnen van de tegels op de bodem schrijven grillige patronen op het oppervlak. Langzaam komt het water weer tot rust. De rolstoel is op zijn kant gegleden. Je ziet nog net de hand van oom Cornelis, die nu los van het blad in het water lijkt te zweven. Hij verdrinkt. Net als vader! De man bij het zwembad bukt zich nog een keer over het wateroppervlak, alsof hij nog eens goed de gevolgen van zijn daad wil bekijken. Dan draait hij zich om en loopt naar de trap die naar het gazon leidt. Hij gaat ervandoor. Straks loopt hij over het gras langs de andere kant van de struik. Naar het hek en dan weg, Zeist in, terwijl de politie al onderweg is.

    -

    Hij moet die kerel tegenhouden. Hij grijpt het mes van de grond. Het ding voelt kil aan in zijn hand.

    -

    Niets doen! De politieman was duidelijk genoeg.

    -

    Snelle voetstappen haasten zich langs de struik, klinken nog even over het pad. Dan heeft de man het gazon bereikt. Jerome ziet hem langshollen en in de verte verdwijnen.

    -

    Met wilde gebaren rukt hij de takken aan de kant en springt 91uit de struiken, rent langs het zwembad en springt zonder te aarzelen vlak naast de plek waar hij oom Cornelis ziet liggen in het water. Het zwembad is niet erg diep, maar wel zo diep dat hij er niet kan staan. De rolstoel ligt op zijn kant. Oom Cornelis hangt er slap in. Zijn ene hand wiegt zacht door het water. Jerome sjort aan de rolstoel. Hij voelt dat hij er beweging in kan krijgen. Hij grijpt de leuning vast en zet zijn sportschoenen schrap op de bodem. De zware stoel komt overeind. Oom Cornelis zwaait langzaam mee omhoog. Zijn haren wapperen in slow motion om zijn hoofd. De mond en de ogen hangen half open. Jerome draait zich achter de rolstoel en grijpt de beide duwstangen vast. De rolstoel komt iets omhoog, maar is veel te zwaar om van de bodem te komen. Oom Cornelis moet eruit.

    -

    Jeromes longen lijken wel te barsten. Vlug duikt hij op en neemt een ferme teug lucht. Nog niemand in de tuin. Meteen duikt hij weer onder. Zijn door het water vertroebele blik glijdt over de stoel. Dan grijpt hij zijn oom bij de revers van zijn jasje en rukt hem naar voren. Het bovenlichaam van Cornelis Hamersma zakt slap voorover, maar komt niet los uit de stoel. Jerome zet zijn benen tegen de rolstoel en trekt nog eens. Geen beweging in te krijgen. Zo zwaar is oom Cornelis toch niet. Een gordel. Natuurlijk. Hij tast over oom Cornelis' middel. De sluiting zit voor. Jerome kan hem zo losklikken. Rode vlekken ontploffen voor zijn ogen. Hij kan niet meer. Vlug duikt hij op. Hijgend zuigt hij de frisse lucht in. Snel nu. Hij laat zich recht naar beneden zakken. Opnieuw grijpt hij oom Cornelis, die als een slappe pop in de stoel hangt. Zou hij nog leven? Hij rukt de man uit de stoel. Nu lukt het wel. Hij slaat een hand om oom Cornelis en grijpt zich met de andere hand aan de rand van het zwembad vast. Langs de rand onder water is een betegelde richel gemetseld waar je op kunt staan. Jerome staat dan tot zijn borst in het water. Het hoofd van zijn oom komt boven water uit. De haren vallen in slordige slierten om zijn slapen. De ogen staan nog steeds op kleine spleetjes. Jerome trekt het hoofd op de rand van het zwembad en 92legt het voorzichtig neer. Hoe moet het nu verder? Om uit het water te klimmen heeft hij zijn handen nodig, en dan zal oom Cornelis weer onder water glijden. Maar zo zal hij nooit in staat zijn de man uit het water te krijgen.

    -

    Er stopt een auto met gierende remmen. Dat moet Van de Brink zijn.

    -

    'Help, help, hier bij het zwembad. Vlug!'

    -

    Over het gazon komt de politieman aanrennen. Met een voor zijn omvang onverwachte lenigheid springt hij over het muurtje rond het zwembad. Zo gauw hij Jerome bereikt heeft, pakt hij oom Cornelis bij zijn schouders en sjort hem zo voorzichtig mogelijk de kant op. Jerome hijst zich meteen uit het water en helpt de politieman het lichaam van oom Cornelis, zwaar van het water, op de kant te leggen.

    -

    'Hoe lang heeft hij in het water gelegen?'

    -

    'Een paar minuten. Ik weet het niet precies.'

    -

    De rechercheur vouwt Cornelis' handen omhoog en duwt op de borst. Helder water gulpt uit de mond van de drenkeling. 'Bel een ambulance', zegt Van de Brink.

    -

    Jerome grijpt in zijn zak. 'Mijn mobieltje heeft in het water gelegen.'

    -

    De politieman tast in zijn eigen zak. Hij duwt een paar knoppen in en heeft al snel de meldkamer aan de lijn. Hij vraagt om een ambulance en meer politieversterking, en wel zo snel mogelijk. Als hij het adres genoemd heeft, steekt hij zijn mobieltje terug in zijn zak en buigt hij zich over de drenkeling.

    -

    'Leeft hij nog?' vraagt Jerome onzeker.

    -

    'Weet ik niet', antwoordt de politieman peinzend. Hij houdt zijn vingers bij de hals van oom Cornelis. Dan legt hij zijn oor op diens borst.

    -

    'Kun je reanimeren?'

    -

    Jerome kijkt geschrokken naar de politieman. 'Eh, nee.'

    -

    'Ga maar bij het hek staan, dan kun je het ambulancepersoneel deze kant op sturen. Ik heb ook versterking laten komen. Er zijn agenten en rechercheurs onderweg.'

    -93 -

    Jerome haast zich naar het toegangshek. Als hij over zijn schouder kijkt, ziet hij dat Van de Brink zijn handen in elkaar gestrengeld heeft en met korte schokjes op het borstbeen van oom Cornelis drukt. Blijkbaar heeft hij de moed nog niet opgegeven. Bij het hek trekt Jerome zijn blouse uit en wringt het water eruit. Dan hoort hij al de sirenes van de naderende ambulance. Hij gaat op de stoep staan en zwaait. Vlak naast hem komt de ambulance tot stilstand. Een man en een vrouw springen naar buiten.

    -

    'Wat is er gebeurd?' vraagt de vrouw.

    -

    'Mijn oom is in het zwembad gevallen. Hij heeft een tijd onder water gelegen.'

    -

    'Hartstilstand?'

    -

    'Dat weet ik niet.'

    -

    De verpleger heeft de achterklep al open en trekt een brancard naar buiten.

    -

    'Neem de defibrillator ook maar mee', zegt de verpleegkundige. Jerome ziet dat ze een apparaat pakken met elektroden eraan. Om de hoek schiet een politiewagen tevoorschijn. De beide ambulancemensen haasten zich de tuin in terwijl Jerome de agenten opwacht. Twee politiemannen stappen uit. 'Wat is er precies aan de hand?'

    -

    'Iemand heeft mijn oom in het zwembad geduwd.'

    -

    De agent kijkt even verbaasd.

    -

    'Kan hij niet zwemmen?'

    -

    'Hij is verlamd', legt Jerome uit. 'Ik heb hem eruit kunnen krijgen. Rechercheur Van de Brink is er al bij.'

    -

    De agenten doen er verder het zwijgen toe. Ze lopen de tuin in.

    -

    'Bij het zwembad', zegt Jerome. Hij loopt met de agenten mee. Nadat ze de struiken gepasseerd zijn, krijgen ze zicht op het zwembad. Oom Cornelis ligt nog steeds op zijn rug. De ambulanceman knoopt het overhemd van de drenkeling open. De vrouw is met de elektroden van het apparaat bezig.

    -

    Jerome voelt een steek door zich heen gaan. Zijn lip begint te trillen.

    -94 -

    Een van de agenten pakt Jerome voorzichtig bij de arm.

    -

    'Laten we maar even naar binnen gaan', zegt hij. 'Dan kun je je even drogen en andere kleren zoeken.'

    -

    Jerome knikt. Samen met de agent loopt hij bij het zwembad vandaan.

    -

    'Wat is hier eigenlijk gebeurd?' vraagt de agent. 'Ik zag net een hond in het gras liggen.'

    -

    'Een man heeft de honden en het personeel verdoofd', zegt Jerome afwezig. 'Toen heeft hij mijn oom in het water gereden.'

    -

    'Jij bent een neef?'

    -

    'Nee, niet echt. Ik noem hem alleen maar oom. Hij is een compagnon van mijn vader.' De agent knikt.

    -

    'Dat personeel waar je het net over had, waar zijn die mensen?'

    -

    'Ze liggen in de woonkeuken. Daar bij dat terras.'

    -

    'Ik ga even kijken. Hoe gaat het met jou? Kan ik je even alleen laten?'

    -

    Jerome knikt.

    -

    'Jawel. Ik ga wel even naar binnen om droge kleren te zoeken.' Hij huivert en weet zelf eigenlijk niet of het van spanning of van de kou komt.

    -     - -95 -

    10.

    -

    Donderdagmiddag 28 september, 16.32 uur

    -

    Onwillekeurig schrikt Jerome als hij voetstappen in de gang hoort. Hij heeft het appartement van Rutger opgezocht en droge kleren uit de kast gepakt. Hij zit al een poosje in een stoel voor zich uit te staren.

    -

    'Is hier iemand?' klinkt het.

    -

    'Ja, hier', antwoordt Jerome. De voetstappen verplaatsen zich naar de kamer. De deur wordt opengeschoven. De agent die met hem bij het zwembad vandaan gelopen is, kijkt om de hoek.

    -

    'Heb je wat kunnen vinden?'

    -

    'Ja', zegt Jerome terwijl hij zijn natte kleren van de grond opraapt.

    -

    'Ik heb inmiddels van Van de Brink ongeveer gehoord wat hier gebeurd is. Hij wil graag dat ik je ophaal. Hij wil met je praten.'

    -

    'Hoe is het met oom Cornelis?' vraagt Jerome.

    -

    'Dat weet ik niet precies', antwoordt de agent. 'Ik ben niet meer bij het zwembad geweest.'

    -

    Jerome volgt de politieman. Zal hij de wind van voren krijgen?

    -

    De rechercheur had hem duidelijk verboden hiernaartoe te gaan. Nou, hij zal wel zien.

    -

    'Hoe is het met Henry en Johan?'

    -

    De agent kijkt hem niet begrijpend aan.

    -

    'De mannen in de keuken.'

    -

    'Die zijn nog steeds verdoofd. Ik heb ze op matrassen laten leggen.'

    -

    Als Jerome naar buiten stapt, ziet hij dat er meer agenten gekomen zijn. Sommigen staan met elkaar te praten. Eentje zit er geknield bij Johans hond. Van de Brink komt net bij het 96zwembad vandaan lopen. Als hij Jerome ziet, komt hij meteen in zijn richting.

    -

    'Ik wilde je net komen opzoeken. Gaat het weer een beetje?'

    -

    'Ja, het gaat wel weer. Ik heb wat droge kleren van Rutger aangetrokken.'

    -

    Net op dat moment komen de beide mensen van de ambulance achter de struiken vandaan. Ze rijden de brancard tussen hen in. Oom Cornelis ligt erop. Met gesloten ogen, maar wel met een zuurstofmasker op. Met geroutineerde handelingen duwen de verpleegkundigen van de ambulance de brancard het kleine trapje bij het zwembad op.

    -

    'Leeft hij nog?' vraagt Jerome.

    -

    De rechercheur knikt. 'Ik denk dat je rustig kunt stellen dat je in ieder geval voorlopig zijn leven gered hebt. Daarom zal ik er maar niet moeilijk over doen dat je hierheen gegaan bent terwijl ik duidelijk gezegd had dat je dat niet moest doen. Het ambulancepersoneel heeft gevochten voor het leven van je oom. Hij ligt nu in een coma.'

    -

    Jerome ziet dat de brancard over het gras gereden wordt naar de ambulance. Hij voelt een pijnscheut door zijn lichaam. Net als pa, op een brancard naar de ambulance. Cornelis leeft nog, pa leefde al niet meer toen de ambulancedeuren zich achter hem sloten.

    -

    Hij voelt Van de Brinks hand op zijn schouder.

    -

    'Zullen we er even bij gaan zitten?' stelt de politieman voor.

    -

    Ze lopen samen naar een klein terras in de hoek van de tuin onder een paar hoge kastanjebomen. Er staan wat hardhouten banken in een u-vorm. De rechercheur gaat als eerste zitten en maakt een gebaar dat Jerome er ook bij kan gaan zitten.

    -

    'Kun je me vertellen waarom je hierheen gegaan bent?' opent de rechercheur.

    -

    Jerome voelt zich er een beetje ongemakkelijk bij.

    -

    'Ik weet dat u gezegd hebt dat ik dat niet doen moest, maar ...'

    -

    'Daar zouden we het niet meer over hebben', zegt Van de Brink 'Ik had in jouw geval misschien wel hetzelfde gedaan.

    -97 -

    Maar ik heb dat niet voor niets gezegd. Ik had al het idee dat we met een gevaarlijk persoon te maken hadden, die opnieuw zou kunnen toeslaan. Daar moet jij niet tussenkomen, dat is politiewerk.'

    -

    Jerome voelt een last van zich afglijden. Gelukkig doet die man niet moeilijk. En wat hij zegt klopt wel, dat is gebleken.

    -

    'Sorry', zegt hij. 'Ik ben hier inderdaad heen gegaan om mijn oom te vragen of hij iets wist.'

    -

    Even is hij stil. 'Eigenlijk ben ik gisteren al geweest', geeft hij toe. 'Na alles wat u me verteld had, moest ik gewoon weten wat er achter zat.'

    -

    Van de Brink knikt vaag. 'Hoe was dat bezoek?'

    -

    'Ik heb eerst in de keuken een bakje koffie gedronken met de drie verzorgers van oom Cornelis, want hij had bezoek.'

    -

    'Weet je ook wie?'

    -

    'Een privé-detective.'

    -

    De rechercheur kijkt verbaasd op. 'Een privé-detective?'

    -

    'Ja, ik heb hem zien weggaan. Een man in een licht zomerpak. Oom Cornelis had een visitekaartje van hem liggen. Hij werd boos toen ik hem vroeg waarom hij een privé-detective inhuurde. Als ik niet toevallig dat kaartje had zien liggen, was ik het nooit te weten gekomen.'

    -

    'Heb je doorgevraagd?'

    -

    'Ik heb het wel geprobeerd, maar oom Cornelis wilde niet veel kwijt. Hij zei alleen dat hij een vermoeden had wie hier achter kon zitten, en dat die detective een paar dingen voor hem moest uitzoeken.'

    -

    'Wat voor dingen?'

    -

    'Dat wilde hij niet zeggen.'

    -

    De rechercheur krabt even over zijn kin.

    -

    'Weet je nog hoe die detective heette?'

    -

    Jerome denkt na, maar de naam wil niet boven komen. Hij ligt als het ware op het puntje van zijn tong.

    -

    'Ik kan er niet meer opkomen.'

    -

    'Geeft niet', zegt de rechercheur. 'Dat weten de begeleiders van meneer Hamersma waarschijnlijk wel.'

    -98 -

    Jerome ziet in gedachten Henry en Johan als lappenpoppen in de keuken liggen. 'Komt het wel goed met hen?'

    -

    'Waarschijnlijk wel. Ik weet nog niet waar ze precies mee verdoofd zijn, maar aan de meeste verdovingsmiddelen houd je geen blijvend letsel over. Maar ze zijn nog steeds bewusteloos. Heeft meneer Hamersma je verder niets verteld?'

    -

    'Toen niet.'

    -

    'Hoe bedoel je dat?'

    -

    'Oom Cornelis werd gisteren boos op mij toen ik doorvroeg. Hij liet me min of meer door Rutger wegsturen. Rutger is de man die ook bij het zwembad lag. Hij is de privé-arts van mijn oom. Ik had geen andere keus dan te vertrekken. Ik baalde ervan, maar ik kon er ook niets aan doen. Maar vanmiddag belde hij me. Hij zei dat hij zich bedacht had en dat hij toch van plan was iets meer uit te leggen.'

    -

    'Heeft hij ook gezegd wat?'

    -

    Jerome schudt het hoofd. 'Hij zei alleen dat ik niks tegen ma en oom Harold mocht zeggen. Later zou ik wel begrijpen waarom.'

    -

    Mistroostig haalt hij de schouders op.

    -

    De rechercheur gaat er verder niet op in. 'Hoe laat kwam je hier aan?'

    -

    'Ik weet het niet precies meer, maar het moet even over drieën geweest zijn.'

    -

    'En toen?'

    -

    'Ik heb op de knop van de intercom gedrukt, maar er kwam geen antwoord. Net toen ik weer gedrukt had, zag ik een van de honden op het gras liggen. Toen ik tegen het hek duwde, bleek dat niet afgesloten te zijn. Toen ben ik de tuin in gelopen.'

    -

    'Heb je bij de hond gekeken?'

    -

    'Ja, ik zag een verdovingspijltje.'

    -

    'En hoe ging het toen verder?'

    -

    'Ik ben eerst naar de keuken gegaan. Daar zag ik Henry en Johan liggen. Ze waren ook verdoofd.'

    -99 -

    'Henry en Johan zijn de beide mannen die we in de keuken gevonden hebben?'

    -

    Jerome knikt. 'Ik schrok me echt helemaal wezenloos. Johan lag op de grond. Hij is de tuinman en de lijfwacht van oom Cornelis. Er lag allemaal bloed onder zijn gezicht. Het zag er heel eng uit. Maar toen ik wat beter keer, was het volgens mij alleen maar een flinke bloedneus. Die andere man, Henry, is de butler. Hij hing in de stoel. Ook verdoofd met pijltjes.' Van de Brink knikt begrijpend.

    -

    'Johan heeft inderdaad alleen een bloedneus gehad. Blijkbaar hebben we te maken met een verdovend middel dat meteen werkt, want hij moet als een blok tegen de vlakte zijn gegaan. Heb je de pijltjes gezien?'

    -

    'Ja.'

    -

    'Heb jij zulke pijltjes eerder gezien?'

    -

    'Nee, nog nooit', antwoordt Jerome.

    -

    'Ik ook niet', zegt de politieman. 'Verdovingspijltjes worden bij mijn weten alleen gebruikt om wilde dieren te verdoven. Bij een safari, of in een dierentuin als een dierenarts bijvoorbeeld een leeuw of een tijger moet onderzoeken. Ken je iemand uit dat wereldje, of hadden je vader of je ooms connecties met zo iemand?'

    -

    Jerome haalt de schouders op. 'Niet dat ik weet.'

    -

    Hij schudt het hoofd. Het is allemaal zo ingewikkeld. Net nu hij iets te horen leek te krijgen gebeurt er dit. Hij wil dit helemaal niet. Hij wil gewoon met rust gelaten worden.

    -

    De rechercheur laat het erbij. 'Hoe kwam je bij het zwembad terecht?'

    -

    'Ik hoorde oom Cornelis om hulp roepen. Ik heb eerst een wapen gezocht en een mes uit een rek in de keuken gepakt. Toen ik bij het zwembad kwam, zag ik Rutger liggen. Oom Cornelis zat in zijn rolstoel een paar meter bij het water vandaan. Die man stond achter hem. Hij tekende op de rolstoel.' De rechercheur wrijft schurend over zijn kin.

    -

    'Kon je hen horen praten? Zeiden ze nog iets tegen elkaar?'

    -

    'Ja, oom Cornelis wist wie het was. Hij zei op een gegeven 100moment: "Ik ben je vriend, altijd geweest".'

    -

    De politieman kijkt verrast op. 'Ken jij iemand in de kennissenkring van je vader, iemand waar hij vroeger mee bevriend geweest is, maar waar hij ruzie mee gekregen heeft?'

    -

    'Nee, ik heb vader er ook nooit over gehoord.'

    -

    "t Is in elk geval een aanknopingspunt', vindt de rechercheur. 'Vermoedelijk weet de andere partner van je vader wie het is.' Even trekt de rechercheur een grimas.

    -

    'Als hij wat zeggen wil tenminste. Ik vind de heren opmerkelijk zwijgzaam.'

    -

    'Denkt u dat hij het ook op oom Harold voorzien heeft?' schrikt Jerome.

    -

    'Dat weet ik niet, maar ik kan het niet uitsluiten.'

    -

    Jerome kijkt de ander gespannen aan. 'Maar wat hebben ze gedaan dan?'

    -

    'Als ik dat wist, dan was ik vast een hele stap verder. Zei je daarnet niet dat de man iets op de rolstoel van je oom tekende?'

    -

    'Ja,' antwoordt Jerome, 'net zo'n wolvenkop als op die brief op mijn vaders begrafenis.'

    -

    De politieman veert overeind.

    -

    'Net zo'n tekening? Laten we even gaan kijken', stelt hij voor. 'Ze zullen de rolstoel er inmiddels wel uit hebben.'

    -

    Jerome en de rechercheur lopen naar het zwembad. De kletsnatte rolstoel staat op de kant met een flinke plas water er onder. Van een afstand zie je de afschuwelijke tekening al. Jerome huivert. Een andere rechercheur zit er op z'n hurken bij.

    -

    'Lijkt dit op de tekening uit die brief?' wil Van de Brink weten. 'Ja,' antwoordt Jerome, 'hij is vrijwel hetzelfde.'

    -

    Samen lopen ze naar de rolstoel. De rechercheur komt overeind. Een andere politieman staat in zijn ondergoed. Blijkbaar is hij het water in geweest om de rolstoel aan te haken. Hij heeft een groot badlaken omgeslagen.

    -

    'Er staat een hondenkop op', wijst de rechercheur die op zijn hurken bij de rolstoel zat.

    -101 -

    "t Is een wolvenkop', zegt Jerome.

    -

    'Waarom vind je dat?' wil Van de Brink weten. 'Voor mij kan het net zo goed een hondenkop zijn. Ik vind het maar een onbeholpen plaatje. Hoe kom je erbij dat het een wolvenkop is?'

    -

    'Dat zei oom Harold eergisteren op het kerkhof. Ik dacht eerst ook dat het een hondenkop was, maar oom Harold zei meteen dat het om een wolvenkop ging. Hij was daar vrij beslist in. Ik geloofde hem meteen, trouwens. Een wolvenkop is op een of andere manier enger dan een hondenkop.'

    -

    'En wat is Plextur? Weet jij dat, Gerben?' vraagt Van de Brink aan de andere politieman. De potige rechercheur haalt de schouders op.

    -

    'Geen idee. Klinkt als een monster uit een sciencefictionserie.' 'Niet grappig', bromt Van de Brink. 'Ik denk dat het tijd word dat ik een praatje met Harold van Dijken ga maken.'

    -

    'Ik wil graag mee', biedt Jerome aan.

    -

    Maar de politieman schudt zijn hoofd.

    -

    'Ik heb het je net ook al uitgelegd. Dit is politiewerk, en dat moet je ook aan de politie overlaten. Ik breng jou eerst naar huis, dan kan ik meteen even opnieuw met je moeder praten. Misschien weet zij wat Plextur is.'

    -

    Jerome voelt een vreemde boosheid in zich naar boven borrelen.

    -

    'Die man heeft mijn vader vermoord, en bijna mijn oom. Ik wil weten waarom. Het kan toch geen kwaad dat ik mee ga naar oom Harold?'

    -

    Hij praat luider dan hij eigenlijk wil en gebaart heftig met zijn handen.

    -

    'Ik snap je wel,' sust Van de Brink, 'maar dit moet je aan ons overlaten. Ik hou je op de hoogte. Als we weten wie het gedaan heeft en waarom, dan hoor jij dat ook. Maar ik zoek dat uit, niet jij.'

    -

    Jerome zucht diep. Er zit niks anders op dan zich erbij neer te leggen.

    -

    'Ik zal je naar huis brengen', stelt Van de Brink voor.

    -102 -

    'Moet moeder van die tekening weten?'

    -

    De rechercheur denkt even na.

    -

    'Laten we voorlopig alleen vertellen van die tekening op de rolstoel. Dat van die andere brief hoeft ze, voor het onderzoek althans, op dit moment niet te weten. Ik vind het niet netjes, maar misschien is het in dit geval toch wel beter.'

    -

    Jerome is er blij mee. Hij kan moeilijk inschatten hoe moeder anders gereageerd zou hebben.

    -

    'Hoe ben je hier? Op de fiets?'

    -

    'Ja, maar die haal ik later wel op. Ik wil wel graag mijn natte kleren even meenemen.'

    -

    De rechercheur vindt het best. Hij neemt Jerome mee naar zijn auto die voor het hek half op de stoep geparkeerd staat, een oude blauwe Mazda. De wagen stinkt naar sigarettenrook en ziet er rommelig uit. De rechercheur is er niet bepaald zuinig op. Hij start de motor en bonkt van de stoep af. Zo soepel als zijn vader reed, zo schokkerig rijdt de rechercheur. Of zou het aan de wagen liggen?

    -

    Wat zal moeder zeggen als hij met een natte plunje in de handen door de politie afgeleverd wordt? Aan de andere kant is hij blij dat de man een wolvenkop op de rolstoel getekend heeft. Nu kunnen ze toch aan moeder vragen wat een wolvenkop met het verleden van de drie directeuren te maken zou kunnen hebben. Zou zij iets weten?

    -     - -103 -

    11.

    -

    Donderdagavond 28 september, 18.03 uur

    -

    Op Jeromes aanwijzingen rijden ze naar de villa van de familie De Vries in Bosch en Duin. Hier wonen veel bekende Nederlanders. Jerome weet waar ze wonen, maar kent ze nauwelijks. Voor de toegangshekken brengt de politieman de wagen tot stilstand. Jerome stapt uit en haalt de afstandsbediening uit zijn zak. Zoals hij al verwacht had, blijkt het ding niet meer te werken. Te nat geweest. Dus drukt hij op de knop van de intercom. Het duurt even voor moeders stem door de luidspreker klinkt.

    -

    'Wie is daar?'

    -

    'Jerome.'

    -

    'O jongen, gelukkig dat je er bent. Wat ben jij laat uit school!'

    -

    'Dat klopt. Er is nogal wat gebeurd. Er is een rechercheur van politie bij me.'

    -

    'Wat zeg je nou? Heb je een ongeluk gehad?'

    -

    'Nou, niet echt. Laat ons er maar even in, dan vertellen we het wel.'

    -

    Er klinkt een droge klik door de intercom en het roestvrijstalen hek glijdt langzaam aan de kant. Jerome stapt weer bij Van de Brink in de wagen. De politieman rijdt over het zwarte asfalt van de brede oprijlaan, die omzoomd is met rododendrons. Na de bocht doemt ineens het huis op. Engelse landhuisstijl. Twee verdiepingen hoog. Breed bordes met pilaren. Helemaal volgens vaders plannen gebouwd.

    -

    Een van de twee deuren zwaait open en moeder verschijnt op het bordes. Vanaf de hoge trappen kijkt ze neer op de blauwe Mazda en de man die eruit stapt.

    -

    'Wat is er gebeurd?' zegt ze vanuit de hoogte. 'Ik had niet verwacht dat u vandaag alweer zou komen.'

    -104 -

    Jerome voelt meteen dat er een zekere spanning in de lucht hangt. Blijkbaar is het eerste gesprek tussen haar en Van de Brink gisteren niet helemaal vlekkeloos verlopen.

    -

    De politieman geeft geen antwoord. Jerome meent een lichte irritatie in zijn blik op te merken.

    -

    De rechercheur loopt de trappen op en geeft moeder een hand.

    -

    'Ik wil graag dat we eerst even naar binnen gaan. Ik heb u nogal wat te vertellen en te vragen. Het is misschien beter dat u daar even bij zit.'

    -

    Moeder knikt wat stijfjes.

    -

    'Wat is er dan?' vraagt ze richting Jerome. 'Van wie zijn die kleren die je aan hebt?'

    -

    'Er is ook een aanslag op Oom Cornelis gepleegd.'

    -

    'Wat?' zegt moeder geschrokken. 'Hoe weet je dat?'

    -

    'Ik was erbij. Maar dat zal meneer Van de Brink wel vertellen.' Hij laat het gesprek graag aan hem over.

    -

    De rechercheur pakt moeder vriendelijk maar beslist bij de arm en leidt haar naar het huis.

    -

    'Er zit nog veel meer aan vast, komt u alstublieft even mee.' Door de marmeren gang gaat ze de rechercheur voor naar de voorste woonkamer, die meestal gebruikt wordt om gasten te ontvangen. Moeder wijst de politieman een fauteuil.

    -

    'Zal ik koffie zetten?' zegt Jerome.

    -

    'Niet nodig', antwoordt Van de Brink. 'Ik heb liever dat je hier blijft.'

    -

    Dan wendt hij zich tot moeder.

    -

    'Zoals uw zoon al opmerkte, is er een aanslag gepleegd op de compagnon van wijlen uw man. Iemand heeft hem in zijn zwembad geduwd.' Moeder slaat de handen voor de mond.

    -

    'Waarom? Hoe is het met hem?'

    -

    'Uw zoon Jerome heeft hem uit het zwembad gehaald. Hij ligt nog in coma, maar hij leeft gelukkig wel.'

    -

    De rechercheur komt wat voorover uit zijn stoel en vertelt moeder uitgebreid over wat er gebeurd is met oom Cornelis en zijn personeel, en over de rol van Jerome.

    -105 -

    Moeder onderbreekt hem niet één keer. Met een wit gezicht hoort ze het hele verhaal aan.

    -

    'Ik begrijp dat dit een hele schok voor u moet zijn, mevrouw. Twee keer, en zo vlak achter elkaar. Toch moet ik u een paar vervelende vragen stellen. Ik hoop dat u dat begrijpt. Allereerst: hebt u enig idee wie het op het leven van uw man en zijn compagnons voorzien zou kunnen hebben?'

    -

    Moeder schudt het hoofd.

    -

    'Bij mijn weten hadden ze geen vijanden. Ik heb geen idee.'

    -

    'Oom Cornelis riep naar de man die de aanslag pleegde dat hij altijd een vriend van hem geweest was. Hij verbaasde zich er ook over dat die man nu pas gekomen was', zegt Jerome. 'Hij zei zoiets als: waarom ben je nu pas gekomen? Je moet mij niet hebben. Ik zat toen al in die rolstoel.'

    -

    'Het is dus blijkbaar iemand die ze vroeger gekend hebben', neemt de rechercheur het gesprek weer over. 'Hebben ze ruzie gehad met oude vrienden?'

    -

    'Geen idee', zegt moeder met een paniekerige ondertoon in de stem. 'Jan sprak thuis niet zo veel over zaken. Alleen als ze weer eens een goed contract afgesloten hadden of zo. Maar over ruzies heeft hij het nooit gehad.'

    -

    'Toe, mevrouw, denk na. De zakenwereld is keihard. Als je zo'n bedrijf hebt als uw man had, krijg je met concurrenten te maken. Uw man moet zakelijke vijanden gehad hebben.'

    -

    Maar opnieuw schudt moeder het hoofd.

    -

    'Mijn man stelde er een eer in eerlijk zaken te doen', antwoordt ze korzelig.

    -

    Van de Brink aarzelt even.

    -

    'U moet me niet verkeerd begrijpen, maar eerlijk in zaken is vaak een rekkelijk begrip.'

    -

    'Bij Jan niet!' briest moeder. 'Wat insinueert u? Denkt u dat mijn man zaken deed die het daglicht niet kunnen verdragen? Jullie politielui hebben last van tunnelvisie. Jullie gaan zoveel met criminelen om dat jullie in iedereen een crimineel zien. Als u niks zinnigers te zeggen hebt, heb ik liever dat u vertrekt.' Jerome slaat zijn ogen omhoog en knijpt zijn mond dicht.

    -106 -

    Waarom reageert moeder zo fel? Natuurlijk moet de politieman die mogelijkheid ook bekijken.

    -

    'Weet u wie of wat Plextur is?' gaat de rechercheur onverstoorbaar verder.

    -

    Moeder kijkt de man niet-begrijpend aan.

    -

    'Plextur? Waar hebt u het over?'

    -

    'Voordat de dader de invalide Hamersma in het water reed, tekende hij op de rolstoel een tekening van een hond of een wolf met daaronder de naam Plextur. Ik vraag mij af of u weet wat dat betekent.'

    -

    Moeder lijkt haar boze bui even vergeten. Ze graaft in haar herinnering.

    -

    'Ik weet het echt niet', zegt ze ten slotte. 'Ik ken niemand die zo heet. Ik heb die naam ook nog nooit eerder gehoord.'

    -

    'Zou uw man het geweten hebben?'

    -

    Moeder haalt haar schouders op.

    -

    'Het lijkt erop dat Hamersma wist wie hem probeerde te vermoorden. Het ligt dus voor de hand dat hij ook geweten heeft wie of wat Plextur is.'

    -

    'Harold!' roept moeder uit. 'Hij moet het weten.' Weer slaat ze de handen voor de mond. 'Maar dan loopt Harold ook gevaar!' 'Daar heb ik al aan gedacht mevrouw', zegt de politieman terwijl hij een geruststellend gebaar maakt. 'Ik ga straks zelf naar hem toe. Als hij wil, kan hij politiebescherming krijgen. Het lijkt me trouwens niet waarschijnlijk dat de moordenaar meteen naar hem toe zal gaan. Waarschijnlijk bereidt hij zijn zaakjes zorgvuldig voor. Misschien dat hij nu wat meer haast maakt, maar maakt u zich geen zorgen. Vandaag zijn al een paar van mijn rechercheurs bij hem langsgeweest. Ik ga er straks nog een keer heen om hem met deze nieuwe feiten te confronteren.'

    -

    'Mooi', zegt moeder. Dan schiet ze met een ruk overeind.

    -

    'Dat kan ik zelf ook wel. Ik bel hem meteen op. Ik wil weten wie Plextur is.' Jerome kijkt gespannen naar de politieman, maar die houdt haar niet tegen.

    -

    'Heeft uw telefoon een speaker?' vraagt hij alleen. Moeder 107knikt. Ze loopt naar de secretaire tussen de twee ramen die uitzicht bieden op de tuin. Ze klapt het blad terug en pakt de telefoon. Ze toetst het nummer van de Van Dijkens in en zet de meeluisterfunctie aan. Duidelijk klinkt de pieptoon door de kamer. Na vier keer wordt opgenomen.

    -

    'Van Dijken.'

    -

    'Harold, het is met Henny de Vries. Ik moet je iets belangrijks vertellen. Heb je al wat gehoord?'

    -

    'Er is hier gisteren iemand van de politie geweest. Ze hebben me verteld van de remleidingen van Jans auto. Het spijt me heel erg voor je, Henny.'

    -

    'Vanmiddag is er een aanslag gepleegd op Cornelis.'

    -

    'Wat zeg je nou? Cornelis ook al! Hoe? Door wie?'

    -

    De rechercheur trekt zijn ogen in spleetjes en kijkt peinzend, met zijn hoofd een beetje scheef. Het lijkt wel of Harold al op zoiets gerekend had. Jerome beseft dat het een slimme zet van de rechercheur is moeder dit gesprek te laten voeren. De politieman heeft zijn wenkbrauwen wat bij elkaar geknepen, en houdt met zijn duim en wijsvinger zijn kin vast.

    -

    'Hij is door iemand met zijn rolstoel het zwembad in gereden', zegt moeder.

    -

    'Bij hem thuis?'

    -

    'Ja.'

    -

    'Hoe, hoe is het met hem?'

    -

    'Jerome heeft hem er uit gehaald, maar hij ligt nu in coma.'

    -

    'En Rutger dan? Heeft die het laten gebeuren? En Johan? Lag die te slapen?'

    -

    'Zoiets', antwoordt moeder. 'Ze waren verdoofd. Harold, wat is er aan de hand? De remleidingen van de auto van Jan zijn dichtgeknepen. Cornelis wist wie het was die hem het zwembad in reed. Jerome heeft het zien gebeuren. Hij heeft gehoord dat Cornelis met die man in gesprek was. Het leek of ze elkaar kenden. Harold, wat weet jij?'

    -

    'Ik weet niks, Henny', klinkt het snel.

    -

    'Dat geloof ik niet, Harold. Jullie hebben iets uitgehaald, en ik wil weten wat het is.'

    -108 -

    'Henny, alsjeblieft. Je hebt geen idee waar je het over hebt.'

    -

    'Wie of wat is Plextur?'

    -

    Harolds stem verandert. Er komt een waakzame ondertoon in.

    -

    'Verdraaid, Henny. Hoe weet je dat allemaal?'

    -

    'Jerome heeft gezien dat Cornelis in het zwembad geduwd werd. Iemand had een hondenkop op de rolstoel getekend en het woord Plextur eronder gezet. Wat heeft dat te betekenen, Harold?'

    -

    'Henny, het is beter als je je hier niet mee bemoeit. Ik

    -

    'Harold, wat is Plextur?!' schreeuwt moeder woedend in de hoorn. 'Ik wil het weten. Nu! Hoor je me? Nu meteen.'

    -

    Jerome meent een vaag lachje op de lippen van de rechercheur te zien.

    -

    Het is even stil aan de andere kant van de lijn.

    -

    'Plextur is een medicijn', klinkt de stem. Van Dijken lijkt even van zijn stuk gebracht. 'Oude rommel. Het is een van de eerste medicijnen die we ontwikkelden. Er zijn tegenwoordig goede vervangers, die veel beter werken.'

    -

    Er glijdt een verbaasde trek over moeders gezicht.

    -

    'Waarom schrijft die man dat op die rolstoel?'

    -

    'Ik heb geen idee, Henny', antwoordt Harold. 'Je moet me geloven.'

    -

    Moeders hand klemt zich vaster om de telefoon.

    -

    'Ik geloof je niet, Harold. Hebben jullie met dat medicijn geknoeid?'

    -

    'Wij hebben nooit met medicijnen geknoeid, dat weet je best. Het bestaat niet dat Plextur iets met de dood van Jan en de aanslag op Cornelis te maken heeft. Er is nog nooit iemand aan Plextur overleden. Plextur heeft juist levens gered.'

    -

    'Wat is het dan voor medicijn?'

    -

    'Tegen kanker. Eigenlijk een soort chemokuur. De hedendaagse chemokuren zijn echter veel effectiever en hebben veel minder bijwerkingen.'

    -

    'Harold, vertel toch wat je weet. Realiseer je je wel dat jij het volgende slachtoffer kunt zijn?'

    -109 -

    Harold snuift hoorbaar in de hoorn. 'Ach, daar hadden die politiemannen het ook over. Laat hem maar komen. Ik lust hem rauw.'

    -

    'Wie?'

    -

    Even een hapering. 'Eh, die vent natuurlijk!'

    -

    'Wie is dat dan? Weet jij het?'

    -

    'Nee, dat weet ik niet.'

    -

    'Harold, de politie moet de dader vinden.'

    -

    Maar Harolds stem klinkt nu heel beslist. 'Laat de politie hier alsjeblieft buiten. Kom op, Henny. Ik heb al veel te veel gezegd. Laat het rusten. Ik weet van niks. Ik moet nu trouwens weg.'

    -

    Maar moeder laat zich niet meteen afschepen. 'Wat heb je dan te veel gezegd? Je hebt helemaal niks gezegd. Je hebt alleen gezegd dat Plextur een medicijn was.'

    -

    'Jij hebt de indruk dat ik weet wie dit gedaan heeft, maar ik weet het niet.'

    -

    'Ik geloof er niks van', zegt moeder fel.

    -

    'Dat spijt me dan, Henny. Maar ik kan je toch niet overtuigen. Ik hoor hier ook heel erg van op. Ik moet er eerst zelf verder over nadenken. Als me iets te binnen schiet, bel ik je.'

    -

    Ma houdt even haar mond. Dan zucht ze zacht.

    -

    'Goed, bedankt, en eh, pas op jezelf.'

    -

    'Maak je over mij maar geen zorgen. Dag Henny. Sterkte.'

    -

    Harolds stem klinkt bijna opgelucht.

    -

    Moeder legt met een peinzende gezichtsuitdrukking de hoorn neer. 'Volgens mij weet hij drommels goed wie die aanslagen gepleegd heeft', zegt ze.

    -

    'Mijn complimenten', zegt Van de Brink.

    -

    'Waarvoor?'

    -

    'Voor dit telefoongesprek. U hebt heel wat uit hem gekregen. We weten nu in ieder geval wat Plextur is. Er is dus wel degelijk een link naar het bedrijf van uw man.'

    -

    'Ik snap er helemaal niks van', zegt moeder met een boze ondertoon in de stem. 'Wat mankeert die kerel?' Plotseling laat ze zich huilend op de bank zakken.

    -

    'Die rotvent. Hij heeft mijn Jan vermoord. Hoe moet het nou 110verder? Ik sta er helemaal alleen voor. Met alles kon ik bij Jan terecht. Jan was altijd goed voor me en dat heeft die schoft me afgenomen. Waarom rekenen jullie hem niet in?'

    -

    'Daar zijn we druk mee bezig.'

    -

    'O, ja? Nou, dat moet ik nog zien. De politie lost in ons land maar bedroevend weinig zaken op. En áls jullie hem pakken, dan krijgt hij een jaar voorwaardelijk en een flinke waarschuwing dat hij het toch vooral niet weer moet doen. En dat noemen we dan rechtsstaat.'

    -

    'Moeder, alstublieft!' Jerome schaamt zich de ogen uit het hoofd.

    -

    'Ach het is toch zo.' Ze gaat schuin op de bank zitten en kijkt met afgewend hoofd door het raam naar buiten.

    -

    De rechercheur staat op en groet. Moeder zegt niks. Jerome springt op en volgt de politieman door de gang naar de voordeur.

    -

    'U moet het haar niet kwalijk nemen, ze is wat in de war', doet Jerome een poging het gedrag van zijn moeder te verklaren.

    -

    'Trek het je niet aan', zegt de rechercheur. 'Ik maak zoiets heus wel vaker mee. Het is ook nogal niet mis wat ze allemaal voor de kiezen gehad heeft.'

    -

    Jerome trekt wat met zijn schouders. Hij weet werkelijk niet wat hij terug moet zeggen.

    -

    'Jij maakt ook heel wat mee, jongen', zegt Van de Brink met een bezorgde ondertoon in zijn stem. 'Als het in je hoofd begint te malen, bel me dan. Ik ken een paar goede mensen bij slachtofferhulp. Soms is het verstandig om van je af te praten. Heb je mijn nummer nog?'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd.

    -

    'Nat geworden.'

    -

    De politieman geeft hem een nieuw visitekaartje en een stevige hand. Dan loopt hij naar zijn auto.

    -

    Die avond gaat Jerome vroeg naar zijn kamer. Moeder heeft een paar pizza's laten komen. Samen hebben ze gegeten en 111zich suf gepiekerd, maar ze zijn geen stap dichter bij de oplossing gekomen.

    -

    Op zijn kamer zet Jerome de computer aan. Even later haalt hij zijn mail binnen. Hé, een e-mailtje van Laura. Snel klikt hij het envelopje aan.

    -
    -

    Hallo Jerome,

    -

    Hoe gaat het met je? Ik heb nog heel wat keren aan je gedacht.

    -

    Wat moet het vreselijk voor je zijn wat je meegemaakt hebt.

    -

    Als je trouwens behoefte hebt erover te praten bel gerust.

    -

    Ik wil je ook best ergens ontmoeten als je dat prettiger vindt.

    -
    -

    Onderaan staat haar telefoonnummer.

    -

    Ineens krijgt hij geweldige zin om te bellen. Van de Brink had het over van je af praten. Hij heeft er met ma over gepraat en hij heeft zich zitten afvragen of hij er morgen met Alex en Jurgen over beginnen zal. Eigenlijk voelt hij daar niet zo veel voor, maar een gesprek met Laura lijkt hem wel goed. Hij voelt al in zijn zak als hij zich realiseert dat zijn mobiel ter ziele is. Op zijn bureau heeft hij een vaste telefoonlijn, die hij niet zo vaak gebruikt. Hij graaft het toestel onder een paar tijdschriften vandaan, wrijft een paar keer in de handen, blaast tussen zijn vingers door en tilt de haak op. Niet te veel nadenken. Doen. Zijn vingers zoeken hun weg over de knoppen. De telefoon gaat over. Stel dat haar moeder eraan komt. Of haar vader, nog erger.

    -

    'Laura van der Molen.'

    -

    'Eh, met Jerome de Vries. Ik eh, kreeg net je mailtje binnen.

    -

    En ik dacht, ik bel meteen maar even. Hoe gaat ie?'

    -

    'Goed, maar hoe is het met jou?'

    -

    'Ook goed, alhoewel. Ik heb wel heel wat beleefd de laatste dagen.'

    -

    'Wat dan?' vraagt Laura geïnteresseerd.

    -

    Even aarzelt Jerome. Hoe zeg je zoiets?

    -

    'Het, eh, lijkt erop dat het ongeluk van mijn pa en mij geen 112gewoon ongeluk was. De remleidingen van pa's auto waren dichtgeknepen.'

    -

    'Wat zeg je nou?' reageert Laura geschrokken.

    -

    'Ja, het is allemaal nogal ingewikkeld', zegt Jerome. 'D'r was hier vanmiddag een politierechercheur, en die vond dat ik eens van me af moest praten. Hij wist wel hulpverleners, maar eh, ik zou veel liever alles gewoon eens aan jou vertellen. Zie je dat zitten?'

    -

    'Ja, natuurlijk wel. Nu over de telefoon?'

    -

    'Kan ik je niet ergens ontmoeten? Ik heb morgen maar een paar uurtjes.'

    -

    'Even denken, morgen is het vrijdag. Ik heb les tot en met het zevende.'

    -

    'Hoe laat is dat afgelopen?'

    -

    'Kwart over drie.'

    -

    'Jij zit toch in Amersfoort op school? Ik kan daar om kwart over drie wel zijn. Dan gaan we gewoon ergens wat drinken.'

    -

    Jerome slikt. Loopt hij niet veel te hard van stapel?

    -

    'Geen probleem', antwoordt Laura. 'Om kwart over drie heb ik alle tijd. Ik zal tegen mijn moeder zeggen dat ik later thuiskom.'

    -

    'Hè,' zegt Jerome, 'fijn dat je dat doen wilt. Alvast bedankt.'

    -

    'Doe ik graag als dat helpt', zegt ze beslist. Ze noemt het adres van de school.

    -

    'Oké, ik zie je voor de hoofdingang.'

    -

    Jerome kletst de hoorn op de haak. Wow. Ze wil naar hem luisteren. Wow!

    -

    Even lijkt de ellende van vandaag heel lang geleden. Maar jammer genoeg ook maar even. Hij schuift overeind. Zwijgend staart hij in het donker. Wat kan zijn vader gedaan hebben? Zou hij dan toch anders zijn dan hij zich voordeed? Ineens herinnert Jerome zich de wandeling die hij met pa maakte naar Burg Eitz. Onderweg hadden ze een merkwaardig gesprek over een rol spelen in je leven. Iedereen meet zich een rol aan. Zoiets. Hij probeert te graven in zijn herinnering.

    -113 -

    'Iedereen speelt een rol', zegt pa beslist. 'Een rol die past bij zijn imago. Ik zal je een voorbeeld geven. Weet je nog dat ik het over de Rolling Stones had? Als puber vond ik die muziek fantastisch. Nu ben ik volwassen. Directeur, ouderling. Zo iemand luistert niet naar de Stones. Dus doe ik het niet meer.'

    -

    Vindt u die muziek echt niet mooi meer?'

    -

    'Weet ik niet. Ik heb dat achter me gelaten. Ik laat het gewoon niet meer toe. Soms moet je dingen gewoon loslaten. Radicaal zijn.'

    -

    Even kijkt hij in de verte. Dan grinnikt hij zacht.

    -

    'Eén keer heb ik geaarzeld. Ik rij al jaren Audi. Altijd van dezelfde garage. Op een middag werd ik gebeld door de directeur. Of ik zin had om met hem in zijn skybox in de Amsterdam Arena een concert van de Rolling Stones mee te maken met nog wat belangrijke zakenlui. Etentje vooraf met Mick fagger en Keith Richards, de zanger en de gitarist. Als puber zou ik mijn rechterarm ervoor over gehad hebben. Nu heb ik vriendelijk bedankt voor de eer.'

    -

    'Vond u dat niet moeilijk?'

    -

    'Eventjes. Maar ik ben streng voor mijzelf, je richt je leven op een bepaalde manier in. je meet jezelf een imago aan. Slapjanussen waaien met alle winden mee. Kerels hebben grip op hun leven. Ze weten hoe ze zijn willen. Zo presenteren ze zich. Ze beheersen hun rol tot in de finesses.'

    -

    'U speelt uzelf?'

    -

    'Ik ben mijzelf.'

    -

    'Maar het is een rol.'

    -

    'Een presentatie. Dat is iets anders.'

    -

    Da's een opmerking waar Jerome even op kauwen moet. Is dat zo?

    -

    'Ik drijf geloof ik een beetje door', hoort hij vaders stem. 'Het is niet alleen streng zijn voor jezelf. Misschien is het ook groeien in je geloof. Soms doe je dingen gewoon niet omaat je God geen verdriet wilt doen. Kijk, ik luister nu naar heel andere muziek, dus is het niet zo moeilijk om het niet te doen.'

    -

    'Zonde kun je afleren?' vraagt Jerome.

    -

    'Sommige zonden wel, maar er komen altijd nieuwe voor in de plaats. En sommige dingen die je gedaan hebt, kun je niet meer ongedaan maken.'

    -114 -

    Sommige dingen die je gedaan hebt, kun je niet meer ongedaan maken.

    -

    Wat zou pa daar eigenlijk mee bedoeld hebben?

    -     - -115 -

    12.

    -

    Vrijdagmiddag 29 september, 12.36 uur

    -

    Jerome haast zich de school uit. Deze tweede dag was alweer gemakkelijker dan de vorige. Bijna iedereen doet weer gewoon. Ze hadden het tweede uur een practicum van scheikunde, waar hij samen met Jurgen zo intensief mee bezig was dat hij even echt alles vergeten was. Niet dat het weg is. De hele dag ervaart hij de onderhuidse spanning die hij bijna constant voelt sinds het ongeluk. Zijn gedachten glijden nog vaak weg, maar hij denkt nu niet alleen meer aan pa en alles wat er de laatste dagen gebeurd is, maar ook aan Laura.

    -

    Hij trekt zijn fiets uit het rek en als eerste rijdt hij het terrein van de school af. Het is een flinke tocht van Zeist naar Amersfoort, maar het is warm voor de tijd van het jaar, het waait nauwelijks en hij heeft een prima fiets met veel versnellingen. Hij buigt zich over zijn stuur en trapt stevig door. Al gauw begint hij na te denken over het gesprek dat hij straks zal hebben. Gisteravond had hij er naar uitgezien om alles aan Laura te vertellen. Nu is dat gevoel er nog wel, maar niet meer zo als gisteravond. Ze zeggen wel eens dat je ergens een nachtje over moet slapen, maar soms moet je dat misschien maar niet doen. Wat zal hij vertellen? Alles?

    -

    Ruim op tijd is hij in Amersfoort. Op de plattegrond van de stad bij de eerste bushalte waar hij langskomt, zoekt hij het adres van de school op. Het gebouw blijkt vrij dichtbij te zijn. Een paar straten verder ziet hij de drie verdiepingen hoge school, met veel glas. Hij rijdt er eerst eens een keer omheen, zodat hij zeker weet wat de hoofdingang is. Bij een portiek aan de overkant van de weg zet hij zijn fiets op slot. Zittend op 116een paaltje wacht hij af. Door de ramen ziet hij de leerlingen bezig. In het ene lokaal zit een klas over de boeken gebogen en hangt de docent wat achter zijn bureau. In een ander lokaal staat een leraar met veel gebaren te vertellen. De meeste leerlingen luisteren, blijkbaar kan de man boeiend vertellen, al hangen er ook een paar verveeld onderuit uit het raam te kijken. In een van de bovenste lokalen ziet hij leerlingen in witte stofjassen een practicum doen. Er zijn ook al flink wat lokalen leeg. Op het terrein van de school zijn nauwelijks leerlingen. Geen wonder, vrijdagmiddag, iedereen gaat meteen naar huis als de lessen uit zijn. Na een minuut of tien ziet hij dat de leswisseling eraan komt. Tassen worden ingepakt, in het ene lokaal wordt nog wat gestoeid, in een paar lokalen zie je docenten de lessen met gebed afsluiten. Er zullen straks veel leerlingen naar buiten komen. Als hij Laura maar niet misloopt. Dan klinkt de bel over het terrein. De leerlingenstroom komt op gang. Hier en daar staan groepjes leerlingen te praten. Maar Laura heeft hij nog niet gezien.

    -

    Zou hij wel bij de goede uitgang staan? Wacht, daar komt ze naar buiten. Ze kijkt zoekend om zich heen. Jerome steekt zijn arm op. Meteen komt ze naar hem toe lopen. Jerome steekt de weg over en zigzagt tussen de dranghekken door. Hij steekt haar onwennig de hand toe.

    -

    'Stond je al te wachten?'

    -

    'Kwartiertje ongeveer denk ik.'

    -

    'Niet zo moeilijk te vinden, hè?'

    -

    'Klopt', antwoordt Jerome. 'Fijn dat je tijd hebt. Weet jij een plek hier in de buurt waar we rustig kunnen praten?'

    -

    Laura knikt.

    -

    'Een paar straten verderop is een gezellige pub, daar is het rond deze tijd niet druk. Wacht je hier even, dan haal ik mijn fiets uit het hok, dat gaat straks op slot.'

    -

    'Prima,' antwoordt Jerome, 'dan pak ik mijn fiets ook even.' Op weg naar het hek slaakt hij even een kleine zucht. Wow, dit viel mee. Hij was bang dat hij misschien wat schutterig zou doen, of dat hij zou dichtklappen. Maar op een of andere 117manier voelt hij zich bij Laura meteen op zijn gemak.

    -

    Hij haalt de fiets uit het portiek en wacht aan de stoeprand op Laura. Samen fietsen ze de stad in. De pub ziet er van buiten gezellig uit. Ze zoeken een tafeltje bij het raam. De tafeltjes worden daar van elkaar gescheiden door halfhoge schotten, zodat je samen vrij besloten zit. Jerome bestelt iets te drinken.

    -

    Als de ober weg is, buigt Laura zich naar voren.

    -

    'Je vertelde gisteren dat er met de wagen van je vader geknoeid was?'

    -

    Jerome knikt, en verzit wat op zijn stoel. Hij had verwacht dat hij misschien emotioneel zou worden, maar dat blijkt mee te vallen.

    -

    'In Duitsland is de auto onderzocht. Iemand heeft de remleidingen van de auto dichtgeknepen. Dat moet gebeurd zijn op de laatste avond van ons vakantieweekend in Duitsland, of misschien zelfs die morgen nog.'

    -

    Laura knikt begrijpend.

    -

    'Zou die man die we op het kerkhof gezien hebben dat gedaan hebben?'

    -

    'Dat denk ik wel', zegt Jerome.

    -

    'Wat heeft die man tegen jullie? Is er iets gebeurd vroeger?'

    -

    Jerome haalt zijn schouders op.

    -

    'Ma en ik hebben ons dat ook afgevraagd, maar we kunnen niets bedenken. Maar het heeft waarschijnlijk met het bedrijf van mijn vader te maken.'

    -

    'Waarom denk je dat?'

    -

    Jerome besluit gewoon alles te vertellen.

    -

    'Kun je je die man in de rolstoel herinneren?'

    -

    'Die compagnon van je vader, waar jij oom tegen zegt?'

    -

    'Dat klopt', zegt Jerome. 'Gisteren heeft die man ook hem proberen te vermoorden.'

    -

    Laura kijkt hem met grote ogen aan.

    -

    'Wat is er gebeurd, dan?'

    -

    En Jerome vertelt. Van het telefoontje onder de les. Hoe hij het huis van Cornelis aantrof, van de vreselijke ontdekking bij het 118zwembad. Dat hij Cornelis uit het water gehaald heeft, en het gesprek met de rechercheur.

    -

    Laura onderbreekt hem nauwelijks. Aandachtig luistert ze.

    -

    'Ik ben blij dat ik je gebeld heb', zegt Jerome aan het eind van zijn verhaal terwijl hij zich achterover tegen de leuning laat zakken. 'Van de Brink zei dat dat helpt, maar dat is echt zo. Bedankt.'

    -

    'Dat is mooi', zegt Laura opgelucht. 'Ik zag er eerlijk gezegd wel een beetje tegenop. Ik dacht dat ik je niet kon helpen. Maar ik heb alleen maar naar je geluisterd.'

    -

    'Ik had ook niet verwacht dat jij de oplossingen zou weten', glimlacht Jerome. 'Ik wil dit niet, maar het overkomt me gewoon. Net een grote golf die over me heen spoelt.'

    -

    'Of je geen grip meer op je leven hebt', zegt Laura.

    -

    'Ja, alles wordt over de kop gegooid. Iemand doet ons dit aan, maar wie en waarom eigenlijk? Die onzekerheid, daar wordt ik echt gek van.'

    -

    'Watvoor bedrijf hebben jullie eigenlijk?'wil Laura weten.

    -

    'Een farmaceutisch bedrijf. Wij ontwikkelen en produceren medicijnen. Sommige medicijnen maken we zelf, en andere laten we maken.'

    -

    Laura knikt nadenkend. 'Doen jullie het testen zelf?'

    -

    Jerome kijkt haar verbaasd aan. 'Hoe kom je daar zo op?'

    -

    'Nou, die man heeft de honden van je oom verdoofd. Hij heeft ze niet doodgeschoten. Ik weet niet of jullie dierproeven doen. Maar misschien is het iemand die daar tegen is.'

    -

    Jerome fronst zijn voorhoofd. 'Zover heb ik nog nooit gedacht. Zou het daar mee te maken hebben? Maar dat kan haast niet. Wij doen het testen op dieren niet zelf. Dat laten we doen bij een bedrijf dat daar in gespecialiseerd is.'

    -

    'Dan heeft het er waarschijnlijk inderdaad niets mee te maken', vindt Laura. 'Het kwam zo bij me op. Ook omdat die man verdovingspijltjes heeft gehad. Daar kun je niet zomaar aan komen. Volgens mij hebben veeartsen van die dingen.'

    -

    'Veeartsen', peinst Jerome. Het denken doet hem goed. Net of hij door het nadenken over mogelijke oplossingen weer wat 119grip op zijn leven krijgt, al is het nog zo weinig.

    -

    'Jij moet ook maar bij de politie gaan werken', grinnikt hij dan.

    -

    'Dat lijkt me niks', zegt Laura stellig. 'Maar ik denk dat het wel goed is om als een agent te denken. Misschien kom je op die manier wat verder, misschien herinner je je iets wat je vader gezegd of gedaan heeft, wat toen niet belangrijk leek, maar het later toch blijkt te zijn.'

    -

    Jerome knikt. Dat gevoel heeft hij ook.

    -

    'Je zei net dat de gebeurtenissen als een golf over je heen lijken te spoelen', zegt Laura. 'Je kunt je mee laten zuigen, maar je kunt er ook doorheen proberen te zwemmen.'

    -

    'Je bedoelt zeker dat je moet terug vechten? Misschien is het bij een echte golf beter om je te laten meedrijven, dan er tegenin te zwemmen.'

    -

    'Dat weet je pas achteraf, meent Laura. 'Maar ik zou me niet te snel de regie over mijn leven uit handen laten nemen. Die eerste keer dat je bij Hamersma kwam, hoe verliep dat gesprek toen precies?'

    -

    'Niet zo goed', zegt Jerome. 'Hij wilde niks zeggen. Hij had net alles aan die privé-detective verteld.'

    -

    'Privé-detective?' vraagt Laura verbaasd.

    -

    'Heb ik dat niet verteld?'

    -

    'Nee.'

    -

    'Nou, toen ik de eerste keer kwam, ging er net een man weg.

    -

    Hij had zijn visitekaartje laten liggen op het tafeltje bij het zwembad waaraan ik met oom Cornelis zat te praten.'

    -

    'Heb je gelezen hoe hij heette?'

    -

    'Gelezen wel, maar ik kan het me niet herinneren.'

    -

    'Jammer, want waarschijnlijk weet die man wel waar het om gaat.'

    -

    'Vreemd,' peinst Jerome, 'want dan weet de politie dat inmiddels ook wel. En Van de Brink heeft beloofd dat hij me zou bellen als hij meer wist.'

    -

    Laura trekt haar hoofd een beetje schuin.

    -

    'Ik weet niet of zo'n detective zo praatgraag is. Ik heb wel eens 120gehoord dat detectives en politiemensen meestal geen vrienden zijn omdat ze eigenlijk in dezelfde vijver vissen. Het kan best zijn dat die privé-detective zijn mond stijf dichthoudt. Misschien hebben ze trouwens ook wel een soort geheim-houdplicht.'

    -

    Jerome krabt eens door zijn haar.

    -

    'Dat ik niet meer op die naam kan komen', zucht hij. 'Ik vind dat zo stom. Het was iets van Huizinga of zo.'

    -

    Laura knipt met de vingers.

    -

    'Op school hebben we een openleercentrum met heel veel computers. We kunnen op www.telefoongids.nl zó kijken wie privé-detective is in Zeist. Dat zullen er vast niet zo veel zijn. Misschien als je de naam leest dat het je weer te binnen schiet.'

    -

    Ze kijkt op haar horloge.

    -

    'De schoolschoonmaakploeg is nog in het gebouw bezig. Dan is er ook altijd een van de conciërges aanwezig. We kunnen vragen of we even de computer mogen gebruiken. En anders gaan we naar mijn huis.'

    -

    Dan glimlacht ze even. 'School is beter. Onze computer is een oud beestje dat steeds kuren heeft. Dat gekke ding werkt alleen als hij er zelf zin in heeft.'

    -

    Jerome rekent af. Samen fietsen ze naar de school terug. In de hal staan de karretjes van de schoonmaakploeg. Een van de schoonmaaksters dweilt met grote halen de garderobe. Laura loopt doelbewust door de verlaten gangen. In het OLC is het licht al uit.

    -

    'Wacht hier maar even', zegt ze. Jerome ziet haar naar een kantoortje in de gang lopen. Even later is ze weer terug.

    -

    'Ik heb even met meneer Korf de conciërge gepraat. Eigenlijk mogen we niet zonder toezicht in het OLC, maar hij knijpt een oogje dicht.'

    -

    Laura duwt de glazen deur open en drukt op de schakelaar van het licht. De tl-lichten aan het plafond knipperen aan. Samen lopen ze naar een van de computers. Laura laat zich in 121de draaistoel zakken en start de computer op. Jerome trekt een stoel bij en wacht tot Laura ingelogd is. Via het digitale telefoonboek hebben ze al gauw de privé-detectives van Zeist op het scherm. Het zijn er vier. Drie particuliere en een bedrijf. Jerome herkent meteen de naam: Huiskes! Dat moet hem zijn. Hij tikt op het scherm.

    -

    'Dat is hem.'

    -

    Laura ziet dat de detective een website heeft. Meteen klikt ze door. De website verschijnt. Op het scherm staat een foto van de detective.

    -

    'Ja, hoor, dat is de man die ik gezien heb.'

    -

    Hij pakt zijn mobieltje en zet het nummer van de privé-detective in het geheugen.

    -

    'Hé, is dat je mobiel?' vraagt Laura verbaasd.

    -

    'Dit is een andere, die ene was nat geworden', zegt Jerome. 'Ik heb er een paar.'

    -

    'Ga je hem bellen?' vraagt Laura.

    -

    Jerome schudt zijn hoofd.

    -

    'Dat lijkt me niet zo verstandig. Die man zal echt niks vertellen aan de eerste de beste die hem belt. Als ik wat te weten wil komen, zal ik er zelf heen moeten gaan. En zelfs dan denk ik niet dat hij wat zal vertellen.'

    -

    'Ik denk dat je gelijk hebt', geeft Laura toe terwijl ze de computer afsluit. Samen verlaten ze even later de school. Laura steekt haar hand op naar de conciërge die met de telefoon tegen zijn oor achter de glaswand in zijn kantoortje staat. De man steekt glimlachend zijn duim op.

    -

    Buiten zoeken ze de fietsen weer op.

    -

    'Ben je echt van plan naar die detective te gaan?' wil Laura weten.

    -

    'Weet ik niet', zegt Jerome weifelend. 'Ik kan me niet voorstellen dat de politie nog niet bij hem geweest is. De vorige keer dat ik me ermee bemoeide, werd oom Cornelis bijna vermoord. Het is wel even goed zo.'

    -

    'Als jij je er niet mee bemoeid had, was Hamersma verdronken', zegt Laura.

    -122 -

    'Tja, dat is ook wel weer zo', zegt Jerome.

    -

    'Je bent een held, man', zegt ze, terwijl ze hem een plaagstootje in de ribben geeft.

    -

    'Wil je morgen een keertje met een held uit', flapt Jerome eruit. Hij heeft het gezegd voor hij erover nagedacht heeft. Hij voelt dat hij een kleur begint te krijgen.

    -

    Laura's gezicht betrekt een beetje. Jerome schrikt, ze wil vast niet.

    -

    'Ik heb voor morgen al iets anders afgesproken.' Even is ze stil. 'Maar dat kan ik eventueel afzeggen.'

    -

    'Nee, nee, dat moet je niet doen', zegt Jerome meteen. 'Volgende week zaterdag dan?'

    -

    'Graag', antwoordt Laura meteen.

    -

    'Heb je dan nog niets anders?' glimlacht Jerome.

    -

    'Moet ik even in de agenda kijken, maar dan heb ik nog een hele week om wat te regelen. Ik zou morgen mijn oma helpen, ze rekent er altijd nogal op. Ze heeft vast al gebak in huis gehaald. Dat doet ze altijd als ik kom.'

    -

    Jerome knikt begrijpend.

    -

    'Ga jij maar lekker naar je oma. Ik wacht wel een weekje.'

    -

    Jerome slingert zijn been over het zadel, groet Laura en rijdt de straat uit. Aan het eind van de straat zwaait hij nog eens als afscheid. Laura zwaait terug. Dan is hij om de bocht verdwenen.

    -

    Laura is nog niet uit het zicht verdwenen als Jerome een enorme zucht slaakt. Hoe heeft hij dat ooit gedurfd? Hij heeft haar zomaar mee uit gevraagd! Het ging bij haar gewoon vanzelf. En ze vind het nog leuk ook. Wow!

    -

    Op een roze wolk rijdt hij Amersfoort uit, maar voor hij de bossen van Zeist bereikt heeft, is de roze damp al weer aardig opgelost. Zijn gedachten zijn weer bij de privé-detective. Die man moet weten waar het om gaat. Zou Van de Brink al bij hem geweest zijn? Vast. Dan weet de politie inmiddels ook wel waar het mee te maken heeft. Van de Brink zou hem bellen als hij meer wist, maar dat heeft hij niet gedaan. Of zou de poli­123tieman eerst verder werken tot hij meer weet? Ineens valt hem iets te binnen. Hij kan Van de Brink gewoon bellen en zeggen dat hem de naam van de privé-detective weer te binnen geschoten is. Misschien dat de rechercheur dan zelf wel begint te vertellen. Of stel je voor dat hij er nog niet geweest is, dat het visitekaartje zoekgeraakt is of dat Rutger zich ook niets kan herinneren.

    -

    Meteen remt hij af. Met de fiets tussen de benen gaat hij langs de berm staan en vist zijn mobiel uit zijn zak. Het nummer van Van de Brink zit in het geheugen. Een paar knoppen en de vertrouwde beltoon klinkt. De politieman neemt vrijwel meteen op.

    -

    'Van de Brink.'

    -

    'Dag, meneer, het is met Jerome de Vries. Er is mij nog iets te binnen geschoten, daarom bel ik even.'

    -

    'Fijn dat je dat doet. Vertel maar.'

    -

    'Nou, kunt u zich herinneren dat ik verteld heb dat er vlak voordat ik bij Cornelis Hamersma kwam een privé-detective geweest was? Ik kon mij toen de naam niet herinneren, maar ik heb op internet gekeken. Nu weet ik het weer. Hij heet Huiskes en hij woont in Zeist. U kunt hem zo op het internet vinden. Hij heeft zelfs een eigen website.'

    -

    'Dat klopt', antwoordt de politieman. 'We wisten dat inmiddels al, maar dat doet er niet toe. Evengoed fijn dat je belt.'

    -

    Jerome klemt zijn hand iets vaster om het toestelletje 'Wist die privé-detective meer?' durft hij te vragen.

    -

    Even is het stil.

    -

    'Hij heeft ons wel een verhaal opgedist. Maar dat heeft helemaal niets met je vader te maken. Het is iets uit de privé-sfeer van Hamersma.'

    -

    Jerome voelt een diepe teleurstelling.

    -

    'Dus dat spoor loopt ook dood?'

    -

    'Dat heb ik niet gezegd. We zijn bezig het verhaal van Huiskes te checken. Maar op dit moment kan ik er nog geen zinnig woord van zeggen.'

    -

    'Afwachten dus', zegt Jerome zacht.

    -124 -

    'Voorlopig wel even', antwoordt de rechercheur. 'Maar hoe gaat het met je?'

    -

    'Wel goed. U zei dat ik erover moest praten. Ik heb iemand gevonden die goed naar me luisteren kan. En dat helpt inderdaad.'

    -

    'Fijn, joh, blijf dat doen.'

    -

    Even glijdt er een glimlachje over Jeromes wang.

    -

    'Dat hoop ik wel, ja.'

    -

    'Als je weer iets te binnen schiet waarvan je denkt dat het ons kan helpen, bel gerust. Ieder puzzelstukje kan ons verder helpen.'

    -

    'Okay, doe ik.'

    -

    Dan verbreken ze de verbinding. Jerome blijft peinzend staan. Wat zei Van de Brink zojuist ook al weer? Hij heeft ons een verhaal opgedist. Opgedist, dat is toch zoiets als wijsgemaakt? Van de Brink weet ook dat hij voorgelogen wordt. Waarom liegt die man tegen de politie? Dat zou hij wel eens willen weten.

    -     - -125 -

    13.

    -

    Zaterdagmiddag 30 september, 13.09 uur

    -

    Op de koperen naamplaat naast de deur staat: Huiskes. Glanzend koper op een verder vrij saaie hoekwoning. Aarzelend gaat zijn hand naar de knop van de deurbel. De bel maakt een gonggeluid. Het duurt even voor hij door het matglas van de deur iemand ziet aankomen. Een nors kijkende man in een spijkerbroek doet open. Is dit die vlotgeklede heer van woensdag? De man kijkt hem geringschattend aan.

    -

    'Wat is er?'

    -

    'Bent u detective Huiskes?'

    -

    'Ja, dat ben ik.'

    -

    'Ik kom hier voor wat inlichtingen over meneer Cornelis Hamersma uit Zeist.'

    -

    'Ik ken geen Hamersma.'

    -

    Jerome laat zich niet van de wijs brengen.

    -

    'Vreemd. Want ik heb u woensdag zien lopen na uw bezoek aan mijn oom bij het zwembad.'

    -

    De man knijpt zijn ogen wat bij elkaar en kijkt hem argwanend aan.

    -

    'Ben jij een neef?'

    -

    'Niet echt. Mijn vader was een compagnon van meneer Hamersma. Wij noemden hem altijd oom.'

    -

    'Goed, maar ik doe geen mededelingen over klanten.'

    -

    'Iemand heeft geprobeerd oom Cornelis in zijn eigen zwembad te verdrinken.'

    -

    'Ja, dat weet ik inmiddels.'

    -

    'Rechercheur Van de Brink zeker?'

    -

    De detective gaat er niet op in.

    -

    'Wat wil jij van mij? Waarom ben je hier gekomen?'

    -

    'Mijn vader is slachtoffer geworden van dezelfde man. Oom 126Cornelis wist waarschijnlijk wie het gedaan heeft. Misschien heeft oom Cornelis daar iets over gezegd. Misschien heeft hij u iets gevraagd wat met die aanslagen te maken heeft.' Jerome verbaast zich erover dat hij zo zakelijk over de dood van zijn vader kan praten.

    -

    De detective trekt een frons in zijn voorhoofd en wijst met zijn vinger in Jeromes richting.

    -

    'Was jouw vader de man die het water in gereden is in Duitsland?'

    -

    'Ja, ik zat bij hem in de auto. Ik was er bij toen hij verdronk', zegt Jerome.

    -

    Hij slikt.

    -

    'Dus dat was jouw vader', peinst de detective. 'Kom maar even verder.'

    -

    Hij maakt een uitnodigend gebaar in de richting van de gang. De frons is nog niet van zijn voorhoofd verdwenen.

    -

    Huiskes gaat Jerome voor door een gang naar een rommelig kantoor. Hij pakt een stapel papieren van een stoel en wijst Jerome dat hij daar kan gaan zitten. Zelf ploft hij achter zijn bureau.

    -

    "t Is een beetje een rommel hier. Ik ontvang mijn klanten zelden aan huis. Ik zoek hen liever op. Maar vertel eens wat je weten wilt.'

    -

    Dan kan hij zeker zien hoe kapitaalkrachtig zijn klanten zijn, denkt Jerome.

    -

    'Nou, eigenlijk wil ik weten waarom meneer Hamersma u uitgenodigd heeft. Waar had hij een privé-detective voor nodig?'

    -

    De detective zet zijn vingertoppen tegen elkaar terwijl hij antwoordt.

    -

    'De heer Hamersma hield regelmatig tuinfeesten waarbij ook de nodige dames uitgenodigd werden. Hij wilde dat ik uitzocht of een van deze dames mogelijk aids had.'

    -

    Even is Jerome met stomheid geslagen. Dat kan hij zich niet voorstellen. Oom Cornelis hield tuinfeesten, dat klopt, maar niet zulke feesten. Beslist niet. Dat is niets voor oom Cornelis. De detective leest de verbazing blijkbaar van zijn gezicht af.

    -127 -

    'Vind je dat moeilijk om te geloven?'

    -

    'Eh, ja, nogal.'

    -

    "t Is ook niet waar. Dit is het smoesje dat ik de rechercheur, die Van de Brink, op de mouw gespeld heb. Hij wist dat ik loog, maar hij wist ook dat ik hem nooit de waarheid zou vertellen. Detectives en rechercheurs liggen elkaar niet zo.'

    -

    Dan buigt hij zich over zijn bureau en kijkt Jerome doordringend aan.

    -

    'Moet je eens horen, jongen. Ik zal meteen maar open kaart met je spelen. De reden dat ik door je oom uitgenodigd werd, heeft inderdaad met zaken uit het verleden van je vader en zijn partners te maken. Als je dit aan de politie vertelt, zal ik te allen tijde ontkennen dat ik je dit verteld heb. Ik heb een privé-detectivebureau en geen liefdadigheidsinstelling. Ik werk voor geld, net als iedereen. Die ome Cornelis van je en zijn compagnons waren schatrijk. Jij zult ook wel de nodige centen te makken hebben. Ik wil je wel inlichtingen geven, maar die gaan je geld kosten. Ben ik duidelijk?'

    -

    Jerome denkt snel na. Geld heeft hij wel. Hij heeft geld apart gezet om een auto te kunnen kopen als hij ooit zijn rijbewijs heeft. Maar dit gaat nu voor.

    -

    'Over wat voor bedragen hebben we het dan?' vraagt hij.

    -

    'Kun jij telefonisch geld overmaken?'

    -

    'Ja.'

    -

    'Heb je een mobieltje bij je?'

    -

    'Ook dat.'

    -

    De detective zet een leesbril op en tikt wat in zijn computer.

    -

    Hij schrijft een nummer op een papiertje.

    -

    'Als je vijfhonderd euro overmaakt op dit nummer, zal ik je eerste vraag beantwoorden. Dan zal ik je vertellen waarom de heer Hamersma mij werkelijk uitgenodigd had.'

    -

    'Vijfhonderd euro!' roept Jerome verontwaardigd. 'Om het antwoord op een vraag te krijgen? Mijn vader is verongelukt. Het is uw plicht om te helpen zijn moordenaar te vinden.'

    -

    'Wat mijn plicht is, maak ik zelf wel uit', kaatst de detective boos terug.

    -128 -

    Vijfhonderd euro. Jerome heeft het gevoel dat hij zich laat chanteren. Aan de andere kant, wat maakt hem dat geld uit? Die auto die komt er wel. Moeder heeft er geen idee van wat er op zijn rekening staat, en dat interesseert haar ook niet. Hij pakt zijn mobiel en trekt het papiertje naar zich toe. Telefonisch maakt hij vijfhonderd euro over. De detective kijkt op het scherm en wacht tot hij ziet dat de vijfhonderd euro op zijn rekening is bijgeschreven.

    -

    'Mooi', zegt hij tevreden. 'Meneer Hamersma belde mij een paar dagen geleden op. Hij wilde dat ik voor hem een persoon ging opzoeken.'

    -

    'Welke persoon?'

    -

    'Zijn naam is Engbert de Wolf.'

    -

    Jerome hapt van schrik naar adem.

    -

    'Wat?' ontvalt hem. 'De wolf? Dat verklaart die tekeningen!'

    -

    'Tekeningen?' vraagt de man.

    -

    'De moordenaar tekende een wolf op de rolstoel van oom Cornelis. Die kerel is de man die we hebben moeten. Wat is dat voor iemand?'

    -

    De detective tuurt uit het raam alsof hij Jerome even niet hoort.

    -

    'Vertel nou', zegt Jerome ongeduldig. 'Wat weet u nog meer van die Engbert de Wolf?'

    -

    De ander draait zich langzaam in zijn richting.

    -

    'Kijk eens, jongeman. Jouw oom had mij een mooi sommetje geld beloofd, dus ik ben heel flink op zoek geweest. Maar het wordt voor jouw oom een beetje lastig om mij te betalen. Bovendien heeft hij niet veel aan mijn inlichtingen zolang hij in een coma ligt waar hij misschien nooit meer uit komt. Als ik aan dit zaakje nog wat wil verdienen, dan moet het van jou komen.'

    -

    'Belachelijk', zegt Jerome boos. 'Ik heb u net vijfhonderd euro betaald.'

    -

    'Dan doe je het niet', reageert de detective. 'Daar is de deur. Prettige dag verder.'

    -

    Jerome trekt zijn lippen samen van verontwaardiging, maar 129hij brandt van nieuwsgierigheid. Hij moet weten wie die Engbert is.

    -

    'Zeg maar wat het kosten moet', zegt hij korzelig.

    -

    Tegelijk kan hij zich wel voor het hoofd slaan. Mooie onderhandelaar is hij. Dit gaat hem geld kosten.

    -

    'Duizend euro.'

    -

    Jerome kookt van binnen, maar hij heeft niet veel keus. Hij kan de man niet dwingen. Hij heeft moeite zijn verontwaardiging te verbergen, maar trekt toch zijn mobieltje naar zich toe en maakt het gevraagde bedrag op de rekening van de detective over.

    -

    De man knikt tevreden.

    -

    'Engbert de Wolf is een beetje een vreemde man. Medicijnen gestudeerd. Arts geworden. Mislukt, ontslagen. Dierenarts geworden. Weer mislukt, ontslagen. Toen in een dierentuin gaan werken. Maar daar is het ook misgegaan.'

    -

    Jerome buigt zich voorover en fronst zijn wenkbrauwen.

    -

    Dierentuin? Dat zou dat verdovingspistool kunnen verklaren. Die gebruiken ze daar om wilde dieren te verdoven voordat de dokter hen onderzoekt. Er beginnen toch steeds meer puzzelstukjes op hun plek te vallen.

    -

    'Waarom werd hij telkens ontslagen? Deed hij zijn werk niet goed?'

    -

    'Drank', antwoordt de detective. 'Hij zoop als een Maleier en dat kun je als arts beter niet doen.'

    -

    Vreemd, toen hij die man op het kerkhof achterna holde, bleek die kerel een prima conditie te hebben. Beslist geen alcoholwrak. Maar dat zegt natuurlijk niet alles. Sommige mensen hebben een buitengewoon grote veerkracht.

    -

    'Weet u waar hij is? Hebt u een adres?'

    -

    'Op beide vragen heb ik het antwoord gevonden.'

    -

    'Waar dan?'

    -

    De detective kijkt in de lucht en maakt met zijn duim en wijsvinger een gebaar dat over de hele wereld hetzelfde betekent. Betalen.

    -

    'Doe maar weer duizend euro.'

    -130 -

    'De helft lijkt me anders wel genoeg.' Hij voelt dat hij zijn vuisten balt.

    -

    'Je kunt het ook zelf gaan uitzoeken', zegt de man met een stem alsof daarmee het gesprek afgelopen is.

    -

    'Ik betaal niet nog eens duizend euro', sist Jerome kwaad. 'Ik ben niet gek.'

    -

    De detective veert meteen overeind.

    -

    'Moet jij eens even horen, rijkeluisventje. Ik moet hard werken voor mijn centen. Jij smijt maar met duizendjes om je heen. Duizendjes die je papa verdiend heeft, waar je zelf geen barst voor gedaan hebt. Kom mij hier niet de les lezen, hoor je. Knulletjes als jij hebben geen benul van hoe de wereld in elkaar zit.'

    -

    Jerome knijpt zijn vuisten samen.

    -

    'Ik ben niet wereldvreemd. Ik ben blij dat ik niet zo ben als u. Misbruik maken van de ellende van een ander.'

    -

    'Bespaar me alsjeblieft je preken', reageert de detective geprikkeld. 'Betaal of maak dat je wegkomt.'

    -

    'Ik betaal vijfhonderd euro en geen cent meer', antwoordt Jerome. 'Met wat ik nu weet, kan ik ook wel een andere detective inhuren.'

    -

    Hij maakt aanstalten om te gaan staan.

    -

    'Maak maar vijfhonderd euro over', berust Huiskes met een wapperend gebaar met zijn hand.

    -

    Jerome zegt niks. Hij maakt nog eens vijfhonderd euro over.

    -

    'Het adres graag.'

    -

    Huiskes trekt een vel papier naar zich toe en schrijft een adres op.

    -

    'Het is een adres in Amsterdam. In de Bijlmer.'

    -

    'In de Bijlmer?'

    -

    'Ja, ik vertelde je toch al dat onze dokter helemaal mislukt was in het leven. De Bijlmer is niet bepaald een buurtje voor rijke stinkerds.'

    -

    Jerome kijkt naar het adres in zijn handen. Dan kijkt hij naar de detective.

    -

    'Woensdagmorgen hebt u van mijn oom deze opdracht gekre­131gen. Hoe komt het dat u nu al zoveel gegevens hebt? Klopt dit allemaal wel?'

    -

    De detective zucht. 'De kans dat ik jou weer als klant krijg, lijkt me niet zo groot. Kijk jongen, het werkt zo. Een handige detective weet waar hij moet zoeken, die vindt zulke informatie heel snel. Diezelfde middag wist ik het meeste al. Maar kijk, als ik op donderdag al naar je oom was gestapt met een rekening van zeg maar even tweeduizend euro, dan vindt iemand dat veel geld voor een ochtendje werk. Als je veertien dagen wacht en je komt dan bij de klant met de mededeling dat je half Europa afgereisd hebt om deze gegevens boven water te halen, dan vinden ze vijfduizend euro niet duur. En dan is iedereen tevreden.'

    -

    De praatjes van de louche detective beginnen Jerome nu echt de keel uit te hangen.

    -

    'Ik denk dat ik maar eens bij dit adres ga kijken.' Hij wil al opstaan, maar de detective is nog niet klaar.

    -

    'Dat zou ik niet doen.'

    -

    'Waarom niet?'

    -

    'In de eerste plaats is de Bijlmer niet bepaald een vriendelijke buurt voor mensen die er zo uitzien als jij. En in de tweede plaats, je zult Engbert de Wolf er niet aantreffen.'

    -

    Jerome kijkt de ander verbaasd aan

    -

    'Hoezo?'

    -

    'Engbert de Wolf ligt al zowat een jaar op het kerkhof.'

    -

    'Wat?' zegt Jerome. 'Hij is overleden? Maar dat kan niet.'

    -

    'Dat dacht de heer Hamersma ook', legt de detective uit. 'Hij had een sterk vermoeden dat deze man de moordenaar van je vader was en dat hij zelf ook gevaar liep. Maar hij had ook gehoord dat Engbert de Wolf gestorven zou zijn. Ik moest gaan uitzoeken of hij echt overleden is.'

    -

    'En daar bent u achter gekomen?'

    -

    'Ik ben erachter gekomen dat er op begraafplaats Zorgvlied in Amsterdam vorig jaar iemand begraven is die Engbert de Wolf heette. Een steen is er niet, daar was geen geld voor, maar zijn naam staat wel in het register. Of deze man dezelfde is, dat 132ben ik nog aan het uitzoeken. Daarvoor moet ik overlijdensakten zien. Ik moet de doodsoorzaak weten. Uitzoeken of er een persoonsverwisseling heeft kunnen plaatsvinden. Kijk, als er een lichaam gevonden wordt en een bekende identificeert de overledene, dan mag je wel aannemen dat degene die in de kist komt te liggen ook werkelijk de persoon is die je zoekt. Maar dat is niet altijd zo duidelijk. Het lijkt erop dat Engbert weinig of geen familie heeft gehad. Er zou dus een vergissing gemaakt kunnen zijn. En dat zou die Engbert een prachtig alibi geven. Men gaat niet op zoek naar een moordenaar die al overleden is. Het was mijn taak om uit te zoeken of Engbert nog leeft en zo nee, wie zich dan als hem voordoet en waarom.'

    -

    'En zover was u nog niet met uw onderzoek?'

    -

    'Zover was ik nog niet.'

    -

    'Maar u kunt daar wel achter komen?'

    -

    'Daar kan ik wel achter komen.'

    -

    'Goed', zegt Jerome. 'Om te voorkomen dat u mij veertien dagen laat wachten op het antwoord beloof ik dat ik meteen duizend euro op uw rekening zal storten als u antwoord op al die vragen hebt. Dat verzekert mij ervan dat u snel zult werken en ik weet wat het me gaat kosten.'

    -

    'Je leert het al, jochie', grinnikt de speurder. 'Maar dit duurt wel even.'

    -

    'Is er nog meer dat voor mij van belang kan zijn?'

    -

    'Jammer genoeg niet', zegt de detective.

    -

    Jerome trekt het papiertje naar zich toe waarop de detective zijn banknummer geschreven heeft. Zonder te vragen pakt hij een pen van het bureau en schrijft zijn mobiele nummer op.

    -

    'Hierop ben ik te bereiken. Ik vind zelf de uitgang wel.'

    -

    Zonder een groet verlaat hij het huis van de detective. Buiten schopt hij tegen het tuinhek van pure verontwaardiging. Wat een minkukel! Maar hij heeft een naam en een adres. Iets wat de politie niet heeft.

    -     - -133 -

    14.

    -

    Zaterdagmiddag 30 september, 14.04 uur

    -

    Jerome loopt een paar passen bij het huis van de detective vandaan. Bij zijn fiets blijft hij staan met het adres in de Bijlmer in de hand. Wat moet hij hier nu eigenlijk mee doen? Het heeft hem een smak geld gekost. Zal hij erheen gaan? Dat heeft niet veel zin. Misschien wel verstandig om toch even te bellen of Van de Brink op het bureau is. De politieman weet vast wel wat nu het beste is.

    -

    Hij haalt zijn mobieltje uit de zak en belt.

    -

    'Van de Brink.'

    -

    'Dag meneer, het is nog even weer met Jerome de Vries.'

    -

    'Dag jongen, zeg het eens.'

    -

    Jerome aarzelt even.

    -

    'Ik eh, ben bij die privé-detective geweest.'

    -

    'Bij Huiskes?'

    -

    'Ja, misschien vindt u dat ik mijn neus er te veel insteek, maar hij heeft mij het een en ander verteld. Bent u op het bureau?'

    -

    'Ik ben nu niet op het bureau, maar ik wil daar wel even naartoe gaan. Waar ben jij op dit moment?'

    -

    'Ik sta nog bij Huiskes voor de deur.'

    -

    'Rij dan maar naar het bureau. Tegen de tijd dat jij daar aankomt, ben ik er ook wel.'

    -

    Jerome verbreekt de verbinding. Hij probeert de toon van de rechercheur te peilen. Klonk hij boos of geërgerd? Het was niet echt aan hem te merken. Hij pakt zijn fiets, die hij tegen een boom gezet heeft, draait hem van het slot en fietst de straat uit.

    -

    Een half uurtje later zet hij zijn fiets in een van de rekken naast het politiebureau. De klok aan de gevel wijst net half 134drie, het is nog vroeg in de middag. Net als hij de trap naar de hoofdingang op wil gaan, parkeert Van de Brink zijn blauwe Mazda in een van de parkeervakken. Hij trekt hoorbaar de handrem aan en zwaait de deur open. Hij stapt uit en loopt in Jeromes richting.

    -

    'Dat heb je vlot gedaan.' Een glimlach krult zich onder zijn borstelsnor.

    -

    'Kom maar mee.' De zwaargebouwde politieman gaat Jerome voor door de gangen van het ruime gebouw. Ten slotte trekt hij de deur van een kantoortje open.

    -

    'Hier kunnen we rustig praten.' Er staat een bureau, maar ook een laag tafeltje met wat stoelen eromheen. Hij laat Jerome bij de lage tafel zitten.

    -

    'Wil je iets drinken?'

    -

    'Hoeft niet, hoor', antwoordt Jerome die veel te benieuwd is hoe Van de Brink op zijn ontdekkingen zal reageren.

    -

    De politieman gaat ook bij het tafeltje zitten.

    -

    'Jij zei dat je bij Huiskes geweest bent. Had je een afspraak gemaakt?'

    -

    'Nee', antwoordt Jerome. 'Ik dacht dat hij over de telefoon toch nooit iets zou vertellen, dus ik ben er maar heen gegaan.' De rechercheur maakt een uitnodigend gebaar met zijn hand. 'Vertel eens hoe hij je ontving?'

    -

    Jerome verzit even op zijn stoel.

    -

    'Hij wilde mij eerst bij de deur afschepen. Maar toen hij begreep wie ik was, mocht ik binnenkomen.'

    -

    De rechercheur snuift zacht. 'Hoe verliep het gesprek verder?'

    -

    'Ik vroeg hem eerst wat oom Cornelis hem voor opdracht gegeven had. Hij hing toen meteen een vaag verhaal op. Cornelis zou woeste tuinfeesten geven en wilde weten of een van de vrouwelijke gasten aids had.'

    -

    'En geloof je dat?' wil Van de Brink weten.

    -

    Jerome schudt heftig het hoofd. 'Daar geloof ik niks van. En het was ook niet zo. Hij zei meteen dat het een smoes was om de politie om de tuin te leiden.'

    -

    'Zo, zei hij dat', zegt Van de Brink met een bittere ondertoon.

    -135 -

    'Ja, maar dat zal hij nooit toegeven. Hij had trouwens best door dat u hem niet geloofde.'

    -

    Van de Brink lacht wrang. 'Klopt.'

    -

    Jerome buigt zich iets voorover en leunt met zijn handen op zijn knieën.

    -

    'Maar hij heeft meer verteld. Ik weet hoe de waarschijnlijke moordenaar van mijn vader heet en misschien wel waar hij woont.'

    -

    Van de Brink trekt in verbazing zijn wenkbrauwen omhoog.

    -

    Jerome weet even niet goed hoe hij reageren moet.

    -

    'Hij eh, heeft mij de waarheid verteld.' Onwillekeurig speelt hij wat met zijn vingers.

    -

    'Maar dat heeft je geld gekost', concludeert de politieman.

    -

    Jerome knikt. 'Maar dat kon me niet schelen. Ik wilde het per se weten.'

    -

    'Hoeveel heb je betaald?' wil Van de Brink weten.

    -

    'Tweeduizend euro', zegt Jerome wat verlegen.

    -

    De rechercheur maakt een verontwaardigd geluid dat ergens tussen sissen en grommen in zit. Maar verder zegt hij er niets van.

    -

    'Nou, vertel eens wat je te weten gekomen bent.'

    -

    'Huiskes moest voor oom Cornelis een man opsporen. De naam van die man is Engbert de Wolf.'

    -

    Van de Brink trekt zijn wenkbrauwen omhoog. 'De Wolf? Wat is dat voor een man, die Engbert de Wolf?'

    -

    Jerome vertelt wat Huiskes hem over de onfortuinlijke arts onthuld heeft.

    -

    Van de Brink krabt aan zijn kin.

    -

    'Was Huiskes er al in geslaagd die Engbert de Wolf op te sporen?'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd. 'Hij heeft alleen het adres kunnen vinden waar Engbert de Wolf het laatst gewoond heeft.'

    -

    Hij vist het briefje uit zijn zak waarop hij het adres geschreven heeft.

    -

    'Het is een adres in de Bijlmer.'

    -

    De politieman pakt het papiertje op.

    -136 -

    'Wat weet je nog meer over Engbert de Wolf?'

    -

    'Waarschijnlijk is hij overleden. Uit het verhaal van de detective begreep ik dat oom Cornelis en waarschijnlijk ook oom Harold denken dat deze Engbert de Wolf de moordenaar is. Maar vreemd genoeg dachten ze allebei dat hij overleden was.'

    -

    Van de Brink knikt bedachtzaam. 'Dat kan twee dingen betekenen. Of Engbert de Wolf is echt overleden en iemand doet zich als hem voor. Of hij leeft nog en maakt gebruik van het feit dat iedereen denkt dat hij al overleden is. Een perfect alibi.'

    -

    'Wat denkt u zelf?' vraagt Jerome nieuwsgierig.

    -

    'Dat weet ik niet,' antwoordt de politieman, 'maar dat kunnen we uitzoeken. Heeft die detective trouwens verteld waarom Hamersma en Van Dijken denken dat deze man de moordenaar zou zijn?'

    -

    Jerome kan zich wel voor zijn hoofd slaan. Wat dom dat hij dat niet gevraagd heeft. Zou de detective dat geweten hebben? 'Geeft niet', zegt Van de Brink. 'Met wat we nu weten, komen we daar vast wel achter. Ik ben blij dat je dit boven water hebt weten te krijgen. Al staat me de manier waarop niet aan. Ik denk dat ik nog eens een hartig woordje met die detective ga spreken.'

    -

    Jerome spreidt zijn handen. 'Dat geld geeft hij toch niet terug. Die man heeft helemaal geen gevoel.'

    -

    'Hoe staat het met jouw gevoel?' vraagt de rechercheur met een ernstig gezicht.

    -

    'Hoe bedoelt u dat?'

    -

    'Ik heb bewondering voor de wijze waarop je je er tot nu toe doorheen slaat, maar je moet ook om jezelf denken. Je maakt snel achter elkaar aangrijpende dingen mee. Ik wil niet graag dat je daar straks de rekening van gepresenteerd krijgt.'

    -

    Het raakt Jerome dat de politieman zo met hem te doen heeft. Verwerken, oké. Maar hoe doe je dat?

    -

    'U zei dat ik erover moest praten. Dat heb ik gedaan met een goede vriendin van me. Dat hielp inderdaad.'

    -137 -

    'Heb je haar over je vader verteld?'

    -

    Die vraag treft hem pijnlijk.

    -

    'Nee, eigenlijk niet', zegt hij. 'We hebben het meer gehad over alles wat er na de begrafenis gebeurd is. Dat van die tekening en van oom Cornelis in het zwembad. En die krankzinnige kerel natuurlijk.'

    -

    Jerome kijkt de politieman aan.

    -

    'Snapt u er nog wat van? Zo'n vent is toch compleet gestoord? Zo iemand hoort in een inrichting.'

    -

    Van de Brink wrijft over zijn kin alsof hij niet zo goed weet hoe hij antwoord moet geven.

    -

    'Wat ik nu zeg moet je niet verkeerd opvatten', zegt hij ten slotte. 'Je kunt gelijk hebben. Het kan om een gestoorde gek gaan. Maar ik ben bang dat dat niet het geval is en deze man gaat systematisch te werk. Hij werkt volgens een vooropgezet plan. Daarbij doet hij bizarre dingen. Zulke dingen doe je alleen uit blinde haat. Uit wraak.'

    -

    Jerome kijkt de politieman strak aan.

    -

    'Iemand haat mijn vader dus zo erg dat hij er niet voor terugdeinst zo'n brief op zijn kist te leggen?' Tranen vullen zijn ogen.

    -

    'Wat heeft hij dan gedaan? Mijn pa was prima. Niks mis mee.'

    -

    Hij laat zijn hoofd in zijn handen zakken en snikt.

    -

    'Dit heeft pa niet verdiend. Niet zoiets. En oom Cornelis ook niet.'

    -

    Van de Brink legt zijn hand op de schouder van de jongen.

    -

    'Zo bedoel ik het niet. Die tekening was niet voor jouw ogen bestemd, ik ben er nog steeds van overtuigd dat het een boodschap voor zijn partners was. Je vader hoeft niet echt iets fout gedaan te hebben. De moordenaar dénkt alleen dat het zo is. Er moet iets gebeurd zijn dat bij hem de stoppen heeft laten doorslaan. Waarschijnlijk iets dat met groot verdriet te maken heeft. Misschien is een van zijn geliefden overleden, of heeft hij het gevoel dat hem vreselijk onrecht aangedaan is.'

    -

    Jerome heft zijn hoofd op en kijkt naar de politieman. 'Maar wat dan?'

    -138 -

    'Dat ga ik proberen uit te zoeken. Daarvoor moet ik eerst weten wie die Engbert de Wolf eigenlijk was en welke relatie hij had tot jouw vader en zijn compagnons.'

    -

    Met een bijna wanhopige blik in de ogen kijkt Jerome naar Van de Brink.

    -

    'U werkt bij de recherche. Hebt u ooit eerder met kerels te maken gehad die zulke dingen doen?'

    -

    Van de Brink knikt. 'Helaas wel. Vroeger heb ik bij het gevangeniswezen gewerkt. Ik heb vaak genoeg met mannen te maken gehad die wraak wilden nemen. Bij een deel van hen bleef dat bij plannen, maar anderen deden wat ze zeiden. En daar gingen ze heel ver in. Daar heb ik als rechercheur vreemde staaltjes van gezien.'

    -

    Hij legt opnieuw zijn hand op Jeromes schouder.

    -

    'Met de gegevens die jij boven water hebt weten te krijgen, kunnen we beslist iets beginnen. Laat het speurwerk vanaf hier aan ons over. Jij moet nu eerst maar eens aan jezelf denken. Weet je wat jij zou kunnen doen?'

    -

    'Nee?' antwoordt Jerome.

    -

    'Je zou iets kunnen doen waardoor je aan je vader herinnerd wordt. Maak bijvoorbeeld een dagboek en schrijf daar mooie herinneringen in op. Je kunt een speciaal fotoboek maken met foto's van je vader. Kun je je gedachten een beetje gemakkelijk op papier zetten?'

    -

    Jerome knikt. 'Ja, dat lijkt me wel een goed idee. Ik speel ook gitaar trouwens. Ik heb al eens geprobeerd een lied over hem te maken. Maar, nou ja, dat is nog niet erg gelukt. Kent u dat lied van Eric Clapton, Tears in Heaven?'

    -

    De rechercheur glimlacht. 'Ja, dat ken ik wel. Wilde je zoiets proberen te maken?'

    -

    Jerome schokschoudert wat verlegen. 'Een wereldhit scoren zal me wel niet lukken.'

    -

    De politieman schiet in de lach. 'Eric Clapton zal ook echt wel een paar keer opnieuw begonnen zijn voor hij dat nummer klaar had. Probeer het vanavond nog maar eens.'

    -

    Jerome glimlacht.

    -139 -

    'Wat deed je graag met je vader?' wil de rechercheur weten.

    -

    'We hielden allebei van fotograferen. We gingen er samen op uit en probeerden dan wie de mooiste foto kon maken.'

    -

    'En had je vader ook bijzondere hobby's?'

    -

    'In de tuin hield hij in de vijver van die domme koi-karpers', vertelt Jerome. 'Een keer zaten we te eten, zag hij er een reiger met een van zijn karpers vandoor gaan. Weet u wat hij toen gedaan heeft?'

    -

    Van de Brink schudt het hoofd.

    -

    'Hij zei dat we de hele maaltijd op tafel moesten laten staan en toen zijn we meteen naar het duurste restaurant van de stad gereden. Omdat hij het niet kon verdragen dat zo'n domme vogel die avond een duurdere maaltijd zou eten dan hij.' De rechercheur grommelt een lach onder zijn snor vandaan.

    -

    'Ik hou wel van zulke types', zegt hij goedkeurend. 'Schrijf zulke dingen op. Dat zijn gouden herinneringen voor later.'

    -

    'Oké, ga ik doen', belooft Jerome.

    -     - -140 -

    15.

    -

    Dinsdagmiddag 3 oktober, 15.05 uur

    -

    Eindelijk gaat de bel. Het zevende uur zit erop. Meneer Donker kijkt verstoord op uit het Duitse werkboek.

    -

    'Nou alweer tijd. Eh, het huiswerk is...'

    -

    'Te laat!' roept Bareld. 'U hoort vijf minuten voor het eind van de les het huiswerk op te geven.' Met een brede zwaai schuift hij zijn boeken in zijn tas en haast zich naar de deur van het klaslokaal. De rest van de klas komt als één man overeind en de run op de deur begint. Als er maar genoeg door de deur zijn, legt Donker zich er wel bij neer dat er deze keer geen huiswerk gemaakt wordt.

    -

    Jerome kijkt nog met een half oogje naar de docent Duits. Die zit wat verdwaasd om zich heen te kijken. Dan trekt hij met de schouders en klapt zijn boeken dicht. Volgende keer beter.

    -

    Jerome en Alex verlaten het lokaal.

    -

    'Gelukkig geen huiswerk', lacht Jerome. 'Bij de andere vakken ook niet. Ik heb helemaal niks vandaag.'

    -

    'Ik ook niet', zegt Alex. 'Vanavond kijk ik alleen alvast even naar het wiskundeproefwerk van vrijdag, maar dat is het enige dat ik vandaag nog voor school doe. Wat ga jij doen?'

    -

    'Ik ben met een soort herinneringsboek over mijn vader begonnen', vertelt Jerome.

    -

    'Wat goed, hé', vindt Alex. 'Schrijf je herinneringen op?'

    -

    'Ja, onder andere. Ik schrijf leuke dingen op die we samen gedaan hebben. Ik plak er foto's in. En ik heb er ook een brief in geschreven.'

    -

    Alex geeft hem een speelse stomp tegen de schouder.

    -

    'Echt goed. Ik denk dat je daar later ook heel veel aan kunt hebben.'

    -141 -

    'Het voelt nou al goed', glimlacht Jerome.

    -

    'Zullen we naar jouw huis gaan?' stelt Alex voor. 'Wat gitaar spelen of wat gamen? En ik wil dat herinneringsboek ook graag zien. Of is dat te persoonlijk?'

    -

    'Nee hoor, je mag het gerust lezen. Er staat alleen nog niet zo heel veel in. Ik ben er dit weekend pas mee begonnen', zegt Jerome. 'Zullen we Jürgen opzoeken? Misschien heeft hij zin om mee te komen.'

    -

    Bij het fietsenhok treffen ze Jurgen.

    -

    'Potje gamen bij mij thuis?' vraagt Jerome.

    -

    'Mij best. Laten we gaan.'

    -

    Met z'n drieën rijden ze naar Jeromes huis. Ze zetten hun fietsen in de garage.

    -

    'Ma, ik ben thuis. Alex en Jurgen zijn er ook', roept hij de keuken in.

    -

    'Gezellig', klinkt moeders stem vanuit de bibliotheek. Eigenlijk was het vaders werkkamer, maar er staan zoveel boeken dat ze het altijd de bibliotheek noemen. Er is daar een gezellig zitje met grote glaswanden vanwaar je een schitterend uitzicht op de tuin hebt. Moeder zit daar graag te lezen.

    -

    Ze komt de keuken in lopen.

    -

    'Hallo, jongens, leuk dat jullie er zijn. Thee?' De jongens knikken.

    -

    Gelukkig, moeder is in een goede bui vandaag.

    -

    'We willen wat gamen of gitaarspelen', zegt Jerome. 'Mag dat of hebt u hoofdpijn?'

    -

    'Nee, ik voel me heel goed vandaag. Ik ben een erg goed boek aan het lezen. Gaan jullie maar naar boven. Ik breng zo de thee, en dan neem ik mijn boek mee naar het tuinhuis. Dan kunnen jullie je gang gaan.'

    -

    De jongens klimmen de trap op naar Jeromes kamer.

    -

    'Wat gaan we doen jongens?' vraagt Jerome.

    -

    'Ik wil eerst je herinneringsboek zien', zegt Alex.

    -

    'Herinneringsboek?' vraagt Jurgen.

    -

    Jerome wrijft wat over zijn duim. 'Ik ben een herinnerings­142boek aan het maken over mijn vader. Met foto's en dingen die ik me van hem herinner.'

    -

    'Wat een goed idee', zegt Jurgen.

    -

    'Er staat nog niet zo veel in hoor', zegt Jerome. 'Ik heb heel veel mooie foto's, maar de meeste staan op de computer en op cd-rommetjes. Ik moet ze nog laten afdrukken. Ik zal het even pakken.'

    -

    Even later zitten ze met z'n drieën over Jeromes bureau gebogen. Jerome laat zien wat hij al gedaan heeft. Op de volgende pagina's heeft hij al dun met potlood gezet wat hij ongeveer wil doen.

    -

    Moeder brengt de thee, maar gaat meteen weer naar beneden. Jurgen bladert nog eens in het boek.

    -

    'Wat goed, man', zegt hij. 'Hoe ben je op dat idee gekomen?'

    -

    'Dat heeft een rechercheur van politie me aangeraden', zegt Jerome zonder er bij na te denken.

    -

    'Een rechercheur?' vraagt Alex.

    -

    Jerome voelt dat hij een kleur krijgt. Zijn vrienden weten nog van niets. De politie heeft hem afgeraden hierover te praten.

    -

    Alex en Jurgen voelen dat er iets mis is. Ze zeggen niets, maar kijken hun vriend alleen maar aan.

    -

    'Ik moet jullie iets vertellen', zucht Jerome. 'Maar praat er alsjeblieft niet verder over.'

    -

    Hij wrijft over zijn voorhoofd en begint zijn verhaal. 'Het ongeluk dat ik met pa in Duitsland gehad heb, was niet zo maar een ongeluk', zegt hij.

    -

    Zijn vrienden kijken hem gespannen aan.

    -

    'De remleidingen van de auto waren dichtgeknepen', zegt hij.

    -

    Hij ziet zijn vrienden schrikken.

    -

    Jerome vertelt. Het hele verhaal. Laat zijn vrienden het nu ook maar gewoon weten. Alex en Jurgen luisteren met stijgende verbazing. Net als bij Laura merkt Jerome dat het fijn is het verhaal te vertellen, met anderen te delen.

    -

    'Dat je het volgehouden hebt om aan niemand iets te vertellen! Ik zou gek worden geloof ik', zegt Alex als Jerome uitverteld is.

    -143 -

    'Mijn vader was nogal bekend. Ik zie de verslaggevers al in de rij op de stoep staan. Liever niet.'

    -

    Jurgen wijst met zijn vinger.

    -

    'Je hebt gelijk. Hoe minder mensen dit weten, hoe beter het is.'

    -

    'Ik wil heel graag dat jullie dit niet verder vertellen.'

    -

    'Daar kun je op rekenen', beloven beide vrienden.

    -

    'Dat zo'n vent dat doet', zegt Jurgen hoofdschuddend. 'Die gast is echt geflipt.'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd. 'Volgens Van de Brink wil die man wraak nemen. Waarschijnlijk is hem iets heel ergs aangedaan.'

    -

    'Door jouw vader?' zegt Alex zacht.

    -

    'Dat kan ik me niet voorstellen', zegt Jerome.

    -

    'Ik ook niet', zegt Jürgen. 'Jouw pa was echt heel geschikt. Iedereen praatte altijd alleen maar met lof over hem!'

    -

    Het doet Jerome goed dat er zo over zijn vader gesproken wordt.

    -

    'Van de Brink denkt dat die man zich vergist heeft.'

    -

    De jongens kijken hem geschrokken aan.

    -

    'En dat heeft je vader zijn leven gekost', concludeert Alex.

    -

    Jerome knijpt zijn lippen samen.

    -

    'Ik ben zo vreselijk kwaad op die kerel.'

    -

    'Kan ik me goed voorstellen', zegt Jurgen meelevend.

    -

    Jerome balt zijn vuisten. Hij voelt zijn emoties naar boven bruisen. Tranen wellen op in zijn ogen. Hij springt overeind en rukt de oude Vintage Stratocaster van de muur. Hij plugt driftig een draad in de versterker en in de gitaar. Hij draait de volumeknop een eind open en slaat een grillig akkoord aan.

    -

    Raggend gaan zijn vingers over de snaren. Alex pakt de bas en plugt hem in.

    -

    Met zware tonen begint hij tegen Jerome in te jammen. Het klinkt nergens naar, maar het doet Jerome goed. Hij voelt de agressie uit zich wegstromen. Jurgen pak de Ibanez-gitaar en plugt hem ook in.

    -

    Samen spelen ze een wilde kakofonie tot hun vingertoppen 144zeer beginnen te doen. Jerome geeft nog een laatste jank, en dan is het nummer uit. Hij zet de gitaar tegen de muur en laat zich op bed ploffen.

    -

    Dat lucht op!

    -

    Beneden klinkt de zoemer van de intercom.

    -     - -145 -

    16.

    -

    Dinsdagmiddag 3 oktober, 17.03 uur

    -

    'Er is iemand bij het hek', zegt Jerome geschrokken. 'Verwacht je bezoek?' vraagt Alex. Jerome schudt het hoofd. Snel springt hij op en haast zich de trap af. In de gang klinkt opnieuw de zoemer. De bediening van de intercom hangt bij de voordeur. Op de kleine monitor ziet Jerome al van een afstand dat er een man bij het hek staat. De man houdt het hoofd afgewend, maar toch herkent Jerome het postuur van Van de Brink.

    -

    Vlug drukt hij de knop van de microfoon in.

    -

    'Dag meneer Van de Brink', zegt hij. Op de monitor ziet hij de politieman reageren, hij kijkt even om zich heen en dan naar de monitor.

    -

    'Kan ik even op bezoek komen?'

    -

    'Weet u meer?' vraagt Jerome gespannen.

    -

    'Ja', antwoordt de rechercheur. 'Maar het lijkt me niet slim om dat over de intercom te bespreken.'

    -

    'Sorry', antwoordt Jerome. 'Ik zal u er even in laten.' Hij drukt op de knop waarmee het elektrische hek geopend wordt.

    -

    'Hé, jongens. Die politierechercheur waar ik jullie over vertelde komt eraan. Wil een van jullie even naar het tuinhuis lopen om mijn moeder op te halen?'

    -

    'Ik ga wel even', biedt Alex aan, die al met grote sprongen van de trap afkomt. Jurgen blijft een beetje aarzelend boven aan de trap staan.

    -

    'Zullen wij maar naar huis gaan?' stelt hij voor. Jerome aarzelt even. 'Misschien is dat het beste.' Jurgen knikt en loopt Alex achterna.

    -146 -

    Als de rechercheur het bordes bereikt heeft, loopt Jerome hem met uitgestoken hand tegemoet. Van de Brink schudt de hand. Jerome maakt een uitnodigend gebaar in de richting van de deur. De politieman volgt hem naar binnen. Jerome trilt van nieuwsgierigheid, maar hij houdt zich in. Hij neemt Van de Brink mee naar de bibliotheek en wijst hem een stoel bij het raam. De politieman laat zich in de diepe rundlederen fauteuil zakken. Hij kijkt de tuin in.

    -

    'Koffie?' vraagt Jerome.

    -

    Van de Brink schudt zijn hoofd. 'Ik heb net gehad, 't Is goed zo.'

    -

    'Ik ga even kijken waar ma blijft.' Hij haast zich naar de keuken waar moeder net door de achterdeur binnenkomt.

    -

    'Is die politieman er weer?' vraagt ze. 'Diezelfde?'

    -

    Jerome knikt. Voor hij wat kan zeggen, steekt moeder haar hand al op.

    -

    'Maak je geen zorgen. Ik zal niet weer zo'n stennis maken. Heeft hij gezegd waarom hij hier is?'

    -

    'Ik denk dat hij weet wie Engbert de Wolf is', antwoordt Jerome.

    -

    'Dat zou mooi zijn', zegt moeder. 'Waar is hij?'

    -

    'In de bibliotheek.'

    -

    Samen lopen ze erheen. Moeder steekt meteen haar hand uit. 'Ik wil u eerst mijn excuses maken', begint ze. 'Ik heb u de vorige keer onheus bejegend.' Van de Brink komt overeind en drukt de hand.

    -

    'Geeft niet', zegt hij kalm.

    -

    Moeder en Jerome gaan zitten.

    -

    'Bent u iets te weten gekomen over Engbert de Wolf?' wil moeder weten. 'Jerome heeft me ervan verteld.'

    -

    Van de Brink knikt. Jerome kijkt gespannen naar de rechercheur.

    -

    'Engbert de Wolf was een studiegenoot van uw man en zijn compagnons. Hij is in hetzelfde jaar afgestudeerd. Hij is inderdaad een tijdlang arts geweest, maar wat we al wisten, bleek ook te kloppen. Hij heeft zijn baan verloren omdat hij te veel 147dronk. Eigenlijk is het steeds verder bergafwaarts met hem gegaan. Vooral na het overlijden van zijn vrouw was het hek van de dam.'

    -

    Jerome verzit op zijn stoel. 'Dus hij was getrouwd?'

    -

    'Ja, voor zover wij kunnen nagaan heeft hij een goed huwelijk gehad, ondanks zijn problemen. Zijn vrouw heeft hem min of meer op de rails gehouden.'

    -

    Moeder wappert met haar hand. 'Maar wat heeft dat allemaal met mijn man te maken?'

    -

    'Niets. Er is slechts een klein linkje. Engbert de Wolf heeft in het bedrijf van uw man gewerkt. Helemaal in het begin, vlak na de oprichting. Hij was een van de eerste onderzoekers die het bedrijf in dienst nam.'

    -

    'Is hij ontslagen?' zegt moeder die iets lijkt te vermoeden.

    -

    'Ja,' antwoordt Van de Brink, 'ook vanwege zijn drankprobleem. Hij was een goed onderzoeker, maar niet betrouwbaar.'

    -

    Moeder gaat rechtop zitten. 'Maar zou hij daarom mijn Jan vermoorden? Vijfentwintig jaar later?'

    -

    Van de Brink schudt zijn hoofd. 'Dat lijkt me zeer onwaarschijnlijk', zegt hij meteen.

    -

    Moeder legt haar handen op de leuningen van haar stoel.

    -

    'Harold,' zegt ze, 'die weet wel hoe dat toen gegaan is. Ik bel hem meteen op.'

    -

    'Daar ben ik al geweest', onderbreekt de rechercheur haar.

    -

    'En wat zei hij?'

    -

    'Dat zal ik u zo vertellen. Maar kunt u zich die Engbert niet herinneren? Heeft uw man het nooit over hem gehad?'

    -

    Moeder schudt nadenkend haar hoofd. 'Ik ben pas met Jan getrouwd toen het bedrijf al liep. Dit moet geweest zijn in de tijd dat we elkaar nog niet kenden. En anders zou ik het waarschijnlijk nog niet hebben geweten. Jan hield werk en privé duidelijk gescheiden. Hij vertelde eigenlijk nooit wat.'

    -

    Even kijkt ze triest uit het raam. 'Het interesseerde me eerlijk gezegd ook nooit zo veel. Er werken daar zoveel mensen, en er zijn zoveel ontwikkelingen. Een enkele keer moest ik wel mee 148naar een receptie, maar ik vond er niet veel aan. Ik heb me nooit echt thuis gevoeld in dat wereldje. Ik weet echt niet wie die Engbert is. Wist Harold meer?'

    -

    'Een beetje', antwoordt de politieman. 'Eerlijk gezegd hoopte ik dat ik van u meer zou horen. Meneer Van Dijken herinnerde zich Engbert de Wolf meteen. Toen ik vertelde dat meneer Hamersma een detective ingeschakeld had om uit te zoeken of Engbert nog leefde, kon hij zich dat wel voorstellen. Hij had daar zelf ook al aan gedacht.'

    -

    'Wat is er dan met die man gebeurd?' wil moeder weten.

    -

    'Daar kon meneer Van Dijken me ook geen antwoord op geven. Engbert de Wolf heeft ruim een jaar bij hen gewerkt, hij was een goed geleerde, daarom hebben uw man en zijn partners lang geduld met hem gehad, maar het ging ten slotte niet langer. Volgens Van Dijken zijn ze netjes uit elkaar gegaan.'

    -

    Jerome schudt zacht met zijn hoofd. Er klopt iets niet.

    -

    'Hebben ze later nooit meer contact met hem gehad?' vraagt Jerome.

    -

    'Volgens Van Dijken niet', antwoordt Van de Brink. 'Ze hebben nog wel eens hier en daar iets over hem gehoord, maar geen contact meer gehad.'

    -

    'Hoe wisten ze dan dat hij overleden was?'

    -

    'Engbert de Wolf was een hartstochtelijk zeiler. Hij schijnt met slecht weer het IJsselmeer op gegaan te zijn, waarbij hij om het leven gekomen is. Meneer Van Dijken heeft het gehoord in het zeilwereldje. Van Dijken zeilt zelf ook veel, zegt hij. Hij had het erover dat hij een schip in de jachthaven van Muiden heeft liggen.'

    -

    'Dat klopt', zegt Jerome. 'Een heel mooi jacht. Ik ben wel eens mee geweest met pa. Oom Harold vaart vaak op het IJsselmeer. Weet u trouwens al of Engbert de Wolf echt verdronken is?'

    -

    De politieman aarzelt even. 'Dat weten we helaas niet zeker. Zijn boot is gevonden op het IJsselmeer. Het was een oud stalen jacht. Aan boord is een lichaam gevonden, met de porte­149monnee van Engbert de Wolf in de zak. Wel de nodige passen, maar geen foto. Het lichaam is naar Amsterdam gebracht maar is, voor zover we hebben kunnen nagaan, door niemand positief geïdentificeerd. Zijn buren in de Bijlmer durfden niet en zijn dochter, die ergens in Brabant woont, wilde niet. Ze had geen contact meer met haar vader. Omdat er getuigen waren die hem het water op hebben zien gaan, was het redelijk om aan te nemen dat de man aan boord ook daadwerkelijk Engbert de Wolf was.'

    -

    'Maar honderd procent zeker is het niet', zegt Jerome terwijl hij peinzend uit het raam kijkt. Een tijdje is het stil.

    -

    'Wat heeft Plextur er trouwens mee te maken?' hoort hij de stem van moeder. Jerome kijkt gespannen naar de rechercheur.

    -

    'Engbert de Wolf is de uitvinder van Plextur', antwoordt de politieman. 'Hij heeft het ontwikkeld in de tijd dat hij nog voor het bedrijf werkte.'

    -     - -150 -

    17.

    -

    Zaterdagmorgen 7 oktober, 8.59 uur

    -

    Jerome kijkt op zijn horloge. Negen uur. Precies op tijd. Hij staat een beetje schutterig bij Laura voor de deur. Een klein tussenwoninkje in een klein straatje in Amersfoort. Hij knijpt zijn handen tot vuisten, blaast een keer krachtig uit en belt aan. Hij merkt dat hij met zijn vingers loopt te friemelen van spanning. Er klinken meteen voetstappen in de gang en de deur zwaait open.

    -

    'Is het hem?' hoort Jerome een klaterende kinderstem uit de woonkamer klinken.

    -

    'Ja, nou goed', roept Laura terug. Dan werpt ze Jerome een vlotte glimlach toe. Jerome hapt even naar adem. Wat ziet ze er fan-tas-tisch uit. Haar donkere haren golven over haar schouders. Een warme, open blik.

    -

    'Kom je nog even binnen? Ik wil je graag aan mijn moeder voorstellen.'

    -

    'Eh, ja natuurlijk.'

    -

    Allemensen, hij komt hier meteen op zicht. Is je twee bovenste overhemdknoopjes los niet te stoer? Zit z'n riem wel goed? Over een versleten kokosmat loopt hij achter Laura aan naar de kamer. Klein, maar wel gezellig. Laura's moeder komt direct uit haar stoel overeind. Een aardige vrouw zo te zien, iets jonger dan moeder. Laura lijkt op haar. Jerome steekt zijn hand uit.

    -

    'Dag mevrouw. Ik ben Jerome de Vries.' Bij de tafel zitten twee jongens en een meisje die meteen in proesten uitbarsten.

    -

    'Hij lijkt helemaal niet op Jerom uit Suske en Wiske', zegt het meisje, waarop de jongetjes nog harder moeten lachen. Laura kijkt boos in hun richting, maar Jerome trekt zich er niks van aan. Dat probeert hij tenminste, want het steekt 151wel een beetje. Hij is inderdaad niet erg stevig gebouwd.

    -

    'Ik ben Helena de Groot, Laura's moeder. Ik heb gehoord dat je vader nog niet zo lang geleden overleden is. Gecondoleerd.'

    -

    'Dank u wel.'

    -

    'Niet zo makkelijk als je zo opeens je vader kwijtraakt.'

    -

    Jerome meent een wat trieste blik in de ogen van de vrouw te zien.

    -

    'Nee, ik mis hem erg. Het was een geweldige man.' Even is het stil.

    -

    'Dus je gaat een dagje met Laura uit?' hervat Laura's moeder het gesprek.

    -

    'Ja, dat is wel de bedoeling.'

    -

    'Nou, ze heeft er geweldig veel zin in. Willen jullie nog een bakje koffie of gaan jullie het liefst meteen?'

    -

    Jerome kijkt naar Laura.

    -

    'Zeg het maar.'

    -

    'We gaan meteen', beslist Laura.

    -

    'Waar neem je me mee naar toe?' vraagt Laura als ze even later samen in de richting van het station lopen.

    -

    'Ik dacht aan Utrecht of Amsterdam. Waar heb jij het meeste zin in?'

    -

    'Amsterdam', beslist Laura.

    -

    Jerome haalt kaartjes uit de automaat. Vrijwel meteen komt de trein. Het is al een stuk drukker dan daarnet.

    -

    Mensen schuifelen door het volle gangpad. Jerome loopt achter Laura aan door de trein. Haar glanzende haren vallen losjes over haar lichtgroene zomerjasje.

    -

    'Zullen we hier gaan zitten?' stelt Laura voor.

    -

    'Prima', antwoordt Jerome.

    -

    Ze gaan tegenover elkaar bij het raam zitten. Er komt gelukkig niemand bij hen zitten. Laura schudt haar haren en duwt ze met haar vingers wat in model, terwijl ze zichzelf bekijkt in de spiegeling in de ruit. Jerome kijkt alleen maar glimlachend toe.

    -

    'Hoe gaat het met je oom Cornelis?' vraagt Laura.

    -152 -

    'Hij ligt nog steeds in coma', vertelt Jerome. 'Maar weet je, ik ben naar die privé-detective geweest.'

    -

    'Echt waar, wat een lef!' zegt Laura. 'Ben je nog wat te weten gekomen?'

    -

    'Dat kun je wel stellen, ja', zegt Jerome.

    -

    Hij begint te vertellen over zijn bezoek aan Huiskes, en wat Van de Brink deze week over Engbert de Wolf te weten gekomen is. Laura luistert belangstellend.

    -

    De trein komt in beweging. Het oer-Hollandse landschap glijdt als een film langs. Boomwallen, weilanden, boerderijen en sloten.

    -

    'Het wordt steeds ingewikkelder, hè?' vindt Laura. 'Overzie je het allemaal nog een beetje?'

    -

    Jerome haalt zijn schouders op. 'Het overkomt me gewoon. Ik had het ook liever anders gehad. Maar dat ik er laatst met jou over kon praten, heeft me echt goed gedaan. Deze week heb ik het ook aan mijn beste vrienden verteld.'

    -

    'Wat zeiden je vrienden ervan?'

    -

    'Die schrokken behoorlijk. Ze hebben mijn vader ook gekend natuurlijk.'

    -

    'Ik wou dat ik je vader ook gekend had', zegt Laura. Ze kijkt naar haar nagels. Keurig bijgewerkte, schone nagels, ziet Jerome. Gewoon perfect.

    -

    'Als je mijn herinneringsboek ooit ziet, leer je hem misschien een beetje kennen.'

    -

    'Herinneringsboek?'

    -

    'Ja', zegt Jerome en begint uitgebreid over zijn album te vertellen.

    -

    De treinreis gaat snel. Als de trein station Weesp uitrijdt zie je in de verte de flats van de Bijlmer. Jerome kijkt ernaar. Laura ziet het.

    -

    'Wil je naar dat adres toe dat die privé-detective je gegeven heeft?' vraagt ze, min of meer tot Jeromes verbazing.

    -

    'Tja, als ik alleen geweest was misschien wel, maar dat is nou niet direct de plek waar je iemand mee naartoe neemt die je voor het eerst een dagje mee uit neemt.'

    -153 -

    'Ik heb er geen bezwaar tegen', zegt Laura.

    -

    'We kunnen ook eerst wat leuks gaan doen. Dan zien we later

    -

    wel', stelt Jerome voor.

    -

    'Lijkt me niet slim', zegt Laura. 'Ik heb zelf voorgesteld om naar Amsterdam te gaan. Als we eerst een rondvaart gaan maken, zitten we er de hele tijd aan te denken. Als we eerst gaan kijken, dan hebben we dat gehad en kunnen we er ook over napraten. Wat denk je aan te treffen in de Bijlmer? Die Engbert de Wolf woont er toch niet meer?'

    -

    'Misschien wonen er nog mensen op de flat die hem gekend hebben. Ik wil graag weten wat voor iemand het was. Waarom was hij aan de drank? Als hij nog leeft, wil ik die man ontmoeten. Ik wil weten waarom mijn vader verongelukken moest. Ik moet weten of het een vergissing was of dat mijn vader echt iets gedaan heeft. Anders ... anders ben ik bang dat het een obsessie wordt. Dat ik mijn hele leven aan niets anders meer kan denken. Misschien wordt er in de Bijlmer een klein tipje van de sluier opgetild.'

    -

    Laura knikt zwijgend.

    -

    Jerome kijkt naar buiten. Ze rijden nu echt Amsterdam binnen. Grauwe huizenblokken glijden langs de trein. Af en toe schudt de wagon als ze een wissel passeren. Jerome kijkt op z'n horloge. Net tien uur, lekker vroeg nog.

    -

    'Weet je het zeker?' vraagt Jerome. 'Ik bedoel, ik wil ook best een andere keer alleen gaan.'

    -

    Laura heeft al een paar minuten niets gezegd. Ze staart uit het raam. Op Jeromes vraag draait ze haar hoofd. Het duurt even voor ze antwoord geeft.

    -

    'Nee, ik ga met je mee. Ik was er bij toen op het kerkhof, en je hebt me telkens verteld wat er na die tijd gebeurd is. Ik voel me erbij betrokken. Ik wil je ook graag helpen. Maar ik schrik van wat je net zei. Je bent bang dat het een obsessie gaat worden. Dat mag niet. Dat mag je niet laten gebeuren, Jerome.'

    -

    Jerome trekt wat met zijn schouders.

    -

    'Ik wíl het ook niet, ik ben alleen bang dat het gebeurt. Daar kun je toch niets aan doen? Je kunt je gevoelens niet uitzet­154ten. Ik denk steeds aan hem. Ik kan wel willen dat ik er niet aan denk, maar dan doe ik het toch. Als ik nu tegen je zeg: je mag overal aan denken behalve aan een olifant. Dan denk jij toch onmiddellijk aan een olifant?'

    -

    Laura moet even lachen om het voorbeeld, maar laat zich er niet door afleiden. 'Dit is anders.'

    -

    Jerome legt zijn handen op de knieën en richt zich een beetje op.

    -

    'Kun jij je gedachten uitzetten?'

    -

    Laura's blik glijdt uit het raam. Ze rijden juist over de Amstel. Onder hen varen een paar schepen.

    -

    'Nee, ik snap je ook wel. Maar misschien moet je toch leren dit los te laten.'

    -

    'Hmm', zegt Jerome terwijl hij nadenkend over zijn kin wrijft. Wat ze daar precies mee bedoelt, snapt hij niet. De trein rijdt het hoofdstation binnen, sommige passagiers beginnen van hun plaatsen op te staan. Koffers worden uit rekken getrokken. Een meisje in een paars jurkje valt bijna om als de trein remt. Ze kan zich nog net staande houden. Een jongetje met een Ajaxpetje op huppelt door het gangpad. Laura en Jerome blijven even zitten. Als het iets minder druk wordt, voegen ze zich bij de laatste passagiers die de trein verlaten. Met de mensenstroom mee lopen ze in de richting van de uitgang. Schreeuwerige reclameposters. Een zwerver met een gitaar met drie snaren pingelt een onduidelijk wijsje achter een uitnodigende pet, waar een paar munten in liggen. Jerome aarzelt of hij wat in de pet zal gooien. Toch maar niet. Wat jongelui hangen verveeld tegen de zuilen, vanuit hun ooghoeken het publiek in de gaten houdend. Jerome merkt dat Laura wat dichter bij hem komt lopen. Het geeft hem een goed gevoel. Het zonnetje op het stationsplein voelt weldadig aan na de sombere gangen van het hoofdstation. Jerome voelt zich volstromen. Hier loopt hij met het mooiste meisje van de wereld, de zon schijnt uitbundig over de gevels van deze bijzondere stad. De bel van een vertrekkende tram klinkt vlakbij, maar Jerome is niet van plan de tram te nemen. Niet naar de 155Bijlmer. Hij loopt door naar de taxistandplaats. Er staat een aantal taxi's op een rij. Drie chauffeurs staan bij elkaar een praatje te maken. Jerome stapt eropaf. Samen met Laura passeert hij een groep toeristen die van het Damrak komt. Verschillende talen klinken door elkaar.

    -

    Een van de taxichauffeurs schiet juist een peuk weg met zijn duim en wijsvinger.

    -

    'Ik moet naar een adres in de Bijlmer', zegt Jerome. 'Kan een van jullie mij daarheen brengen?' Hij toont het papiertje met daarop het adres.

    -

    De mannen kijken op het velletje. Eentje schudt er meteen zijn hoofd. De andere twee kijken elkaar eens aan.

    -

    'Misschien een klusje voor Thijs?' oppert de een.

    -

    De ander knikt.

    -

    'Ik zou hem eens vragen', zegt de chauffeur wijzend op een beer van een vent die een eindje verderop tegen een taxi leunt.

    -

    Jerome loopt op hem af. 'Kunt u mij naar dit adres brengen?'

    -

    De man kijkt op het papiertje.

    -

    'Ik kom daar niet graag. Wat heb je daar te zoeken?'

    -

    'Er heeft iemand gewoond die ik beter wil leren kennen.'

    -

    De chauffeur snuift wat, terwijl hij nog steeds zuinig naar het briefje kijkt. Jerome voelt zijn goede bui langzaam verdwijnen. Wat doen die lui moeilijk.

    -

    'Ik wil er wel wat extra voor betalen', probeert hij.

    -

    Het gezicht van de man klaart op. 'Kijk, voor een leuke fooi doe ik een hoop.'

    -

    'Als u mij daarheen brengt en wacht tot ik terugben, krijgt u vijftig euro fooi.'

    -

    Laura maakt een plotseling gebaar, maar Jerome gaat er niet op in. Hij laat zich niet afschepen. Vijftig euro is niks vergeleken bij het woekerloon dat hij vorige week aan detective Huiskes betaald heeft.

    -

    'En hoe lang moet ik daarvoor staan wachten?' wil de taxichauffeur weten.

    -

    'Ik denk ongeveer een half uur, hooguit drie kwartier.'

    -156 -

    De chauffeur kijkt op zijn horloge, "t Is nog vroeg', zegt hij. 'Het is nu nog rustig. Laten we meteen maar gaan.'

    -

    Jerome en Laura gaan samen op de achterbank zitten. De chauffeur begint een praatje, maar Jerome zegt niet zoveel terug. Al gauw geeft de man zijn pogingen een gesprek op gang te brengen op. Niet zoveel later rijden ze Amsterdam-Zuidoost binnen. Ten slotte stopt de taxi voor een groezelige flat. De onderkant is volgespoten met graffiti. Op straat is niemand te zien. De chauffeur zet zijn taxi onder een boom.

    -

    'Als jullie over drie kwartier niet terug zijn, rij ik weg. En ik wil twintig euro vooruit betaald hebben.'

    -

    Jerome haalt zijn portemonnee uit zijn zak en haalt er een biljet van twintig euro uit. De chauffeur steekt het biljet in zijn borstzakje.

    -

    Jerome en Laura stappen uit. Voor hen staat de hoge flat. De muren onderaan zijn vol graffiti gespoten. Jerome kijkt omhoog langs de betonnen kolos. Voor sommige ramen hangen keurige gordijnen, maar de meeste woningen moeten het doen met grauwe vodden. Onwillekeurig pakt Jerome met een beschermend gebaar Laura's hand.

    -

    Ze moeten op nummer 347 zijn. Hij kijkt nog eens om naar de taxi. De chauffeur blijft achter het stuur zitten. Hij heeft zijn raampje open gedraaid en zijn gespierde arm op de rand gelegd. Jerome loopt met Laura aan de hand naar de flat. Onwillekeurig kijkt hij een paar keer om zich heen. De duw-stang van de buitendeur voelt kleverig aan. Jerome veegt zijn vingers af aan zijn jas en loopt naar de lift. Van de vloer tot het plafond, overal zit graffiti. Zelfs de treden van de trap die naar boven voert zijn hier en daar besmeurd. Jerome kijkt op zijn horloge. Even over half elf. Uiterlijk kwart over elf wil hij weer beneden zijn. Hij kijkt om zich heen. Links is de lift, de huisnummers ernaast zijn vrijwel onleesbaar gemaakt. Of iemand er met een mes overheen gekrast heeft. Jerome drukt op het knopje van de lift. Een lampje gaat er niet branden, maar aan de rammelende staalkabels kunnen ze horen dat er in de schacht wel iets gebeurt. Met een doffe bonk stopt even 157later de lift. Een van de drie lampjes aan het plafond doet het nog. Een onaangename lucht walmt uit de deur als Jerome die opentrekt.

    -

    'Ik sleepje wel ergens mee naar toe zeg', zegt hij met een lachje waarmee hij ook zichzelf wat gerust probeert te stellen.

    -

    'Je bent als arts behoorlijk aan lagerwal geraakt als je hier moet wonen', vindt Laura.

    -

    Jerome houdt de liftdeur voor haar open. Ze stapt als eerste de stinkende lift binnen en drukt op het knopje van de derde verdieping. Rammelend kreunt de lift omhoog. Jerome leest wat van de graffiti op de wanden. Vreemde namen, stoere kreten en seksueel getinte tekeningetjes die aan duidelijkheid niets te wensen over laten. Hij schaamt zich haast voor Laura. Wat moet ze wel niet denken? Op de derde verdieping zit minder graffiti op de wanden dan beneden. Ook ligt er minder rommel. Blijkbaar woont hier iemand die zo nu en dan opruimt. Jerome duwt de deur open die toegang geeft tot de tochtige galerij. Het ene huis verschilt nogal met het andere. Sommige bewoners proberen het gezellig te maken met bonte gordijnen en plastic bloemen. Anderen hebben groezelige lappen of helemaal niets voor de ramen. Dat zie je hier nog duidelijker dan van beneden.

    -

    Nummer 347 ziet er netjes uit. Er woont natuurlijk allang iemand anders in deze flat. Na een korte aarzeling drukt hij op de bel. Door het matglas ziet hij iemand aankomen. De deur wordt op een kiertje geopend. Onwillekeurig legt Jerome in een beschermend gebaar zijn hand op Laura's rug. Een dikke ketting rammelt tussen de deur en het kozijn. Een bol, bruin gezicht verschijnt voor de spleet. Nieuwsgierig kijkt een oog hem aan. Een vrouwenoog.

    -     - -158 -

    18.

    -

    Zaterdag 7 oktober, 10.34 uur

    -

    'Dag mevrouw. Ik heet Jerome de Vries. Rare vraag misschien, maar woont u hier al lang?'

    -

    'Waarom wil je dat weten, man? Ben je van de huurbaas of zo?' zegt de vrouw met een Surinaams accent.

    -

    'Nee, ik heb niets met de huurbaas te maken. Ik wil graag iets weten over de vorige bewoner.'

    -

    'Jij ook al. De smerissen zijn ook al geweest. Ik heb alles verteld wat ik wist. Wat moet jij nog? Wie ben je eigenlijk?'

    -

    'Ik eh, ik heet Jerome. De vorige bewoner heeft waarschijnlijk vroeger voor mijn vader gewerkt. Ik wil graag een paar vragen over hem stellen.'

    -

    'Nou, daar weet ik niks van, man. Alleen dat het een geweldige viezerik was.'

    -

    'Hoe bedoelt u?'

    -

    'Nou, net als ik zeg. Het huis was een zwijnenstal toen we hier kwamen wonen.' Jerome denkt aan de hal beneden.

    -

    'Zou ik er misschien even met u over mogen praten? Ik heb echt geen kwaad in de zin.' De vrouw kijkt even naar Laura. Het meisje wekt blijkbaar vertrouwen, want de vrouw knikt. De deur wordt dicht gedrukt. Jerome krijgt even het gevoel dat hij bij de deur afgescheept gaat worden, maar achter de deur hoort hij het gerammel van een ketting. Even later zwaait de deur open. In de opening staat een dikke vrouw in een wijdvallende bloemetjesjurk. Ze steekt haar hand uit.

    -

    'Hallo, ik heet Henna.'

    -

    'Jerome de Vries', zegt Jerome nog eens. Ook Laura stelt zich voor. De vrouw nodigt hen binnen. In de gang hangen foto's van huizen, straten en kokosnootstranden. Even later stappen ze de kamer binnen. De pompeuze meubels staan dicht tegen 159elkaar aan in het kleine kamertje. Een donker meisje met kort kroeshaar tekent met afgekloven potloden in een kleurboek. In een hoek staat een wipstoeltje met daarin een baby met een speen in de mond. Laura loopt even naar het meisje en kijkt naar de tekening. Een kleurplaat uit een kleurboek over Bobo het konijn.

    -

    'Knap hoor.' Het meisje lacht gevleid en schuift haar kleurboek een eindje in haar richting.

    -

    De vrouw laat zich zakken in een versleten donkereiken leunstoel.

    -

    Jerome gaat tegenover haar zitten. Laura pakt ook een stoel en gaat bij het meisje zitten. Blijkbaar wil ze zich niet in het gesprek mengen.

    -

    Jerome kucht een keertje en steekt van wal.

    -

    'Kunt u mij iets vertellen over de vorige bewoner?' begint hij.

    -

    'Ach lieve jongen, ik weet er heel weinig van. Vorig jaar kregen mijn man en ik deze flat toegewezen. We zijn eerst wezen kijken, man. Het was hier een bende, jongeheer. Echt een zootje, weet je wel. Maar goed, eeuwig bij papa en mama wonen wilden we ook niet. Dus we zijn maar aan het opruimen geslagen. Werkelijk, man, de kakkerlakken zaten in elke kast. Maar we hebben het weer netjes gekregen, nietwaar?' Trots gebaart ze om zich heen.

    -

    'Nou,' zegt Jerome, 'het ziet er gezellig uit. Hebt u de vorige bewoner wel eens gesproken?'

    -

    'Janny, de buurvrouw, heeft wel eens iets over hem verteld. Ze zei dat het een soort dokter was, weet je, maar dat kan ik eigenlijk niet geloven. Een dokter weet toch wel beter, die gaat toch niet in zo'n zootje wonen? Zou ik niet doen tenminste. Als ik dokter was, dan wist ik het wel. Dan ging ik in een groot huis wonen, of misschien wel terug naar Suriname.'

    -

    'Wat vertelde de buurvrouw nog meer?'

    -

    'Ach, weet je wat, ik haal Janny even op.' Met enige moeite hijst ze haar omvangrijke lichaam uit de stoel en schommelt naar de voordeur. Jerome kijkt naar de kinderen. Het jongetje in het wipje schopt met zijn beentjes en sabbelt hoorbaar op 160zijn speen. Hij heeft een pakje aan dat zo vaak gewassen is dat de opdruk van Donald Duck nauwelijks meer te zien is. Het Surinaamse meisje doet net of ze hem niet ziet. Maar ze krast ineens zo overdreven in haar kleurboek dat het erop lijkt dat ze wel degelijk aandacht wil krijgen. Jerome weet niet zo goed wat hij doen moet. Hij heeft zelf nooit jongere broertjes en zusjes gehad.

    -

    'Word je tekening mooi?'

    -

    'Nee!' zegt het meisje op een snauwerig toontje.

    -

    Laura bakt er meer van. Ze schuift wat dichter naar het meisje toe.

    -

    'Zal ik je even helpen?'

    -

    Het meisje schudt haar hoofd terwijl ze naar Jerome kijkt. 'Ik ken een trucje zodat je nooit meer buiten de lijnen kleurt', belooft Laura. Ze pakt een van de potloden. Het meisje schuift nieuwsgierig haar boek naar Laura toe. Jerome kijkt gespannen op zijn horloge. Als het maar niet te lang gaat duren. Straks is de taxi weg. Gelukkig klinkt er geluid in de gang. Henna komt terug met een vrouw in haar kielzog. Een kleine, gedrongen vrouw met kortgeknipt haar en een vreemd pokdalige huid. Ze kijkt een beetje schichtig naar hen.

    -

    'Kijk, dat zijn ze', zegt Henna. De vrouw kijkt alleen maar. Jerome staat op en stelt zich voor.

    -

    'Ik heb begrepen dat u mij meer kunt vertellen over de vorige bewoner?' begint hij. De vrouw met het pokdalige gezicht fronst achterdochtig haar wenkbrauwen.

    -

    'Waarom mot je dat weten?'

    -

    Jerome probeert zijn stem luchtig te laten klinken.

    -

    'Da's een heel verhaal.'

    -

    Janny schudt met haar hand.

    -

    'Nou, wat dan? Die smerissen moesten van de week ook al van alles over hem weten.'

    -

    Jerome begrijpt dat het misschien niet slim is om de waarheid te vertellen.

    -

    'Waarom was de politie eigenlijk naar hem op zoek?' vraagt hij.

    -161 -

    Janny laat een schamper lachje horen.

    -

    'Die halve zolen dachten dat meneer De Wolf wel eens een moord op zijn geweten kon hebben.'

    -

    Jerome haakt er meteen op in. 'En dat is niet zo?'

    -

    De vrouw maakt een wegwaaiend gebaar. Hoofdschuddend kijkt ze Jerome aan. 'Natuurlijk niet, die klabakken hebben nergens verstand van. Meneer De Wolf zou nog geen vlieg kwaad doen. Dat was zo'n lieve man. Alleen hij zoop te veel. Hij heb het zeker niet gedaan. Neem dat maar van mijn aan. Maar waarom ben jij hier?'

    -

    Jerome heeft een ingeving. 'Eh, mijn moeder is ernstig ziek, en ik heb horen vertellen dat hij vroeger een medicijn tegen kanker ontwikkeld heeft. Daarom probeer ik hem te vinden.' Janny kijkt hem medelijdend aan. 'Nou, da's dan jammer, want hij is al overleden.'

    -

    'Weet u dat zeker?' vraagt Jerome gespannen.

    -

    Janny trekt een grimas. 'Ja kijk, ik ben d'r niet bij geweest, maar hij was er op een dag gewoon niet meer.'

    -

    Jerome vindt dat maar een raar antwoord, maar hij gaat er niet direct op in.

    -

    'Kwam u wel bij hem thuis?'

    -

    Janny knikt heftig. 'Ik hielp hem wel eens een beetje met opruimen, voor zover dat kon in die puinhoop van hem. Het was er niet echt schoon meer te krijgen en ik ben zelf ook niet zo'n poetser. Zielig figuur eigenlijk, die arme man.'

    -

    Dat antwoord verbaast Jerome. 'Hoezo?'

    -

    'Ach, als hij net een borrel op had, kon je best met hem praten. Dan was hij altijd heel vriendelijk. Dan vertelde die wel eens iets over vroeger. Hij zei dat-ie dokter geweest was, maar dat lijkt me sterk. Hij werkte in een dierentuin. Wilde beesten verzorgen geloof ik. Maar hij kreeg daar problemen. Kwam te vaak niet opdagen op z'n werk. Vooral toen zijn vrouw dood gegaan was ging het snel achteruit met hem. Z'n werk kwijtgeraakt, kreeg een kleine uitkering. Kwam op het laatst hier bij ons op de flat wonen. Paste er eigenlijk niet tussen hier. Praatte netjes en zo. Echt zo'n Hooghaarlemmerdijker. Je kon 162wel merken dat het vroeger een hele heer geweest mos wezen. Maar hij zou nooit iemand vermoorden. En hij is al lang dood, trouwens.'

    -

    Jerome is benieuwd of deze vrouw meer weet over de dood van Engbert de Wolf.

    -

    'Hoe is hij eigenlijk overleden?'

    -

    Janny denkt na, waarbij ze haar gehavende gezicht in de plooi trekt.

    -

    'Volgens mijn is-t-ie verzopen op het IJsselmeer', antwoordt ze ten slotte, 'maar dat weet ik niet zeker. Dat zeijen ze hier op de flat, maar van wie ze dat hadden dat weet ik niet. Er schijnt hier nog een smeris bij de buren geweest te zijn. Die vroeg of we mee wilden om hem te herkennen of zo. Nou dank je de koekoek. Daar had niemand trek in. Ik bedoel maar.'

    -

    Jerome denkt na. Verdronken? Zijn vader is ook verdronken en oom Cornelis werd het zwembad in gereden. Zou dit er dan toch mee te maken hebben? Maar deze man kan de moordenaar haast niet geweest zijn. Of zou er toch sprake zijn van een persoonsverwisseling? Eigenlijk is er niemand helemaal zeker van dat Engbert wel echt overleden is.

    -

    'Is er nog iemand op zijn begrafenis geweest? Of heeft iemand hem nog gezien?'

    -

    'Nuh. Wat heb ik daar te zoeken? Ik hou niet zo van kerkhoffen. Als ik een dooie wil zien dan kan ik wel naar me man kijken, die slome zit de hele dag in z'n stoel te dutten. D'r heb ook niemand een kaart gehad. Wie zou die dingen ook moeten sturen? Hij had niemand meer.'

    -

    'Had hij geen kinderen?'

    -

    'Volgens mijn niet. Of tenminste, hij heb het volgens mijn wel eens een keertje over een dochter gehad. Maar als hij al kinderen had dan keken die niet naar hem om. Ze zullen zich wel voor hem geschaamd hebben. Trieste boel allemaal. Nee, dan is Henna een heel wat gezelliger buur, hè meid?'

    -

    Henna lacht maar wat. Jerome heeft het gevoel dat de dames hem niet veel meer te vertellen hebben.

    -163 -

    'Is er niemand zijn spullen komen ophalen na zijn dood?' 'Nee', zegt Henna. 'Maar een blind paard kon hier ook niks kapot lopen, man. We hebben de hele zaak zo in de vuilnis gesmeten.'

    -

    'Ook geen fotoboeken of zo?' vraagt Laura vanaf de tafel. Henna schudt het hoofd.

    -

    'Helemaal niks.'

    -

    'Hoe oud was hij eigenlijk?' vraagt Laura verder.

    -

    Jerome kijkt bewonderend in haar richting. Dat is een slimme vraag.

    -

    'Weet ik niet', antwoordt Janny. 'Hij had zo'n afgeleefde kop, maar ik schat hem op een jaar of vijftig.'

    -

    Jerome weet even niet meer wat hij eraan heeft. Da's iemand van vaders leeftijd. Dit kan de moordenaar niet zijn. Die moet jonger zijn. Oom Cornelis moet zich geweldig vergist hebben. Er klinkt een ratelend geluid en bij de koekoeksklok aan de muur klapt het deurtje open. Een driftig vogeltje komt een eindje naar buiten en koekoekt er even vrolijk op los. Jerome kijkt op zijn horloge. Oei! Hij mag wel opschieten, anders is de chauffeur ervandoor.

    -

    'Ik ben blij met de inlichtingen die u gegeven hebt,' zegt hij terwijl hij opstaat, 'maar mijn taxi staat te wachten.'

    -

    'Toe maar,' zucht Janny, 'meneer is met de taxi.'

    -

    'Nou dan gaan we maar weer eens', zegt hij vlak.

    -

    Laura staat ook op en loopt in de richting van de gang. Henna schommelt met hen mee.

    -

    'Tja, jongelui. Ik denk niet dat jullie veel wijzer van ons geworden zijn.'

    -

    'Nou, dat valt wel mee', zegt Jerome. 'Ik weet nu dat deze meneer De Wolf best een aardige man was.'

    -

    Niet bepaald een moordenaar, denkt hij bij zichzelf.

    -

    Bij de deur geeft hij Henna een hand en loopt samen met Laura de galerij af, naar de liften. Jerome drukt op de knop en wacht tot de lift zijn weg naar boven gekreund heeft. Als hij op zijn horloge kijkt, ziet hij dat hij nog een minuut of tien heeft. Als de taxi er nog staat tenminste. Als hij maar niet 164gedacht heeft dat de twintig euro mooi genoeg was en er daarna vandoor gegaan is. Hij is niet van plan naar huis te lopen. Zeker niet met Laura bij zich. Als hij beneden de hal verlaat, ziet hij tot zijn opluchting dat de taxi er nog staat. Vlug lopen ze ernaartoe. Als ze de taxi bijna bereikt hebben, horen ze een stem boven hun hoofd. Iemand roept iets vanaf de flat. Geschrokken kijkt Jerome omhoog. Op de derde verdieping buigt Henna zich over de balustrade.

    -

    'Wacht even,' roept ze, 'ik heb toch nog iets, weet je.'

    -     - -165 -

    19.

    -

    Zaterdag 7 oktober, 11.07 uur

    -

    Jerome loopt vlug naar de taxi. De chauffeur ziet hem komen en draait het raampje naar beneden.

    -

    'Kunt u nog even wachten? Ze komen me nog iets brengen', zegt Jerome haastig.

    -

    De chauffeur knikt, "t Is rustig. Maar maak het niet te lang, ik blijf niet lang meer.'

    -

    Jerome maakt een geruststellend gebaar. 'Minuutje of vijf.'

    -

    Laura blijft bij de taxi staan terwijl Jerome terugloopt naar de flat. Hij ziet dat Henna over de galerij naar de liften loopt. Haar bonte bloemetjesjurk steekt bijna feestelijk af tegen de grauwe betonkolos. Jerome loopt terug naar de hal onder in de flat. Aan het gerammel van de staalkabels hoort hij dat de lift zich verplaatst. Het duurt even, maar dan stapt Henna uit de lift. In haar handen houdt ze een doosje.

    -

    'Er was toch nog iets, man', zegt ze. 'In een van de kasten vonden we dit doosje met pillen. We wisten niet waar ze voor waren, maar we hebben ze nooit weggegooid. Kijk, hier op de flat zitten we niet zo ruim in ons jasje, weet je wel. Medicijnen gooi je niet weg. Je weet nooit waar ze goed voor zijn. Ik weet niet waar die kerel ze voor gebruikt heeft, maar misschien zegt het jou iets. Ik denk dat ik ze toch nooit zal gebruiken.'

    -

    Jerome pakt het doosje aan. Het logo van hun bedrijf staat erop. Als hij het doosje openschuift, ziet hij dat er inderdaad pillen in zitten. Dikke ronde pillen. Zou dit Plextur zijn?

    -

    'Zijn dit misschien de pillen die je moeder nodig heeft?'

    -

    'Zou best eens kunnen', peinst Jerome.

    -

    Hij steekt zijn hand in zijn zak en pakt zijn portemonnee. Hij haalt er twintig euro uit.

    -166 -

    'Kan ik ze kopen?' Henna kijkt met grote ogen naar het biljet. Aarzelend komt haar hand omhoog. Dan schudt ze het hoofd. 'Neem ze toch mee, man. Als het je moeder kan helpen.'

    -

    'Ik wil ze graag betalen, mijn ouders hebben geld genoeg. Ik ben al dolblij dat ik misschien gekregen heb wat ik zocht.' 'Dan graag.'

    -

    Snel pakt ze het biljet uit Jeromes hand en duwt het tussen haar omvangrijke boezem.

    -

    'Veel succes ermee', lacht ze.

    -

    'Ja, u ook', glimlacht Jerome. Snel loopt hij naar buiten. De motor van de taxi loopt al.

    -

    'Breng ons maar weer naar het stationsplein', zegt hij terwijl hij zich op de achterbank naast Laura laat glijden. Laura kijkt verbaasd naar het doosje met pillen dat Jerome in de handen houdt.

    -

    'Wat heb je daar nou?'

    -

    'Dat kwam Henna me nog brengen. Een doosje pillen die Engbert de Wolf in zijn flat had liggen.'

    -

    'Plextur? Staat er wat op die pillen?' vraagt Laura nieuwsgierig.

    -

    'Volgens mij niet.' Hij schuift het doosje en ruikt er eens aan. Een beetje muffe geur stijgt op van tussen de gele pillen. Vreemd dat ze niet in doordrukstrips verpakt zitten, maar los in het doosje liggen. Jerome pakt er een paar uit en spreidt ze over zijn hand. Er staat niets op, geen merknaam, geen gewicht, niets. Heel vreemd, dat gebeurt normaal nooit met medicijnen uit hun fabriek. Of zou het misschien met opzet zo gedaan zijn? Maar waarom dan? Jerome schuift het doosje dicht en steekt het in zijn jaszakje. Hij kan aan oom Harold vragen of dit Plextur is, en anders of hij de pillen op het bedrijf kan laten onderzoeken. Maar dat is van later zorg. 't Is wel goed. 'We zijn samen uit, en gaan het niet de hele tijd over pillen hebben. Zullen we ergens een colaatje drinken?' stelt hij voor.

    -

    'Lekker', vindt Laura.

    -167 -

    De chauffeur brengt hen terug naar het stationsplein. Jerome rekent af en loopt met Laura het Damrak op. Een paar honderd meter bij het station vandaan vinden ze een beschut terrasje vanwaar je een mooi zicht hebt op de mensenstroom die over het Damrak schuifelt.

    -

    'Wil je cola of liever iets anders. Koffie of zo?'

    -

    'Cola is prima', zegt Laura.

    -

    'Gebakje erbij?' vraagt Jerome.

    -

    'Graag.'

    -

    De ober meldt zich en Jerome bestelt cola met appelgebak. De ober verdwijnt om het gevraagde te halen. Laura buigt zich iets voorover. De rieten stoel waarin ze zit, kraakt een beetje.

    -

    'Wat voor gevoel heb je nou over dat bezoek?' vraagt Laura.

    -

    Jerome zit er nog helemaal vol van, maar wil zijn dagje uit met Laura niet laten verzanden in speurwerk. 'Heb je wel zin om daar weer over te praten?'

    -

    Laura is er heel duidelijk over. 'Ja, waarom niet?'

    -

    'Oké, best', zegt Jerome. 'Ik weet het niet eigenlijk. Toen ik erheen ging, wist ik niet wat ik verwachten kon. Ik was boos op Engbert de Wolf. Maar als ik Henna en Janny zo hoor dan is die Engbert de Wolf geen moordenaar. Eerder een zielig figuur. Hij kan die man van het kerkhof en die ik bij oom Cornelis gezien heb haast niet zijn.'

    -

    Laura legt haar handen op het geblokte tafelkleedje.

    -

    'Dus we zijn wel verder gekomen', vindt ze. 'We weten dat Engbert de Wolf waarschijnlijk niet de man kan zijn die de aanslagen gepleegd heeft. We weten dat hij een jaar of vijftig was. En we hebben een doosje pillen. Plextur, waarschijnlijk.'

    -

    'Maar we hebben geen moordenaar', zegt Jerome boos. 'Zo lang ik niet weet wie die kerel is, blijft alles in mijn hoofd rondmalen.'

    -

    Laura aarzelt even, alsof ze naar de juiste woorden zoekt.

    -

    'Misschien kun je er makkelijker mee omgaan als je het eerst loslaat.'

    -

    Jerome herinnert zich dat Laura het daar eerder over gehad heeft.

    -168 -

    'Ja, dat zei je vanmorgen in de trein ook al. Maar wat bedoel je daarmee? Wat moet ik loslaten?'

    -

    'Je boosheid.'

    -

    Jerome weet niet zo goed hoe hij moet reageren. Hij spreidt zijn handen.

    -

    'Maar het is toch logisch dat ik boos ben. Pa is dood, oom Cornelis bijna, en ik ben er maar ternauwernood levend vanaf gekomen. Dan mag ik toch wel boos zijn?'

    -

    Laura knikt.

    -

    'Ja, dat mag wel. Maar wat heb je eraan? Die kerel weet niet dat je boos op hem bent, en als hij dat wel wist, zou hij er waarschijnlijk om lachen. De enige die last heeft van die boosheid ben jij zelf.'

    -

    Jerome kijkt haar verbaasd aan. Zo heeft hij het nog nooit gezien.

    -

    'Hoe kom je aan die wijsheid?'

    -

    'Van mijn moeder.'

    -

    Jerome trekt een frons in zijn voorhoofd. 'Kun je dat eens uitleggen?'

    -

    'Wat vond je van mijn moeder?'

    -

    Jerome begrijpt haar niet zo goed. 'Nou, ja, ik heb haar maar even gezien natuurlijk. Lijkt me wel een aardige vrouw.'

    -

    'Je hebt haar gezien. Ze is niet boos, ze zit niet vol woede. Niet meer tenminste. Maar ze heeft alle reden om boos te zijn. Ik ook, maar zij nog meer.'

    -

    De ober komt met de bestelling. Hij zet de glazen en bordjes voor de jongelui neer. Jerome wacht nieuwsgierig. Laura proeft even van haar cola, dan kijkt ze Jerome aan.

    -

    'Ik hoop dat ik niet al te prekerig overkom, hoor, maar ik heb er zelf gewoon heel veel aan gehad. Daarom vertel ik het aan jou. Misschien kun je er niks mee. Laat het dan maar.'

    -

    'Vertel maar', zegt Jerome, nieuwsgierig geworden.

    -

    'Ik kan aan alles merken dat jij vindt dat je een geweldige vader hebt gehad. Dat vind ik fijn voor je. Er is een tijd geweest dat ik net zo over mijn vader dacht.'

    -

    Jerome kijkt geschrokken op. 'Nu niet meer?'

    -169 -

    Er komt een bittere trek om Laura's lippen. 'Nee, nu niet meer.'

    -

    Jerome kijkt haar aan. Zou haar vader ook niet meer leven? Nee, het zit anders!

    -

    'Je moeder stelde zich voor als Helena de Groot. Jij heet Laura van De Molen. Zijn je ouders gescheiden?'

    -

    'Ja', zegt Laura zacht, terwijl ze haar ogen neerslaat en een stukje van haar appelgebak prikt.

    -

    'Veel ruzies?' vraagt Jerome.

    -

    Laura kijkt op. 'Nee, was dat maar zo geweest, dan had ik het kunnen begrijpen. Nee, geen ruzies. We hadden een geweldig gezinnetje. Dat dacht ik tenminste. Natuurlijk vielen er wel eens woorden, maar dat is overal zo. Vader had een goede baan. Niet zo goed als jouw vader, maar we hadden het best. Moeder is onderwijzeres. Ze viel wel eens een dagje in hier en daar en deed verder veel vrijwilligerswerk. Bij ons in de kerk, en in het asielzoekerscentrum. Ik was de oudste. Ik was papa's meisje. Tot een jaar of drie geleden. Moeder en ik waren gaan winkelen, samen met mijn zusje. Mijn broertjes logeerden bij een oom en tante van me. Toen we thuiskwamen, hing er een brief aan de keukendeur. Uit de printer gerold, zo onpersoonlijk als het maar kan. Ik ken de tekst uit m'n hoofd.

    -

    Beste, geen lieve, maar beste Helena en kinderen. Jullie zullen wel raar opkijken, maar ik ga weg. Ik heb het bij jullie best wel goed gehad, maar ik heb voor mijn gevoel toch altijd in een harnas moeten lopen waar ik niet in pas. Ik heb iemand anders leren kennen waar ik beter bij pas. Het ga jullie goed. Je hoort nog van me.'

    -

    Jerome voelt een brok in de keel. 'Dat meen je niet', reageert hij geschrokken. 'En dat hebben jullie nooit aan voelen komen?'

    -

    'Absoluut niet. Nooit', zegt Laura bitter. 'We dachten eerst dat het een grap was. Een heel flauwe grap, maar een grap. Niet dus. 's Avonds kwam hij niet thuis, en de volgende dag ook niet. Moeder was helemaal van de kaart. Ze vroeg steeds wat ze verkeerd gedaan had. Ik zou het niet weten. Een betere 170vrouw kun je volgens mij niet krijgen. Oké, ze was wat stil en bescheiden, maar dat woog mooi op tegen het joviale van mijn vader. Iedereen mocht hem altijd graag. Vlotte babbel, grapjes. Fantastische vent, aan de buitenkant tenminste. Maar hoe aardig hij werkelijk was, nou, daar zijn we toen achter gekomen. Een week later belde hij. Moeder had hem aan de lijn. Ik was thuis. Ik zie haar nog staan trillen op haar benen. Het was vreselijk. Ze smeekte hem bijna om terug te komen. Ze zou alles doen. Hij was gauw klaar. Hij had al een advocaat geregeld. Of ze zo en zo laat maar even wilde opdraven. Toen verbrak hij de verbinding.'

    -

    Jerome ziet dat haar vingers zich krommen. Ze knijpt zo hard in haar vorkje dat de vingerkootjes er wit van worden.

    -

    'Mama heeft zó gehuild. Ze had echt gehoopt dat het nog goed zou komen. Dat het een gril zou zijn. Mijn vader kon wel eens vaker wat vreemd uit de hoek komen. Ze heeft zo gehuild, Jerome. Vreselijk.'

    -

    Jerome is er stil van. 'Maar het was nog maar het begin van de ellende', gaat Laura verder. 'Toen moeder van de advocaat terugkwam, was ze echt kapot. Het huis stond op mijn vaders naam. Of wij maar wilden vertrekken. Binnen een maand zaten we in dat huisje in Amersfoort. Nou, je hebt gezien dat we het daar niet bepaald breed hebben. Hij betaalt niet veel alimentatie. En hij lijkt ons wel vergeten. Dat vind ik nog het ergste. Je kunt je nog steeds niet voorstellen dat alles wat er geweest is, zomaar verdwenen is. Dat snap ik niet, Jerome. Dat snap ik echt niet.'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd in ongeloof. 'Heb je helemaal geen contact meer met hem?'

    -

    Laura snuift schamper, een traan glinstert in haar ooghoek. 'Niets. In het begin wilde ik dat ook niet. Als hij me toen gebeld had, weet ik niet hoe ik gereageerd zou hebben. Zou ik ook hebben gesmeekt? Zou ik hem zijn huid vol gescholden hebben? Ik weet het niet. Hij heeft me nooit gebeld.'

    -

    Jerome kan er nog steeds niet bij. 'Zoiets heb ik nog nooit gehoord. Je hebt toch normaal een bezoekregeling?'

    -171 -

    'Ja, als vader daarvoor belangstelling zou hebben gehad, als hij erom gevraagd had. Maar dat heeft hij niet.'

    -

    Ze neemt een slok van haar cola. Haar hand trilt een beetje.

    -

    'Weet je waar hij woont?' vraagt Jerome.

    -

    'Jazeker. In ons oude huis. Ik heb hem één keer gezien. Na een paar weken begon ik hem te missen. Ik wilde met hem praten, ik zat zo vol vragen. Waarom hij het gedaan had. Wat we niet goed hadden gedaan. Waarom hij nooit belt. Ik wilde weten of hij nog in mijn leven geïnteresseerd was. Ik had een turndiploma gehaald. Hij wist dat ik examen moest doen. Hij had niets van zich laten horen. Op een avond heb ik de bus genomen. Ik dacht: ik ga erheen. Ik bel aan en ik spreek hem erop aan. Met de bus ging ik erheen. Ik had een knoop in mijn maag toen ik onze straat in liep. De vertrouwde straat. Ieder bosje, ieder hekje ken je, maar je hoort er niet meer bij. Het was donker in de tuin. Achter de ramen brandde licht. Ik ben de tuin in gelopen. Ik heb op het grasveld gestaan. Mijn grasveld. Met de speeltoestellen van mijn broertjes. Door de dunne vitrage kon ik naar binnen kijken. Omdat het zo donker was, konden ze mij niet zien. Aan tafel zat een vrouw, veel jonger dan mama. Zo'n opgedirkte madam. Twee kleine kinderen zaten aan tafel. Zullen haar kinderen wel geweest zijn. De deur ging open. Papa stapte binnen. Wat zeg ik, hij danste bijna binnen. Met een dienblad. Twee glazen fris en twee wijntjes. Op dinsdagavond. Vroeger dronk hij alleen maar iets in het weekend. Hij zette dat blad op tafel. Aaide die vrouw over het haar. Gaf haar een zoen zoals mijn moeder nog nooit van hem gehad had. Toen begon hij met de twee snotneuzen te praten. En lachen dat ze deden. Hij liep naar de kast. Onze kast. Hij kwam terug met een sprookjesboek. Het lievelingsboek van mijn broertjes.' Even hapert Laura. Ze zucht.

    -

    'En hij ging zitten voorlezen. Wij moesten hem altijd aan zijn kop zeuren om voorgelezen te worden. Hij had er nooit zin in. Altijd te druk. En hier nam hij er alle tijd voor. En dat mens maar bewonderend naar hem kijken. Ik ben weggehold. De hele weg terug in de bus heb ik zitten huilen.'

    -172 -

    Laura's gezicht is wit geworden. De traan uit haar ooghoek zoekt zijn weg over haar wang. Ze wendt het hoofd af en veegt met de achterkant van haar hand over haar wang. Dan kijkt ze op.

    -

    'Sorry', zegt ze.

    -

    'Wat moet jij je rot gevoeld hebben', zegt Jerome zacht. Laura knikt, nog steeds kijkt ze naar de muur naast hen. 'Woedend, verdrietig, maar vooral met mijn hoofd vol vragen. Hoe kan iemand van de ene op de andere dag al zijn schepen achter zich verbranden en een heel ander leven beginnen? Ik snapte toen pas goed hoe mijn moeder zich moest voelen. Ze was erdoor verlamd. Ze kon aan niets anders meer denken. Soms zat ze te huilen op de bank. Dan weer sprong ze zomaar op en begon in alle toonaarden op mijn vader te schelden.' Ze kijkt naar Jerome en veegt een nieuwe traan weg met de rug van haar hand.

    -

    'Jij zei in de trein dat je nergens anders meer aan dacht dan aan de moord op je vader. En dat je bang was dat het een obsessie zou worden. Ik heb bij mijn moeder gezien wat dat inhoudt. Jij bent bang dat je verteerd gaat worden van haat. Mijn moeder heeft dat gehad. En ik ook. Minder dan mijn moeder, maar ik weet wel hoe het voelt. En toch moet je het loslaten. Dat is de enige oplossing.'

    -

    'Maar wat moet je dan doen? Hoe heeft je moeder dat geleerd? Heeft ze therapie gehad?'

    -

    Laura schudt het hoofd en buigt zich wat dichter naar Jerome. 'Ze heeft het geleerd van een asielzoeker. En die heeft het weer geleerd van zijn president.' Laura moet lachen om Jeromes verbaasde gezicht.

    -

    'Ik zal het je uitleggen. Ik hoop niet dat je het stom vindt. Ik vertelde al dat mijn moeder vrijwilligerswerk deed in een asielzoekerscentrum. Daar maakte ze kennis met een jongeman van een jaar of vijfentwintig. George. Hij was gevlucht uit Rwanda voor een burgeroorlog. George heeft gezien dat zijn hele gezin werd vermoord. Als door een wonder heeft hij zelf het bloedbad overleefd. Hij zat toen vol haat. Hij had nog 173maar één ding in zijn hoofd: wraak. Toen kwam er een eind aan de burgeroorlog. De president kwam op de radio en de televisie. De president van Rwanda is een christen en George heeft de uitzending gezien. De toespraak kwam erop neer dat hij als president goed begreep dat na een burgeroorlog iedereen vol zit met haat. Maar als iedereen, hoe terecht ook, op wraak blijft zinnen, komt er een volgende burgeroorlog, en daarna weer een. Hij riep de mensen op het los te laten. Laat je haatgevoelens los. De enige die er last van heeft, ben jezelf. En het is de voedingsbodem voor het volgende conflict.'

    -

    Laura onderbreekt even haar verhaal en wrijft nog een keer over haar ogen.

    -

    'Stom hè. Ik heb de mond vol over dat loslaten, maar ik vind het nog steeds moeilijk.'

    -

    Jerome knikt begrijpend. Hij wacht tot Laura haar verhaal hervat.

    -

    'Toen mijn moeder thuiskwam die dag was ze veranderd. Ze zei: Laura, je moet niet meer boos zijn op papa, de enige die last heeft van die boosheid ben jezelf. Je vader heeft er geen last van, die is ons allang vergeten. Alleen jij hebt er last van. Je raakt je vader er niet mee, je raakt alleen jezelf. Je moet het loslaten.'

    -

    Even neemt ze een hapje van haar appelgebak.

    -

    Jerome moet het even tot zich laten doordringen. 'En nu ben je niet boos meer?'

    -

    'Jawel. Hoe moet ik het zeggen? Technisch ben ik nog wel boos, maar ik heb er geen last meer van. Mama lacht weer en we doen weer leuke dingen. Ik ook. Met een aardige jongen uitgaan bijvoorbeeld.'

    -

    Jerome lacht verlegen. Laura buigt zich voorover.

    -

    'Heb ik je verveeld met mijn verhaal?'

    -

    'Nee, nee, absoluut niet', antwoordt Jerome meteen. 'Integendeel. Je hebt me aan het nadenken gezet. Als het jou en je moeder geholpen heeft, denk ik dat dat met mij misschien ook wel zo is.'

    -

    Laura legt haar hand op Jeromes arm.

    -174 -

    'Weet je waarom ik je aardig vind? Omdat je niet op mijn vader lijkt. De meeste jongens doen alleen maar hun best om stoer te zijn, er goed uit te zien, een vlotte babbel te hebben, macho over te komen. Als ik jongens dat zie doen, dan zie ik mijn vader, en dan vertrouw ik ze niet. Jij bent anders. Jij bent gewoon ...jezelf.'

    -

    Jerome voelt dat hij een kleur krijgt tot achter zijn oren. Laura lacht en zwaait met haar vinger.

    -

    'Je bloost!'

    -

    'Ik mag je vader wel dankbaar zijn. Als hij er niet was geweest zou zo'n knappe meid als jij nooit uitgegaan zijn met zo'n saaie babyface als ik.'

    -

    Laura reageert verontwaardigd.

    -

    'Wat? Saai? Je hebt je oom het leven gered. Ik ben nu samen met je op zoek naar een moordenaar. Hoezo, saai?'

    -

    Dan kijkt ze nog eens naar Jerome die nog steeds kleurt.

    -

    'En Jerome, je hebt geen babyface. Je hebt een prima kop. Lekker niet stoer. Heerlijk.'

    -

    Jerome roert met zijn vorkje door de appelstukjes van zijn gebakje. Er zijn dus toch meisjes waar je niet macho voor hoeft te zijn. Hij hoeft zich niet te bewijzen. Hij hoeft alleen maar zichzelf te zijn. En ... dat is hij al.

    -

    'Bedankt', zegt hij. Zijn hand glijdt over de tafel in haar richting. Voorzichtig streelt hij over haar arm. Laura veegt nog een keer met haar andere arm over haar wang. Dan pakt ze Jeromes hand.

    -

    'Jij ook bedankt.'

    -

    Als ze de cola en het gebak op hebben, kijken ze elkaar eens aan. De tranen zijn verdwenen. Laura's glimlach is alweer volop doorgebroken.

    -

    'Wat zullen we eens gaan doen?' vraagt Jerome.

    -

    'Jij neemt mij toch mee uit.'

    -

    'Ja, maar jij moet het leuk vinden. We kunnen gaan winkelen in de Kalverstraat. We kunnen naar Madame Tussaud. We kunnen een rondvaart maken.'

    -175 -

    Laura aarzelt even.

    -

    'Ik zou eigenlijk iets heel anders willen doen', zegt ze. 'Maar als je het niet wilt dan doen we het niet hoor.'

    -

    'Wat dan?' vraagt Jerome nieuwsgierig.

    -

    'Nou, als ik heel eerlijk ben, vond ik dat ritje naar de Bijlmer heel wat spannender dan een tocht in een rondvaartboot. Die geveltjes staan er volgend jaar ook nog wel.'

    -

    'De flats van de Bijlmer ook.'

    -

    'Nee, dat bedoel ik niet. Dat speuren vind ik wel leuk.'

    -

    'Goed, maar hoe wil je daarmee verdergaan dan?'

    -

    'Die pillen. En die naam Engbert de Wolf.'

    -

    'Ja, maar wat moet ik met die pillen doen? Naar ons bedrijf gaan en ze laten onderzoeken?'

    -

    'Waar woont die oom Harold van je?'

    -

    Jerome kijkt een beetje geschrokken in haar richting.

    -

    'Wil je daar naartoe gaan?'

    -

    'Ja. Hij weet wie die Engbert is, en hij weet ook wat Plextur is.'

    -

    'Maar de politie is bij hem thuis geweest. Hij heeft al verteld dat Engbert een oud-werknemer is van ons bedrijf.'

    -

    Maar Laura laat zich niet zo gauw uit het veld slaan.

    -

    'Waarom heeft een oud-werknemer na dertig jaar nog pillen in huis liggen?'

    -

    Jerome haalt het doosje uit zijn zak. Het is stukgegaan in zijn zak. Hij kan maar net voorkomen dat de pillen over tafel rollen.

    -

    'Ik heb er geen verstand van,' zegt Laura, 'maar zouden die pillen dertig jaar oud zijn?'

    -

    Jerome kijkt verbaasd naar de gele pillen in het doosje.

    -

    'Daar zeg je wat', zegt hij bedachtzaam. Hij breekt een van de pillen door. Er vallen wat kruimeltjes op de tafel.

    -

    'Ik weet het niet helemaal zeker,' zegt hij, 'maar zulke poreuze pillen zouden volgens mij na dertig jaar allang tot poeder uit elkaar gevallen zijn.'

    -

    'Met andere woorden,' zegt Laura, 'deze pillen zijn later gemaakt.'

    -

    'Dat is heel vreemd', peinst Jerome. 'Plextur wordt al jaren 176niet meer gemaakt. Ik weet ongeveer wat wij leveren, en ik heb er nog nooit van gehoord. Er is dus Plextur gemaakt op een moment dat het allang verouderd was. Waarom is dat gebeurd? Waarom heeft oom Harold dat niet aan de politie verteld?'

    -

    'Dat weet alleen oom Harold', zegt Laura.

    -

    Jerome schuift de pillen terug in het doosje en steekt dat voorzichtig in zijn zak.

    -

    Dan kijkt hij op zijn horloge. Even over enen. Oom Harold zal vast thuis zijn op zaterdag.

    -     - -177 -

    20.

    -

    Zaterdagmiddag 7 oktober, 13.11 uur

    -

    Over het Damrak wandelen ze terug in de richting van het station. Jerome pakt Laura's hand. Laura pakt hem meteen stevig vast.

    -

    'Waar woont Harold eigenlijk?'

    -

    'Bij Lage Vuursche. Hij woont op een klein kasteeltje', antwoordt Jerome.

    -

    'Wat romantisch', lacht Laura.

    -

    Jerome blaast tussen lippen door en schudt zijn hoofd.

    -

    'Nee, erg romantisch is de Vurenburcht niet', glimlacht hij. "t Lijkt niet eens echt op een kasteel. Het is in dezelfde tijd gebouwd als kasteel Drakenstein van de koninklijke familie. Oom Harold woont er met zijn vrouw. De kinderen zijn al lang de deur uit. Hij heeft een fantastische vrouw trouwens, tante Thea is een schat. Je zult haar vast mogen.'

    -

    'Hoe komen we er? Is er een station in de buurt?' 'De snelste route is een taxi nemen.'

    -

    'Ja, maar dat is duur.'

    -

    'Nou, ik wil ook wel met de trein, maar dan zijn we wel even onderweg. Zo duur is een taxi nou ook weer niet.'

    -

    Laura glimlacht.

    -

    'Ik moet er nog aan wennen dat jij net Olivier B. Bommel bent.' Jerome kijkt verbaasd opzij. 'Hoezo?'

    -

    Laura zet een zware stem.

    -

    'Nou, die zegt toch altijd: "Geld speelt geen rol".'

    -

    Op het stationsplein treffen ze dezelfde chauffeur die ze die ochtend gehad hebben.

    -

    'Wilt u ons naar een adres bij Lage Vuursche brengen?' vraagt Jerome.

    -178 -

    'Jou altijd', zegt de chauffeur opgewekt. 'En wat wil je deze keer zien? Lage Vuursche heeft bij mijn weten geen louche flatwijken.'

    -

    'Deze keer gaan we naar een kasteel!' lacht Jerome.

    -

    De chauffeur grinnikt.

    -

    'Toe maar. Van het ene uiterste naar het andere.' Hij houdt het portier open voor Laura en vervolgens voor Jerome. Een paar minuten later rijden ze over de ringweg van Amsterdam. Onderweg praten ze niet zo veel. Jerome piekert over het gesprek met Laura. Voor ze er erg in hebben, zijn ze al in de buurt van Lage Vuursche en moet Jerome aanwijzingen geven omdat de toegang van het kasteeltje een beetje lastig te vinden is als je niet weet waar het staat. Even later staan ze voor de oprit. Het kasteel staat in een grote, parkachtige tuin en is vanaf de weg niet te zien. Jerome rekent af met de chauffeur, die nog vraagt of hij weer moet wachten. Maar dat hoeft niet; Jerome heeft het idee dat het bezoek bij oom Harold wel even kan duren. En anders kunnen ze hier ook wel een taxi krijgen.

    -

    Met z'n tweeën lopen ze de oprijlaan op. Direct voorbij de eerste bocht zien ze het monumentale toegangshek in een overdreven drukke rococostijl. Op het hek zit een intercom en boven het hek zijn camera's. Rond het terrein is een hoge muur met glasscherven erin gemetseld. Als je het kasteel wilt bereiken, moet je via deze toegangspoort. Het hek staat op een kier.

    -

    Jerome schrikt zo dat hij even naar adem hapt.

    -

    'Wat is er?' vraagt Laura, die ziet dat Jerome verschrikt blijft staan.

    -

    'Ik had niet verwacht dat het hek open zou zijn', zegt Jerome. 'Dat was bij oom Cornelis ook zo.'

    -

    'Heeft je oom waakhonden rondlopen?' vraagt Laura met een stem waarin doorklinkt dat ze er niet veel trek in heeft die te ontmoeten.

    -

    'Nee. Oom Harold vertrouwt op zijn alarminstallaties. Hij heeft een hekel aan honden.'

    -

    Laura kijkt naar de monumentale poorthekken. 'Dan moet je niet de poort open laten staan.'

    -179 -

    'Dat doet hij ook nooit', zegt Jerome beslist. 'Laten we heel voorzichtig zijn.'

    -

    Samen stappen ze tussen de zware, groen uitgeslagen natuurstenen pilaren van het hek door. Achter het hek loopt de oprijlaan verder. Het pad maakt een flauwe bocht.

    -

    Na een kleine honderd meter komt het kasteeltje in zicht. Een rechthoekig gebouw met grote ramen en daarin talloze ruitjes. Een paar erkertjes en veel dakkapelletjes en ernaast een sierlijke toren met een rond puntdak.

    -

    Ineens ziet hij vanuit zijn ooghoeken een beweging in de struiken aan de andere kant van het pad. Uit de struiken stapt een man tevoorschijn. Een zwaar gebouwde man met een atletische gestalte. Jerome heeft hem hier nog nooit eerder gezien. Aan zijn riem hangt een holster met een revolver. Laura geeft een gil van schrik. Jerome kijkt geschrokken naar de vreemdeling. Hij heeft nog nooit iemand gezien die een wapen bij zich heeft.

    -

    'Wat moeten jullie hier?' zegt de man met een zware stem.

    -

    Jerome gaat tussen Laura en de aanvaller in staan.

    -

    'Wie is dat?' hoort hij Laura fluisteren met een stem die trilt van angst.

    -

    Jerome kijkt naar de naderende man. Hij is heel anders gekleed dan de man die hij op het kerkhof en bij oom Cornelis gezien heeft. Die vent had sjofele kleding aan en dat heeft deze man bepaald niet. Hij draagt een beige broek met afritsbare pijpen en veel zakken en verder een overhemd over zijn omvangrijke borstkas. Zijn kraag staat een eind open en toont een dikke gouden ketting om zijn nek. Om zijn arm heeft hij een bijpassende gouden schakelarmband. Zijn hoofd is kaal en glanzend. Een smalle streep haar loopt van zijn onderlip tot bijna aan zijn keel.

    -

    De man komt dichterbij en neemt hen van top tot teen op.

    -

    'Wat komen jullie hier doen?'

    -

    'Wat komt u hier doen? Wat hebt u met oom Harold gedaan?' 180zegt Jerome verontwaardigd.

    -

    'Oom Harold?' De man kijkt hem niet-begrijpend aan. 'Harold van Dijken. Hij woont hier.'

    -

    De man houdt zijn hoofd een beetje scheef. 'Oom Harold', mompelt hij zacht. Dan lijkt hij een besluit te nemen.

    -

    'Jullie lopen voor mij uit naar het huis. En geen geintjes. Ik loop pal achter jullie.'

    -

    Jerome wendt zich naar Laura. 'Ga jij maar voorop.'

    -

    Laura begint in de richting van het kasteeltje te lopen en Jerome gaat pal achter haar lopen. Hij hoort dat achter zijn rug de man zacht praat. Belt hij? Ze lopen langs de grote vijver links van het huis tot ze de monumentale stoep bereikt hebben. Net als Laura haar voet op de eerste trede gezet heeft, zwaait de gebeeldhouwde voordeur open. Oom Harold komt naar buiten met een verstoorde blik in zijn ogen.

    -

    'Verdraaid, Jerome. Wat moet jij hier? Herman had je wel...' Hij schudt met zijn hoofd,

    -

    "t Is goed', zegt hij tegen Herman.

    -

    Jerome is te verbaasd om antwoord te geven. Oom Harold komt de trap af. 'Wat kom je hier doen, Jerome?'

    -

    Jerome wijst om zich heen. 'Ik moet met u praten. Maar wat is dit voor een ontvangst? Waar komt die Herman vandaan? Hij heeft nota bene een pistool bij zich!'

    -

    Oom Harold kijkt hem aan. Hij geeft geen antwoord op Jeromes vragen.

    -

    'Praten? Heeft je moeder je gestuurd?'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd. 'Moeder weet niet dat ik hier ben.'

    -

    Oom Harold maakt een wegwaaiend gebaar.

    -

    'Nou, in ieder geval heb ik geen tijd om met je te praten, Jerome. We hebben het druk hier. Kom een andere keer maar terug.'

    -

    Maar Jerome is niet van plan zich af te laten schepen. Oom Harold weet meer, daar is hij van overtuigd. En hij gaat niet weg voor hij de waarheid weet.

    -

    'Ik denk dat er juist een hele hoop te praten valt', werpt hij tegen. 'Oom Harold, wat weet u van Engbert de Wolf?'

    -181 -

    Oom Harolds knijpt zijn ogen tot spleetjes. Argwanend kijkt hij Jerome aan.

    -

    'Waarom wil je dat weten? Wat is er met Engbert?'

    -

    'Dat wil ik juist weten!' zegt Jerome boos. 'De politie is bij ons thuis geweest. U had hun verteld dat Engbert de Wolf een werknemer van het bedrijf zou zijn geweest in de beginjaren.' 'Nou, dan weet je toch wie het is', zegt Van Dijken korzelig. 'Meer heb ik er niet over te vertellen. Jij steek al veel te veel je neus in zaken die je niet aangaan. Wat had je bij die privédetective te zoeken?'

    -

    'Dat slaat toch helemaal nergens op', roept Jerome boos. 'Waarom laat oom Cornelis een man opzoeken die al dertig jaar geleden uit het bedrijf gestapt is? Of hebben jullie hem er soms uit geknikkerd?'

    -

    Harolds ogen schieten vuur. Meteen voelt Jerome een pijnlijke greep in zijn nek als Herman hem ruw achterover trekt. 'Inbinden, gozertje. Of moet je klappen?'

    -

    Laura springt naar voren en pakt Herman bij zijn arm. 'Laat hem los!'

    -

    Harold grijpt meteen in. 'Laat hem los, Herman. Ga naar het hek terug en neem je post weer in. Ik red me wel met die wijsneuzen.'

    -

    Herman geeft hem nog een duw, maar Jerome weet zijn evenwicht te bewaren.

    -

    Boos over zijn pijnlijke nek wrijvend richt hij zich weer tot oom Harold.

    -

    'Wat heeft Engbert tegen jullie? Ik heb er recht op dat te weten!' Tranen branden in zijn ogen. 'Deze man heeft mijn vader van het leven beroofd!'

    -

    'Onzin', gromt Harold. 'Hij was gewoon niet meer te handhaven. We hebben een jobsgeduld met hem gehad. En toen hij ten slotte toch ontslagen werd, hebben we hem met een gouden handdruk laten vertrekken.'

    -

    Maar Jerome wil meer weten.

    -

    'Heeft hij Plextur uitgevonden?'

    -

    Harold zucht. Hij heeft duidelijk niet veel zin in dit gesprek.

    -182 -

    'Hij heeft meegeholpen het te ontwikkelen.'

    -

    'En Plextur wordt niet meer gemaakt?' zegt Jerome.

    -

    'Ach jongen, al vijfentwintig jaar niet meer. Totaal verouderd.' Jerome besluit te bluffen. Hij doet een greep in zijn zak en voelt dat het doosje nu helemaal uit elkaar ligt. Hij trekt het gehavende ding tevoorschijn.

    -

    'Wilt u beweren dat deze pillen meer dan vijfentwintig jaar oud zijn?'

    -

    Harold kijkt naar het doosje, het labelloze doosje met de vreemde gele pillen. Zijn ogen worden groot.

    -

    'Hoe, hoe kom je daar aan?' stamelt hij. 'W-waar heb je die dingen vandaan?'

    -

    Zijn handen grijpen naar het doosje, maar Jerome trekt zijn hand terug en propt het vlug in de zak van zijn jas.

    -

    'Niks ervan', zegt hij vastbesloten. 'Ik wil weten wat er aan de hand is. Anders loop ik met deze pillen naar de politie.'

    -

    'Wil je het bedrijf dat je vader en ik opgericht hebben naar de ondergang helpen?' zegt Harold indringend. 'Als jij de politie erbij haalt, kunnen we volgende week de toko wel dichtgooien.'

    -

    'Maar waarom dan?' antwoord Jerome. 'Wat is er met die pillen?'

    -

    Harold krabt aan zijn voorhoofd.

    -

    'Oké, oké. Geef me eerst die pillen. Dan vertel ik je meer. Maar houd je mond en loop er niet mee naar de politie. Echt Jerome, dat moet je me beloven. Als ik je verteld heb wat er aan de hand is dan snap je het wel. Het gaat om het voortbestaan van onze zaak.'

    -

    Jerome voelt in zijn zak en pakt het geschonden doosje tevoorschijn. Harold grist het uit zijn hand en propt het meteen in zijn eigen zak.

    -

    'Kom maar mee naar binnen', zegt hij.

    -

    Oom Harold gaat Jerome en Laura voor naar binnen. Laura kijkt naar de gestukadoorde engeltjes aan het plafond en de pompeuze schilderijen en wandkleden. Even later stappen ze 183de werkkamer van Harold binnen. Tegenover de deur is een marmeren schouw met een inbouwhaard. Boeken van de vloer tot het plafond. Links voor het raam een gebeeldhouwd wortelnoten bureau. Harold wijst op donkerbruine leren stoelen die in een groepje voor de haard staan met een tafeltje op krulpoten er tussen.

    -

    Alle drie laten ze zich in de fauteuils zakken.

    -

    Harold kijkt wat argwanend naar Laura.

    -

    'Was jij ook niet op de begrafenis?' wil hij weten.

    -

    'Ze is een vriendin van me, Laura', antwoordt Jerome. 'Ze weet er alles van.'

    -

    Oom Harold werpt nog een keer een keurende blik in de richting van Laura, die er onbewogen onder blijft en wendt zich dan tot Jerome.

    -

    'Goed. Ik zal iets over Engbert de Wolf vertellen.' Hij wrijft zich eens over de kin en steekt van wal.

    -

    De eerste dingen die oom Harold vertelt, weten ze allemaal al. Dat Engbert in dienst van het bedrijf geweest is, dat hij door de drank aan lagerwal geraakt is en ten slotte noodgedwongen ontslagen werd.

    -

    'Hebt u hem daarna nooit weer gezien?' wil Jerome weten.

    -

    'Jawel. Een paar jaar geleden stond hij ineens bij ons op de stoep. Zijn vrouw was ernstig ziek. Kanker. Hij vroeg ons om hulp. In zijn goede jaren had hij een medicijn uitgevonden tegen kanker. Hij wilde dat hebben om zijn vrouw mee te behandelen.'

    -

    'Heette dat medicijn Plextur?'

    -

    Oom Harold knikt.

    -

    'Het woord dat achterop de rolstoel van oom Cornelis was geschreven', zegt Jerome. 'Was dat medicijn dan niet goed?'

    -

    Oom Harold spreidt zijn handen.

    -

    'Op zich was er niks mis mee. In de tijd dat het ontwikkeld werd tenminste. Maar de medische wetenschap staat niet stil. Plextur zou je tegenwoordig een paardenmiddel noemen, met heel nare bijwerkingen. In het begin was er niks anders en 184redden we er levens mee. Later werden betere chemokuren ontwikkeld. Wij hebben die aan Engbert de Wolf aangeboden, maar die wilde hij niet hebben. Hij geloofde heilig in het door hemzelf ontwikkelde medicijn. Goed, we kenden de formule, dus we hebben het voor één keer weer, speciaal voor hem, in productie genomen.'

    -

    'Hoe is dat afgelopen?' informeert Jerome.

    -

    'Slecht', antwoordt oom Harold. 'Hij is op eigen houtje met de behandeling van zijn vrouw begonnen. Geholpen heeft het niet. Ze is overleden.'

    -

    Er valt een stilte. Ieder heeft er zo zijn eigen gedachten over.

    -

    'Ik snap het niet', zegt Jerome. 'Die wolvenkop. Dat moet toch haast wel slaan op die Engbert de Wolf. En Plextur is dat medicijn. Het lijkt erop dat Engbert wraak wil nemen op jullie omdat jullie hem Plextur hebben gegeven. Maar jullie hebben hem dat afgeraden. Het is zijn eigen schuld dat het misgegaan is. Er was toch niet met dat medicijn geknoeid?'

    -

    'Wat denk je wel niet?' zegt oom Harold geïrriteerd. 'Denk je dat wij hem neppillen meegegeven hebben of zo?'

    -

    'Misschien denkt hij dat?'

    -

    'Nou, daar geloof ik niks van. Bovendien, waarom komt hij dan nu pas? Dit is al jaren geleden gebeurd.'

    -

    Dan buigt hij zich voorover.

    -

    'Waar hebben jullie die pillen vandaan?'

    -

    'Uit het appartement van Engbert de Wolf.'

    -

    'Wat?' zegt oom Harold verbijsterd. 'Jullie weten waar hij woont?'

    -

    'Woonde', zegt Jerome. 'Hij heeft in een groezelige flat in de

    -

    Bijlmer gewoond.'

    -

    'Hoe weet je dat?' vraagt Harold.

    -

    'Van die detective waar ik geweest ben. Hij noemde de naam en het adres.'

    -

    'Daar heeft die politieman het niet over gehad', peinst Harold. Dan kijkt hij op. 'Jullie zijn er geweest?'

    -

    'Ja', antwoordt Jerome. 'We hebben die pillen gekregen van een aardige Surinaamse vrouw die nu in die flat woont.'

    -185 -

    Oom Harold kijkt hem gespannen aan. Aarzelend stelt hij zijn vraag.

    -

    'Wist die Surinaamse vrouw ook waar Engbert nu woont?'

    -

    Jerome en ook Laura kijken hem verbaasd aan.

    -

    'Engbert de Wolf is overleden. Dat weet u toch wel?'

    -

    'Ja, dat beweerde die politieman. Maar hij wist het niet honderd procent zeker. Er hangt nog een onduidelijke mist rondom dat sterfgeval.'

    -

    'Oom Cornelis had die detective ingehuurd om daar achter te komen.'

    -

    'En?' vraagt Harold geïnteresseerd. 'Was die detective daar al achter?'

    -

    'Niet helemaal', antwoordt Jerome. 'In Amsterdam ligt iemand in een naamloos graf die Engbert de Wolf heette en die verdronken is op het IJsselmeer. Het heeft er alle schijn van dat het dezelfde man is. Maar ook volgens die detective is er altijd een kleine kans van een persoonsverwisseling. Dat is de man nu aan het uitzoeken.'

    -

    'Engbert is niet dood', zegt oom Harold zacht.

    -

    Jerome en Laura kijken hem verbaasd aan.

    -

    'Waarom denkt u dat?'

    -

    Oom Harold kijkt hen om de beurt aan.

    -

    'Omdat hij me gebeld heeft.'

    -     - -186 -

    21.

    -

    Zaterdag 7 oktober, 14.36 uur

    -

    'Hij heeft u gebeld?'

    -

    Nu is het de beurt aan Jerome en Laura om verbaasd op te kijken.

    -

    'Weet u dat zeker?' wil Jerome weten.

    -

    'Vrijwel zeker', zegt oom Harold. 'Hij probeerde zijn stem wat te vervormen, maar ik herkende hem toch. Engbert komt oorspronkelijk uit Spakenburg. Hij gebruikt het stopwoordje "waar". Dat doen alleen sommige Spakenburgers. De man die ik aan de lijn had, deed dat ook. Hij zei zo iets als: "Je weet wel wie ik ben, waar?" En toen wist ik meteen dat het Engbert was.' 'Maar honderd procent zeker bent u niet', zegt Jerome.

    -

    'Nou, ja, hij zei niet: "Hallo, met Engbert'", antwoordt Harold een beetje narrig.

    -

    'Hoe oud zou die Engbert ongeveer moeten zijn?'

    -

    Oom Harold denkt even na.

    -

    'Ongeveer van onze leeftijd.'

    -

    Er valt een stilte. Jerome kijkt naar de ruggen van de boeken in de hoge boekenkasten die langs de wanden van oom Harolds werkkamer staan.

    -

    'Waarom belde Engbert de Wolf u eigenlijk?' vraagt Laura. Harold balt zijn vuisten. 'Chantage', zegt hij boos. 'Die ellendeling bedreigt me.' 'Wat wil hij dan van u?' vraagt Jerome.

    -

    'Een half miljoen euro. Anders treft mij hetzelfde lot als jouw vader en Cornelis Hamersma.'

    -

    Jerome kijkt naar oom Harold. 'Waarom vraagt hij geld aan u? Dat heeft hij bij mijn vader niet gedaan. En voor zover ik weet ook niet bij oom Cornelis.'

    -

    Oom Harold buigt zich voorover. 'Hoe weet jij dat zo zeker?'

    -187 -

    Jerome laat zich verbijsterd achterover in zijn stoel zakken. Zou die kerel ook geprobeerd hebben vader geld af te persen? Dat zou betekenen dat vader bedreigd werd op het moment dat zij samen aan de Moezel waren. Daar heeft hij helemaal niets van gemerkt. Zou vader dan echt een heel eigen wereldje gehad hebben waar hij, zijn enige zoon, helemaal buiten gehouden werd? Hij kan zich niet voorstellen dat hij er nooit iets van gemerkt zou hebben. Daar was vader te open voor. Of toch niet?

    -

    Hij kijkt op. 'U denkt dat vader ook afgeperst werd?'

    -

    Oom Harold haalt zijn schouders op. 'Ik sluit het niet uit, maar ik geloof het eerlijk gezegd niet. Dan had hij me gebeld. We zouden het geld uit het bedrijf gehaald hebben. Dan hadden we in ieder geval samen overlegd.'

    -

    'Het is vreemd', zegt Laura. 'Jeromes vader wordt gedood. Meneer Hamersma ook bijna. Maar bij u vraagt hij om geld. Waarom bij u wel, en bij de anderen niet?'

    -

    Harold laat zijn handen op zijn knieën neerdalen. 'Geen idee.' 'Hebt u dat niet gevraagd?' wil Laura weten.

    -

    'Wat bedoel je daar mee?'

    -

    'Nou,' stelt het meisje, 'als iemand mij belde en mij vroeg een half miljoen te betalen, dan zou mijn eerste vraag zijn waarom ik hem dat halve miljoen zou moeten betalen.'

    -

    Harold maakt een geïrriteerd gebaar in de lucht.

    -

    'Iemand belt je op. Hij noemt niet zijn naam, maar je weet wie het is. Vervolgens vraagt hij een half miljoen en zegt er meteen bij dat als ik niet betaal mij hetzelfde lot zal treffen als mijn compagnons.'

    -

    'Maar dan vraagt u toch waarom uw partners uit de weg werden geruimd? Of weet u dat wel?'

    -

    Harold van Dijken veert woedend overeind.

    -

    'Natuurlijk weet ik dat niet! Ik denk dat hij ons de schuld van de dood van zijn vrouw verwijt. Ik zou niet weten wat het anders zou moeten zijn!'

    -

    'Misschien heeft hij nu pas geld nodig?' veronderstelt Jerome. De anderen kijken hem verbaasd aan.

    -188 -

    'Nu pas geld nodig', peinst oom Harold terwijl hij zich achterover laat zakken en opnieuw over zijn kin wrijft. Weer wordt het stil. Oom Harold kijkt uit het raam. Jerome hoort de droge tik van de klok naast de schouw. Laura lijkt ook na te denken. Met een diepe denkrimpel in haar voorhoofd staart ze naar het dikke Perzische tapijt.

    -

    'We hebben zijn flat in de Bijlmer gezien', zegt Jerome na een tijdje. 'Degene die daar gewoond heeft, kon wel een paar centen gebruiken. Misschien denkt hij dat u degene bent waarbij hij het gemakkelijkst aan geld kan komen.'

    -

    'Dat klinkt logisch', moet oom Harold toegeven. 'Maar hij kent mij, en hij weet dat juist ik de zwakste schakel niet ben. Integendeel, hij weet dat als er eentje niet zal betalen dat ik dat ben. Ik heb hem dat ook meteen gezegd trouwens. Hij heeft niet eens de kans gekregen te vertellen waar ik het losgeld heen moet brengen. Ik ben meteen duidelijk geweest. Ik heb hem gezegd dat hij de boom in kon. Dat ik hem rauw lustte.'

    -

    'Waarom gaat u niet naar de politie?' wil Jerome wel eens weten.

    -

    'Ha,' lacht oom Harold schamper, 'de politie. Alsof die ook maar iets kan doen. Ze kunnen nog niet fatsoenlijk een inbraak oplossen, laat staan een zaak als dit. Hoe ver zijn ze met het onderzoek naar de dood van jouw vader. Zelfs jullie weten al meer dan zij.'

    -

    Jerome is het er niet mee eens. Hij vindt dat Van de Brink beslist onrecht gedaan wordt. Dan herinnert hij zich iets dat Harold zojuist gezegd heeft, toen ze nog buiten stonden. Het leer kraakt als hij wat verzit op de stoel.

    -

    'U zei buiten dat we de zaak wel konden sluiten als de politie erbij gehaald werd. Wat bedoelde u daar eigenlijk mee?'

    -

    Harold schudt zijn hoofd in ongeloof.

    -

    'Kun je dat zelf niet bedenken? Als de politie in ons bedrijf begint rond te neuzen, komt er een hele geruchtenstroom op gang. Als onze leveranciers of afnemers ook maar vermoeden dat er iets met onze medicijnen aan de hand is, is dat de dood in de pot. En als dan ook nog eens bekend wordt dat we ver­189ouderde medicijnen opnieuw in productie genomen hebben, en dat ook nog eens toegepast hebben bij een terminale patiënt, ook al was het met de beste bedoelingen, dan zijn de gevolgen niet te overzien.'

    -

    Jerome kijkt zijn oom niet-begrijpend aan.

    -

    'Maar we moeten de politie toch helpen waar we kunnen? Zij kunnen die kerel in z'n kraag pakken.'

    -

    'Ik vertrouw op mijn eigen plannen', zegt oom Harold resoluut.

    -

    'Plannen?' vraagt Jerome.

    -

    'Ik lok hem in de val', zegt de rijke industrieel beslist. 'Laat hem maar komen. Ik lust hem rauw. Ik heb mijn vrouw naar ons vakantiehuis op de Veluwe gestuurd. Herman heb ik via een beveiligingsbedrijf ingehuurd. Als we Engbert te pakken krijgen, heb ik eerst de nodige dingen te vragen voor ik hem bij de politie aflever.'

    -

    Het is even stil. Jerome weet niet wat hij ervan moet denken. Kan dit zomaar? Is oom Harold niet helemaal fout bezig? Wat een toestanden trouwens. Ben je gezellig een dag met je vriendin uit. Dit begint behoorlijk uit de hand te lopen. Ze moeten zien dat ze hier wegkomen.

    -

    Dan klinkt het geluid van de telefoon vanaf oom Harolds monumentale bureau.

    -

    'Daar zul je Thea hebben', zegt oom Harold terwijl hij op zijn horloge kijkt. 'Ze is vast net aangekomen.' Hij loopt naar de telefooncentrale op het bureau en drukt op een knop.

    -

    'Dag Harold', klinkt een krakerige, enigszins vervormde stem uit het apparaat. 'Je weet wie ik ben, waar?'

    -

    Oom Harold krijgt een grimmige blik in de ogen.

    -

    'Ja, Engbert. Ik weet wie je bent. Geef je het op?'

    -

    'Opgeven?' klinkt de stem. 'Wie heeft het over opgeven? Je raadt nooit waar ik nu ben.'

    -

    'Wat kan mij dat schelen waar je bent. Waag het eens om hier te komen.'

    -

    'Ik zit in een kamer met kitscherige meubeltjes en een bom­190bastische open haard in Harold van Dijkenstijl', gaat de stem verder. 'Ik kijk uit het raam en zie een rode Jaguar de oprit oprijden. Achter het stuur zit een vrouw. Blond, ziet er niet onaardig uit voor haar leeftijd. Ik kijk nog eens even naar het pistool dat ik in mijn rechterhand houd en bedenk wat ik daar nou straks eens mee zal gaan doen.'

    -

    Oom Harold is spierwit geworden. 'Smeerlap', sist hij. 'Als je dat waagt. Als je dat waagt.'

    -

    Laura heeft de handen voor de mond geslagen. Jerome voelt zijn hart bonken in zijn keel. Engbert de Wolf heeft tante Thea opgewacht in Putten. Hoe wist hij dat ze daarheen zou gaan? Wat is dit voor een man?

    -

    'Hmmm,' klinkt de stem, 'een vrouw voor een vrouw lijkt me een eerlijke ruil.'

    -

    'Waag het niet!' schreeuwt Harold van Dijken. 'Ik heb met de dood van je vrouw niks te maken. Dat was je eigen schuld, man. Jij wilde zo nodig met die Plexturrommel gaan werken. We hebben je veel betere medicijnen aangeboden.'

    -

    'Je had me mijn gang moeten laten gaan', klinkt de stem. 'Maar nee, ik mocht geen poot meer in het bedrijf zetten. Slechte reclame.'

    -

    Oom Harold kijkt naar Jerome. 'Ik weet niet waar je het over hebt, man', sist hij.

    -

    'Dat weet je best, vriend.'

    -

    Jerome verbaast zich over de verachting waarmee het woord 'vriend' uitgesproken wordt.

    -

    'Vaarwel, Harold. Ik ga vertrekken uit je leven. Maar ik vertrek niet zomaar. Ik neem wel wat mee. Kom deze kant maar op, en zorg dat je dat geld bij je hebt. Als je tenminste om je vrouw geeft. Als je hier aankomt, zul je een brief vinden met instructies.'

    -

    'Engbert, wacht', roept Harold.

    -

    Maar de ander heeft de verbinding al verbroken.

    -

    'Engbert!' Woedend slaat Harold met zijn vuist op het bureau. 'Die ellendeling! Als-t-ie het waagt!' Dan wordt zijn blik wanhopig.

    -191 -

    'Ik moet onmiddellijk naar Putten. Met Herman.'

    -

    Jerome komt uit zijn stoel.

    -

    'Wat kunnen wij doen?' vraagt hij bezorgd.

    -

    Harold lijkt hen even vergeten te zijn. Geschrokken kijkt hij op.

    -

    'Jullie doen niks!' zegt hij dwingend. 'Waag het niet om naar de politie te lopen! Dit los ik zelf op. Als die agenten zich er mee gaan bemoeien, loopt het met Thea beslist verkeerd af. Ga alsjeblieft weg nu en hou je mond. Goed begrepen!'

    -

    Jerome pakt Laura bij de arm en voert haar de kamer uit. Achter hun rug horen ze Harold tikken op de telefooncentrale. Vrijwel meteen klinkt de stem van Herman.

    -

    'Herman, kom direct hierheen. Engbert heeft gebeld. Hij heeft mijn vrouw bij ons huis in Putten. Kom meteen hiernaartoe.' Dan valt de deur achter hen dicht.

    -

    Samen lopen ze door de gang naar de voordeur. Jeromes lichaam tintelt onaangenaam door de spanning. Via het bordes bereiken ze de oprijlaan. In de verte komt Herman hun richting op hollen.

    -

    'Zou oom Harold op tijd komen?' vraagt Jerome zich af.

    -

    'Dat denk ik niet', zegt Laura een beetje somber. 'Als tante Thea al voor de deur stond toen hij belde, dan heeft hij haar nu wel te pakken.'

    -

    'Hij zei iets over een vrouw voor een vrouw. Het heeft dus blijkbaar toch iets met de dood van zijn vrouw te maken. Zou hij tante Thea willen doden?'

    -

    'Dat weet ik niet', antwoordt Laura. 'Ik denk eerder dat hij haar ontvoert, anders krijgt hij geen geld.'

    -

    Jerome kijkt op zijn horloge. Het is nog maar net kwart over drie geweest.

    -

    "t Is me het dagje uit wel, hè?' zegt hij. 'Dat had ik me toch een beetje anders voorgesteld. Heb je nog zin om weer naar Amsterdam te gaan?'

    -

    Laura schudt het hoofd.

    -

    'Wat mij betreft is Zeist ook prima. Je zit nu toch niet lekker 192in een rondvaartboot. Ik wou dat we je oom en tante konden helpen.'

    -

    Achter hun rug klinkt een geluid. Ze kijken naar het kasteeltje. De voormalige paardenstallen zijn eraan vast gebouwd, en vormen nu de garage waar Harold zijn wagenpark heeft staan. De deuren wijken vaneen en een zwarte Mercedes met getinte glazen stuift naar buiten. Achter de glanzende wagen sluiten de deuren zich weer automatisch. Het grind spat op als de wagen met hoge snelheid langs hen heen stuift.

    -

    'Ik hoop dat ze het hek openlaten', zegt Jerome. Ineens blijft Laura staan. Ze kijkt gespannen naar Jerome. 'Hoor je wel wat je zegt?'

    -

    Jerome kijkt haar niet begrijpend aan.

    -

    'Natuurlijk laat oom Harold het hek openstaan', zegt Laura. 'Hij laat in zijn haast het hele kasteel onbewaakt achter. Dat weet Engbert natuurlijk ook!'

    -

    'Nou en,' zegt Jerome onnozel, 'Engbert is toch in Putten?'

    -

    'Weet je dat zeker?'

    -

    'Hij belde toch. Hij wist toch precies hoe de auto eruitzag.' Maar Laura schudt haar hoofd.

    -

    'Misschien vind je dat ik te veel fantasie heb,' zegt ze, 'maar het kan ook anders gegaan zijn. Een vrouw ontvoeren en uit de handen van de politie blijven is nog niet zo makkelijk. Misschien belde hij juist wel om Harold van zijn kasteel weg te lokken. Voordat hij in Putten ontdekt dat er niets aan de hand is, heeft Engbert zijn slag al geslagen.'

    -

    Jerome trekt diepe rimpels in zijn voorhoofd. 'Hij wist toch precies hoe de wagen eruitzag?'

    -

    'Misschien heeft hij haar zien vertrekken.'

    -

    Jerome voelt een kriebeling over zijn rug gaan.

    -

    'Dat zou betekenen dat hij hier in de buurt is', zegt hij. 'Laten we dat niet hopen, zeg. Maar je hebt wel gelijk: iedereen kan hier zo binnen lopen. We moeten terug. Oom Harold heeft een alarminstallatie. Die moeten we activeren. Misschien vinden we een afstandsbediening van het hek. Dan kunnen we 193vertrekken en toch alles afsluiten. Ik denk dat ik wel weet waar oom Harold zijn alarm kan bedienen. Vanuit de computer op zijn werkkamer. Hij heeft net zo'n systeem als wij thuis. Kom, we gaan meteen.'

    -

    Vlug hollen ze naar het kasteel terug en beklimmen het bordes. Als Jerome de klink naar beneden duwt, voelt hij meteen dat de voordeur niet afgesloten is. Harold is inderdaad wel heel overhaast vertrokken. Voorzichtig duwt hij de deur verder open en glipt samen met Laura naar binnen.

    -

    Via de gang bereiken ze Harolds werkkamer. Op het notenhouten bureau staat een groot TFT-scherm.

    -

    Jerome laat zich in oom Harolds bureaustoel zakken. Op het bureaublad bevinden zich alleen het toetsenbord en de monitor. De computer zelf moet zich ergens in het bureau bevinden. Jerome trekt wat aan laden en ziet ten slotte een langwerpig kastje waar precies een computerkast in zou kunnen passen. Als hij het deurtje opentrekt, ziet hij dat hij gelijk heeft. Een hypermoderne computer zo te zien. Jerome ziet dat het apparaat al aanstaat. Als hij de muis aanraakt, floept meteen het scherm op. Het beeld vult zich met een zestiental kleine beeldjes. Allerlei delen van het huis zijn in het klein te zien. Ook het toegangshek. Da's een meevaller. Harold had de computer natuurlijk nog aan staan. Blijkbaar was hij even wat anders aan het doen toen zij door het hek naar binnen liepen, anders had hij hen wel gezien. Jerome buigt zich over het scherm. Laura kijkt over zijn schouder mee.

    -

    'Klik eens op dat hek', stelt ze voor. Jerome ldikt op het beeldje waarop het hek te zien is. Meteen wordt dat beeld groot en vult het hele scherm. Duidelijk is te zien dat het hek nog open staat.

    -

    'Zou je dat hiervandaan kunnen sluiten?' vraagt Jerome zich hardop af. Hij klikt nog eens op het beeld. Meteen komen de zestien beeldjes weer tevoorschijn. Laura geeft een gilletje van schrik. In een van de andere beeldjes beweegt iemand. Jerome ziet het ook. Een jonge man rent in gebogen houding in de richting van de camera. Jerome klikt op het beeldje. Meteen 194vult die het hele scherm. Een jongeman van een jaar of vijfentwintig komt dichterbij.

    -

    'Wie is dat? Dat kan Engbert niet zijn', zegt Laura gespannen. Jerome ziet aan het beeld dat deze camera bij de achterdeur hangt. Dat is vlakbij! Hij kan elk moment binnenkomen.

    -

    'Volgens mij is het hem wel', antwoordt Jerome. 'Hij loopt net zoals de man van het kerkhof die ook oom Cornelis in het water geduwd heeft.'

    -

    Verschrikt kijken ze elkaar aan.

    -

    Verderop in het huis slaat een deur. Voetstappen kraken op het trapje bij de achterdeur.

    -     - -195 -

    22.

    -

    Zaterdagmiddag 7 oktober, 15.29 uur

    -

    Laura en Jerome kijken elkaar aan. Jerome baalt. Ook dat nog! Waren ze hier maar nooit heen gegaan!

    -

    'We moeten oom Harold bellen', fluistert Laura. In de kamer naast hen horen ze iets met een luide klap op de grond vallen. Jerome schudt het hoofd.

    -

    'Te gevaarlijk', fluistert hij terug. 'Hij mag ons niet horen. We moeten ons verstoppen.'

    -

    Laura legt een vinger op de lippen en wijst naar een kamerscherm dat in de hoek staat. Jerome knikt. Samen sluipen ze naar de hoek en pakken het scherm. Voorzichtig vouwen ze het open en gaan er achter staan. Een dun dingetje dat weinig bescherming zal bieden als de indringer doorkrijgt dat zij er achter staan, maar voorlopig het beste wat ze hebben. Het scherm loopt zo laag door dat hun schoenen in ieder geval niet te zien zijn.

    -

    Ze zijn geen moment te vroeg. De deur wordt opengeworpen en de onbekende stapt de kamer binnen. Jerome ziet hem door de spleten in het scherm. De man kijkt de kamer rond. Zijn blik blijft even hangen op het kamerscherm. Jerome hoort dat Laura haar adem inhoudt. Onwillekeurig balt hij zijn vuisten, maar tevoorschijn springen durft hij niet. Hij ziet zo wel dat hij deze vent nooit aankan.

    -

    De man heeft inmiddels zijn blik verlegd naar het bureau. Hij ploft in de leren stoel en begint de laden te doorzoeken. De papieren die er in zitten, smijt hij achteloos op de grond. Pas als hij op een stapeltje bankbiljetten stuit, stopt hij even. Hij ritst met zijn vingers langs de biljetten alsof hij wil schatten hoeveel geld hij ongeveer gevonden heeft, dan steekt hij ze in zijn binnenzak. Weer rommelt hij verder door de laden.

    -196 -

    Blijkbaar vindt hij nog meer van zijn gading, want zo nu en dan laat hij wat in zijn zakken glijden. Wat precies dat kan Jerome niet zien door de nauwe spleet. Misschien zijn het sieraden.

    -

    Als het bureau doorzocht is, en de grond achter het bureau bezaaid met papieren, komt de jongeman overeind. Zijn blik glijdt over de boekenwanden.

    -

    Jeromes been trilt, maar hij durft zijn voet niet te verplaatsen. De man kijkt in hun richting. Even denkt Jerome dat ze ontdekt zijn. Dan draait de man zich om. Met een paar flinke passen beent hij naar de gang terug. Voetstappen, een slaande deur en dan wordt het even stil.

    -

    'We moeten ervandoor', zegt Laura angstig. 'Weet jij hoe we buiten kunnen komen?'

    -

    'We kunnen die man toch niet gewoon zijn gang laten gaan?' aarzelt Jerome.

    -

    'Je oom is heus goed verzekerd', vindt Laura. 'We moeten bij die enge man uit de buurt zien te komen.'

    -

    'Buiten op het bordes zijn we heel goed te zien', werpt Jerome tegen. 'Straks komt hij ons achterna. Ik denk dat we hier binnen veiliger zijn.'

    -

    Hij aarzelt even. 'Alle deuren hebben sloten', zegt hij dan. 'Als we eens proberen hem in te sluiten.'

    -

    'Ben je gek?' fluistert Laura bijna onhoorbaar. 'Veel te gevaarlijk. We moeten iemand bellen.'

    -

    Naast hen klinkt geluid in de andere kamer.

    -

    'Nee,' schrikt Laura, 'niks doen. Hij hoort ons vast praten.' Zonder een geluid te maken staan ze dicht naast elkaar, gespannen luisterend naar de geluiden van het huis.

    -

    'Ik denk dat je gelijk hebt,' fluistert Laura na een tijdje, 'het is niet goed om ervandoor te gaan. Als we hem insluiten, komt er een eind aan alle ellende. Dan komt hij in de gevangenis, waar hij thuishoort. We moeten het proberen.'

    -

    Met grote ogen kijkt ze Jerome aan.

    -

    'Ik ben wel bang.'

    -

    'Ik ook', zegt Jerome zacht. 'Ik probeer er niet aan te denken.'

    -197 -

    Laura knikt heftig en pakt Jeromes hand stevig vast.

    -

    'Ken jij dit huis goed?' wil ze dan weten.

    -

    'Niet echt', antwoordt Jerome.

    -

    Als klein kind is hij eens boven op de kamers van Jeroen geweest, de zoon van oom Harold en tante Thea, maar dat is al wel tien jaar geleden. Misschien zouden ze de indringer in een van die kamers kunnen opsluiten. Hoewel, hij meent zich te herinneren dat veel kamers onderling met elkaar verbonden zijn. Het zou natuurlijk niet zo mooi zijn als ze hem in de ene kamer insluiten en hij er via de andere deur weer uit loopt. Ook heeft het weinig zin hem op de begane grond in te sluiten. Via de ramen ben je dan zo weer buiten. Het huis is onderkelderd, maar of de inbreker daar gaat kijken betwijfelt hij. Wat heb je in een kelder te zoeken? Vrijwel niemand bewaart daar kostbaarheden.

    -

    'Heb je al een idee?' fluistert Laura. Jerome schudt zijn hoofd en maakt een gebaar dat hij even wil nadenken. Dan knipt hij zacht met zijn vingers.

    -

    'De toren', zegt hij. 'Boven in de toren is een kamer. Van daaruit heb je goed uitzicht over de tuinen rondom het kasteel. Er is een soort gezamenlijke werkruimte. Een paar bureaus en een zitje. Daar gaat hij beslist heen. Als hij het vinden kan tenminste. Vanuit de zijhal gaat een wenteltrap omhoog. We zouden ons moeten verstoppen in die hal en kijken of hij de trap op gaat. Als hij die kamer binnengaat, hebben we hem. Er zit een dikke deur voor, met een klein tralievenstertje er in. Daar komt hij nooit uit. De deur is dik, en de kamer ligt zo hoog dat je echt niet naar beneden springt.'

    -

    'Hoe komen we in de hal?' Jerome wijst naar de deur die naar de gang leidt. Laura slikt. 'Dan hoop ik maar dat we hem niet tegen het lijf lopen.'

    -

    'We kunnen ook hier blijven en wachten tot hij weg is.'

    -

    Laura schudt het hoofd. 'We moeten proberen hem te pakken. Je hebt gelijk, dat is het beste.'

    -

    Jerome knikt en stapt achter het kamerscherm vandaan. Zachtjes loopt hij naar de deur en gluurt om het hoekje de 198gang in. Links klinkt lawaai. Daar is de man blijkbaar bezig. Hij wenkt Laura. Ze komt dichterbij.

    -

    'Aan het eind van de gang is een trap', fluistert hij. 'Ik ga eerst. Ik kijk of ik langs die kerel kan komen en verstop me onder de trap. Als ik daar ben, wenk ik en kom jij.'

    -

    Laura knikt. Jerome geeft haar even een kneepje in de arm en wipt dan de gang in. Hij voelt zijn adem sissen tussen zijn tanden. De man is links in een van de kamers bezig. De deur staat half open. Zacht sluipt hij naar de halfopenstaande deur. Als hij naar binnen kijkt, ziet hij de dief op zijn knieën bij een dressoir zitten. Met de rug naar de gang. Hij heeft een van de laden eruit getrokken en rommelt door de inhoud. Jerome glipt langs de deur en rent zo zacht mogelijk naar de trap. Onder de trap is een nis met een tafeltje waarop een groot boeket kunstbloemen staat. Jerome schuift er naast en wordt zo door de trap aan het oog onttrokken.

    -

    Hij gluurt om de hoek en ziet het hoofd van Laura uit de bibliotheek steken. Hij maakt een wenkend gebaar. Laura stapt de gang in. Precies op hetzelfde moment klapt de deur tegen de wand en beent de man de gang in. Laura verstijft een moment en duikt dan meteen achter een grote staande klok met haar rug plat tegen de muur.

    -

    Jerome trekt zijn hoofd terug. Als de indringer terug gaat naar de bibliotheek zal hij Laura zien staan. Voetstappen klinken. Jerome durft niet te kijken.

    -

    De voetstappen komen gelukkig in zijn richting. De man komt zijn kant op. Als hij nu de trap maar opgaat en niet via deze gang naar de keuken! Jerome probeert zich zo onzichtbaar mogelijk te maken naast het tafeltje met de nepbloemen. Hij hoort niets meer. Geen voetstappen, maar ook geen krakende trap. Ja toch, er klinken opnieuw voetstappen. Ze komen met hoge snelheid in zijn richting. Wat loopt die vent snel. Jerome drukt zich plat tegen de wand. Ineens schiet een gedaante naast hem de nis in. Jerome kan ternauwernood een kreet van schrik onderdrukken, maar meteen ziet hij dat het Laura is. 'W-waar is die kerel gebleven?' stamelt hij.

    -199 -

    'De trap op gegaan naar boven', fluistert Laura met een stem die trilt van ingehouden angst.

    -

    'Dan is de weg vrij naar de zijhal', zegt Jerome, terwijl hij even bemoedigend in haar arm knijpt.

    -

    Samen verlaten ze de nis. Boven hun hoofd klinkt nu een enorme bons, alsof iemand een complete kast tegen de vlakte laat vallen. Jerome loopt langs de trap. Geen wonder dat hij de man niet naar boven heeft horen gaan. Op de marmeren treden ligt een dikke, hoogpolige loper. Jerome herinnert zich dat de gang afbuigt naar links, waar zich de andere hal bevindt. Hij gaat Laura voor door de lange gang. Links en rechts staan harnassen en hangen wapenschilden aan de muur. De harnassen passen eigenlijk niet in het rococo-gebouw, maar oom Harold en zeker tante Thea hebben een beetje een bizarre smaak. De gang komt uit op een hal die zo mogelijk nog uitbundiger versierd is. Jerome kijkt de hal rond. Ook onder deze trap zijn nissen.

    -

    'De kans is groot dat hij straks hier de trap afkomt', zegt hij zacht. 'Als we in die verste nissen gaan zitten, zijn we in ieder geval van bovenaf niet te zien. Wij kunnen hem niet goed aan horen komen, omdat hier ook zo'n dikke loper op de trap ligt, maar we kunnen hem wel zien als hij de hal bereikt heeft. We kunnen zien of hij terug deze gang in gaat, of dat hij de torentrap op klimt.'

    -

    'Daar bij die nissen zit nog een deur. Waar gaat die heen?' zegt Laura wijzend.

    -

    'Naar het oude koetshuis waar oom Harold zijn auto's heeft staan.'

    -

    'Laten we maar hopen dat hij daar niet heen gaat, want dan ziet hij ons.'

    -

    Jerome knikt. Zijn blik glijdt over de hal, maar een betere plek is er niet.

    -

    'Ik zou niet weten hoe het anders moest.' Als eerste steekt hij de hal over en duikt in de nis. Laura volgt hem meteen.

    -

    Ze zitten er nog maar net als boven hun hoofd voetstappen op de overloop klinken.

    -200 -

    'Ssshht', fluistert Laura. De voetstappen komen dichterbij.

    -

    'Daar heb je hem al', zegt Laura zo zacht dat Jerome bijna moet liplezen. Dan zijn de voetstappen verdwenen. Blijkbaar daalt de man de trap af. Jerome waagt het om het hoekje te gluren. Ineens stapt de man tevoorschijn. Hij kijkt om zich heen. Jerome trekt zijn hoofd een klein eindje terug, maar hij blijft kijken. Hij moet weten waar de man heen gaat, terug de gang in of de wenteltrap op. Of, wat niet te hopen is, in hun richting. De man lijkt ook even te aarzelen. Dan valt zijn blik op de wenteltrap.

    -

    'Toe, toe', denkt Jerome. 'Ga erheen.'

    -

    Het lijkt even of de man gehoorzaamt. Jerome vraagt zich zelfs even af of hij niet hardop gedacht heeft. De man loopt in de richting van de wenteltrap. Hij pakt de leuning beet en kijkt naar boven. Even lijkt hij te aarzelen, alsof hij zich afvraagt waar de trap naar toe zal leiden. Dan zet hij zijn voet op de eerste trede en begint aan de klim naar boven.

    -

    'Hij trapt er in,' fluistert Jerome met zelfs een beetje krijgslust in zijn stem. Hij wenkt Laura. Met z'n tweeën sluipen ze naar de trap. Laat die kerel zich alsjeblieft niet bedenken en weer naar beneden komen! Zacht maar vlot begint Jerome naar boven te klimmen. Even overweegt hij Laura te vragen maar beneden te wachten, maar hij durft eigenlijk niets meer te zeggen nu die man zo dichtbij is, en eerlijk gezegd vindt hij het wel prettig dat hij niet alleen naar boven hoeft. De trap wentelt omhoog de toren in. Jerome heeft nog nooit zo'n hekel aan een wenteltrap gehad. Wat vreselijk dat je niet vooruit kunt kijken! De ander kan twee meter verderop staan zonder dat je hem ziet. Als de man al aan de terugtocht begonnen is omdat de torenkamer hem niet beviel, dan loopt hij hen recht tegen het lijf.

    -

    Daar is het overloopje. De deur van de torenkamer staat open. In de kamer klinkt lawaai. Blijkbaar is die kerel de laden van de bureaus daar aan het doorzoeken. Geen wonder. Bureaus leveren nog wel eens wat op. Jerome drukt zich met zijn rug tegen de muur omhoog. Hij maakt een gebaar naar Laura dat 201ze moet wachten. Dan stapt hij het overloopje op. Hij ziet de zware eiken deur met het tralieruitje en gelukkig een dikke schuif erop. Zonder verder te aarzelen pakt hij de deur beet. Hij stapt in de opening. De man zit in een van de bureaustoelen. Vanuit zijn ooghoeken moet hij de beweging bij de deur hebben gezien. Een ogenblik lijkt hij te schrikken. Dan schiet hij overeind en doet een poging de deur te halen. Jerome knalt de deur dicht en duwt de schuif op zijn plek.

    -     - -202 -

    23.

    -

    Zaterdagmiddag 7 oktober, 16.03 uur

    -

    'Jij bent dat zoontje van Jan de Vries', fluistert de man. Hij staat als een gekooid roofdier achter de tralies. Jerome kan alleen maar kijken. De ruwe eiken deur met de ijzeren tralies met daarachter het gezicht van de man. Hij voelt een huivering over zijn rug glijden. Hij schrikt even als Laura een arm om hem heen slaat.

    -

    'We hebben hem', hoort hij haar opgeluchte stem.

    -

    Jerome vist het mobieltje uit zijn zak. Het nummer van Harold zit in het geheugen. Hij tikt een paar keer op het apparaat, terwijl hij een eindje bij de deur vandaan loopt.

    -

    'Wat doe je?' roept de indringer, maar Jerome luistert niet naar hem.

    -

    Harold neemt vrijwel meteen op.

    -

    'Ja', klinkt zijn gespannen stem.

    -

    'We hebben een man gevangen genomen in uw huis', zegt Jerome opgewonden. 'We zagen dat u halsoverkop vertrok en wilden het alarm in huis aanzetten. Toen kwam er een man naar het huis toe lopen. Hij heeft het halve huis overhoop gehaald, maar we hebben hem kunnen opsluiten in de torenkamer.'

    -

    'Is het Engbert de Wolf?' wil oom Harold weten.

    -

    'Nee', zegt Jerome. 'Ik schat hem op een jaar of vijfentwintig.

    -

    Het kan Engbert niet zijn.'

    -

    Even is het stil. 'Zou Engbert een handlanger hebben?' klinkt de stem van oom Harold onzeker. 'We komen terug. Ik wil met hem praten.'

    -

    'Wij bellen de politie wel', biedt Jerome aan.

    -

    'Wat heb ik nou gezegd?' klinkt de stem van Harold boos.

    -

    'Geen politie.'

    -203 -

    'Maar oom Harold! Dit is de man die alles op zijn geweten heeft. De politie moet hier toch van weten?'

    -

    'Dat kan wel zijn, maar straks zijn die politiemannen er eerder dan ik, en ik wil eerst weten wie die man is, en wat hij met Engbert de Wolf te maken heeft. En bedenk wat ik over die medicijnen gezegd heb. Hier moet zo weinig mogelijk ruchtbaarheid aan gegeven worden.'

    -

    'Goed', zegt Jerome aarzelend. 'Oké, tot zo dan.'

    -

    Hij verbreekt de verbinding en klapt zijn mobieltje dicht. De man achter het tralieraampje heeft alles gehoord.

    -

    'Komt die smeerlap weer terug?' zegt hij schamper.

    -

    'Er is hier maar een smeerlap,' zegt Jerome, 'en dat ben jij. Je hebt mijn vaders auto in het water laten rijden en Cornelis Hamersma in het zwembad geduwd.'

    -

    'Ze verdienden niet beter', roept de man, terwijl hij een venijnige trap tegen de deur geeft.

    -

    'Wat?' schreeuwt Jerome terug. 'En wat had mijn vader dan gedaan dat hij zo nodig moest boeten?' Hij balt zijn vuisten De indringer klemt zijn beide vuisten om de tralies. 'Hij en die doortrapte compagnons van hem hebben de dood van mijn vader en moeder op hun geweten. Ik geef ze alleen maar wat ze verdienen.'

    -

    Jerome is te verbouwereerd om te reageren. Vader zou twee doden op zijn geweten hebben? Dat kan gewoon niet.

    -

    'Wie ben je dan eigenlijk?' vraagt Laura. 'Ik begrijp er helemaal niets van. Je vader en je moeder, wie zijn dat dan?'

    -

    Even is het stil. Jerome wil wat zeggen, maar Laura knijpt in zijn arm. Jerome houdt zijn mond. Misschien heeft Laura gelijk, misschien zal hij makkelijker met haar praten.

    -

    'Engbert en Janneke de Wolf, zegt de man.

    -

    Jerome kijkt verbijsterd naar de eiken deur. Zijn adem stokt.

    -

    'Ben jij een zoon van Engbert?' fluistert hij.

    -

    'Ach, wat gaat jou dat aan', schampert de man. 'Wat begrijpt zo'n rijkeluisknulletje als jij hiervan?'

    -

    Woede zoekt zich een weg in Jerome naar boven. Laura zet meteen het gesprek voort.

    -204 -

    'Jouw vader was toch een werknemer in de fabriek?' zegt ze.

    -

    'Hij wilde je moeder zelf behandelen met een verkeerd medicijn.'

    -

    'Wat?' roept de man. Hij trapt tegen de deur. 'Welke leugenaar beweert dat?'

    -

    Jerome luistert aandachtig. Er begint hem het gevoel te bekruipen dat oom Harold niet alles verteld heeft. Het lijkt alsof een ijskoude hand zich om zijn hart legt. Zou zijn vader toch iets gedaan hebben dat niet deugde?

    -

    'Ik zal je vertellen wat ik weet', begint hij. 'Toen die zuiplap van een pa van je in nood zat, hebben mijn vader en zijn compagnons er alles aan gedaan om hem te helpen. Ze hebben hem de modernste medicijnen ter beschikking gesteld, maar hij wilde zo nodig alleen zijn eigen medicijnen gebruiken, die inmiddels al lang verouderd waren. Het is zijn eigen schuld dat je moeder het niet gehaald heeft. Zijn eigen domme schuld.'

    -

    'Wie heeft je die onzin verteld?' roept de man achter de deur.

    -

    'Daar klopt helemaal niks van.'

    -

    'Harold van Dijken,' zegt Jerome, 'en die zal toch wel weten waar hij het over heeft.'

    -

    'Die mooie meneer Harold van Dijken is de grootste leugenaar van de wereld. Hij noemde mijn vader een werknemer?'

    -

    'Ja, een werknemer, een onderzoeker', sist Jerome.

    -

    De man laat de tralies los en doet een pas achteruit.

    -

    'Mijn vader was geen werknemer,' zegt hij langzaam met een van haat verdraaide stem, 'mijn vader was de directeur.'

    -

    Jerome kijkt aangeslagen naar de man achter de tralies. Dat kan helemaal niet. Dan zou hij het geweten hebben. Vader heeft de zaak opgericht met oom Cornelis en oom Harold. Pa heeft nooit iets gezegd over een andere directeur. Ze hebben het er in Duitsland nog over gehad. Flarden van het laatste gesprek dat hij met zijn vader gehad heeft, dwarrelen door zijn hoofd. Pa en zijn vrienden Harold en Cornelis. Er is nooit sprake geweest van iemand anders.

    -205 -

    'Jouw vader kan geen directeur geweest zijn', zegt hij. 'De zaak is opgericht door drie vrienden. Studievrienden. Het bestaat niet dat jouw vader ooit directeur geweest is.'

    -

    'Drie vrienden?' zegt de man achter de deur. 'Het waren er vier.'

    -

    Jerome deinst achteruit. Dat heeft pa hem nooit verteld.

    -

    Waarom niet? Zou pa dan toch dingen voor hem verborgen gehouden hebben?

    -

    'Jouw vader was de vierde man?' vraagt hij zacht. Hij voelt zijn woede wegzakken.

    -

    'Ja', antwoordt de man. Jerome ziet dat hij tranen van machteloze woede in de ooghoeken heeft staan. 'Ze hebben hem alles afgenomen. Zijn fabriek, zijn status, zijn vrouw, alles. Ze hebben hem samen de goot in gespoeld.'

    -

    Jerome moet iets wegslikken.

    -

    'Maar hoe dan?' vraagt hij. 'Wat hebben ze dan gedaan?'

    -

    'Weet je dat echt niet?' zegt de man bitter. Jerome schudt zijn hoofd. Het stormt in hem. Wat is er gebeurd?

    -

    De man lijkt iets te bedaren. 'Ik heet Willem de Wolf,' begint hij, 'ik ben de zoon van Engbert de Wolf. En wat ze ook over mijn vader hebben gezegd, hij was de geweldigste man die ik ooit heb gekend. Goed, hij dronk te veel, maar hij heeft mij, mijn zusjes en mijn moeder altijd goed behandeld. Hij was super.'

    -

    'En hij heeft de fabriek mee opgericht?'

    -

    De man knikt.

    -

    'Ze begonnen met vier medische studenten. Drie geweldige en één echt briljante. Wat je vader en je ooms ook beweerd mogen hebben, ze konden niet in de schaduw van mijn vader staan. Met z'n vieren begonnen ze het bedrijf. Mijn vader had wat geld geërfd en leverde het grootste deel van het startkapitaal. Hij is de uitvinder van Plextur. Het eerste echt werkzame medicijn tegen kanker. Een succesvol medicijn. Zo succesvol dat de vier vrienden binnen de kortste keren rijk begonnen te worden. Mijn vader was ervan overtuigd dat ze met de ontwikkeling van Plextur nog maar aan het begin stonden. Hij wist 206dat ze Plextur zo zouden kunnen verbeteren dat er een medicijn gevonden zou worden waarmee kanker definitief tot het verleden zou behoren. Maar door zijn drankprobleem kreeg hij ruzie met de andere partners. Die hebben hem na een tijd ontslagen. Uitgekocht, zoals ze dat zelf noemen, maar in feite hebben ze hem gewoon alles afgepakt en hem de straat op gesmeten.'

    -

    Jerome voelt dat zijn adem stokt. Is dit waar? Maar ... maar waarom heeft pa hier nooit iets van verteld? Hij en pa waren vrienden, bespraken bijna alles. Hij kan zich niet voorstellen dat pa zo'n geheim met zich mee gedragen heeft zonder dat hij daar ooit iets van gemerkt heeft. En ma? Weet zij ervan? Vast niet. Hij schudt zijn hoofd. Als pa het werkelijk gedaan heeft dan had hij daar een goede reden voor.

    -

    'Heeft je vader zich daar nooit tegen verzet?' vraagt Jerome voorzichtig.

    -

    'Jij hebt mijn vader niet gekend', gaat Willem verder. 'Mijn vader was de goedheid zelf. Hij heeft nooit een boos woord over deze zaak gezegd. Hij vond dat het zijn eigen schuld was, dus hij liet het er maar bij en ging verder met zijn leven.'

    -

    Dan zien ze dat Willems knokkels wit worden als hij zijn vuisten vaster om de kleine tralies klemt. 'Dit kan ik ze nog wel vergeven,' sist hij, 'maar dat met mijn moeder was veel erger. Ze begreep zijn drankprobleem en kon er mee omgaan. Ze stond altijd achter hem. En dat was moeilijk, want door zijn drankzucht raakte mijn vader telkens weer zijn werk kwijt. Eerst ging hij in een ziekenhuis werken. Ze waren daar dolblij met hem, hebben het lang geprobeerd, maar op den duur ging het echt niet meer. Toen in een privé-kliniek. Dat duurde niet zo lang. Hij werd dierenarts, ging ook fout. Ten slotte werkte hij als medisch assistent in een dierentuin. Hij hielp daar een oude dierenarts die hem een beetje de hand boven het hoofd hield.'

    -

    Jerome ziet een trilling over de wang van Willem de Wolf glijden.

    -

    'Hij was echt een fantastische vader. Hij ging met me bootjes 207vouwen van papier en die laten varen in de vijver in het park. Hij ging met me vissen en hij kon als geen ander moppen vertellen.'

    -

    Even is het stil. Willem staart in herinnering in de verte. Jerome denkt aan zijn eigen vader. Twee zo verschillende vaders en twee zo verschillende zonen. En toch ergens ook hetzelfde.

    -

    'Toen ging het mis', hervat Willem zijn verhaal. 'Moeder werd ziek. Kanker. Onze wereld stortte in. De artsen gaven haar weinig kans. Vader herinnerde zich het onderzoek naar kanker dat hij had moeten afbreken. Hij wilde dat onderzoek afmaken. Dus zocht hij zijn oude vrienden weer op. Of hij een laboratorium mocht hebben op de fabriek, of hij zijn onderzoek mocht hervatten. Hij zou niemand voor de voeten lopen. Maar de drie heren wilden hem er niet meer in hebben, bang dat hij misschien alsnog zijn deel zou opeisen. Bang dat het personeel lastige vragen zou gaan stellen. Toen vroeg hij hun of hij dan thuis aan het werk mocht. Of ze hem spullen konden leveren. Dat hebben de heren gedaan. Ze lieten hem thuis bij zijn doodzieke vrouw wat aanrommelen in een primitief laboratorium. Wij zagen hem daar zweten, dag en nacht werken. Hij stuurde formules door naar zijn maten, die beloofden de vernieuwingen toe te passen. Maar ze draaiden gewoon zijn oude Plexturpillen in elkaar en lieten hem de strijd verliezen. Hij mocht niet slagen. Anders zouden ze hem moeten rehabiliteren, en dat konden de heren niet gebruiken.'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd in ongeloof.

    -

    'Dat had je niet gedacht hè?' schampert Willem. 'Jij gelooft natuurlijk liever die mooie praatjes van je ome Harold. Je gelooft maar wat je wilt, maar dit is de waarheid.'

    -

    Dan knapt er iets in Jerome. 't Is allemaal niet waar.

    -

    'Wat er ook gebeurd is, je móet je vergissen. Je hebt een enorme fout gemaakt. Dat weet ik zeker', roept hij.

    -

    Willem kijkt hem een ogenblik aan.

    -

    'Ik heb me niet vergist. Ik ben nog niet uitverteld', sist Willem. 'Je weet nog maar de helft van het verhaal.'

    -208 -

    Maar Jerome wil niks meer horen. Hij wankelt bij de deur vandaan. Laura pakt hem bij de arm. Langzaam loopt Jerome de trap af. Beneden gaat hij zitten op de rand van de trap. Laura komt bij hem zitten.

    -

    'Zou dat waar zijn?' fluistert hij.

    -

    'Dat kun je straks aan je oom Harold vragen', zegt Laura.

    -

    Jerome knikt.

    -

    'Ik kan me niet voorstellen dat pa zoiets gedaan heeft. Zo was hij helemaal niet.' Hij laat zijn hoofd in zijn handen zakken. 'Dit heeft pa niet gedaan. Dat weet ik zeker. Er moet een andere verklaring zijn.'

    -

    Jerome denkt na, zittend op de trap en kijkend naar de ruwe tegels onder zijn voeten. Zo blijft hij een paar minuten zitten. Laura slaat haar arm om hem heen. Stil zitten ze tegen elkaar aan, elk met hun eigen gedachten.

    -     - -209 -

    24.

    -

    Zaterdagmiddag 7 oktober, 16.47 uur

    -

    'Ben jij daar, Jerome?' galmt de stem van oom Harold verderop.

    -

    'Ja,' roept Jerome, 'we zijn hier onder in de toren.'

    -

    Voetstappen komen dichterbij. Harold en Herman stappen de hal binnen.

    -

    'Waar is die kerel?' wil oom Harold weten.

    -

    'Boven in de torenkamer', zegt Jerome weinig enthousiast.

    -

    'Mooi zo', zegt oom Harold grimmig. Hij begint meteen aan de beklimming van de trap. De anderen volgen hem.

    -

    Harold kijkt verbaasd naar het hoofd van Willem achter het tralieraampje.

    -

    'Wie is die man?' vraagt hij aan Jerome.

    -

    'Dat is Willem de Wolf,' zegt Jerome, 'de zoon van Engbert de Wolf.'

    -

    Harold knikt en zwaait met zijn vinger, alsof ineens het kwartje valt.

    -

    'Hij werkt met Engbert samen natuurlijk', zegt hij. 'Mooi zo.

    -

    Eentje hebben we te pakken. Dan krijgen we Engbert ook wel.'

    -

    'Engbert is dood', zegt Jerome.

    -

    'Dood?' zegt Harold met een denkrimpel in zijn voorhoofd.

    -

    'Wie heeft mij gebeld dan?'

    -

    'Dat was ik', zegt Willem bitter van achter de tralies. 'Ik had je bijna te grazen. En ik krijg je nog wel.'

    -

    'Ha,' schampert Harold, 'dacht je dat je nog kon ontsnappen, kereltje? Deze keer ben je d'r gloeiend bij. Herman, reken hem in.'

    -

    'Oom Harold,' zegt Jerome, 'hij had wel een heel ander verhaal over wie Engbert de Wolf was dan u mij verteld heeft.' Met moeite probeert hij zo kalm mogelijk te reageren.

    -210 -

    Van Dijken kijkt geïrriteerd opzij.

    -

    'Je moet niet alles geloven wat die leugenaar je op de mouw probeert te spelden.'

    -

    'Het klonk niet als een leugen', zegt Jerome grimmig.

    -

    Harold draait zich om.

    -

    'Wil je beweren dat ik sta te liegen?'

    -

    'Was Engbert dan geen medeoprichter van de zaak? Was hij niet de uitvinder van Plextur? Hebben jullie hem niet laten aanmodderen met een primitief laboratorium thuis?'

    -

    'Nee!' reageert oom Harold fel. 'Dat hebben we niet!'

    -

    'Hoe is het dan wel gegaan?' zegt Jerome uitdagend.

    -

    'Ga maar vast naar de bibliotheek, daar kom ik straks ook. Daar leg ik het je uit.'

    -

    Laura pakt Jerome bij de arm en leidt hem naar de trap. Als hij zich omdraait, ziet Jerome dat Herman de schuif van de deur trekt en naar binnen stapt.

    -

    'Kom maar mee naar beneden', zegt Laura, die het wel gezien heeft. Zwijgend dalen ze de wenteltrap af naar beneden. Via de gang komen ze in de bibliotheek.

    -

    Een poosje zitten ze stil bij elkaar.

    -

    'Bedankt', zegt Laura na een tijdje.

    -

    'Waarvoor?' vraagt Jerome hoofdschuddend.

    -

    'Kleine dingetjes', antwoordt ze. 'Bijvoorbeeld dat je achter me ging lopen toen Herman ons naar het kasteel bracht. Dat soort dingen heb je een paar keer gedaan. Dat waardeer ik enorm.'

    -

    Jerome voelt dat hij weer begint te blozen. Nog nooit heeft een meisje zoiets tegen hem gezegd.

    -

    In de gang klinken voetstappen. De deur zwaait open en oom Harold beent binnen. Hij schudt boos met zijn hoofd als hij de ravage achter het bureau ziet.

    -

    Dan wendt hij zich tot Jerome en Laura.

    -

    'Wat heeft hij jullie op de mouw proberen te spelden?'

    -

    'Ik geloof niet dat hij ons wat op de mouw probeerde te spel­211den', zegt Jerome. 'Zijn vader heeft meegeholpen het bedrijf op te richten.'

    -

    Oom Harold wrijft langs zijn kin en knikt.

    -

    'Dat klopt,' zegt hij na een paar seconden, 'in het begin zat hij bij de zaak in. Maar hij had een drankprobleem. Je kon niet op hem aan. Op den duur hebben we besloten uit elkaar te gaan.' 'Volgens Willem is dat niet zo netjes gegaan.'

    -

    'Daar weet die Willem helemaal niets van!' reageert oom Harold. 'Is hij erbij geweest? We hebben hem netjes behandeld. Hij heeft zijn deel gehad. Dat was een nette deal. Daar steek ik mijn hand voor in het vuur.'

    -

    Jerome is nog niet overtuigd. 'Toen zijn vrouw ziek werd, wilde hij zijn onderzoek voortzetten. Jullie hebben hem de toegang tot de fabriek geweigerd.'

    -

    'Dat klopt,' zegt oom Harold, 'maar dat hebben we niet voor niets gedaan. Hij had met zijn dronken kop genoeg ellende veroorzaakt hier, dat wilde ik niet nog een keer.'

    -

    'U had hem toch gewoon daar zijn werk kunnen laten doen?

    -

    Stel dat hij werkelijk een goed medicijn had ontdekt', zegt Jerome.

    -

    'Ach, jongen. Weet je hoe lang het duurt om een medicijn te ontwikkelen en te testen? Dat was hem nooit gelukt.'

    -

    'Toen hebben jullie hem thuis maar wat laten aanrommelen.'

    -

    'Niet rommelen', antwoordt oom Harold geïrriteerd. 'We wilden hem echt helpen. We hebben hem de nodige spullen gegeven. Geen rotzooi, maar het beste van het beste.'

    -

    'En hij heeft geen nieuw medicijn ontdekt?'

    -

    'Nee, hij kwam wel met ideeën', zegt oom Harold aarzelend.

    -

    Dan verzit hij op zijn stoel alsof hij een besluit genomen heeft.

    -

    'Luister Jerome,' zegt hij, 'ik vind het jammer dat je hier bij betrokken geraakt bent, maar nu je erin zit, moet je de waarheid weten. Ik snap ook wel dat we Willem straks aan de politie moeten uitleveren. Als de politie de onderste steen boven gaat halen, zitten we diep in de problemen.'

    -

    Jerome snapt er niks van.

    -212 -

    'Hoezo dan? Wat hebben jullie dan fout gedaan?'

    -

    'We hebben niks fout gedaan. We hebben een oude vriend geholpen. Maar daar zit hem de kneep. Daarbij hebben we de wet overtreden.'

    -

    Jerome kijkt hem niet-begrijpend aan.

    -

    'Er is toch niets mis met een vriend helpen.'

    -

    Harold zucht. 'Engbert kwam bij ons langs met het verhaal over zijn zieke vrouw. Hij wilde hier een laboratorium hebben. Dat wilden we hem wel geven, maar er was een probleem. Hij wilde zijn medicijn aanpassen en vervolgens toepassen op zijn zieke vrouw. Daar konden we onmogelijk aan meewerken. Medicijnen mogen niet op mensen uitgeprobeerd worden. Omdat Engbert ons bijna op de knieën smeekte, hebben we bij hem thuis een laboratorium ingericht. Daar kon hij experimenteren zonder dat de rest van het personeel ervan op de hoogte was. Wij zegden toe dat we zijn aanpassingen in het geheim - buiten het personeel om - voor hem zouden maken. Dat hebben we gedaan. Besef je wat dat betekent? We hebben nieuwe medicijnen op een mens uitgeprobeerd! Dat is onwettig. Als dat ooit bekend wordt, is dat het einde van ons farmaceutisch bedrijf. De politie zal ons alsnog vervolgen, en deze affaire zal in de medische pers hoog opgenomen worden. Onze goede naam wordt door het slijk getrokken. We zullen dit financieel niet overleven. We hebben toen de wet overtreden, met de beste bedoelingen. Daar moeten we niet zoveel later nog de wrange vruchten van plukken. We wilden hem alleen maar helpen.'

    -

    Jerome zakt verbijsterd achterover. Hij slaat zijn handen voor zijn gezicht. Vader en zijn vrienden hebben een vriend in nood geholpen. Dat is misgegaan. Willem heeft het van dichtbij meegemaakt. Hij heeft de verkeerde conclusies getrokken. Hij is het pad van de wraak op gegaan. Maar waarom nu pas? Waarom pas een jaar na de dood van zijn vader?

    -

    Oom Harold legt zijn hand op zijn knie. Jerome kijkt op.

    -

    'Wat moeten we doen?' fluistert hij.

    -

    Oom Harold kijkt hem strak aan.

    -213 -

    'Luister goed, Jerome. We moeten er voor zorgen dat de waarheid nooit boven water komt. De politie zal komen speuren. Ik zal bij hoog en bij laag beweren dat we Engbert op zijn eigen verzoek Plextur hebben gegeven. Alleen Plextur en niets anders. Als de politie je ondervraagt, zeg dan ook dat ik dat gezegd heb. Het geven van een verouderd medicijn is niet goed, maar zal onder de gegeven omstandigheden misschien worden geaccepteerd. We kunnen nog wel een verhaal ophangen dat we het uit medelijden gedaan hebben. Maar het toedienen van nieuwe, ongeteste medicijnen is een onvergeeflijke fout. Onze nekslag. Snap je wat er op het spel staat? Alsjeblieft Jerome, het gaat om alles wat je vader en ik in het verleden opgebouwd hebben.'

    -

    Jerome kan alleen maar knikken.

    -

    Dan wendt Harold zich tot Laura. 'Snap jij wat er op het spel staat?'

    -

    'Ja', zegt Laura zacht. 'Het spijt me dat ik verkeerd over u gedacht heb. U wilde alleen uw vriend in nood maar helpen.'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd in ongeloof en laat zich in de stoel zakken. Belachelijk eigenlijk. Je hebt een waarheid en je kunt hem aan niemand vertellen. Wetten, regels, misverstanden. Wat een ellende. Toch bij alles goed dat pa geen blaam treft. Zware voetstappen dreunen in de gang. Een bons tegen de deur of iemand er tegenaan valt. Dan schiet de deur open. Herman wankelt binnen.

    -

    'Hij is ervandoor', hijgt hij schor.

    -     - -214 -

    25.

    -

    Zaterdagmiddag 7 oktober, 17.23 uur

    -

    Verbijsterd kijken ze naar Herman, die steun lijkt te zoeken bij het bureau.

    -

    'Wat is er gebeurd?' vraagt Harold paniekerig.

    -

    Herman schudt zijn hoofd en rekt zijn nek.

    -

    'Die vent is gewiekster dan ik dacht', gromt hij. 'Toen ik met hem over het overloopje liep, draaide hij zich ineens om en gaf mij een trap tegen mijn been. Ik verloor mijn evenwicht en ben van de trap gerold. Ik moet een poosje buiten westen geweest zijn.'

    -

    Beschaamd kijkt hij naar Van Dijken.

    -

    'Hij heeft mijn pistool ook meegenomen.'

    -

    Met zijn hand wrijft hij over zijn pijnlijk nek.

    -

    'Ik heb me als een kleine jongen laten verrassen.'

    -

    Laura slaat de handen voor de mond.

    -

    'Dus hij loopt hier weer vrij rond?'

    -

    Harold springt overeind.

    -

    'Hoe heb je dat kunnen laten gebeuren?' sist hij boos. Hij ploft achter zijn bureau en tikt tegen de muis. Het beeld floept aan. De camera's doen allemaal hun werk. Harold bestudeert de beeldjes. Hij klikt hier en daar met de muis.

    -

    Jerome komt uit zijn stoel en kijkt over zijn rug mee. Nergens is een spoor van de vluchteling.

    -

    'Hij is er waarschijnlijk vandoor', zucht Harold. 'Dat is niet best. Hij is nu feller dan ooit.'

    -

    Hij wrijft met zijn hand over zijn gezicht. Dan lijkt hij zijn besluit te nemen.

    -

    'Jerome. Jij hebt al eerder met die politieman, hoe heet-ie, Van de Brink gepraat. Als jullie nu eens naar het bureau gaan. Vertel wat hier gebeurd is. Ik rij meteen naar Putten. Ik moet 215Thea halen. Ze is daar niet veilig. Ik haal haar weer op.'

    -

    Jerome baalt. Als er iets is waar hij nu geen zin in heeft, is het dat wel. Het heeft nu allemaal wel lang genoeg geduurd. Hij wil met Laura nog iets leuks doen, en niet nog een poos op het politiebureau zitten. Met een gezicht vol tegenzin kijkt hij naar Laura in de hoop van haar bijval te krijgen. Maar Laura lijkt het met oom Harold eens te zijn.

    -

    'Dit moet eerst, Jerome', zegt ze. 'We kunnen nog vaak genoeg met elkaar uit gaan.'

    -

    Dat antwoord troost wel een beetje.

    -

    'Kunt u ons bij het bureau afzetten?' vraagt hij. 'We zijn hier met een taxi gekomen.'

    -

    'Best', antwoordt oom Harold. 'Herman, jij blijft hier. Hou de monitoren in de gaten. Ik wil niet dat Willem nog eens van onze afwezigheid gebruikmaakt. Hij zou zich op het terrein, of misschien zelfs hier in huis verstopt kunnen hebben, al verwacht ik dat niet. Laat je in ieder geval niet weer verrassen.'

    -

    Herman mompelt iets onduidelijks.

    -

    Oom Harold staat op en komt achter het bureau vandaan.

    -

    'En ruim de rommel wat op', zegt hij in Hermans richting.

    -

    'Kom, we gaan.'

    -

    Jerome geeft Laura een hand. Met z'n drieën lopen ze de gang door. De Mercedes staat voor het bordes, aan de bandensporen zie je dat de wagen met hoge snelheid is aan komen rijden en fel geremd heeft. Jerome en Laura openen de achterportieren en gaan naast elkaar op de achterbank zitten. Oom Harold kruipt achter het stuur. Met een flinke vaart rijdt de wagen het terrein af. Het eerste wat Jerome doet, is Van de Brink bellen. De rechercheur staat op het punt naar huis te gaan, maar als Jerome hem in het kort vertelt wat er gebeurd is, zegt hij op hen te zullen wachten.

    -

    Onderweg zeggen ze niet veel. Harold heeft haast om zijn vrouw te halen. Jerome kijkt op zijn horloge. Het loopt tegen etenstijd. Wat een dag! Wat is er een ongelooflijke hoop gebeurd in een paar uur tijd! Mooi zaterdagje met je vrien­216din uit op deze manier. Wat moet Laura wel niet denken?

    -

    'Heb je al trek?' vraagt hij.

    -

    Laura schudt het hoofd.

    -

    'Zo'n middag als dit legt een knoop in je maag.'

    -

    'Dat was niet mijn bedoeling', zegt Jerome een beetje mistroostig. Maar Laura knijpt hem in zijn arm.

    -

    'Trek het je niet aan. Jij kunt er niets aan doen.'

    -

    Jerome knikt. Hij kijkt door de autoruit. Hij kan er niets aan doen. Niemand kan er iets aan doen. Pa niet, Engbert niet, Harold niet. Ieder heeft gedaan wat hij dacht dat goed was en toch is alles op deze enorme puinhoop uitgelopen.

    -

    Niet veel later komen ze in Zeist aan. Harold zet hen bij de ring af om zo snel mogelijk door te kunnen. Het is nog een klein eindje lopen naar het bureau. Bij een hotdogstalletje bestelt Jerome een warme worst. Laura wil eerst niet, maar als ze de worst in handen heeft, eet ze er toch van. Even later staan ze voor het hoofdbureau. Van de Brink zit al op hen te wachten. Als Jerome en Laura zich melden bij de balie komt hij hen zelf ophalen. Hij stelt zich voor aan Laura en neemt hen mee naar een kantoortje. Eerst vraagt hij of hij wat koffie of fris kan halen. Ze hebben wel zin in koffie. Van de Brink trekt een telefoon naar zich toe en bestelt ook voor zichzelf. Dan nodigt hij hen uit te vertellen wat er gebeurd is. Jerome vertelt, aangevuld door Laura, wat ze die dag allemaal beleefd hebben. Van het bezoek aan de Bijlmer tot de ontmoeting bij oom Harold. Hij vertelt dat oom Harold een lijfwacht in dienst genomen heeft. Uiterst voorzichtig vertelt hij over de levering van Plextur aan Engbert de Wolf. Laura valt hem daarbij niet eenmaal in de rede. Hij eindigt het verhaal met de ontsnapping van Willem.

    -

    'Jammer', zegt de politieman als Jerome uitverteld is. 'Het zou heel mooi geweest zijn als Willem nog op het kasteel zat met de boeien netjes om zijn polsen. Dan hadden we deze zaak heel snel opgelost.'

    -

    'Wat gaat u nu verder doen?' wil Jerome weten.

    -217 -

    'Een aantal dingen', antwoordt de rechercheur. 'We waren ook al een paar dingen te weten gekomen, maar met name door wat er vandaag gebeurd is, raakt de zaak nu in een stroomversnelling. Ik had weliswaar tegen je gezegd dat je je er niet mee moest bemoeien, maar achteraf ben ik blij dat je het wel gedaan hebt. Dat neemt niet weg dat je een paar keer behoorlijk in gevaar verkeerd hebt. Je moet voorzichtiger zijn, Jerome!'

    -

    'Denkt u dat Willem het nu op Jerome voorzien zou kunnen hebben?' vraagt Laura.

    -

    'Ik denk dat Van Dijken meer gevaar loopt', meent de politieman. 'Maar we weten onvoldoende wat zich allemaal in het hoofd van Willem afspeelt. We kunnen maar beter wat te voorzichtig zijn, al denk ik niet dat je direct gevaar loopt. Maar het is wel zaak Willem de Wolf zo snel mogelijk in te rekenen.'

    -

    'Wat is hij dan voor iemand?' wil Jerome weten. 'Hoe komt iemand ertoe om te doen wat hij gedaan heeft?'

    -

    'Willem lijkt een avontuurlijk type. Z'n zussen konden ons onmogelijk vertellen waar hij uithing. Hij is op zijn zestiende van huis weggelopen. Een jaar later stond hij ineens weer op de stoep. Hij wilde bij de mariniers en had een handtekening van zijn ouders nodig. Hij heeft toen een poosje thuis gewoond en heeft zich daarna inderdaad aangesloten bij het korps mariniers. Hij heeft het zelfs geschopt tot lid van een elite-eenheid.'

    -

    'Geen wonder dat hij Herman te slim af was', veronderstelt Laura.

    -

    'Dat zou best kunnen. Het is een gevaarlijk heerschap. Met die jongens van de special forces valt niet te spotten. Toch heeft hij het er niet uitgehouden. Drie jaar geleden is hij eruit gezet. Hij had een sergeant geslagen. Hij is toen nog even bij zijn zus op bezoek geweest. Die was blij dat hij weer weg was. Hij zei dat hij op de bonnefooi een wereldreis zou gaan maken. Hij zou naar Terschelling gaan, daar zou hij inschepen als manusje van alles op een zeiljacht dat naar Portugal onderweg was. Vandaar zou hij wel verder zien.

    -218 -

    Het is er niet van gekomen. Toen in die tijd zijn moeder ziek werd, is hij thuis geweest. Na haar begrafenis is hij blijkbaar toch aan zijn wereldreis begonnen. Zijn zus heeft tenminste een keer een kaartje van hem gehad uit Puerto Rico. Dat is het laatste wat ze in die tijd van hem gehoord heeft, en dat is al meer dan twee jaar geleden. Het schijnt dat Willems laatste adres ergens in Duitsland geweest is, maar daar loopt het spoor dood.'

    -

    Jerome vindt het allemaal wel prima.

    -

    'Hebt u ons nog lang nodig?' vraagt hij.

    -

    'Ik heb een signalement nodig. Daar kunnen wij voorlopig mee vooruit. Daarna wil ik graag dat jullie nog eens langskomen voor een fotoherkenning.'

    -

    'Hoe lang gaat dat duren?' vraagt Jerome, die zijn uitje met Laura definitief in het water ziet vallen.

    -

    'Een signalement opnemen duurt niet zo lang. Het voorbereiden van een fotoherkenning twee tot drie dagen', zegt de rechercheur. Hij trekt zijn agenda uit zijn binnenzak. 'Past het jullie om dinsdagavond hier te komen om een uur of zeven?'

    -

    Jerome kijkt naar Laura. Ze knikt.

    -

    'Dat moet wel lukken', zegt ze. Van de Brink laat een politieman komen die, geholpen door Jerome en Laura, een duidelijk signalement noteert. Daarna kunnen ze vertrekken.

    -

    'Nou, tot dinsdag dan maar', zegt Jerome terwijl hij zijn hand naar Van de Brink uitsteekt.

    -

    Van de Brink komt overeind en gaat hen voor door de lange gangen van het gebouw. Buiten op de stoep schudt hij hen hartelijk de hand.

    -

    'Als er wat gebeurt, laat het me weten. Maar laat het werk verder zo veel mogelijk aan ons over.'

    -

    Jerome proeft de woorden maar kan er niet echt een verwijt in vinden. Dan heeft de politieman zich al omgedraaid. Laura en Jerome staan een ogenblik wat verloren voor het grote gebouw, dan lopen ze langzaam de straat in. Zwijgend lopen ze samen. Het is een warme dag voor de tijd van het jaar.

    -219 -

    Begin oktober, maar het lijkt nog lang geen herfst te worden. De bomen staan nog vol in blad en er zijn veel fietsers op straat. Verderop rennen op een grasveldje wat kinderen achter een bal aan. Jerome herinnert zich het gevoel dat hij had op de dag dat zijn vader verdronk, toen hij in de wagen van oom Harold uit Duitsland vertrok. Onderweg gingen de mensen gewoon verder met hun leven. Alsof er niets aan de hand was. Hij kijkt naar de spelende jongetjes.

    -

    Kom op Jerome, je bent met je vriendin uit! De dag is nog niet voorbij!

    -

    Jerome kijkt op zijn horloge. Half acht.

    -

    'Wat zullen we doen?' zegt Jerome. Laura pakt hem bij de arm.

    -

    'Nog niet naar huis', zegt ze. 'Dat is niet goed. Na alles wat er gebeurd is moeten we gewoon even wat anders doen. Even van ons af kletsen.'

    -

    'Laten we wat gaan eten', stelt Jerome voor.

    -

    'Prima idee. Gaan we ergens een patatje halen?'

    -

    'Niks ervan', beslist Jerome. 'We gaan lekker uit eten. Geen junkfood. Ik wil er rustig bij zitten. Ik weet wel wat beters.'

    -

    Jerome denkt even na. Hij kent een restaurant in Zeist waar hij heel vaak gegeten heeft met zijn ouders. Het ligt hier op een steenworp afstand.

    -

    'Ik hoop dat je eetlust niet verdwenen is', zegt Jerome. 'Ik weet een puik restaurant.'

    -

    'Een eethuis hier in Zeist?' vraagt Laura. 'Ik heb wel zin in wat.'

    -

    'Fijn', zegt Jerome. "t Is hier vlakbij. Kom maar mee.'

    -

    Hij pakt haar hand stevig vast.

    -

    Vijf minuten later hebben ze restaurant Wildschut bereikt. Jerome stapt zonder aarzelen naar binnen. Hij voelt zich kind aan huis hier. Laura kijkt een beetje onwennig om zich heen, maar Jerome laat zich van zijn beste kant zien. Hij laat Laura plaatsnemen op een van de luie stoelen in de hal.

    -

    'Ik ga even een tafeltje regelen', zegt hij. 'Wacht hier maar even, dame.' 'Goed meneer', glimlacht Laura.

    -220 -

    De eigenaar herkent Jerome meteen. Hij komt van achter de bar vandaan en condoleert Jerome met het verlies van zijn vader. De man blijkt zelfs op vaders begrafenis geweest te zijn. Als Jerome een tafeltje voor twee vraagt, wordt er dan ook meteen een intiem tafeltje geregeld met een fraai uitzicht over de vijver naast het gebouw.

    -

    'Je krijgt eerst iets te drinken van het huis', zegt de restauranteigenaar. 'Haal de jongedame maar vast op. Dan breng ik zo de menukaart.'

    -

    Jerome begeleidt Laura naar hun tafeltje.

    -

    'Wat een fantastisch plekje', zegt ze.

    -

    'Ik ken de eigenaar', zegt Jerome met een knipoogje. 'Wat wil je drinken?'

    -

    'Een tonic.'

    -

    'Vind je dat lekker?' zegt Jerome met een vies gezicht.

    -

    'Anders vroeg ik er toch niet om', glimlacht Laura. 'Bij een restaurant hoort een bijzonder drankje.'

    -

    Jerome houdt het liever bij een colaatje. Als de glazen gebracht zijn, drukt Laura het schijfje citroen in haar glas uit en neemt voorzichtig een slokje.

    -

    Niet veel later zitten ze allebei met een menukaart voor de neus. Laura laat haar blik over al de exotische namen glijden.

    -

    'Ik weet van het meeste niet eens wat het is', zucht ze al gauw.

    -

    'Ze houden hier wel een beetje van apart', geeft Jerome toe.

    -

    'Moet je hier zien,' lacht Laura, 'wildzwijnbiefstuk. Lijkt me wat voor Obelix.'

    -

    'Smaakt goed hoor', zegt Jerome.

    -

    Laura's ogen krijgen een ondeugende gloed.

    -

    'Zullen we eens gek doen en gewoon stamppot boerenkool met worst bestellen?'

    -

    Jerome zet een quasi zuinig gezicht.

    -

    'Ik denk dat de chef-kok hier niet eens weet wat dat is.'

    -

    'Niemand kan zulke lekkere boerenkool maken als mijn moeder', zegt Laura. 'Laten we het hier dus maar niet bestellen.

    -

    Maar wat raad je me aan?'

    -221 -

    'Tja,' antwoordt Jerome, 'wat jij lekker vindt, weet ik nog niet.

    -

    Lust je vis bijvoorbeeld?'

    -

    'Nou, een lekkerbekje gaat er wel in.'

    -

    'Humm, lekkerbekjes daar doen ze hier niet aan. Weet je wat we ook kunnen doen? We nemen het menu van de dag en laten ons verrassen door de kok.'

    -

    'Goed idee', meent Laura en slaat haar menukaart dicht. 'Ik kan hier toch geen wijs uit worden.'

    -

    Als Jerome zijn hand opsteekt komt de hoofdkelner meteen naar hem toe.

    -

    'Hebt u een keuze kunnen maken?'

    -

    'Nou, eigenlijk niet', zegt Jerome. 'We wilden ons maar eens laten verrassen door de chef-kok.'

    -

    'Dat kan', antwoordt de man waarna hij informeert of er nog zaken zijn die ze niet lusten.

    -

    'Ik lust alles wel', zegt Laura.

    -

    'Ik geen slakken', antwoordt Jerome met een knipoog naar de ober.

    -

    Laura kijkt hem met een vies gezicht aan. 'Slakken?'

    -

    'Escargots, juffrouw', zegt de gerant met een vaag lachje.

    -

    'Nou, ik hou meer van gewoon lekker', zegt Laura een beetje van haar stuk gebracht. 'Niet te veel apartigheden.'

    -

    'Ik zal het doorgeven aan de keuken, juffrouw.'

    -

    De ober laat hen weer alleen.

    -

    'Bah,' zegt Laura, 'kun je hier echt slakken eten?'

    -

    'Ja. Mijn vader vond ze erg lekker, maar ik begin er niet aan. In Frankrijk worden ze heel veel gegeten. Daar heb je slakkenkraampjes net als we hier haringkarretjes hebben. Veel buitenlanders vinden het op hun beurt weer walgelijk dat wij rauwe haring aan de staart naar binnen laten glijden.'

    -

    'Oh, heerlijk, een zoute haring! Daar mogen ze mij 's nachts voor wakker maken.'

    -

    Als het hoofdgerecht - een vleesschotel met verschillende stukjes vlees van de grill - op tafel gezet wordt, buigt Laura zich voorover om de heerlijke geur op te snuiven. Twee obers 222zetten schaaltjes met groenten en Parijse aardappeltjes op tafel. Als de obers verdwenen zijn, kijken ze elkaar een beetje onwennig aan.

    -

    'Eh, bidden jullie als je in een restaurant eet?' vraagt Laura.

    -

    'Ja,' zegt Jerome, 'daar was mijn vader heel duidelijk in. Eten is eten, of het nu thuis is of in een restaurant.'

    -

    'Ben ik het helemaal mee eens', zegt Laura. Ze vouwen beiden hun handen en doen een stil gebed. Laura bidt aanmerkelijk langer dan Jerome. Er valt ook heel wat te zeggen over wat ze vanmiddag beleefd hebben, maar Jerome vindt dat wat moeilijk onder woorden te brengen, en laat het maar zo. Vanavond, dan komt het wel.

    -

    Na het gebed wrijft Laura opgetogen in de handen.

    -

    'Ik weet gewoon niet waar ik beginnen moet', zegt ze.

    -

    'Al die toestanden van vandaag hebben je eetlust gelukkig niet bedorven', glimlacht Jerome. Laura kijkt hem aan.

    -

    'Ik doe mijn best niet meer aan vanmiddag te denken', zegt ze. 'Ik vond het echt eng toen met Willem in die toren. Maar dat is nu achter de rug. Ik zit nou met jou in een geweldig restaurant. Er staat een maaltijd voor mijn neus zoals ik nog nooit gehad heb, en daar ga ik eens ontzettend van genieten.'

    -

    'Ik doe met je mee', zegt hij. 'Al vind ik het moeilijk om Willem de Wolf uit mijn gedachten te zetten.'

    -

    'Ik ben blij dat ik niet in Willems schoenen sta', zegt Laura.

    -

    'Hij is op wraak uit gegaan, en dat komt nu op zijn eigen hoofd terug. Mijn moeder heeft wel gelijk. Woede, boosheid en wraak daar heb je uiteindelijk alleen jezelf maar mee te pakken.'

    -

    'Jouw moeder is echt verstandig', knikt Jerome. 'Ik merk het bij mezelf. Ik ben nog steeds ontzettend boos op Willem de Wolf, maar anders dan gisteren en eergisteren. Toen had ik ook die haat- en wraakgevoelens. Maar ik geloof dat ik die aan het loslaten ben. Ik voelde vanmiddag zelfs een paar keer iets van medelijden met hem. Stom hè?'

    -

    'Nee, dat is helemaal niet stom', vindt Laura. 'Misschien is dat juist heel goed.'

    -223 -

    'Ik weet het niet', zegt Jerome wat onzeker. 'Willem loopt voorlopig in ieder geval nog rond. Stampvol met haat. In de eerste plaats tegen oom Harold, maar ik heb hem als het ware zijn masker afgerukt. Het is mijn schuld dat hij de politie achter zich aan heeft.'

    -

    'Ik geloof niet dat hij wat tegen jou heeft', zegt Laura terwijl ze haar hoofd schudt. 'Dat wil er bij mij niet in.'

    -

    'Nou, dan hoop ik maar dat je gelijk hebt.'

    -     - -224 -

    26.

    -

    Zaterdagavond 7 oktober, 21.17 uur

    -

    'Dat was echt lekker', zegt Laura als ze het toetje op hebben. 'Heel bijzonder.'

    -

    'Lekker hè', glimlacht Jerome. 'Lust je nog een kop koffie?'

    -

    Laura schudt het hoofd.

    -

    'Ik heb echt genoeg gehad.'

    -

    Jerome kijkt op zijn horloge. Het is laat geworden.

    -

    'Zal ik je naar huis brengen?' stelt hij voor.

    -

    'Goed,' glimlacht Laura, 'dat zal ma weten te waarderen.'

    -

    Jerome trekt zijn mobieltje uit zijn zak en belt een taxi. Hij rekent af, waarna ze hun jassen gaan halen. Even later stappen ze naar buiten om daar op de taxi te wachten. Het is inmiddels donker geworden. Naast het restaurant wordt de fontein in de vijver verlicht. Jerome en Laura wandelen er iets dichter naar toe. Het water valt ruisend terug in de vijver.

    -

    'Ik vond het geweldig vandaag', zegt Laura. 'We zien elkaar toch gauw weer hè?'

    -

    'Morgen?' stelt Jerome voor.

    -

    'Mag', glimlacht Laura. 'Samen naar de kerk?'

    -

    'Meen je dat echt?'

    -

    Laura knikt. 'Of vind je dat we dan te hard van stapel lopen?'

    -

    Het kan Jerome niet snel genoeg gaan, maar dan denkt hij aan zijn moeder.

    -

    'Moeder heeft het er misschien moeilijk mee', zegt hij. 'Niet dat ik met jou uit ben, maar met het alleen naar de kerk gaan zonder vader. En eh, dat van ons is toch ook eigenlijk wel wat moeilijk voor haar. Ze gunt het me natuurlijk wel, maar toch.'

    -

    'Snap ik', zegt Laura. 'Laat het maar even van je moeder afhangen. Ik hoor het dan wel.'

    -

    Een taxi rijdt de straat in. Jerome steekt zijn hand omhoog.

    -225 -

    Vlak naast hen komt de wagen tot stilstand. Samen op de achterbank laten ze zich naar Amersfoort rijden.

    -

    'Ik heb nog nooit van mijn leven zo vaak in een taxi gezeten', glimlacht Laura.

    -

    Veel te snel hebben ze het straatje bereikt waar Laura woont. Jerome springt als eerste naar buiten en houdt de deur voor Laura open. Hij ziet de gezichten van Laura's broertjes en zus al tussen de kamerplanten voor het raam. Ze zijn nog op. De moed zakt hem wat in de schoenen. Wat moet hij nu doen?

    -

    Hand geven? Een zoen? Met dat kleine grut op de achtergrond zeker, kun je net denken. Gelukkig zorgt Laura zelf voor de oplossing. Ze geeft Jerome een ferme hand.

    -

    'Bedankt joh, voor deze heel bijzondere dag. En ik hoop dat er nog een heleboel volgen.'

    -

    'Waarop we boeven gaan vangen?' lacht Jerome.

    -

    'Waarop we samen zijn, desnoods om boeven te vangen. Maar er zijn leukere dingen.'

    -

    Ze buigt zich voorover en geeft Jerome een vluchtige kus op de wang. Dan loopt ze meteen naar de deur. Jerome kijkt haar na en ziet dat de kleintjes proestend van het lachen elkaar aanstoten en wijzen. Ach, wat kan het schelen. Zijn eerste kus heeft hij te pakken. Hij heeft het gevoel dat hij zweeft als hij om de taxi heen loopt en naast de chauffeur plaatsneemt. Als ze de straat uit rijden, ziet hij dat Laura op de stoep staat te zwaaien.

    -

    Jerome zit achterover geleund in de autostoel. Heerlijk, die kleine kus. Een bescheiden zoen, maar welgemeend. Het is haar echt goed bevallen. Zo'n fantastische meid, waar heeft hij dat aan verdiend? Een golf van dankbaarheid slaat door hem heen. En morgen ziet hij haar misschien alweer. Hij heeft maandag heel wat aan Alex en Jurgen te vertellen.

    -

    De taxichauffeur begint een praatje.

    -

    'Met je vriendinnetje uit geweest?'

    -

    Jerome daalt op aarde terug.

    -

    'Eh, ja. Dagje naar Amsterdam geweest.'

    -226 -

    'Rondvaart door de grachten, beetje wandelen?' lacht de man.

    -

    'Zoiets ja', geeft Jerome toe. 'Lekker gegeten in Zeist.'

    -

    'Uit eten in Zeist. Waarom niet in Amsterdam?'

    -

    'Ik ken de eigenaar in Zeist. Ik kom er wel vaker.'

    -

    'Waar heb je gegeten dan? Ik kom vaak in Zeist.'

    -

    'Bij Wildschut.'

    -

    'Ja, dat ken ik. Mooie luxe tent om je vriendin mee naar toe te nemen. Ik was vroeger al blij als ik ze een patatje kon aanbieden.'

    -

    'We waren niet in een patatbui', zegt Jerome. Het gesprek kabbelt wat voort op hetzelfde niveau, waarbij de chauffeur vertelt welke vriendinnetjes hij vroeger gehad heeft. De man kan smakelijk vertellen en al gauw rijden ze de oprit van Jeromes huis op.

    -

    'Nou, nou,' laat de chauffeur zich ontvallen, 'nou snap ik waarom je geen patat bent gaan eten. Jij komt niet zo heel vaak bij de patatboer, denk ik.'

    -

    Jerome glimlacht, rekent af en geeft een fooi.

    -

    'Mams', roept hij de gang in. Moeders stem klinkt uit de woonkamer.

    -

    'Hier. Kom eens gauw, ik heb goed nieuws.'

    -

    Als hij de kamer in stapt, ziet hij dat moeder heeft zitten lezen. Ze heeft haar leesbril op en legt net haar boek aan de kant.

    -

    'Goed nieuws?' vraagt Jerome terwijl hij zich in een stoel laat zakken, allang blij dat moeder in een goeie bui is. 'Ik heb anders ook heel wat te vertellen. Maar u eerst.'

    -

    'Cornelis is bijgekomen uit zijn coma.'

    -

    Jerome leunt naar voren.

    -

    'Wanneer? Hoe is het met hem?'

    -

    'Vanmiddag. Ik ben gebeld door Rutger. Hij is er redelijk aan toe. Hij herinnert zich niets meer van de gebeurtenissen die middag en hij is nog erg suf, maar hij reageert weer op zijn omgeving en doet zelfs al pogingen om wat terug te zeggen.'

    -

    'Dat valt me eigenlijk mee', zegt Jerome. 'Hij is best wel even 227onder water geweest. Toen ze hem wegdroegen, was ik bang dat het voor niets was geweest.'

    -

    'Je hebt hem het leven gered, jongen. Maar wat heb jij te vertellen? Het was leuk zeker met Laura.'

    -

    'Leuk is het woord niet', zegt hij. 'Ik weet wie de moordenaar is. Ik heb hem gezien.'

    -

    Moeders glimlach bevriest op haar gezicht.

    -

    'W-waar', stammelt ze.

    -

    'Bij oom Harold thuis.'

    -

    Dan begint Jerome te vertellen. Hoe hij vandaag met Laura naar de Bijlmer gegaan is, en wat er daarna gebeurde. Moeder luistert met stijgende verbazing. Jerome houdt haar gezicht nauwlettend in de gaten. Hoe zal ze reageren? Maar moeder luistert aandachtig naar hem. Pas als hij vertelt van Engbert de Wolf reageert ze.

    -

    'Dat herinner ik me', fluistert ze.

    -

    'Wat herinnert u zich?' vraagt Jerome gespannen.

    -

    'Daar heeft papa het over gehad. Dat een vriend van hem in nood zat. En dat ze medicijnen voor hem gemaakt hadden. Maar dat is al jaren geleden. Papa was echt met die man begaan. Ik kan me niet voorstellen dat hij zijn vriend bedrogen heeft. Zo was je vader helemaal niet. Dat weet je zelf ook wel.'

    -

    'Het was wel link wat ze deden, ongeteste medicijnen uitproberen.'

    -

    Moeder laat haar hoofd in haar handen zakken.

    -

    'Ik had me daar veel meer voor moeten interesseren. Hij heeft het wel over die vriend van hem gehad, maar ik heb hem er nooit over doorgevraagd.'

    -

    'Weet u ook niet dat Engbert een van de medeoprichters van het bedrijf was?'

    -

    Moeder tilt haar hoofd op. 'Wat zeg je nou?'

    -

    'Engbert heeft samen met pa, oom Harold en oom Cornelis het bedrijf opgericht. Maar omdat hij vaak dronken was, is hij ontslagen.'

    -

    Moeder kijkt hem verbaasd aan. 'Daar heeft papa het nooit over gehad.'

    -228 -

    Ze zucht. 'Maar dat zegt niet zo veel. Ik ben pas met papa getrouwd toen het bedrijf al lang en breed liep. Ik weet maar weinig van de beginjaren.'

    -

    Ze kijkt Jerome aan. 'Maar hij heeft niets fout gedaan. Dat weet ik zeker. Dat zou ik gemerkt hebben.'

    -

    Ze wrijft over haar ogen. 'Heeft de politie die zoon ingerekend?'

    -

    Jerome schudt het hoofd. 'Hij is ontsnapt.'

    -

    Moeder kijkt geschrokken op. Jerome vertelt wat er verder gebeurde, vanaf het moment dat Herman de kamer in wankelde tot aan hun bezoek aan het politiebureau. Moeder hoort het hoofdschuddend aan.

    -

    'Was het dezelfde man die je bij Cornelis gezien hebt?' wil ze weten.

    -

    Jerome haalt zijn schouders op. 'Ik denk het wel. Het kan haast niet anders.'

    -

    Dan kijkt hij naar zijn moeder.

    -

    'Zou oom Cornelis dat eigenlijk wel leuk vinden, dat ik hem eruit gehaald heb? Ik bedoel, hij in die rolstoel en zo.'

    -

    'Natuurlijk wel', zegt moeder geschrokken. 'Wat haal je in hoofd? Cornelis heeft het een tijd moeilijk gehad, maar hij genoot weer van het leven. Nee, hoor, het is helemaal goed zo.'

    -

    'Daar ben ik echt blij om', zegt Jerome. 'Het is alleen zo vreselijk dat ...'

    -

    Die opmerking blijft even in de lucht hangen.

    -

    Moeder knikt alleen maar.

    -

    'Ik had hem er bijna uit. Die veiligheidsgordel was verbogen.'

    -

    'Ja', antwoordt moeder een beetje triest. 'Maar je hebt ook toen je best gedaan.'

    -

    Dan slaat ze de handen voor het gezicht. Bijna geluidloos begint ze te huilen. Jerome gaat naast haar zitten en slaat zijn arm om haar heen. Tranen vullen zijn ogen. Bitter trekt hij zijn gezicht in een grimas.

    -

    'Het is zo oneerlijk,' snottert moeder, 'zo oneerlijk.'

    -

    Jerome weet niet zo goed wat hij zeggen moet. Hij snikt alleen maar. Het verhaal van het loslaten lijkt ineens helemaal mis­229plaatst. Hij durft er ook niet met moeder over te beginnen. Gelukkig krijgt ze zichzelf alweer onder controle.

    -

    'Wat zit ik hier toch te grienen?' zegt ze haar ogen uitvegend.

    -

    Haar arm vouwt zich om Jeromes schouder.

    -

    'Hoe was het met Laura?' begint ze zo vrolijk mogelijk.

    -

    Jerome wrijft met zijn mouw over zijn gezicht.

    -

    'Geweldig', glimlacht hij door zijn tranen heen. Meteen bindt hij een beetje in. 'We zijn hier in Zeist uit eten geweest. U weet wel, bij Wildschut.'

    -

    'Lekker zeker?'

    -

    'Ja, dat was wel goed. Ze hadden er extra hun best op gedaan.'

    -

    'Nou mooi. Leek me wel een leuk meisje, die Laura.'

    -

    'Ze wilde morgen wel met ons naar de kerk.'

    -

    Moeders gezicht betrekt.

    -

    'Ik vind het nog moeilijk om hier naar de kerk te gaan. Al die goedbedoelde medelijdende opmerkingen. Ik weet dat ik er toch een keer doorheen moet, maar het is me allemaal nog te vers. Ik heb met m'n vriendin Rita Hooiveld in Houten afgesproken dat ik zondag daar zou zijn, je kent haar wel. Maar jij mag gerust hier zijn met Laura. Of wil je dat ik thuisblijf? Eerst heb ik veel te weinig met je vader gesproken en nu maak ik met jou dezelfde fout. Wat ben ik toch een moeder van niks.'

    -

    Jerome schudt beslist zijn hoofd.

    -

    'Onzin. Ik zou het wel leuk vinden om Laura eens echt aan u voor te stellen. Maar ik snap best dat u liever naar Houten gaat.'

    -

    'Begrijp me niet verkeerd, Jerome. Natuurlijk wil ik Laura graag ontmoeten, maar ik zie daar ook wel een beetje tegenop. Ik bedoel, we zijn altijd met een kleine gezin geweest. En nu is papa er niet meer en komt er ineens een nieuw persoon bij. Niet dat ik het niet leuk vind, hoor. Maar het is gewoon iets nieuws waar ik even aan wennen moet. Ik had dat graag samen met papa gedaan.'

    -

    Even wrijft ze met haar handen over haar voorhoofd. Jerome ziet dat ze weer moet vechten tegen de tranen.

    -230 -

    'Misschien ben ik ook wel wat jaloers. Raar hè?' Ze glimlacht wat met natte ogen. Jerome verbaast zich. Zo open is moeder niet zo gauw. 'Jaloers?'

    -

    'Ja, hoe moet ik dat zeggen. Natuurlijk heb ik vandaag veel aan jullie gedacht. Ik heb me steeds afgevraagd wat jullie aan het doen waren. En dan zag ik mezelf weer lopen met papa. Dan werd ik heel verdrietig dat dat allemaal voorbij is. Tegelijk gun ik het jou natuurlijk van harte. Maar het gebeurt allemaal zo snel na elkaar. Het is me soms even wat te veel.'

    -

    Ze kijkt Jerome aan.

    -

    'Begrijp je dat?'

    -

    Jerome knikt alleen maar. Hij probeert zich in zijn moeder te verplaatsen.

    -

    'Zal ik Laura maar gewoon een andere keer vragen?'

    -

    'Nee, hoor,' antwoordt moeder, 'laat haar maar gerust komen morgen. Maar ik ga graag naar Houten. Ik heb met Rita afgesproken en ik heb echt even behoefte om met haar te praten. Binnenkort laat je Laura een keer komen als ik ook thuis ben. Afgesproken?'

    -

    'Afgesproken', zegt Jerome. Hij staat op, gaat dichter naast zijn moeder zitten en slaat zijn arm om haar heen. Hij ziet een traan uit moeders ooghoek lopen. Dan kijkt ze opzij.

    -

    'Of ben ik nu egoïstisch? Ik weet dat ik er ook voor jou moet zijn. Jij hebt tenslotte pas je vader verloren. Maar ik vind het zo moeilijk.'

    -

    'Geeft niet', zegt Jerome. 'Dat komt allemaal wel weer. Ik bel Laura even.'

    -

    'Doe maar. Ik, eh, ik wil graag nog even lezen', zegt ze.

    -

    Jerome staat op, verlaat de kamer en loopt de trap op naar boven. Hij gaat op bed liggen en haalt zijn mobieltje te voorschijn. Hij tikt Laura's nummer in en krijgt haar moeder aan de lijn.

    -

    'Dag, mevrouw. U spreekt met Jerome. Het spijt me dat ik zo laat nog bel. Kan ik misschien nog even met Laura praten? Of is ze al naar bed?'

    -231 -

    'Nee hoor, ze is nog beneden', klinkt Helena's stem. 'Jullie hebben een enerverende dag gehad, hè?'

    -

    'Het spijt me', zegt Jerome.

    -

    'Laura is er juist helemaal lyrisch over.'

    -

    'Nou, dat is mooi om te horen', zegt Jerome een beetje van zijn stuk gebracht.

    -

    'Ik zal haar even roepen hoor.'

    -

    Jerome kijkt nog even verbaasd en steekt dan in triomf zijn gebalde vuist in de lucht. Yes. Ze is er helemaal lyrisch over. Lyrisch, dat klinkt goed.

    -

    'Hai, met Laura. Kon je er nog geen genoeg van krijgen?'

    -

    'Jij ook niet, als ik je moeder zo hoor.'

    -

    'Wat heeft die gezegd dan?'

    -

    'Dat jij helemaal lyrisch was over vandaag.'

    -

    'Nou, dat zal dan wel', zegt Laura met een vaag lachje in haar stem.

    -

    'Morgen weer zo'n dag, maar dan zonder onaangename verrassingen?' stelt Jerome voor.

    -

    'Heb je het er met je moeder over gehad?' vraagt Laura nu iets ernstiger.

    -

    'Ja. Ze wil je graag een keer ontmoeten. Maar morgen had ze al met een vriendin afgesproken. Ze is er dus niet, maar jij mag gerust langskomen.'

    -

    'Lijkt me leuk', zegt Laura. 'Je mag ook hier komen. Hoewel, dan hebben we steeds de kleintjes om ons heen. Laten we maar naar jouw huis gaan.'

    -

    'Oké', zegt Jerome misschien net even te gretig. Hij ziet er een beetje tegenop om naar Laura thuis te gaan. Hij heeft geen broertjes en zusjes en weet ook niet goed hoe hij daar mee om moet gaan. Nee, eerst maar eens hier in Zeist. Amersfoort kan wachten.

    -

    'Hoe kom je hier?' vraagt Jerome.

    -

    'Ik heb een fiets, weet je. Zo ver is het nou ook weer niet.'

    -

    'Prima idee. Ik rij je tegemoet, want in je eentje vind je het nooit hier. Ken je de dikke kei op de hoek van de Bosweg?

    -

    Laten we daar afspreken.'

    -232 -

    'Oké,' antwoordt Laura, 'ik weet waar je bedoelt. Hoe laat begint de kerk bij jullie?'

    -

    'Tien uur.'

    -

    'Zie ik je om kwart voor negen bij de dikke kei.'

    -

    'Prima,' zegt Jerome, 'ik sta op je te wachten.'

    -

    'Of ik op jou.'

    -

    Als de verbinding verbroken is, laat Jerome zich op bed ploffen. Wat een dag. In zijn zak begint zijn mobiel te tingelen. Een sms'je. Hij haalt het apparaatje te voorschijn.

    -

    Hoe was je dag? Alex.

    -

    Hij besluit zijn vriend meteen te bellen.

    -     - -233 -

    27.

    -

    Zondagmorgen 8 oktober, 8.23 uur

    -

    Ruim voor half negen zet Jerome zijn fiets al tegen het picknicktafeltje bij de dikke kei. Ha, hij is er toch het eerst! Maar niet lang. Vijf minuten later komt Laura aan fietsen. Ze is wat formeler gekleed dan gisteren, maar de donkere rok staat haar ook heel goed. Volgens hem is het dezelfde die ze bij de begrafenis aan had. Laura remt af en zet haar voet op een van de kleine keien die in een kring om de grote steen heen liggen.

    -

    'Dat had ik niet gedacht', moet ze toegeven. 'Ik dacht dat ik het eerst hier zou zijn. Ben je al lang hier?' Ze trekt de rits van haar jas een eindje naar beneden.

    -

    'Ik heb hier de hele nacht zitten wachten', zegt Jerome ad rem.

    -

    'Gekkerd', lacht Laura.

    -

    'Ik ben er ook nog maar net, hoor.'

    -

    Laura kijkt op haar horloge. 'Zo zijn we wel een beetje vroeg in de kerk, hè.'

    -

    'Gewoon wat langzamer fietsen', stelt Jerome voor.

    -

    'Goed idee', zegt Laura. Jerome pakt zijn fiets. Even later fietsen ze hand in hand in een laag tempo naast elkaar.

    -

    'Kon je een beetje slapen vannacht?' vraagt Laura.

    -

    'Viel me mee', antwoordt Jerome. 'Ik heb een poos met Alex gebeld, een vriend van me. En, oh, dat ben ik nog vergeten te vertellen. Oom Cornelis, gisteren is hij uit zijn coma gekomen.' Laura kijkt blij verrast op. 'O, ja? Wat geweldig. Hoe is het met hem?'

    -

    'Zijn lijfarts heeft mijn moeder gebeld. Hij praat nog niet zo veel, maar hij is wel weer bij. Hij schijnt zich niet veel meer te herinneren van wat er gebeurd is.'

    -234 -

    'Dat vertellen ze hem wel', meent Laura. 'Jij hebt zijn leven gered.'

    -

    'Tja', zegt Jerome een beetje mistroostig.

    -

    Ze rijden Zeist binnen. Ruim een half uur te vroeg komen ze bij de kerk aan. De koster heeft net de deuren open.

    -

    'Nou, jullie hebben er zin in', prijst hij glimlachend.

    -

    'Beetje vroeg hè', lacht Jerome.

    -

    'Is je moeder niet mee?' vraagt de koster belangstellend.

    -

    'Die is vandaag naar een vriendin toe.'

    -

    De koster knikt begrijpend.

    -

    'En wie heb je daar bij je?'

    -

    Jerome stelt Laura aan de koster voor. Het meisje geeft hem een hand. De eerste kerkgangers komen binnen. Wat oudere mensen, die zeker willen zijn van een goed plekje. Jerome en Laura zoeken ook een plaats. Laura laat zich bewonderend uit over het oude kerkgebouw. Samen kijken ze naar de gemeenteleden die langzaam de kerk bevolken. Zo nu en dan vertelt Jerome iets over iemand die hij kent. Het halve uur is zomaar om. Ze hebben deze morgen een dominee uit een andere gemeente, Jerome heeft hem wel eens eerder gehoord en Laura blijkt hem ook te kennen. Hij heeft ook wel eens bij hen gepreekt. Meestal kun je goed naar hem luisteren en ook vandaag heeft hij een mooie preek. Hij gebruikt het beeld van een zilversmid. De smid verhit het zilver en schept dan steeds het vuil van het gesmolten zilver, net zo lang tot hij zijn eigen beeld in het zilver kan zien. God wil ons ook louteren, zodat Hij zijn beeld in ons kan zien. Jerome heeft voor zijn gevoel nu wel even wat anders aan zijn hoofd. Of kun je wat hij nu meemaakt vergelijken met het smelten van zilver?

    -

    Als de kerk uitgaat, loopt hij meteen naar het fietsenhok. Laura volgt hem.

    -

    'Woon je hier ver vandaan?'

    -

    'Valt wel mee', antwoordt hij. 'Na wat je vanochtend gefietst hebt, is dit maar een kippeneindje.' Ze trekken hun fietsen uit 235het rek. Terwijl de kerk nog leegstroomt, fietsen ze al in de richting van Bosch en Duin waar het huis van de familie De Vries staat. Jerome ziet dat Laura haar ogen uitkijkt als ze de kapitale villa's ziet.

    -

    'Hier is het', zegt hij na een tijdje. Laura kijkt naar het hek.

    -

    'Wonen jullie in een bos of zo?' lacht Laura.

    -

    'De tuin is een beetje groot', geeft Jerome toe. Hij haalt de afstandsbediening van het hek uit zijn zak. Na een druk op het knopje glijden de twee hekhelften geruisloos van elkaar.

    -

    'Sesam open u', zegt Laura. Samen fietsen ze het hek door.

    -

    'Sesam sluit u', zegt Jerome terwijl hij opnieuw op het knopje drukt. Na de bocht komt het huis in zicht.

    -

    'Goeiedag, zeg', laat Laura zich ontvallen. 'En daar hebben jullie altijd met z'n drieën in gewoond?'

    -

    'Je kunt er inderdaad heel aardig verstoppertje spelen', grinnikt Jerome. Hij fietst voor haar uit naar het huis toe. Met de afstandsbediening opent hij de garagedeur. Daar laten ze de fietsen achter. Via een gangetje komen ze in de keuken.

    -

    'Tjonge,' zegt Laura hoofdschuddend, 'dit is echt een prachtige keuken.' Bewonderend kijkt ze naar de aanrechten, de talloze apparaten en het kookeiland in het midden. Jerome ziet het.

    -

    'Moeder gebruikt het niet vaak. Ze houdt niet zo van koken.'

    -

    Hij gaat haar voor naar de grote woonkamer. Ineens vindt hij het niet zo leuk dat hij in zo'n onbenullig groot huis woont.

    -

    Zal Laura dit allemaal niet een beetje over the top vinden? Ze laat het in ieder geval niet merken.

    -

    'Je ouders hebben wel smaak', vindt ze. 'Ik vind het hier gezelliger dan in dat protserige kasteel van je oom Harold.'

    -

    Jerome moet er om lachen.

    -

    'Mijn ouders hebben een goede binnenhuisarchitect in de arm genomen. Oom Harold denkt van zichzelf dat hij smaak heeft.'

    -

    'Dit is echt mooi', vindt Laura. 'Smaakvol.'

    -

    'Wen er maar aan', glimlacht Jerome. 'Ik hoop dat je hier nog heel vaak komt. Wil je mijn kamer eens zien?'

    -

    'Ja, natuurlijk.'

    -236 -

    Jerome neemt Laura mee voor een kleine rondleiding door het huis. Hij laat de verschillende woonkamers zien. De serre met de ruime blik over de tuin, met de vijver. Hij zet even de grote fontein aan. Laura vindt het prachtig. Ook Jeromes kamer vindt ze heel mooi.

    -

    'Mooi, die ingelijste posters aan de muur. Wow, man wat een gave werktafel. Jij zit zeker voor je lol huiswerk te maken?' Ze blijft staan bij Jeromes boekenkast en leest wat ruggetjes.

    -

    'Hou je van reli-thrillers?'

    -

    'Ja best wel', zegt Jerome. 'Frank Peretti, Randy Alcorn. Dat genre lees ik graag. Ken je ze?'

    -

    'Van naam, maar ik heb er nog nooit eentje gelezen.'

    -

    'Ik geef je er straks wel een paar mee.'

    -

    Even blijft ze staan bij de gitaren die netjes aan de muur hangen.

    -

    'Speel je zelf?'

    -

    'Ik wil het graag leren', antwoordt Jerome. 'Ik heb al een paar jaar les. Ik speel vaak samen met Jurgen en Alex, twee vrienden van me.'

    -

    Dan valt haar oog op Jeromes cd-collectie. Een kast van bijna een meter breed van de vloer tot het plafond vol met rijtjes cd's.

    -

    'Alle mensen, zeg. Jij kunt wel een platenzaak beginnen. Ik zie dat je alles op alfabetische volgorde hebt staan.'

    -

    'Ja, anders vind ik ze nooit meer terug.'

    -

    Laura houdt haar hoofd een beetje scheef. Ze herkent verschillende titels.

    -

    'He, tof, wat heb je veel van Michael W. Smith.'

    -

    'Alles. Als ik een artiest of een groep goed vind, wil ik alles van ze hebben. Hier: van Tangerine Dream heb ik meer dan zestig titels.'

    -

    'Daar heb ik nog nooit van gehoord. Wat is dat voor muziek?'

    -

    'Da's een synthesizergroep uit Duitsland. Klinkt echt mooi.

    -

    Lekker als je huiswerk moet maken of gewoon even wilt wegdromen.'

    -

    'Laat eens horen.'

    -237 -

    Jerome trekt een paar van de mooiste titels uit de kast.

    -

    'Dan gaan we naar beneden,' zegt hij, 'daar staat een echt goede geluidsinstallatie. Mijn vader was ook gek op muziek. Ga je mee?'

    -

    Samen lopen ze naar beneden.

    -

    'Ga maar op de bank zitten', zegt Jerome terwijl hij het dressoir opent waarin vaders installatie staat. Laura kijkt bewonderend naar de lange smalle boxen.

    -

    'Zulke heb ik nog nooit gezien.'

    -

    'Daar zijn er ook niet zo veel van. Maar er zit een geluid in, fantastisch gewoon!'

    -

    Hij duwt de cd in het laatje en zoekt een mooi rustig nummer uit. Even later golven de klanken door de kamer. Laura sluit haar ogen.

    -

    'Geweldig', zegt ze. 'Zo heb ik muziek nog nooit gehoord. Dit klinkt echt geweldig. Mooie muziek trouwens. Helemaal mijn smaak.'

    -

    Genietend zakt ze onderuit in de bank. Jerome gaat naast haar zitten. Met de afstandsbediening zet hij de muziek iets zachter. Dan laat hij zich een beetje tegen Laura aan zakken. Hij voelt dat hij een beetje een kleur krijgt als hun schouders elkaar raken.

    -

    Moet hij zijn arm nu om haar heen slaan? Haar zoenen? Hij heeft zoiets nog niet eerder bij de hand gehad.

    -

    Dan voelt hij Laura's hoofd op zijn schouder zakken. Met zijn hand streelt hij zachtjes over haar haren. Wat is dat heerlijk zacht. Laura opent haar ogen en kijkt hem aan. Hij glimlacht wat onzeker terug. Ze kruipt omhoog en slaat haar armen om hem heen. Jerome denkt niet meer verder na, en dat is precies het juiste. Hij slaat zijn armen ook om haar heen. Laura heft haar gezicht naar hem op. Een overweldigend gevoel van geluk overvalt hem. Haar zachte wangen. Haar lippen, haar verrukkelijke smaak. Voorzichtig geeft hij zich eraan over.

    -

    Hoe lang ze zo op de bank gezeten hebben weet hij achteraf niet meer. Maar na een tijdje laten ze elkaar even los.

    -238 -

    'Wat is dit fantastisch', fluistert Jerome.

    -

    'Heerlijk', beaamt Laura.

    -

    'Sorry hoor', glimlacht hij. 'Ik heb dit nog nooit eerder meegemaakt. Ik weet niet of ik het wel goed doe. Maar ik vind het heerlijk.'

    -

    'Ik ook', lacht Laura. 'Gekkerd. Denk je dat ik al een heleboel vriendjes gehad heb?'

    -

    'Weet ik niet', zegt Jerome.

    -

    'Niet zoals dit. Toen ik een jaar of veertien was, had ik een jongen waar ik goed mee op kon schieten. Maar dit is totaal anders. Toe, kus me nog eens.'

    -

    Jerome slaat opnieuw zijn armen om haar heen. Ditmaal zoent hij haar opnieuw, zonder aarzeling. Hij kan zich niet herinneren dat hij ooit in zijn leven ergens zo intens van genoten heeft. Pas als de laatste klanken van het laatste nummer wegsterven, komt hij overeind.

    -

    'Zal ik even koffie zetten?' stelt hij voor. 'Of heb je geen tijd meer voor zulke gewone aardse zaken?'

    -

    'Hmmm,' kreunt Laura terwijl ze zich behaaglijk uitrekt, 'heerlijk, een bakje koffie.'

    -

    'Espresso?'

    -

    'Best.'

    -

    Jerome loopt naar de stereotoren en stopt er een andere cd in. Hij draait het volume iets verder omhoog en haast zich naar de keuken. Daar doet hij koffie in het espressoapparaat. Door het raam kijkt hij uit over de tuin. Het zonnetje schijnt uitbundig over de boomkruinen. Jerome legt zijn handen in de nek en rekt zich eens lekker uit. Hoe gelukkig kun je zijn? Zo super als nu heeft hij zich nog nooit gevoeld. En dit is nog maar het begin.

    -

    Meteen denkt hij aan zijn vader. Wat verschrikkelijk jammer dat hij Laura nooit zal kennen. Wat had hij haar graag aan hem voorgesteld. Pa zou meteen dol op haar geweest zijn. Tegelijk beseft hij dat dit veel vaker zo zal gaan. Vader maakt niets meer mee van toekomstige hoogte- en dieptepunten in zijn leven. Wat zal hij hem op zulke momenten missen! Had je 239maar een telefoonlijntje naar boven waar je heel af en toe even gebruik van kon maken.

    -

    Naast hem hijgt het espressoapparaat sissend de stoom door de koffie. Een heerlijke geur vult de keuken. Hij rommelt wat in de keukenkastjes. Er moeten hier toch wel ergens koeken liggen. Zijn oog valt op een pak krakelingen. Niet echt geweldig, maar beter dan niks. Hij trekt het pak open en legt twee krakelingen op schoteltjes. Dan schenkt hij de espresso in.

    -

    'Moet je suiker?' roept hij in de richting van de kamer. Maar er komt geen antwoord. Vaag hoort hij de muziek. Ze let zeker niet op hem. Zal ook nog wel op een wolk zitten. Hij pakt een paar kleine pakjes koffiemelk en wat staafjes suiker uit het mandje en zet alles op het zilveren dienblad. Voor de lol hangt hij een vaatdoekje over zijn arm, zodat hij eruitziet als een ober. Zo loopt hij terug naar de kamer.

    -

    'Uw espresso, mevrouw', zegt hij met een bekakt stemmetje terwijl hij nog in de gang staat.

    -

    Laura zit op de bank. Ze zit stijf rechtop en kijkt met grote ogen naar iets dat zich aan de andere kant van de kamer bevindt.

    -

    'Wat heb jij?' vraagt hij. Maar Laura geeft geen antwoord. Als gehypnotiseerd kijkt ze strak voor zich uit. Verbaasd stapt Jerome de kamer in. Een beetje voorover gebogen, nauwkeurig kijkend stapt hij op haar af.

    -

    'Zet dat blad maar neer', klinkt een stem.

    -

    Met een schok staat Jerome stil. Bijna laat hij het blad met koffie uit zijn handen vallen.

    -

    Aan de andere kant van de kamer, op de witte bank, zit Willem de Wolf. Zijn hand rust losjes op Hermans pistool dat naast hem op de bank ligt.

    -     - -240 -

    28.

    -

    Zondagmiddag 8 september, 13.04 uur

    -

    Jerome sluit zijn ogen en laat zijn adem langzaam ontsnappen.

    -

    Niet weer! Gisteren de hele dag in de stress en nu begint het weer opnieuw. Waarom kan hij geen normaal leven leiden?

    -

    Hij wil niet de zoon zijn van de vermoorde industrieel. Hij wil Willem niet in zijn leven. En dat pistool ...

    -

    'Ga zitten, Jerome en doe geen domme dingen', zegt Willem rustig.

    -

    Behoedzaam zet Jerome het blad met koffie op de tafel. Houterig komt hij overeind en gaat naast Laura op de bank zitten. Zijn blik glijdt langs de ramen en deuren.

    -

    'Hoe ben je er in gekomen?'

    -

    Willem snuift verachtelijk. 'Vanmorgen vroeg al toen je moeder vertrok, ben ik de tuin in geglipt.'

    -

    Jerome kijkt naar de indringer. Hij draagt dezelfde kleren als gisteren. Zou hij de nacht op straat doorgebracht hebben? Maar waarom is hij teruggekomen? Waarom is hij niet gevlucht? Hij moet toch doorhebben dat de politie zijn signalement heeft en naar hem op zoek is.

    -

    'Waarom ben je hier?'

    -

    'Praten', antwoordt Willem.

    -

    'Praten?' zegt Jerome bijna schamper. 'Dat zal wel. Ik dacht dat je het op Harold van Dijken voorzien had?'

    -

    'Die komt nog wel aan de beurt', zegt Willem. 'Eerst wil ik met jou praten.'

    -

    Jerome snapt er niks meer van.

    -

    'Waarom? Wat valt er te praten? Laat me toch met rust.'

    -

    'Omdat ik je niet begrijp. En omdat ik je een verklaring schuldig ben.'

    -241 -

    Jerome is helemaal perplex.

    -

    'Niet begrijp?' zegt hij zacht. 'Hoezo?'

    -

    'Jij krijgt mij in die toren te pakken. Je bent boos op mij. Dat snap ik. Maar je doet ook nog je best om rustig te praten met iemand die je vader vermoord heeft. Alsof je hem wilt begrijpen. Dat zou mijn vader ook gedaan hebben.'

    -

    'Kun je eens wat meer over je vader vertellen?' vraagt Laura met zachte stem, terwijl ze iets overeind komt. 'Volgens mij was je nog niet uitverteld toen oom Harold gisteren thuiskwam.' 'Ja, je wilde toen net vertellen wat er gebeurd was waardoor je gedaan hebt wat je hebt gedaan', vult Jerome aan. Willem knikt. 'Ik heb al vrij veel verteld', zegt hij. 'Veel wist ik tot voor kort zelf niet. Dat hij ooit mede-eigenaar van jullie fabriek geweest is wist ik niet toen ik kind was. Ik wist alleen dat ik een fijne vader had die zo nu en dan in de problemen kwam omdat hij alle regels aan zijn laars lapte. Afgezien daarvan waren we een vrij normaal gezinnetje.'

    -

    'Heb je nog meer broers en zussen?' vraagt Laura.

    -

    'Ik heb nog twee jongere zussen. Maar met hen heb ik niet veel contact.'

    -

    Weemoedig kijkt hij in de verte.

    -

    'Alles ging mis toen mijn moeder ziek werd', zegt de indringer. 'Mijn vader begon thuis zelf aan de behandeling van mijn moeder. Mijn zussen waren het daar helemaal niet mee eens. Ik wist niet wat ik ervan moest vinden. Ik had een heel hoge pet op van mijn vader. Ik vertrouwde erop dat hij wel wist waar hij mee bezig was. Hij richtte thuis een laboratorium in. Waar hij de spullen vandaan haalde, wist ik toen niet.'

    -

    Willem staart een ogenblik in de verte voor hij verder gaat.

    -

    'Vader werkte als een paard. Hele dagen was hij in zijn lab in een van de slaapkamers aan het werk. Als hij niet bij moeder zat tenminste. Mijn moeder kreeg Plextur toegediend. Het had maar weinig effect. Maar omdat ook zij een grenzeloos vertrouwen in vader had, liet ze hem zijn gang gaan. Wat vader ook deed, het hielp niet. Moeder overleed. Volledig uitgeteerd. Zelfs ik kon haar op het laatst moeiteloos uit bed til­242len als de dekens verschoond moesten worden.'

    -

    Willem zwijgt. Jerome en Laura zitten stil op de bank. Wat moet je zeggen? Na een poosje hervat Willem zijn verhaal.

    -

    'Bij de begrafenis stonden we nog als één gezin voor in de kerk. Het was show. Mijn zussen gaven mijn vader de schuld van moeders dood. Ze hebben hem dat recht in zijn gezicht gezegd. Ik heb nog een poosje thuis gewoond, maar ben toch weer aan het zwerven geslagen. Bijna een jaar lang hoorde ik niets van hem. Toen, op een maandagavond, belde hij mij ineens op, ik had hem in het verleden mijn nummer eens gegeven. Hij was verschrikkelijk depressief. Hij vertelde mij dat hij een einde aan zijn leven wilde maken. Hij belde me om me te bedanken dat ik hem tenminste niet in de steek gelaten had. Ik schrok en probeerde hem zijn zelfmoord uit het hoofd te praten. Ik beloofde meteen te komen.'

    -

    'Hoe lukte het je hem daar vanaf te laten zien?' vraagt Laura geïnteresseerd.

    -

    'Mijn vader was een christen', antwoordt Willem. 'Ik hield hem voor dat dat niet van God mocht en zo. Dat ma het er ook nooit mee eens zou zijn geweest. Daar was hij gelukkig op dat moment gevoelig voor. Toen ik zei dat ik langskwam, zei hij dat hij inmiddels verhuisd was. Hij zat op een flat in de Bijlmer. Ik schrok toen ik er aankwam. Hij was compleet vervuild. Wat een bende. Ik bood aan hem te helpen opruimen en zijn leven weer een beetje op de rails te krijgen, maar het leven had voor hem alle vreugde verloren.'

    -

    'Door alles wat hij meegemaakt had? Of was er iets bijzonders gebeurd?' vraagt Laura.

    -

    'Er was wel een aanleiding voor', vertelt Willem. 'Je moet weten dat mijn vader nog maar één vreugde in zijn leven had. Hij was gek op zeilen. Als kind was hij opgegroeid in een dorp in Friesland aan het water. Daar had hij het zeilen geleerd. Later, toen we in het westen woonden, had hij een stalen kajuitzeilertje gekocht. Een Domp. Geen beauty, maar een lekker bootje waar we regelmatig mee weg gingen. Dat bootje kon hij zich na zijn ontslag eigenlijk niet meer veroorloven.

    -243 -

    Het liggeld in de jachthavens was gewoon te duur. Gelukkig kende hij in zijn kerkelijke gemeente een bevriende boer die zijn boerderij aan het water had staan. Daar mocht hij voor niks zijn boot neerleggen.'

    -

    Dan balt Willem zijn vuisten. Hij lijkt helemaal niets te zien.

    -

    'Toen kwam die zoon. Hij nam de boerderij van zijn vader over. Hij wilde een jachthaven bij de boerderij maken. Of mijn vader maar wilde opkrassen. Hij wist wat die boot en dat plekje voor mijn vader betekenden, maar dat kon meneer niks schelen. Meneer moest zo nodig nog meer geld verdienen. Maar ik heb hem te pakken genomen, die ellendeling.'

    -

    'Jij moet niet zo veel van christenen hebben zeker?' zegt Jerome schamper.

    -

    'Ik heb nooit wat met geloven gehad', bromt Willem. 'Mijn ouders hebben wel geprobeerd het me bij te brengen, maar ik kan niks met een God die alles kan, en toch op deze wereld alle ellende maar toelaat. Wat moet ik met een God die mijn moeder niet van kanker wil genezen.'

    -

    Hij ziet dat Laura wil reageren en heft meteen zijn hand op.

    -

    'Bespaar me je preken', zegt hij fel. 'Ik ben nog niet uitverteld.

    -

    Ik ben toen een paar dagen bij mijn vader geweest. Ik heb geprobeerd een beetje op te ruimen, maar daar was eigenlijk geen beginnen aan. Toen ik een van zijn kasten openmaakte vond ik zijn oude verdovingspistool met een doos patronen.

    -

    Omdat mijn vader zo depressief was, heb ik dat meegenomen.

    -

    Mijn vader leek trouwens wat op te knappen. We kregen goede gesprekken over het verleden. Hij vertelde me meer over vroeger dan hij ooit gedaan had. Hij vertelde me dat hij medeoprichter van jullie fabriek was. Ik wist niet wat ik hoorde.

    -

    Toen begreep ik ook waar hij zijn laboratoriumspullen vandaan had. Hij vertelde me ook dat zijn vrienden hem er niet meer in wilden hebben. Hij begreep dat. Ik niet. Zo scheep je een vriend niet af.'

    -

    'Het was geen afschepen', zegt Jerome. 'Mijn vader en zijn compagnons namen enorme risico's. Ze hebben de medicijnen gemaakt die je vader uitvond. Die mogen helemaal niet 244uitgeprobeerd worden op mensen. Als daar ooit iemand achter komt, kunnen we de fabriek wel dichtgooien.'

    -

    Tegelijk kan hij zijn tong wel afbijten. Hij had nog zo aan oom Harold beloofd daar nooit met iemand over te praten.

    -

    Willem schudt met zijn hoofd. 'Dat hebben ze niet. Ik heb het er met vader over gehad. Hij kreeg wel pillen van zijn vrienden, maar hij had het sterke vermoeden dat hij helemaal niet kreeg waar hij om vroeg. De effecten waren gewoon niet goed. De medicijnen hadden niet de uitwerking die hij ervan verwachtte.'

    -

    'Dat wil nog niet zeggen dat mijn vader de oude pillen geleverd heeft!' zegt Jerome boos. 'Heeft je vader die medicijnen zelf dan niet kunnen testen in zijn lab?'

    -

    'Moet je eens horen,' werpt Willem tegen, 'mijn vader was een briljant geleerde. Die kun je zomaar niet voor de gek houden.'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd in ongeloof. Wat moet hij nou in vredesnaam geloven? Wie heeft er gelijk? Wie heeft er ongelijk? Hij weet het niet meer. Wat Willem zegt, klopt niet met wat oom Harold beweert.

    -

    Willem vertelt verder. 'Het leek beter met hem te gaan, dus ik besloot weer naar Duitsland te vertrekken. Ik was daar nog maar nauwelijks terug toen ik een telefoontje kreeg van de politie. Er was een lichaam gevonden, drijvend in het IJsselmeer, waarvan men vermoedde dat het mijn vader was. Ik ben meteen hierheen gereisd. Ik moest hem identificeren. Het bleek inderdaad om mijn vader te gaan. Ik heb gezegd dat ik het niet zeker wist. Ik wilde dat er twijfel bleef bestaan. Mijn vader mocht niet definitief de boeken in gaan als een zeilende klungelaar, of naar later bleek een zelfmoordenaar. Laat ze maar gissen. Uit de sectie bleek dat mijn vader ladderzat moet zijn geweest. Later kwam ik er achter wat er gebeurd moest zijn. Hij is naar de boerderij van die smeerlap geweest om zijn boot te halen. Hij zal wel gevraagd hebben of hij niet blijven kon, maar die boerenkinkel wilde daar natuurlijk niet van weten. Mijn vader moet veel drank meegenomen hebben, want van een liter jenever ging hij niet meer om. Voor een 245storm uit is hij het water op gevaren. Daar is het schip verongelukt. Daar is hij eenzaam verdronken. Het zal zijn eigen schuld geweest zijn, maar hij werd de dood in gejaagd.'

    -

    Weer balt Willem zijn vuisten.

    -

    'En die schooier kon het niets schelen. Maar dat heeft hij geweten. Ik wilde met hem gaan praten. Ik wilde het hem onder de neus wrijven. Op mijn fiets reed ik naar die boerderij. Toen ik daar aankwam, zette ik mijn fiets tegen het hek. Ik had de woorden al min of meer in mijn hoofd. Ik zou hem eens laten voelen dat hij de dood van mijn vader op zijn geweten had. Maar toen...'

    -

    Jerome en Laura zien Willems ogen vuur schieten.

    -

    'Toen zag ik zijn fiets. Vaders fiets. Hij stond op het erf vlak bij de weg, met een bordje eraan 'te koop'. Die smeerlap, hij wist wat hij gedaan had. Hij wist best dat mijn vader verdronken was. Dat moeten ze in de kerk afgekondigd hebben. En in plaats van dat die schooier spijt had, wist hij dat die fiets nog bij hem op het erf stond en dat hij die dus mooi verkopen kon. Toen sloegen bij mij de stoppen door. Mijn eerste impuls was aan te bellen, maar ik wist nu hoe hij in elkaar zat. Hij zou niet onder de indruk zijn van mijn bezoek. Ik zwoer wraak. Ik zou hem krijgen. Op een avond dat hij niet thuis was, ben ik met een blik benzine naar die boerderij gegaan. Ik heb de hele zaak in de hens gestoken. Het blik heb ik achtergelaten. De mannen van de verzekering hebben het blik gevonden en dachten zo te kunnen bewijzen dat hij de brand zelf aangestoken had. Ik heb gehoord dat hij geen cent van de verzekering gebeurd heeft. Hij is nog aan het procederen, maar de kans dat hij zijn geld alsnog krijgt, is niet groot.'

    -

    'En geeft je dat nou een goed gevoel?' kan Jerome niet laten te zeggen.

    -

    Willem kijkt hem aan. Alsof hij even met zijn gedachten elders was en nu weer bij de les wordt geroepen.

    -

    'Nee', zegt Willem tot Jeromes verbazing. 'Ik had verwacht dat mijn wraak een geweldig goed gevoel zou geven, maar dat deed het niet. Een beetje triomf, dat wel, maar niet een goed 246gevoel. Daar verbaasde ik mij over. Toen ben ik de levens van zijn voormalige partners gaan bestuderen. Ik kwam er in de loop van de maanden achter hoe rijk jullie geworden waren.

    -

    Ik vond dat zo oneerlijk. Dat had ik ook allemaal kunnen hebben. Ik besloot me ook op hen te wreken.'

    -

    'Stond jij op die rots toe te kijken terwijl mijn vader verdronk?' vraagt Jerome zo kalm mogelijk. Inwendig kookt hij.

    -

    Vader heeft het met zijn leven moeten bekopen dat deze gek zo nodig zijn wraak moest hebben. Een wraak die nergens op slaat.

    -

    'Jouw vader is een van de drie kerels die het leven van mijn vader verwoest hebben. Ik wilde alleen zijn wagen in de prak hebben. Wist ik dat hij de Moezel in zou rijden?'

    -

    'Ach man, dat lieg je allemaal', schreeuwt Jerome. 'Als je een moment spijt gevoeld had, dan had je de invalide Cornelis Hamersma niet in het zwembad geduwd.'

    -

    'Ik heb staan kijken bij de brand in de boerderij. Ik heb staan kijken bij het verdrinken van je vader. Wraak, maar het nam de pijn niet weg. Ik was benieuwd of ik iets zou voelen als ik die Hamersma met mijn eigen handen iets aan zou doen.'

    -

    'En hoe voelde dat, een invalide in het water duwen?' zegt Jerome met een stem vol walging.

    -

    'Slecht', zegt Willem min of meer tot Jeromes verrassing. 'Toen ik wegrende, had ik voor het eerst een walging van mezelf.

    -

    Mijn wraak leidde tot niets. Ik had hem niet moeten doden.'

    -

    'Hij is niet dood', zegt Laura.

    -

    Willem kijkt haar verbaasd aan.

    -

    'Ik was daar ook,' zegt Jerome, 'ik heb het je zien doen. Ik heb oom Cornelis eruit gehaald toen je weg was.'

    -

    'Dat is goed', zegt Willem.

    -

    'Ga me niet vertellen dat je ineens spijt hebt', zegt Jerome kwaad.

    -

    'Weet ik veel', gromt Willem. Jerome voelt dat Laura hem vasthoudt.

    -

    'Waarom kwam je naar Harolds kasteel toe?' vraagt Laura. 'Je lokte hem weg. Dat is niet logisch. Je wilde hem toch doden?'

    -247 -

    'Toen ik bij Cornelis Hamersma was, verbaasde ik me erover dat Cornelis dacht dat ik Engbert de Wolf was. Blijkbaar wisten ze niet, of in ieder geval niet zeker dat mijn vader dood was. Daar besloot ik gebruik van te maken. Het doden had mijn woede niet gestild. Misschien dat geld zou helpen. Ik besloot Harold van Dijken geld afhandig te maken, maar dat viel tegen. Ik had verwacht dat Harold meteen zou betalen. Wat was een half miljoen voor hem? Een zak knikkers. Maar Harold schold me de huid vol. Ik glipte zijn landgoed binnen en verstopte mij in zijn tuin. Zijn tuin is zo groot. Daar kon ik rustig "wildkamperen" zonder dat ik door iemand ontdekt zou worden. Ik weet wat het is om onder de blote hemel te overnachten. Ik ben erin geslaagd in een onbewaakt ogenblik het terrein op te komen. Ik zag dat hij een lijfwacht ingehuurd had. Vanuit de struiken hoorde ik dat hij zijn vrouw naar de Veluwe stuurde. Ik wist hoe het er daar uitzag. Ik ken al jullie vakantiehuizen. Harold had er maar een. Het was dus duidelijk waar ze heen zou gaan. Toen zag ik mijn kans schoon. Zo'n rijke stinkerd als Harold van Dijken zou vast ook wel geld in huis hebben liggen. En het werkte.'

    -

    Willem kijkt Jerome doordringend aan.

    -

    'Als ik de kans had gehad om je dit allemaal in die toren te vertellen, had je mij dan laten gaan?'

    -

    Willem buigt zich heel geconcentreerd voorover, alsof het antwoord hem echt interesseert.

    -

    'Zodat je verder kon gaan met je moordplannen en je wraak?'

    -

    'Nee,' schudt Willem, 'als ik had beloofd te stoppen.'

    -

    Jerome aarzelt. Zo iemand mag zijn straf toch niet ontlopen?

    -

    'Het feit dat je aarzelt, zegt mij genoeg', zegt Willem. 'Dat zou mijn vader ook gedaan hebben. Waarom?'

    -

    Jerome haalt zijn schouders op.

    -

    'Weet ik niet. Ik aarzel gewoon.'

    -

    Maar Laura heft haar hand op.

    -

    'Da's niet waar', zegt ze. 'Hij doet het om dezelfde reden waarom jouw vader nooit boos en opstandig was. Het heeft alles te maken met de manier waarop je in het leven staat. Je vader 248heeft zich niet vastgebeten in die fabriek en die gemiste kansen omdat hij wist dat het daarom niet gaat in het leven.'

    -

    Laura buigt zich voorover. Ze kijkt Willem strak aan.

    -

    'Wat heb je bereikt met je wraakactie?' zegt ze indringend. 'Is je boosheid over? Nee, integendeel. Het is er alleen maar erger van geworden. En dat zal zo blijven. Je moet ermee ophouden.'

    -

    Willem schudt woest met zijn hoofd.

    -

    'Dat is van datzelfde slappe geklets als mijn vader altijd had.

    -

    Wat heeft hij daarmee bereikt? Was hij maar wat feller geweest. Had hij maar eens met zijn vuist op tafel geslagen bij die Harold van Dijken en zijn maten. Dan zou hij er nu heel anders voor staan.'

    -

    Jerome wil boos overeind springen, maar Laura drukt haar hand op zijn borst.

    -

    'Niks zeggen', zegt ze op een toon die Jerome geschrokken laat zwijgen.

    -

    'Je vader was een veel wijzer man dan jij denkt. Hij wist dat hij als hij op zijn strepen ging staan, waarschijnlijk aan het kortste eind zou trekken. Dan zou hij pas bitter zijn geweest. Dat wilde hij zichzelf niet aandoen. Hij genoot liever van zijn vrouw en zijn kinderen. Hij genoot van de eenvoudige dingen in het leven. Samen met zijn zoontje bij de tijgers en de leeuwen. Dat was voor hem uiteindelijk veel meer waard.'

    -

    Willem kijkt haar aan. Langzaam schudt hij zijn hoofd. Dan kijkt hij naar Jerome.

    -

    'Stel dat ik mijn pistool aan jou zou geven, wat zou je dan doen? Zou je me neerschieten? Ja toch?'

    -

    Jerome is te verbaasd om te reageren.

    -

    'Ach, ik heb toch niets meer te verliezen', zegt Willem ineens. Hij pakt het pistool bij de loop en werpt het naar Jerome.

    -

    Jerome schrikt. Hij deinst onwillekeurig achteruit. Met een pijnlijke plof valt het zware wapen in zijn schoot. Aarzelend pakt hij het vast. Het wapen is zwaarder dan hij verwacht had. Hij durft het nauwelijks vast te pakken, bang als hij is dat het afgaat.

    -249 -

    Als versteend blijft hij zitten. Dan pakt hij met trillende handen het wapen op en ligt het voor zich op tafel.

    -

    Willem staat op, pakt het pistool terug en loopt in de richting van de deur.

    -

    'Aan jullie heb ik ook niks', zegt hij honend. 'Ik had verwacht hier wat antwoorden te vinden.'

    -

    'Die hebben we je toch gegeven', zegt Laura. 'Als je je vader wilt begrijpen moet je je in zijn denkwereld verdiepen. En in zijn geloof.'

    -

    Even lijkt het of Willem aarzelt. Dan pakt hij zijn wapen steviger vast.

    -

    'Slap geklets', zegt hij.

    -

    Snuivend haalt hij de neus op en stapt de kamer uit. Snelle voetstappen haasten zich door de gang, de voordeur knalt, Willem is verdwenen.

    -

    Jerome zakt voorover met zijn hoofd in zijn handen. Hij voelt zijn hart in zijn keel slaan. 'En nou, wat moeten we nou doen?'

    -

    Laura leunt achterover.

    -

    'Van de Brink bellen, denk ik.'

    -

    Jerome beseft dat ze gelijk heeft. Hij loopt naar de telefoon en toetst het nummer van de rechercheur in. Hij krijgt de politieman meteen aan de lijn. Van de Brink is eigenlijk vrij, maar staat Jerome toch onmiddellijk te woord.

    -

    'Is er iets bijzonders gebeurd?' vraagt hij nieuwsgierig.

    -

    'Dat kunt u wel zeggen. Willem is hier bij ons thuis geweest.'

    -

    'Wat zeg je me nu? Bij jullie thuis in Bosch en Duin?'

    -

    'Ja, hij is net weg.'

    -

    'Wat heeft hij gedaan?'

    -

    'Tja, het klinkt misschien wat bizar, maar hij wilde met ons praten.'

    -

    'Met jou en je moeder?'

    -

    'Nee, mijn moeder is er niet. Ik ben hier met Laura.'

    -

    'Even vanaf het begin', zegt de politieman. 'Hoe is hij bij jullie binnengekomen?'

    -250 -

    'Hij zei dat hij zich in de tuin verstopt had', legt Jerome uit. 'Toen mijn moeder vertrokken was, is hij op een of andere manier het huis binnengekomen. Ik ging koffie halen en toen ik terugkwam, zat hij op de bank. Hij had zijn pistool bij zich.'

    -

    'Hij heeft jullie bedreigd?'

    -

    'Nee, niet echt. Hij wilde alleen maar met ons praten.'

    -

    'Praten? Waarover dan?'

    -

    Jerome aarzelt. 'Dat is een beetje een wazig verhaal.'

    -

    'Wacht maar, ik kom naar jullie toe. Maar je zei net dat hij zojuist vertrokken is. Heeft hij gezegd waar hij heen ging?'

    -

    'Nee, hij is boos weggelopen. Een minuut of vijf geleden.'

    -

    'Ik stuur meteen een politiewagen die kant op. Misschien dat ze hem nog ergens zien lopen. Wat voor kleren had hij aan?'

    -

    Jerome geeft een zo nauwkeurig mogelijke beschrijving van Willem.

    -

    'Heeft hij gezeten?' wil Van de Brink weten.

    -

    'Ja, op een bank', antwoordt Jerome.

    -

    'Dan laat ik een speurhond komen. Ga niet in die stoel zitten.

    -

    Binnen een half uur ben ik bij jullie', belooft Van de Brink, waarna hij de verbinding verbreekt.

    -

    Jerome ploft in de bank.

    -

    'Hij komt hierheen.'

    -

    'Gelukkig', zegt Laura.

    -

    Dan wordt het een ogenblik stil. Laura kruipt dicht tegen Jerome aan. Jerome slaat zijn arm beschermend om haar heen. Ineens wordt de stilte ruw verbroken.

    -

    Het mobieltje van Jerome tingelt zijn ringtone door de kamer. Geschrokken haalt Jerome het apparaatje uit zijn zak. Wat zal je nou weer beleven? Gespannen naar Laura kijkend drukt hij de groene toets in en houdt het toestelletje bij zijn oor.

    -

    'Jerome de Vries.'

    -

    'Huiskes hier. De privé-detective.' Jerome slaakt een hoorbare zucht. Hij houdt zijn hand over het toestel.

    -

    'Privé-detective Huiskes. Hij houdt blijkbaar geen zondagsrust', fluistert hij naar Laura.

    -251 -

    'Zegt u het eens', stelt Jerome voor.

    -

    'Ik ben er uit', zegt de detective. 'Pas vanochtend kreeg ik contact met de juiste mensen. Engbert de Wolf is inderdaad overleden.'

    -

    'Dat weten we inmiddels', zegt Jerome.

    -

    'Dat kan wel wezen,' zegt de detective dreigend, 'maar je hebt me wel opdracht gegeven, ventje. Ik heb mijn werk goed gedaan. Ik heb bewijzen.'

    -

    'Maakt u zich maar geen zorgen', zegt Jerome gelaten. 'U krijgt uw centen echt wel. Wat zijn die bewijzen trouwens?'

    -

    'Er is toch iemand opgedoken voor de identificatie van het lichaam', zegt de detective triomfantelijk. 'En weet je wie?'

    -

    'Nou?' zegt Jerome.

    -

    'Zijn zoon. Engbert de Wolf heeft een zoon. En dat kon voor jou wel eens heel interessant zijn.'

    -

    'U zult ongetwijfeld willen uitzoeken wie die zoon is en waar hij woont.'

    -

    De detective grinnikt.

    -

    'Dat wil ik best doen.'

    -

    'Maar,' zegt Jerome, 'dat kost me wel geld. Minstens duizend euro.'

    -

    'Minstens', zegt de detective. 'Maar dat is voor jou geen probleem. Geld zat.'

    -

    'Maar misschien ben ik inmiddels zelf wel helderziende.'

    -

    'Helderziende?' zegt de detective niet-begrijpend.

    -

    Jerome geeft Laura een knipoogje.

    -

    'Laat me raden. U hebt natuurlijk allang uitgezocht hoe die zoon heet. Waarschijnlijk heet hij, eens even zien. Willem. Ja, Willem lijkt me logisch. En hij woont? Eh. In Duitsland natuurlijk.'

    -

    'Hoe weet je dat?' zegt de detective boos.

    -

    'Meneer Huiskes. Soms komen de oplossingen je zo in de schoot vallen. Bedankt voor uw bemoeienissen. En bij deze komt er ook een einde aan onze samenwerking. Meneer Huiskes, de groeten.'

    -

    'Ja maar ...'

    -252 -

    Met een geweldig gevoel van triomf duwt Jerome op het rode knopje.

    -

    'Zo,' zegt hij, 'opgeruimd staat netjes.'

    -

    'Wow,' zegt Laura bewonderend, 'wat heb je dat goed gedaan.'

    -

    'Dank je', glimlacht de jongen.

    -

    Het telefoontje heeft de spanning gebroken. Jerome voelt dat zijn angst gezakt is. Hij schuift naar Laura toe. Ze slaan de armen om elkaar heen. Jerome zoent haar op haar lippen. Nog steeds heerlijk, maar op een of andere manier toch anders dan daarnet. Hij heeft het gevoel dat het Laura dat ook zo voelt. Al gauw laten ze elkaar weer los. Een beetje verontschuldigend kijken ze elkaar in de ogen.

    -

    'Heb jij dat ook?' vraagt Laura.

    -

    'Wat bedoel je?'

    -

    'Ik heb steeds de neiging om mij heen te kijken. Net of elk moment die stomme Willem weer binnen kan komen.'

    -

    'Zwaaiend met zijn pistool', knikt Jerome.

    -

    Laura knikt. 'Hij heeft ervoor gekozen om wraak te nemen.

    -

    Maar blijkbaar bevalt hem dat niet. En daar verbaast hij zich over.'

    -

    'Nou zitten we alweer over hem te praten', zucht Jerome.

    -

    'Terwijl we juist alleen maar aandacht voor elkaar zouden moeten hebben.'

    -

    Dicht kruipen ze tegen elkaar aan. Ze zeggen een tijdje niks.

    -

    'Waar denk jij aan?' vraagt Laura even later.

    -

    'Aan jou natuurlijk', flapt Jerome eruit.

    -

    'Dat geloof ik niet. Je denkt aan hem', weet Laura.

    -

    'Ik zit me steeds af te vragen wat hij nu verder gaat doen. Gaat hij achter oom Harold aan? Of zou hij het opgeven?'

    -

    'En als hij het opgeeft, wat dan?' vraagt Laura zich hardop af.

    -

    'Het lukt hem nooit om altijd uit handen van de politie te blijven.'

    -

    Dan kijkt ze naar Jerome.

    -

    'Zullen we bidden?'

    -

    Jerome kijkt haar een beetje schutterig aan.

    -

    'Eh, meen je dat?'

    -253 -

    'Ja, dat meen ik. Ik doe het wel.'

    -

    Ze pakt Jeromes handen vast en bidt. Heel eenvoudig. Kort. Of God hen wil helpen in deze situatie. Of Hij Willem wil helpen het op te geven. Of Hij hen wil helpen de juiste dingen te doen. Amen. Als het slotwoord geklonken heeft, kijken Jerome en Laura elkaar aan.

    -

    'Dat was goed', zegt Jerome. 'Dat was echt goed. Bedankt.'

    -

    Laura knijpt hem even liefdevol in de schouder.

    -

    Jerome trekt haar dicht tegen zich aan. Zo wachten ze op de komst van Van de Brink.

    -

    De politieman laat niet lang op zich wachten. Jerome opent op afstand het hek. Van de Brink rijdt tot aan de voordeur. Nog voor hij op de bel kan drukken heeft Jerome de voordeur al geopend.

    -

    'Het spijt me dat ik u op zondag lastiggevallen heb', zegt hij verontschuldigend.

    -

    'Als je nooit op zondag wilt werken, moet je niet bij de politie gaan', zegt Van de Brink nuchter. 'Bovendien is er echt wel wat aan de hand als ik je telefoontje goed begrepen heb. Zullen we er even bij gaan zitten?'

    -

    Jerome gaat de politieman voor naar de kamer.

    -

    'Waar heeft hij gezeten?' vraagt Van de Brink.

    -

    Jerome wijst. Van de Brink zoekt een andere plek uit. Jerome gaat naast Laura op de bank zitten.

    -

    'Vertel eens', begint Van de Brink. 'Wie van jullie zag hem het eerst?'

    -

    'Ik', antwoordt Laura. Ze vertelt hoe Willem plotseling de kamer binnen was gelopen. Hij had het pistool in de hand en had de vingers op de lippen gelegd. Laura had zich niet eens durven verroeren.

    -

    Van de Brink luistert rustig. Als het begin van het verhaal hem duidelijk is, haalt hij zijn mobiel uit de zak.

    -

    'Er rijden al een paar surveillancewagens door de buurt, ik vraag even of de mannen met de honden al onderweg zijn en of ze het kunnen vinden.'

    -254 -

    Jerome knikt. Het is inderdaad best mogelijk dat Willem zich opnieuw in de tuin schuilhoudt. Een onaangename kriebeling trekt over zijn rug als hij door de panoramaruiten de tuin in kijkt.

    -

    'Ik geloof er niets van dat hij zich hier nog ophoudt', zegt Van de Brink, die de blik blijkbaar gezien heeft. 'Maar ik heb graag zekerheid.'

    -

    Hij belt naar het bureau. Blijkbaar is de wagen al onderweg. Vervolgens hervat hij het gesprek met Laura en Jerome. Om de beurt vertellen ze hoe het gesprek verliep. Van de Brink luistert aandachtig en stelt gerichte vragen.

    -

    Niet zo heel veel later stopt er een politiewagen op de oprit.

    -

    Van de Brink onderbreekt het gesprek en laat samen met Jerome de beide agenten binnen.

    -

    'We hebben de hond bij ons', zegt een van hen nadat ze zich voorgesteld hebben. De ene agent gaat mee naar binnen, terwijl de ander de hond uit de auto haalt. Van de Brink legt uit wat er gebeurd is. De agent werpt een blik op de stoel waar Willem gezeten heeft.

    -

    'Heeft daar niemand anders meer gezeten na die tijd?'

    -

    'Nee', antwoordt Jerome.

    -

    'Heeft hij misschien nog iets anders achtergelaten?'

    -

    Jerome schudt het hoofd. 'Volgens mij niet.'

    -

    Laura en Jerome kijken nieuwsgierig toe als de hond de kamer binnenkomt. Het dier snuffelt wat hier en daar, maar wordt door de agent meegenomen naar de stoel. Ze snuffelt wat aan het zitvlak en draait wat om de stoel heen. Dan begint ze te trekken aan de riem.

    -

    'Ze heeft een spoor', zegt de agent.

    -

    'Hij is inderdaad die kant op gegaan', zegt Laura. Ze volgen de agenten door de garage en de openstaande garagedeuren naar de tuin. Met de neus laag bij de grond leidt de hond de beide agenten verder de tuin in.

    -

    'Laten we hier maar blijven', zegt Van de Brink. 'Als ze hem vinden dan bellen ze wel.'

    -

    Met z'n drieën gaan ze terug naar de kamer. Van de Brink laat 255ze de rest van het verhaal vertellen.

    -

    'Vreemd,' zegt hij aan het eind, 'er gaat blijkbaar toch meer in hem om dan ik gedacht had. Je ziet dat het inderdaad met een groot verdriet te maken heeft. Maar dat hij zo met z'n gevoelens in de knoop zit, verbaast me wel wat.'

    -

    'Het komt volgens mij door zijn vader', denkt Laura. 'Hij heeft een vader gehad die bij hem vergeleken slap overkwam, maar die blijkbaar toch veel sterker was dan iedereen dacht. Daar worstelt Willem volgens mij mee. Hij snapt zijn vader niet, terwijl hij veel van hem gehouden heeft.'

    -

    'Misschien heb je gelijk. En met een beetje geluk kunnen we het hem straks vragen', zegt Van de Brink.

    -

    Hij heeft het nog niet gezegd of het mobieltje in zijn zak laat een pieptoon horen.

    -

    'Ja?' Een poosje luistert de politieman zwijgend. Dan knikt hij, klapt het toestelletje dicht en kijkt naar Jerome en Laura.

    -

    'De hond is het spoor kwijtgeraakt. Willem is er opnieuw vandoor.'

    -     - -256 -

    29.

    -

    Zondagmiddag 8 oktober, 15.11 uur

    -

    De auto van Van de Brink rijdt weg over de oprijlaan.

    -

    Jerome steekt nog eens zijn hand op en loopt terug naar de kamer. Daar ploft hij naast Laura in de bank en zucht even diep.

    -

    'Wat een toestanden! Als je hier niet gek bent dan word je het wel. Hoe laat leven we eigenlijk?'

    -

    Hij kijkt op zijn horloge en schrikt.

    -

    "t Is al drie uur geweest!' zegt hij boos. 'Alweer de halve dag naar de knoppen. Je wordt hartelijk bedankt, Willem de Wolf!'

    -

    Jerome zit er even helemaal doorheen. Laura merkt het.

    -

    'Laten we nou eens heel wat anders gaan doen,' zegt ze, 'iets totaal anders. Een spelletje ganzenbord voor mijn part. Iets waardoor we niet meer aan Willem denken.'

    -

    'Dan is ganzenbord misschien niet zo slim', grinnikt Jerome.

    -

    'Dan kun je toch in de put komen te zitten en in de gevangenis? En dan mag je niet aan Willem denken? Bovendien hebben we geen ganzenbord. Mijn ouders zijn geen spelletjestypes. Ik kan me niet heugen dat we ooit met z'n drieën een spel gedaan hebben.'

    -

    'Dat meen je niet', zegt Laura verbaasd. 'Nooit spelletjes doen?

    -

    Wij doen heel vaak spelletjes thuis. Da's juist ontzettend leuk.'

    -

    Ze slaat haar handen tegen elkaar. 'Dat gaan we doen!' zegt ze.

    -

    'We gaan naar mijn huis. Dan ben je er echt even helemaal uit.'

    -

    Het enthousiasme straalt niet bepaald van Jerome af.

    -

    'Wat is er?' vraagt Laura. 'Heb je geen zin?'

    -

    'Eh, jawel, natuurlijk wel. Maar eh, nou ja.'

    -

    'Nou, wat dan?'

    -257 -

    'Ach, laat maar zitten, niks.'

    -

    Laura kijkt hem teleurgesteld aan. 'Is het te armoedig?' zegt ze zacht.

    -

    'Ben je mal', zegt Jerome heel beslist. 'Dat is het absoluut niet.

    -

    Meer, nou ja, ik heb geen broertjes en zusjes. Ik zie daar een beetje tegenop. Ik snap best dat ik straks natuurlijk vaak bij je thuis kom. De eerste stap is alleen een beetje lastig. Hoe reageren die kleintjes? Kan ik daar wel mee omgaan? En je moeder, wat vindt die er allemaal van?'

    -

    'Denk je dat ik dat niet heb?' zegt Laura. 'Ik heb je moeder nog niet echt ontmoet. Denk je dat ik daar niet tegenop zie? Zij de rijke mevrouw en ik het eenvoudige meisje met gescheiden ouders. Denk je dat ik daar fluitend overheen wals? En ik ben ook best benieuwd hoe mijn broertjes zich gedragen. Die kunnen soms zo etterig doen. Zou jij het daarom uit maken?'

    -

    'Nee, natuurlijk niet', zegt Jerome. 'Het kan me niet schelen hoe je broertjes zijn. Dat heeft niks met ons tweeën te maken.' 'Zie je nou wel', zegt Laura. 'We hebben niks te verliezen. Alleen maar te winnen. Kom op, op de fiets en naar Amersfoort. Wat zul jij lekker moe zijn als je vanavond thuiskomt.' 'Voor jou ben ik onvermoeibaar', lacht Jerome. 'Kom op, we gaan.' Jerome pakt een pak gevulde koeken uit de kast voor onderweg, want hij begint toch wel wat trek te krijgen. Samen lopen ze naar de garage waar de fietsen staan. Onwillekeurig kijken ze allebei de tuin in.

    -

    'Zou hij ons misschien toch nog steeds zitten te begluren?' vraagt Jerome zich hardop af.

    -

    'Waarschijnlijk niet,' denkt Laura, 'dan had die hond hem wel gevonden. Ben je bang dat hij het huis overhoop gaat halen, net als bij oom Harold?'

    -

    'Dat hoop ik niet', zegt Jerome. 'Maar dat zal hem niet meevallen; er zit een goed alarm op het huis. Een stil alarm. Als er ingebroken wordt, komt er meteen een wagen van de beveiliging. Ze komen echt binnen tien minuten. Als hij probeert in te breken is hij meteen de pineut.'

    -258 -

    'Hoor je dat!' schreeuwt hij de tuin in. 'Breek maar in dan ben je erbij!'

    -

    Laura proest het uit. Eigenlijk meer van spanning dan van plezier, maar het helpt wel. Ze rijden hun fietsen naar buiten. Jerome sluit af en doet het alarm erop. Samen fietsen ze naar het hek. Ook dat wordt door Jerome zorgvuldig gesloten.

    -

    'Zo, en nu denken we vandaag niet meer aan Willem de Wolf, zegt hij. 'Hoe gaat het op school, om maar een banaal onderwerp aan te snijden?'

    -

    Het is een flinke fietstocht naar Amersfoort, maar Jerome en Laura blijken heel gemakkelijk over koetjes en kalfjes te kunnen praten. Voor ze het weten, hebben ze de straat bereikt waar Laura woont. Laura's moeder blijkt juist met de kleintjes terug te zijn uit de middagdienst. Als ze het al vreemd vindt dat Jerome en Laura bij haar op de stoep staan dan laat ze dat niet merken. Ook de confrontatie met de kleintjes, waar Jerome nogal tegenop zag, valt honderd procent mee.

    -

    'Hebben jullie al verkering?' roept de kleine Robert als ze nog maar nauwelijks de drempel over zijn. Jerome, die verwacht had dat bij zo'n opmerking het rood over zijn kaken zou vliegen en dat hij helemaal dicht zou klappen, geeft tot zijn eigen verbazing heel rap antwoord.

    -

    'Ja,' zegt hij, 'het is dik aan tussen je zus en mij.'

    -

    'En hebben jullie al gezoend?' lacht broertje Ewout.

    -

    'Natuurlijk,' antwoordt Jerome zonder te verblikken, 'wat dacht jij dan?'

    -

    'En kan ze het een beetje?' gniffelt zusje Henrieke.

    -

    'Ik heb nog nooit iemand meegemaakt die zo geweldig kan zoenen', zegt Jerome naar waarheid.

    -

    'Eerlijk?' zegt Henrieke met ongeloof in haar stem.

    -

    'Jerome houdt van spelletjes', onderbreekt Laura het vragenvuur. 'Wat zullen we spelen?'

    -

    'Rummikub', stelt Robert voor. 'Kun jij dat?'

    -

    'Eh, nee,' geeft Jerome toe, 'maar ik wil het wel leren.'

    -

    'We zijn er erg goed in hoor', waarschuwt Laura's moeder.

    -259 -

    'Maakt niet uit,' lacht Jerome, 'ik kan wel tegen mijn verlies.'

    -

    De stenen komen op tafel en Jerome krijgt uitgelegd wat de bedoeling is. Al gauw blijkt dat Laura's broertjes en zusje inderdaad aardig in het spel bedreven zijn. Jerome verbaast zich erover hoe handig de kleintjes met de stenen over de tafel schuiven en hun rijtjes compleet maken. In het begin kijkt hij de kunst wat af, en al gauw ziet hij hoe je handig je stenen weg kunt krijgen. Hij begint er aardigheid in te krijgen. Nooit geweten dat een spelletje zo leuk kon zijn.

    -

    'Blijf je eten?' vraagt Laura's moeder.

    -

    'Graag', zegt Jerome. Helena gaat naar de keuken en laat de jongelui bij het spel. Een half uurtje later zitten ze als haringen in een ton in het kleine keukentje om de tafel samengepakt.

    -

    De sfeer aan tafel is anders dan Jerome ooit heeft meegemaakt. Bij hun thuis is het stil. Er wordt weinig gepraat, en nu vader er niet meer is haast helemaal niet meer. Hier is het gekwetter niet van de lucht. Allemaal praten ze door elkaar. De een wil nog meer aan Jerome vertellen dan de ander.

    -

    'Laat hem nou eens met rust', lacht Laura's moeder. 'Hij krijgt van jullie niet eens tijd om te eten.' Ze heeft een eenvoudige pan macaroni op tafel staan. Geen haute cuisine, maar heel lekker!

    -

    'Heerlijk', zegt hij. En hij meent het. Helena moet er om lachen.

    -

    Na het eten mogen de kleintjes naar de kamer.

    -

    'Wassen jullie maar samen af, zegt ze tegen Laura en Jerome.

    -

    Helena verdwijnt ook naar de kamer en laat Jerome en Laura alleen in de keuken achter. Laura begint vlot de tafel af te ruimen. Jerome staat er eerst wat schutterig bij, maar hij helpt zo goed als hij kan. Laura laat heet water in een bak lopen en spuit er wat afwasmiddel bij.

    -

    'Kan ik wat doen?' vraagt Jerome.

    -

    'Wat dacht je van afdrogen?' stelt Laura lachend voor. Jerome kijkt om zich heen. Aan een rekje hangt een handdoek. Die pakt hij maar eens. Laura barst in een schaterlach uit.

    -260 -

    'Wil je daarmee afdrogen?'

    -

    'Eh, moet dat niet dan?'

    -

    Laura pakt een theedoek uit een van de kastjes. 'Hiermee hoor je af te drogen.'

    -

    'O', antwoordt Jerome. Hij pakt een van de kopjes beet en begint het zeepsop er af te vegen.

    -

    'Volgens mij kom je van een andere planeet, of zo', lacht Laura opnieuw. Ze doet het hem een keer voor.

    -

    'Heb je nog nooit afgedroogd?'

    -

    'Nee', bekent Jerome.

    -

    'Nou, dan wordt het wel eens een keer tijd dat je dat leert, vind je zelf ook niet?'

    -

    Jerome haalt zijn schouders op.

    -

    'Daar zijn nou vaatwassers voor uitgevonden', vindt hij.

    -

    Tegelijk baalt hij een beetje dat hij dat gezegd heeft. Maar Laura doet of ze het niet gehoord heeft.

    -

    'Hoe doen jullie dat dan als je op vakantie gaat?' vraagt ze geïnteresseerd. 'Jullie hebben toch vast wel een caravan of zo?'

    -

    'Eh, nee,' zegt Jerome, 'wij hebben geen caravan.'

    -

    Laura kijkt hem met opgetrokken wenkbrauwen aan.

    -

    'Jullie geen caravan?' zegt ze verbaasd. 'Gaan jullie nooit op vakantie?'

    -

    'Wij hebben drie vakantiehuizen', zegt Jerome zacht. 'Met vaatwassers. En als we ergens anders heen gaan, zitten we altijd in hotels en daar hoef je niet af te wassen.'

    -

    Laura schudt het hoofd.

    -

    'Je komt niet van een andere planeet,' zegt ze hoofdschuddend, 'maar wel uit een andere wereld.'

    -

    Na het eten wordt er nog wat nagekletst. Eerst met de andere kinderen erbij en later met Laura's moeder. Wat is dit een totaal andere vrouw dan zijn eigen moeder. Hij voelt zich meteen bij haar thuis. Hij zou nog wel veel langer willen blijven, maar hij moet het hele eind nog terug fietsen naar huis. Met tegenzin neemt hij afscheid. Bij de deur geeft Laura hem nog een warme zoen.

    -261 -

    'Bedankt voor deze geweldige dag,' zegt ze, 'ik vind het echt super bij jou.'

    -

    'En ik bij jou. En bij jou thuis ook trouwens. Wat een heerlijk stelletje.'

    -

    'Viel best mee, hè', lacht Laura. 'Ik zie je dinsdag. We bellen wel even om af te spreken hoe en waar.'

    -

    'Oké, komt helemaal in orde. Ik ben blij dat ik met je meegegaan ben.' Dan springt hij op de fiets en rijdt diep over zijn stuur gebogen terug naar huis.

    -

    Als hij thuiskomt, ziet hij moeders wagen voor de garage staan. Ze is al thuis. Jerome zet zijn fiets tegen de garage en gaat naar binnen. Hij treft zijn moeder aan in de woonkamer.

    -

    Ze nipt een beetje verdrietig van een wijntje.

    -

    Ze kijkt op als Jerome binnenkomt.

    -

    'Heb je Laura weggebracht?' vraagt ze.

    -

    'Ja,' antwoordt Jerome, 'we zijn vanmiddag bij haar thuis geweest. Het was heel gezellig.'

    -

    'Ga even zitten', zegt moeder tegen Jerome. Een beetje verbaasd laat Jerome zich op de bank zakken.

    -

    'Het spijt me dat ik vandaag niet thuis geweest ben', zegt ze.

    -

    'Dat was niet goed van mij.'

    -

    'Hoe komt u daar nou bij?' zegt Jerome.

    -

    'Ik heb een goed gesprek gehad bij Rita. Ze zei me dat ik er niet goed aan deed dat ik je in deze dagen zo vaak alleen gelaten heb. Sorry, Jerome, ik heb te veel aan mezelf gedacht en te weinig aan jou. Ik ga helemaal op in mijn eigen verdriet, en vergeet dat jij ook verdrietig bent. Ik ben mijn man kwijt, maar jij je vader.'

    -

    Opnieuw verbaast Jerome zich over zijn moeder.

    -

    'Dat hebt u gisteren toch ook al gezegd. U weet toch dat ik dat niet erg vind.'

    -

    'Jawel,' antwoordt moeder, 'maar toen zei ik dat meer uit een soort beleefdheid. Hoe moet je dat zeggen? Iets wat je hoort te zeggen. Maar nu meen ik het echt. Ik ben echt niet goed bezig geweest. Dat was verkeerd van me.'

    -262 -

    'Geeft niks hoor,' zegt hij, 'ik heb goed met Laura kunnen praten.'

    -

    Moeder knikt. 'Da's mooi. Maar ik had ervoor moeten zorgen dat je ook goed met mij had kunnen praten.'

    -

    'Misschien is het maar goed dat u hier niet geweest bent. We hebben iets vreselijks beleefd.'

    -

    Moeder kijkt verbaasd.

    -

    'Willem de Wolf is hier geweest', zegt Jerome. 'Ik was hier met Laura en ineens kwam hij de kamer in.'

    -

    Vol ongeloof kijkt moeder hem aan. Jerome vertelt het hele verhaal. Moeder onderbreekt hem nauwelijks. Ze schudt alleen haar hoofd van onbegrip en verontwaardiging.

    -

    'Laat die engerd ons dan nooit met rust!' roept ze aan het eind van Jeromes verhaal boos uit. 'Moet hij per se al zijn frustratie over ons uitgieten?'

    -

    Snikkend laat ze haar hoofd in haar handen zakken.

    -

    'Hij heeft me mijn Jan afgenomen. En dat terwijl Jan alles gedaan heeft om zijn ouders te helpen.'

    -

    'Ik kan me niet voorstellen dat pa en de anderen neppillen aan hun vriend gegeven hebben', zegt Jerome.

    -

    'Natuurlijk niet', zegt moeder fel. 'Die ellendeling vergist zich. Jammer dat ze hem niet te pakken gekregen hebben met die hond. Van mij had die hond hem mogen opvreten.'

    -

    Door haar tranen heen moet ze toch even lachen.

    -

    'Nou ja, bij wijze van spreken dan.'

    -

    Jerome slaat zijn arm om haar heen. Zo zitten ze een poosje zwijgend bij elkaar. Dan herinnert moeder zich blijkbaar wat haar vriendin tegen haar gezegd heeft.

    -

    'Dus je hebt het leuk gehad met Laura? Denk je dat het verkering wordt?' vraagt ze.

    -

    'Het is al verkering', antwoordt Jerome. Even komt er nog een pijnlijk trekje in moeders ogen, maar ze vermant zich onmiddellijk.

    -

    'Fijn voor je, joh', zegt ze. 'Dan wordt het inderdaad de hoogste tijd dat ik haar eens wat beter leer kennen. Vertel eens wat over haar.'

    -263 -

    Jerome vertelt en moeder luistert. Af en toe stelt ze vragen.

    -

    Het valt hem mee hoe ze reageert als ze hoort dat Laura's ouders gescheiden zijn.

    -

    'Dat zou papa nooit gedaan hebben', zegt ze alleen maar. Zo wordt het toch nog een gezellig uurtje met zijn moeder. Hij schenkt zichzelf wat in en vult het glas van zijn moeder bij.

    -

    Het gesprek met haar vriendin heeft haar blijkbaar echt de ogen geopend. Jerome is er wel blij mee. Hij vond het aan de ene kant wel prima dat zijn moeder hem maar wat zijn gang liet gaan, maar dat ze nu weer in zijn wereldje geïnteresseerd lijkt, doet hem toch goed. Het is al donker als hij zijn kamer opzoekt. Als hij het licht aan knipt, kijkt hij onwillekeurig even de hele kamer rond, alsof hij niet raar zou opkijken als Willem op zijn bed zou zitten, spelend met zijn pistool. Maar de kamer is leeg. Toch laat hij zijn bureaulamp branden als hij zijn bed in kruipt. Hij schuift omhoog in zijn kussens. Zijn gedachten glijden al gauw terug naar de gebeurtenissen van die middag. Hij moet steeds denken aan een man in een zeilboot, eenzaam zeilend over het IJsselmeer in een roestig kajuitzeilertje.

    -     - -264 -

    30.

    -

    Dinsdagavond 10 oktober, 19.27 uur

    -

    Jerome kijkt op zijn horloge. Bijna half acht, de bus zal zo wel komen. Hij ijsbeert nog een keer langs het hokje. Als hij zich omdraait, ziet hij dat de bus net de bocht om komt.

    -

    Met sissende remmen stopt de lijnbus even later bij de halte.

    -

    Een paar mensen stappen uit. Dan daalt Laura van het trapje af. Ze werpt haar lange haar naar achteren en kijkt om zich heen. Jerome steekt zijn hand op.

    -

    Laura zwaait even als ze Jerome ziet en komt meteen in zijn richting. Jerome ziet haar dichterbij komen. Haar zwarte jurkje laat haar figuur goed uitkomen. Ze heeft een brede riem om haar middel met een goudkleurige gesp. Ze strijkt even met haar vingertoppen door het haar. Haar blauwe ogen heeft ze strak op Jerome gericht. Hij ziet een heerlijke glimlach waardoor haar mond op een adembenemende manier een beetje scheef trekt. Naast de bushalte geven ze elkaar een dikke zoen.

    -

    'Je bent mooi op tijd', zegt Jerome blij.

    -

    'Voor jou altijd', antwoordt Laura. Ze lopen naar Jeromes fiets. Laura gaat op de bagagedrager zitten en slaat haar arm om Jeromes middel. Zo fietsen ze naar het hoofdbureau. Ze zetten de fiets in het rek en gaan het gebouw binnen. Ze melden zich bij de balie. Blijkbaar weten ze daar al waar ze voor komen. De agente belt en vrijwel onmiddellijk komt Van de Brink naar hen toe. Hij heeft zijn jas al aan.

    -

    'We gaan met mijn auto naar Utrecht', zegt hij. 'Daar is het gebouw van de herkenningsdienst.'

    -

    Laura en Jerome volgen de rechercheur naar het parkeerterrein.

    -

    'Wat gaan we eigenlijk doen?' vraagt Jerome tijdens de autorit.

    -265 -

    'Een beeld van Willem maken. Ik zal je vertellen hoe dat in zijn werk gaat', zegt de rechercheur. 'Eerst moeten we kijken of hij al eerder met justitie in aanraking gekomen is. Dat verwacht ik eerlijk gezegd niet, maar we moeten het wel nagaan.

    -

    Ik heb jullie signalement doorgegeven aan de HKD, de herkenningsdienst. Die zoeken iedereen uit de bak die aan het signalement zou kunnen voldoen. Dan laten ze de foto's eerst aan een vrijwilliger zien die ongeveer dezelfde leeftijd heeft als jullie. Die moet aangeven wie volgens hem het meest aan het gegeven signalement voldoet. De dan geselecteerde foto's worden aan jullie getoond. Daar moet dan weer een andere rechercheur bij zitten. Zoals ik al zei, zal Willem er waarschijnlijk niet tussen zitten. Dan gaan we samen met jullie proberen een computerbeeld te maken. Daar hebben we een speciaal programma voor, en rechercheurs die gespecialiseerd zijn in het samenstellen van zo'n beeld. Met die 'foto' sturen we rechercheurs op pad. Desnoods vertonen we het op de televisie na het journaal.'

    -

    Jerome knikt. Verder wordt er niet zoveel gezegd onderweg. Jerome en Laura zitten samen op de achterbank, en Van de Brink heeft zijn aandacht bij het verkeer. Het duurt niet zo lang voor ze de plaats van bestemming bereikt hebben.

    -

    Van de Brink zet zijn auto naast het gebouw van de HKD in een van de parkeervakken. Samen met Jerome en Laura stapt hij naar binnen. Handen worden geschud. Ze moeten nog een ogenblik wachten omdat de vrijwilliger nog bezig is met de herkenning. Een paar minuten later verlaten een rechercheur en een jongen van ongeveer hun eigen leeftijd het gebouw en komt een andere rechercheur hen ophalen. Ze lopen mee naar een soort kantoortje met een computer. De rechercheur stelt zich voor en legt uit wat ze gaan doen.

    -

    'Misschien zijn we heel gauw klaar', begint hij. 'We hebben een foto van Willem de Wolf toen hij bij de commando's was, maar die is alweer een aantal jaren geleden genomen.'

    -

    Op het computerscherm verschijnt het gezicht van een nors kijkende jongen met heel kort geschoren haar.

    -266 -

    Beiden buigen ze zich wat voorover.

    -

    "t Is hem wel,' zegt Laura, 'maar hij is heel erg veranderd.'

    -

    'Dan is het beter dat we doen alsof deze foto er niet is', zegt de rechercheur. 'We beginnen gewoon bij het begin. We hebben eerst een aantal plaatjes uit de computer gehaald van mensen die min of meer aan jullie signalement voldoen. Die hebben we zojuist laten zien aan een vrijwilliger en die heeft een eerste selectie gemaakt. We zullen eens kijken of jullie man er bij zit.'

    -

    Laura en Jerome knikken als de man uitgesproken is. Op de computer toont de rechercheur de eerste foto. Ze zien meteen dat dit Willem niet is. Bij iedere muisklik verschijnt er een ander gezicht op het scherm. Ze lijken bijna allemaal wel een beetje op Willem, maar als alle foto's geweest zijn, zijn ze er beiden van overtuigd dat Willem er niet tussen zit.

    -

    'Dat had ik eerlijk gezegd ook niet verwacht', zegt Van de Brink. 'Willem is op wraak uit vanwege zijn vader. Het zou wel heel toevallig zijn als hij daarnaast een crimineel verleden had. Maar het is wel goed om te weten dat we niet met een doorgewinterde crimineel te maken hebben.'

    -

    Hij kijkt naar de andere rechercheur.

    -

    'Doe jij ook de compositietekening, Harrie?'

    -

    'Ja, dat is goed', antwoordt de politieman. 'Ik zal even het programma opstarten.'

    -

    Een paar minuten later kunnen ze beginnen. Op de computer zien ze allemaal contouren van hoofden. Smalle, dikke, lange. Ze moeten aangeven welke vorm Willems hoofd ongeveer heeft. Vervolgens haarkleur, kapsel, wat voor ogen, wat voor neus en zo gaat het maar door.

    -

    Het valt Jerome vies tegen. Hij heeft de jongen recht in het gezicht gekeken en toch vindt hij het moeilijk zich alle details precies te herinneren. Laura gaat het beter af, maar er moet heel wat met neuzen en oren geschoven worden voordat Willem eindelijk in beeld verschenen is. Toch staat er dan wel een portret dat haast een foto van Willem de Wolf zou kunnen zijn.

    -267 -

    Van de Brink is er tevreden mee. Hier kunnen zijn rechercheurs goed mee uit de voeten.

    -

    'Zal ik jullie even naar huis brengen?' stelt hij voor.

    -

    'Mijn fiets staat bij het bureau', zegt Jerome. 'Als u ons daar naartoe brengt, redden we ons verder wel.'

    -

    Op de rit terug wordt er wat meer gepraat. Jerome vraagt wat details over het werk van de HKD en Van de Brink geeft er uitgebreid antwoord op. Voor ze het weten staan ze alweer voor het hoofdbureau. Daar nemen ze afscheid van de politieman.

    -

    Ze lopen stevig gearmd naar de bushalte. Jammer genoeg komt de bus er net aan. Een laatste snelle zoen en Laura haast zich naar de bus. Ze laat de strippen afstempelen en ploft ergens in het midden van de bus op een stoel. Jerome schiet een handkusje in haar richting, Laura doet alsof ze hem vangt en plakt hem op haar wang. Dan zet de bus zich in beweging. Jerome zwaait tot de bus om de hoek verdwenen is. Met de handen in de zakken blijft hij nog een ogenblik staan. Met zijn vinger friemelt hij in een gaatje in zijn binnenzak. Zonder dat hij het in de gaten heeft, wrijft hij met zijn vinger over iets hards. Ineens schrikt hij. Hij rukt zijn hand uit zijn zak en voelt over de voering. Ja! Er zit een van de Plexturpillen in de voering van zijn jasje. Hij herinnert zich het kapotte doosje. Een van de pillen moet door het gat in de voering terechtgekomen zijn. Hij trekt de binnenzak naar buiten en trekt het gat wat groter. Met enige moeite kan hij nu met twee vingers de pil uit de voering peuteren. Even later houdt hij het gele ding in zijn handen. De oorzaak van alle ellende. Volgens Harold een pil, gemaakt naar de wensen van Engbert. Volgens Willem een waardeloos ding dat niet werkte. Een pil waar de drie voormalige vrienden mee gesjoemeld zouden hebben omdat ze het voortbestaan van hun fabriek niet in gevaar wilden brengen.

    -

    Hij zou ermee naar het lab kunnen gaan op de fabriek. Daar kunnen ze de waarheid voor hem aan het licht brengen. Maar wil hij de waarheid eigenlijk wel weten?

    -     - -268 -

    31.

    -

    Woensdagmiddag 11 oktober, 15.28 uur

    -

    Het is bijna half vier als Jerome het terrein op rijdt van het farmaceutische bedrijf van vader en zijn compagnons. De zon brandt op zijn hoofd. Alweer zo'n warme dag, en dat in oktober. Hij zucht even als hij langs de grote vlaggenmast rijdt. Harold en Thea zijn een dagje samen weg, heeft hij gisteravond van ma gehoord. Toen heeft hij de knoop doorgehakt. Hij wil oom Harold niet graag tegen het lijf lopen. Als het waar is dat de pil geen werkzame stof bevat, dan heeft hij er alle belang bij dat dat niet bekend wordt. Hij zal een onderzoek dan misschien tegenhouden.

    -

    Hij zet zijn fiets in het rek en loopt naar de moderne ontvangsthal. Als hij binnenkomt, wordt hij meteen herkend door het meisje achter de balie.

    -

    'Dag meneer De Vries', zegt ze beleefd. Jerome is er zo langzamerhand aan gewend geraakt dat hij hier als zoon van de directeur door vrijwel iedereen met meneer aangesproken wordt.

    -

    'Dag,' zegt Jerome vriendelijk, 'is Jacob van Halteren aanwezig?'

    -

    'Jawel meneer, moet ik hem even laten komen?'

    -

    'Dat is niet nodig, ik loop zelf wel even naar het lab. Ik neem aan dat hij daar is?'

    -

    'Meestal wel', antwoordt het meisje. Jerome groet en loopt door de gang naar de liften. Het lab is op de eerste etage. In de lift ruikt het fris naar lavendel. De zachte verlichting aan het plafond en de rookglazen spiegels geven de lift een warme uitstraling, die een groot contrast vormt met het harde licht in het lab waar hij even later binnen stapt. Mensen in lange witte jassen, vooral mannen, zijn met van alles en nog wat in de weer.

    -269 -

    Dit is het rijk waar Jacob van Halteren de scepter zwaait. De oude grijze onderzoeker werkt al meer dan twintig jaar voor de zaak. Hij is in de loop der jaren opgeklommen naar de leiding. Jerome ziet zijn sneeuwwitte haar door de glaswand van het kantoor. Af en toe iemand groetend loopt Jerome het lab door tot hij bij het kantoor gekomen is. Jacob kijkt op als er iemand voor het glas verschijnt. Een vriendelijke glimlach plooit zijn gezicht. Hij maakt een uitnodigend gebaar naar de deur en Jerome stapt het kantoor binnen.

    -

    'Dag Jerome', zegt Jacob, die gelukkig nooit gemeneerd heeft tegen hem.

    -

    'Dag Jacob, heb je even tijd voor me?'

    -

    Jacob maakt een uitnodigend gebaar.

    -

    'Zeg het maar, wat heb je op je lever?'

    -

    'Kunnen we ergens ongestoord praten?' begint Jerome wat onzeker.

    -

    'Trek een stoel bij', stelt Jacob voor, wijzend op een verrijdbare bureaustoel. 'Hier kunnen we rustig praten.'

    -

    Jerome trekt even een grimas terwijl hij de bureaustoel verrijdt. Hij heeft de hele dag geprobeerd om een sluitende smoes te verzinnen, maar dat is hem niet gelukt. Inmiddels heeft hij besloten om maar gewoon de waarheid te vertellen.

    -

    'Kun je een geheim bewaren?' begint hij.

    -

    'Als dat nodig is', antwoordt Jacob. Jerome ziet zijn verbaasde blik.

    -

    'Je weet dat mijn vader verongelukt is.'

    -

    Jacob knikt met een bedroefde blik in de ogen.

    -

    'Je zult inmiddels ook wel gehoord hebben dat er met de wagen geknoeid was.'

    -

    Jacob knikt. 'Meneer Van Dijken heeft me erover verteld, met het uitdrukkelijke verzoek daar verder niet over te praten, zeker niet tegen de pers. Dat heb ik trouwens ook niet gedaan.'

    -

    Jerome haalt het doosje waarin hij de Plexturpil gestopt heeft uit zijn zak.

    -

    'Deze pil zou iets met zijn dood te maken kunnen hebben', zegt Jerome. Jacob pakt de pil uit het doosje.

    -270 -

    'Dit is vast geen pil uit onze fabriek', zegt Jacob aarzelend, de pil tussen zijn vingers draaiend. 'Pillen in dit formaat maken we allang niet meer. Er staat bovendien niets op.'

    -

    'Het is ook een oude pil', zegt Jerome. 'Je moet me geloven Jacob, maar ik kan je er niet alles over vertellen. Het is voor mij erg belangrijk om te weten wat er in deze pil zit. Kun jij dat onderzoeken?'

    -

    'Dat kan ik wel doen', zegt Jacob wat aarzelend. 'Heb je zelf enig idee wat het zou kunnen zijn? Het scheelt een heel stuk werk als ik weet in welke richting ik moet zoeken.'

    -

    'Een van de eerste medicijnen die we gemaakt hebben, heette Plextur. Ken je dat?'

    -

    Jacob knikt. 'Ik heb er wel eens van gehoord, maar dat maken we al heel lang niet meer. Zo oud kan deze pil niet zijn.'

    -

    'Dat weet ik. Maar deze is ook later gemaakt.'

    -

    'Niet door ons,' zegt Jacob beslist, 'anders zou ik het geweten hebben.'

    -

    Dan knipt hij met zijn vingers en kijkt met een slim lachje naar Jerome.

    -

    'Jij vermoedt dat iemand onze medicijnen nagemaakt heeft en ze illegaal op de markt brengt.'

    -

    Daar is ineens de smoes waar Jerome de hele dag al naar gezocht heeft.

    -

    'Zoiets', zegt hij vaag.

    -

    'Ik denk dat je dan in de verkeerde richting zit te denken', zegt Jacob langzaam met zijn hoofd schuddend. 'Niemand heeft er baat bij om zulke verouderde medicijnen na te maken.'

    -

    'Toch denk ik dat dit een Plexturkloon is', zegt Jerome. 'Je kunt in ieder geval eerst in die richting zoeken. Hoe lang denk je daarvoor nodig te hebben?'

    -

    Jacob denkt even na. 'Dat kan wel even duren', zegt hij. 'Kijk, ik hoef jou niet te vertellen hoe een pil is samengesteld. Je weet dat een pil altijd werkzame stof bevat en hulpstoffen om er een pil van te kunnen maken. Eerst moet ik de werkzame stof zien te vinden. Nou, de formule van Plextur hebben we 271nog wel ergens, dus als je gelijk hebt dan is dat redelijk snel gevonden. Dan moet ik de kwaliteit vaststellen. Kijken hoe zuiver de werkzame stof is. Maar daarna moet ik nog eens de kwantiteit vaststellen. Ik moet nagaan hoeveel werkzame stof er in deze pil zit. Daar ben ik toch echt morgen de hele dag wel mee bezig.'

    -

    Jerome knikt. Eerlijk gezegd valt het hem nog mee. Nu komt het moeilijkste.

    -

    'Jacob,' zegt hij aarzelend, 'zou je van dit onderzoek niets tegen oom Harold willen zeggen?'

    -

    Jacob kijkt bedenkelijk. 'Ik hou er niet van dingen achter de rug van mijn baas om te doen. Op zich wil ik deze pil wel onderzoeken, maar als uit dat onderzoek iets komt dat bijvoorbeeld schadelijk voor de zaak kan zijn, dan kan ik zulke kennis niet voor mij houden. Ik hoop dat je dat begrijpt.'

    -

    Jerome merkt dat hij met zijn vingers friemelt.

    -

    'Dat snap ik, Jacob, maar voor mij is dat erg belangrijk. Zou je in ieder geval eerst mij willen bellen voordat je oom Harold inlicht? Misschien hoeft hij er niets van te weten, en misschien ga ik met mijn kennis zelf wel naar hem toe. Dat kunnen we dan samen overleggen.'

    -

    Jacob kijkt nog eens naar de gele pil in zijn hand.

    -

    'Goed,' zegt hij, 'ik bel jou eerst, en dan overleggen we wat we daarna doen.'

    -

    Jerome legt blij zijn hand op de schouder van de oude onderzoeker.

    -

    'Bedankt Jacob, dit waardeer ik echt enorm. Ik zal je mijn mobiele nummer even geven.'

    -

    Die avond zit Jerome over zijn herinneringsboek gebogen. Hij heeft een flinke stapel foto's laten afdrukken. Hij sorteert de foto's die gemaakt zijn bij hun vakantiehuis in Zwitserland. Die wil hij bij elkaar plakken. Als hij de geselecteerde foto's voor zich heeft liggen, trekt hij de mooiste naar zich toe. Het is een foto die ma gemaakt heeft. Pa en hij met rugzakken op, bergschoenen aan en de armen om elkaars schouders. Hij is 272gemaakt tijdens een klimtocht in de buurt van hun huis. Op de achtergrond een schitterend uitzicht op het dal. Hij kijkt naar het gezicht van zijn vader. Zo iemand bedriegt zijn vrienden toch niet? Zijn gedachten glijden af naar die middag.

    -

    Heeft hij er wel goed aan gedaan achter oom Harolds rug om die pil te laten onderzoeken? Stel dat er uitkomt dat het inderdaad een neppil is, wat moet hij dan doen? Moet hij dan de conclusie trekken dat zijn vader en zijn compagnons willens en wetens Engbert in zijn laboratorium hebben laten rommelen? Hebben ze zijn vrouw de strijd laten verliezen omdat ze het risico niet wilden nemen dat hun mooie fabriek in opspraak zou raken? Dat kan gewoon niet. Dat zou pa nooit gedaan hebben. Natuurlijk hebben ze hun vriend geholpen. Ze hebben de wijzigingen die hij hun doorgaf verwerkt in de medicijnen die ze voor hem gemaakt hebben. Je zult straks zien dat de gele pil een variant op Plextur bevat. Een variant die weliswaar niet gewerkt heeft, maar eentje die toch serieus het proberen waard was. Dat kan gewoon niet anders. Maar waarom werkte het dan niet? Was zijn vrouw al te ziek? Zou Engbert echt tegen zijn zoon gezegd hebben dat hij het vermoeden had dat zijn vrienden hem neppillen gaven? Zou Engbert dat echt gedacht hebben? Waarom heeft hij dat toen dan niet gezegd? Of heeft hij dat wel gedaan?

    -

    Jerome schudt zijn hoofd. Engbert vergiste zich en die heetgebakerde Willem geloofde hem. Die driftkikker.

    -     - -273 -

    32.

    -

    Donderdagmiddag 12 oktober, 14.49 uur

    -

    'Hé, ben je nog wakker?'

    -

    Jerome voelt een por in zijn ribben van Alex. Jeromes blik is gericht op de dikke kastanjeboom naast de school. Geschrokken kijkt hij de klas in. Allemaal kijken ze naar hem. 'Eh, wat is er?' vraagt hij onnozel.

    -

    'Mevrouw Hatley heeft je al twee keer gevraagd of je een stuk wilt lezen', zegt Alex met een brede grijns.

    -

    'Oh, sorry', stuntelt Jerome. Hij kijkt in zijn Engelse boek. Uit zijn ooghoeken ziet hij dat Alex een andere pagina voor zich heeft.

    -

    'Waar is het?' sist hij opzij.

    -

    Mevrouw Hatley blikt bezorgd over haar leesbrilletje.

    -

    'Zal ik iemand anders laten lezen?'

    -

    'Nee, dat hoeft niet', zegt Jerome, die zich steeds ongemakkelijker begint te voelen. Alex slaat een blad van zijn boek om en prikt zijn vinger bij een lesje. Jerome knikt en begint te lezen. Een stuk over blindengeleidehonden.

    -

    'Very well done!' prijst mevrouw Hatley hem als hij het stuk uit heeft.

    -

    Jerome glimlacht gelaten. Hij kan er vandaag op school niet erg de aandacht bij houden. Dezelfde gedachten als gisteravond dartelen nog steeds de hele dag door zijn hoofd. Gelukkig is Engels zijn laatste les. Als de bel gaat, pakt hij zijn spullen in de tas.

    -

    'Wat doe jij vanmiddag?' vraagt hij aan Alex.

    -

    'Ik moet naar de volleybaltraining, dat weet je toch. 't Is donderdag.'

    -

    Jerome zucht. Hij is er echt niet bij vandaag.

    -

    'Sorry', mompelt hij.

    -274 -

    In z'n eentje loopt hij naar de fietsenkelder om zijn fiets te halen. Net als hij bij school vandaan wil fietsen, gaat zijn mobieltje. Vlug haalt hij het apparaatje uit zijn zak.

    -

    'Jerome.'

    -

    'Dag, Jerome, het is met Jacob van Halteren.'

    -

    Jeromes hart slaat een slag over.

    -

    'Weet je wat er in die pil zat?'

    -

    Even is het stil.

    -

    'Ja, Jerome, dat weet ik.' Jerome hoort een ondertoon die hem niet bevalt.

    -

    'En was het Plextur?'

    -

    Weer is het even stil. 'Misschien is het beter dat je even hierheen komt.'

    -

    'Hoezo', vraagt Jerome gespannen.

    -

    Het duurt even voor Jacob antwoord geeft.

    -

    'Je hebt mij een heel vreemde pil laten onderzoeken. Het is beter dat je hier even naartoe komt. Ik weet zelf ook niet goed wat ik hiermee aan moet.'

    -

    'Goed,' zegt Jerome, 'ik kom er aan. Over een half uurtje ben ik er.'

    -

    Langzaam klapt hij zijn mobieltje dicht. Een akelig gevoel begint hem te bekruipen. Er klopt iets niet. Er is toch iets mis met de pillen die pa, oom Harold en oom Cornelis aan hun vriend geleverd hebben. Een golf van misselijkheid slaat in hem omhoog. Dat mag niet waar zijn!

    -

    Hij duwt het mobieltje terug in zijn zak en springt op zijn fiets. Met grote snelheid fietst hij naar de fabriek. Hij werpt zijn fiets haast in het rek. Op het parkeerterrein staat de Jaguar van oom Harold. Zou Jacob het er al met hem over gehad hebben? Hij had beloofd dat hij er eerst met hem over zou praten. Vlug loopt hij naar binnen. In de hal komen Jacob van Halteren en oom Harold tegelijk uit hun stoel overeind. Jerome kijkt geschrokken van de een naar de ander. Jacob kijkt met een verontschuldigend gezicht in de richting van Jerome.

    -

    'Ik moest hier met de baas over praten, Jerome. Je hebt me in 275een lastig parket gebracht. Ik heb hier altijd met plezier gewerkt, en ik wil mijn baan niet verliezen.'

    -

    'Jij verliest je baan hier echt niet', breekt oom Harold hem af. 'Maar met jou heb ik nog een hartig woordje te spreken, Jerome. Meekomen naar mijn kantoor. Jij ook Jacob.'

    -

    Jerome kijkt naar Jacob, maar die wendt zijn blik af. Jerome voelt zich heel onbehaaglijk. Welke beerput heeft hij opengetrokken? Hij wil geen ruzie met oom Harold, maar onderhuids voelt hij ook woede. Als pa en hij willens en wetens een vriend neppillen geleverd hebben, dan, dan ... dan zijn ze schuldig aan de dood van Engberts vrouw. Dan zijn ze moordenaars!

    -

    Oom Harold werpt de deur van zijn kantoor open. Met bruuske gebaren wijst hij naar de stoelen die een gezellig zitje vormen. Alle drie gaan ze zitten, Jerome op het puntje van zijn stoel. Harold laat zich achterover zakken.

    -

    'Jacob, vertel hem wat je onderzoek opgeleverd heeft.'

    -

    Jacob draait even wat met zijn vingers.

    -

    'Omdat jij zei dat je vermoedde dat het bij deze pil om Plextur ging, heb ik eerst de formule daarvan opgezocht in ons archief. Ik ben daar gisteren meteen nog aan begonnen. Ik ben tot een uur of elf bezig geweest, en vanochtend was ik hier om zeven uur alweer terug. Toen ik eenmaal de formule van Plextur had, ben ik gaan onderzoeken of ik de werkzame stof in de pil ontdekken kon. Dat bleek het geval. Kwalitatief bleek het inderdaad om Plextur te gaan. Vervolgens ging ik de kwantiteit bekijken. Tot mijn verbazing bleek er maar heel weinig werkzame stof in te zitten. Slechts een hoeveelheid die de patiënt misschien wel wat bijverschijnselen zou geven, zodat het erop zou lijken dat de patiënt werkelijk Plextur toegediend gekregen had, maar veel te weinig om effectief de ziekte te kunnen bestrijden.'

    -

    Jerome kijkt verbijsterd van Jacob naar oom Harold en terug.

    -

    'Ik was nog niet klaar met mijn onderzoek', gaat de oude onderzoeker verder. 'Ik heb de pil verder onderzocht en er 276bleek wel degelijk een andere werkzame stof in te zitten. Ik zal je de namen besparen, maar de pil bleek een sterk slaapmiddel en een krachtige pijnstiller te bevatten.'

    -

    Jerome laat zich achterover in de stoel zakken. Hij slaat zijn handen tegen zijn wangen en kijkt met opengesperde ogen uit het raam. Zijn pa, oom Harold en natuurlijk ook oom Cornelis! Ze hebben hun vriend bedrogen. Een pil gemaakt met een beetje Plextur erin, zodat zijn vrouw de nare bijverschijnselen van Plextur zou krijgen, en een pijnstiller en een slaapmiddel om hun geweten te sussen. Hoe hebben ze dat ooit kunnen doen?

    -

    In de verte hoort hij Harolds stem. 'Jacob, je kunt wel gaan. Ik vertrouw erop dat je nooit ook maar met iemand over dit onderzoek rept.'

    -

    'Vanzelfsprekend, meneer.'

    -

    Jacob staat op en verlaat het kantoor. De deur is nog niet dichtgevallen of Harold komt uit zijn stoel overeind. Hij wijst met de gestrekte vinger naar Jerome.

    -

    'Wat heeft jou in vredesnaam bezield om dit te doen! Achter mijn rug om mijn personeel voor je karretje te spannen, ben je helemaal gek geworden?'

    -

    Dan knapt er iets in Jerome.

    -

    'Wie is hier gek geworden?' schreeuwt hij woedend. 'Júllie zijn gek geworden! Wat heeft jullie bezield? Een vriend neppillen geven. Zijn vrouw onder zijn handen dood laten gaan. En allemaal jullie schuld! Jullie lieten het gebeuren! Dat was moord! Dat mocht ik niet ontdekken zeker? De waarheid moest onder het kleed blijven. Maar ik zal jullie krijgen; ik hang alles aan de grote klok!'

    -

    Verder komt hij niet. Oom Harold springt overeind en grijpt hem woest bij zijn shirt. Jerome wordt achterover in zijn stoel gesmeten.

    -

    'Zitten blijven jij,' zegt oom Harold woest, 'jij begrijpt er helemaal niks van!'

    -

    'Ik begrijp het maar al te goed', zegt Jerome woedend. 'Willem had gelijk. Engbert had gelijk.'

    -277 -

    'Wat bedoel je daarmee?' wil oom Harold weten.

    -

    'Vlak voor zijn dood heeft Engbert aan zijn zoon verteld hoe het ging bij de dood van zijn vrouw. Hij had het sterke vermoeden dat de medicijnen die jullie hem leverden niet goed waren. Dat heeft hij aan zijn zoon verteld. Die heeft de conclusie getrokken dat jullie schuldig waren aan de dood van zijn moeder, en indirect ook aan de dood van Engbert zelf, omdat die min of meer van verdriet gestorven is. En hij had gelijk. Ik wilde het niet geloven, maar hij had dus wel gelijk', zegt Jerome hoofdschuddend. Dan laat hij zijn hoofd in zijn handen zakken. 'En dat is pa z'n dood geworden.'

    -

    'Hoe weet jij dat Willem er zo over denkt?' vraagt oom Harold indringend.

    -

    'Hij is zondag bij me thuis geweest. Hij is langsgekomen om het uit te leggen. Ik geloofde geen woord van wat hij beweerde, maar hij had dus toch wel gelijk.'

    -

    'Hij is bij je langs geweest?' zegt oom Harold met een stem vol ongeloof.

    -

    Jerome wil het daar helemaal niet over hebben.

    -

    'Hoe hebben jullie dat kunnen doen? Hoe zijn u en mijn pa zo ver gekomen? Zo diep gezonken?'

    -

    'Je trekt de verkeerde conclusies', zegt Harold met nog steeds een bittere ondertoon in zijn stem. 'Jouw vader wist van niks.'

    -

    Jerome kijkt op uit zijn handen. Met rode ogen kijkt hij naar de partner van zijn vader.

    -

    Harold staat op uit zijn stoel. Hij loopt naar een kast in de hoek. Als hij de klep laat zakken, blijkt er een kleine huisbar in te zitten. Hij trekt de dop van een Glennfiddich whiskyfles en schenkt zich twee vingers in een glas. Hij neemt een slok en loopt dan terug naar zijn stoel.

    -

    'Val mij niet in de rede, Jerome. Laat mij eerst uitspreken voor je met je overhaaste conclusies aankomt. Ik voel me niet verplicht om me te verantwoorden tegenover zo'n snotneus als jij, maar ik doe het wel. Ik wil dat je in ieder geval niet slecht denkt over je vader, want dat heeft hij niet verdiend. Hoe je straks over mij denkt interesseert me niet. Ik heb gedaan wat 278ik heb gedaan en daarmee uit. Ik heb het naar alle eer en geweten gedaan.'

    -

    Hij verzit op zijn stoel en neemt nog een slok van zijn whisky. Over zijn glas kijkt hij Jerome aan.

    -

    'Op een dag stond hij zomaar op de stoep. Engbert. Hij zag er slecht uit. Ik heb hem ontvangen, hier in mijn kantoor. Hij zat in dezelfde stoel waar jij nu in zit. Goed, je weet wat hij kwam vragen. Ik heb meteen je vader erbij gehaald. Jan wilde onmiddellijk helpen en hem hier een lab geven. Dat heb ik weten te verhinderen, en daar heb ik geen spijt van. Dat zou op een fiasco uitgelopen zijn. We hebben hem spullen aan huis geleverd. In een van de slaapkamers thuis hebben we op onze kosten een modern lab ingericht, daar kon hij werken en tegelijk bij zijn vrouw zijn. Als we dat niet hadden gedaan zou hij dag en nacht hier hebben gewerkt, en daar zou zijn vrouw zeker niets aan gehad hebben. Nu werkte hij in de kamer naast haar en kon hij haar ook verder verzorgen.'

    -

    'En toen?' vraagt Jerome.

    -

    'Je vader en ik zijn bij hem thuis geweest. Cornelis zat toen nog niet zo lang in zijn rolstoel, hij heeft van deze affaire nauwelijks iets meegekregen. Samen hebben we bij hem in de kamer gezeten. We hebben kennisgemaakt met zijn vrouw Janneke, een schat van een meid. Engbert mocht zijn handen stijf dichtknijpen dat een dronkaard als hij zo'n fijne vrouw had. Er was kanker bij haar geconstateerd. Engbert wilde per se met Plextur gaan werken. Wij hebben hem en Janneke dat met klem afgeraden. Plextur is een zwaar medicijn met vreselijke bijwerkingen en er waren toen al veel betere alternatieven. Maar Engbert wilde er niets van weten. Hij zou zijn hele leven al over het medicijn nagedacht hebben, en het binnen korte tijd zo kunnen verbeteren dat het veel werkzamer zou worden. Ja, hij zou in staat zijn een medicijn te ontwikkelen waarmee kanker voorgoed tot het verleden zou gaan behoren. Jan en ik trapten erin. Hij was vroeger immers een briljant geleerde. Wie weet zou hij echt met iets op de proppen komen. Het was het proberen waard, al was het bloedlink. We 279zouden een nieuw medicijn op Janneke gaan uitproberen zonder dat dit uitgebreid op dieren was getest. Een doodzonde in de medische wereld, maar we wilden hem de kans geven. Ik heb aangeboden hem te begeleiden. Daarmee kreeg ik achteraf gezien ook de verantwoordelijkheid voor wat er verder gebeurde.'

    -

    Hij zucht diep en neemt nog een slok van de whisky.

    -

    'Janneke vond het goed. Ze steunde volledig op Engbert. Het arme schepsel. Goed, in ons laboratorium richtten we een hoek in waar we de medicijnen zouden kunnen maken volgens de formules die Engbert ons aan zou leveren. We hebben niets, maar dan ook niets aan het personeel verteld. Je begrijpt wel waarom. Naar het thuisfront toe verzonnen we een smoes, we wilden onze vrouwen hier niet mee belasten. In het begin vonden we het nog wel leuk ook. 's Avonds, als het personeel weg was, trokken Jan en ik een lange witte stofjas aan en begonnen we weer zoals in het begin - op de werkvloer. Onze oude jeugdliefde voor het vak kwam terug. We begonnen met het maken van een paar Plexturpillen. Zonder opdruk, zonder aanduiding. Zo neutraal mogelijk. Los in doosjes leverden we ze aan Engbert. Met tegenzin hebben we hem die aan Janneke laten geven. Het effect hadden we kunnen voorspellen. Ze werd vreselijk ziek. Ze verloor haar haar en zag letterlijk blauw van ellende. Ik heb Janneke zien aftakelen. Ik stond er met de neus bovenop, niet jouw vader. Ik was de contactpersoon.'

    -

    Opnieuw neemt hij een teug whisky en zet met een duidelijk hoorbare tik zijn nu lege glas op tafel.

    -

    'Engbert kwam met zijn nieuwe formules.'

    -

    Dan is het een ogenblik stil. Jerome ziet dat oom Harold iets moet wegslikken. Dan kijkt oom Harold hem recht aan. 'Het sloeg nergens op, Jerome. Je moet me geloven. Die formules sloegen nergens op. Volgens mij had de drank zijn hersens aangetast, want het sloeg echt nergens op. In het begin dachten we dat de fout bij ons lag. Misschien was hij zo briljant dat we hem niet konden volgen, en dat hij iets unieks aan het uit­280vinden was. We hebben de medicijnen gemaakt volgens zijn nieuwe formules. Jerome, het resultaat was desastreus. Iedere keer als ik bij hem kwam, was zijn vrouw nog zieker. Wat heeft Janneke het zwaar gehad, onmenselijk. Engbert heeft haar wat aangedaan. Ik kon het op den duur niet meer aanzien.'

    -

    Weer slikt hij iets weg. Hij brengt zijn handen naar zijn slapen.

    -

    'Die drankzuchtige zot! Hij offerde zijn vrouw op aan zijn belachelijke waandenkbeelden. Een universeel medicijn tegen kanker? Die compleet krankzinnige gek.'

    -

    Harold tilt zijn hoofd uit zijn handen en kijkt Jerome aan.

    -

    'Ik kon het niet langer aanzien. Ik ben nog een paar keer bij Engbert thuis geweest. Zijn vrouw was er ernstig aan toe. Ik heb medicijnen gestudeerd, ik weet wanneer iemand ten dode opgeschreven is. Engberts vrouw was niet meer te redden. Toen heb ik mijn besluit genomen. Ik heb tegen je vader gezegd dat ik me er verder wel mee redden zou. Hij hoefde wat mij betreft niet 's avonds meer over te werken, dat kon ik ook wel alleen doen. Vanaf dat moment heb ik de pillen aangepast. Ik heb de Plextur sterk verdund, zodat Engbert niet zou merken dat ik met de pillen knoeide. Ik heb er een sterke pijnstiller en een sterk slaapmiddel bij gedaan. Ik wilde de vrouw het sterven zo licht mogelijk maken. Ze had het niet verdiend nog langer onder Engberts grillen te lijden. Was het fout wat ik deed? Heb ik euthanasie toegepast? Ik weet het niet. Met die vragen worstel ik al jaren. Maar mijn motivaties waren zuiver. Ik wilde haar uit haar lijden verlossen. En dat heb ik gedaan.'

    -

    Hij kijkt Jerome aan.

    -

    'Wat jij van me denkt, moet je zelf weten. Als je denkt dat je met deze kennis naar de politie moet lopen, ga je gang. Ik zal altijd blijven ontkennen dat ik dit gezegd heb. Bewijzen zijn er niet meer. Jacob heeft de laatste Plexturpil vernietigd. Ik weet niet wat je nu van mij denkt, maar ik ben benieuwd wat jij gedaan zou 281hebben als je in mijn schoenen gestaan zou hebben. En jongen, geloof me, ik hoop dat jij nooit zulke beslissingen zult hoeven nemen in je leven. Ik heb er nog af en toe nachtmerries van.'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd.

    -

    'Ik ga hier niet mee naar de politie', zegt hij zacht. 'Ik denk dat ik in uw geval hetzelfde gedaan zou hebben.'

    -

    'Zeg dat niet te gemakkelijk jongen', antwoordt Harold bitter. 'Ik heb het gedaan, maar de rest van mijn leven zal ik me blijven afvragen of het goed was wat ik deed. Soms moet je noodgedwongen beslissingen nemen waarvan je de gevolgen niet overzien kunt. Toen ik de pillen voor Engberts vrouw maakte, deed ik wat ik op dat moment als juist ervoer. Als ik toen geweten had dat deze beslissing uiteindelijk mijn beste vriend Jan, jouw vader, het leven zou kosten, had ik het anders gedaan. Ik weet niet hoe. Maar gedane zaken nemen geen keer. Zulke zaken niet.'

    -

    Een poos zitten ze zwijgend tegenover elkaar.

    -

    'Wat gaat u nu doen?' vraagt Jerome ten slotte.

    -

    'Hoe bedoel je?'

    -

    'Denkt u dat Willem u verder met rust zal laten?'

    -

    'Ik denk het wel', antwoordt Harold. 'Ik houd Herman nog een tijdlang in dienst. Volgens mij is Willem allang blij dat hij die laatste keer ontsnapt is. Hij heeft de politie van heel Nederland hijgend in zijn nek. Hij zal al wel weer in het buitenland zitten. Misschien in Duitsland, maar waarschijnlijker op een nieuwe wereldreis.'

    -

    Jerome zwijgt. Hij hoopt maar dat Harold gelijk heeft, maar echt gerust is hij er niet op.

    -     - -282 -

    33.

    -

    Vrijdagmorgen 13 oktober, 8.45 uur

    -

    Voor de negende keer loopt Jeromes repeteerwekker af, en voor de even zoveelste keer slaat hij op het lawaaierige apparaat. Even trekt hij zijn hoofd van het kussen. Vrijdagmorgen, veel te vroeg. Op vrijdag komt Alex hem nooit ophalen, en moeder houdt nauwelijks zijn lesrooster bij.

    -

    'Ik ga niet', zegt hij nu definitief. Hij drukt de knop in waardoor de wekker zal ophouden met waarschuwen. Meer dan een uur heeft hij getwijfeld. Eigenlijk heeft hij gewoon les vandaag, maar hij kan de puf niet opbrengen. Hij voelt zich volkomen leeggezogen, te lam om zijn hoofd van het kussen te trekken. Kreunend kruipt hij weer onder de dekens. De school moet het vandaag maar zonder hem doen.

    -

    Langzaam gaat de deur van zijn kamer open.

    -

    'Kom je ontbijten?' hoort hij de stem van moeder.

    -

    'Ik voel me niet lekker', zegt Jerome. 'Ik blijf er nog even in.'

    -

    'Kan ik je iets komen brengen?' klinkt het bezorgd.

    -

    'Nee mam, bedankt voor het aanbod, maar ik ben alleen maar heel erg moe.'

    -

    'Heb je geen school?'

    -

    'Jawel, maar ik heb er even helemaal geen zin in.'

    -

    'Vrijdag de dertiende?' lacht moeder.

    -

    'Is het de dertiende?' zegt Jerome glimlachend. 'Nee, ik heb het gewoon even helemaal gehad.'

    -

    Het is een ogenblik stil bij de deur.

    -

    'Slaap maar eens lekker uit. Ik bel school wel even.'

    -

    Jerome zakt tevreden knorrend terug onder de dekens. Beter zo. Als ma aangedrongen had, was hij waarschijnlijk wel gegaan, maar dit is beter. Langzaam zakt hij onder de dekens en valt opnieuw in slaap.

    -283 -

    Pas tegen de middag wordt hij weer wakker. Zuchtend slaat hij de dekens van zich af en kijkt met anderhalf oog open op zijn horloge. Goeiendag zeg, het klokje meer dan rond geslapen! Dan wordt het tijd om er maar eens uit te komen. Met zijn haar in pieken wankelt hij naar de badkamer en bekijkt zijn slaperige hoofd in de spiegel. Maar goed dat Laura hem zo niet kan zien. Hij wast zich en smeert wat gel in zijn haar. Dan kleedt hij zich aan en loopt de trap af naar beneden. In de keuken vindt hij een briefje van moeder.

    -

    'Ben boodschappen doen en ga even bij pa's graf kijken.'

    -

    'Hé,' denkt hij bij zichzelf, 'dat is nog niet eens bij me opgekomen.' Tegelijk vraagt hij zich af of hij in de toekomst het graf van zijn vader vaak zal bezoeken. Een steen op een kerkhof is alleen maar een herinnering, en hij heeft geen steen nodig om zich zijn vader te herinneren. In de broodtrommel vindt hij nog een broodje. Kauwend op het kadetje stopt hij een koffiepadje in het koffiezetapparaat. Het ochtendblad ligt nog op de keukentafel, daar heeft moeder vanochtend zitten lezen. Haar koffiekopje en het ontbijtbordje met kruimels staan er nog.

    -

    Hij neemt nog een hap van zijn broodje en kijkt uit over de tuin. Goed dat hij uitgeslapen heeft. Hij moet er niet aan denken dat hij nu met een duffe kop op school zou hangen. Vandaag doen we eens helemaal niks.

    -

    Dan gaat de telefoon.

    -

    Jerome overweegt het ding maar te laten rinkelen. Maar stel dat het belangrijk is?

    -

    'Jerome de Vries.'

    -

    'Ja, jou moet ik net hebben', klinkt een stem. Jerome kent de stem, het is een vrouw, maar hij weet niet meteen wie hij aan de lijn heeft.

    -

    'Wat is er aan de hand, Jerome?'

    -

    Nog steeds valt het kwartje niet bij Jerome.

    -

    'Met wie spreek ik eigenlijk?' zegt hij.

    -

    'Met tante Thea natuurlijk. Dat hoor je toch wel?'

    -284 -

    Tante Thea, de vrouw van oom Harold. Jerome is meteen op zijn hoede.

    -

    'Sorry,' antwoordt hij, 'ik ben nog een beetje duf. Wat bedoelt u eigenlijk?'

    -

    'Alsjeblieft Jerome, als je iets weet, vertel het me dan. Ik ben helemaal op van de zenuwen. Harold wil me niks vertellen, maar volgens mij weet jij er meer van. Help me alsjeblieft, Jerome.'

    -

    Jerome trekt zijn wenkbrauwen in verbazing bij elkaar.

    -

    'Waarover wil oom Harold niets vertellen?' vraagt hij verder.

    -

    'Nou, alles, gewoon. Harold doet zo raar de laatste tijd. Hij is gewoon zichzelf niet. Ik schrok me laatst helemaal wezenloos. Harold heeft zo'n bodyguard in huis gehaald, Herman heet hij. En als ik vragen stel, krijg ik alleen maar vage antwoorden.'

    -

    'Maar waarom belt u mij daarover op?'

    -

    'Omdat ik denk dat jij weet waar het over gaat!'

    -

    Jerome probeert snel na te denken. Wat moet hij vertellen?

    -

    'Hij lijkt boos op jou. Ik weet niet waarom. Hij heeft een paar keer op je lopen mopperen, maar hij wil mij niet vertellen waarom. Ook heeft hij een keer met Herman over je gepraat.

    -

    Waarom doet hij dat?'

    -

    Jerome zoekt koortsachtig naar een smoes. Wat moet hij nou zeggen?

    -

    'Ik denk dat ik het wel weet', gaat Tante Thea vrijwel zonder pauze verder.

    -

    'Jouw vader overkomt een ongeluk, Cornelis verdrinkt bijna in zijn zwembad. Hij denkt vast dat iemand het op ons voorzien heeft. Is dat zo, Jerome?'

    -

    Ze wacht niet op antwoord en ratelt meteen verder.

    -

    'Lopen wij dan ook gevaar? En jij en je moeder?'

    -

    'Nee,' zegt Jerome, 'zo'n vaart zal het niet lopen.'

    -

    Hij besluit om maar eens voorzichtig te polsen hoeveel tante Thea eigenlijk weet.

    -

    'Vertelt oom Harold u wel eens iets over de zaken waar hij mee bezig is?' vraagt hij.

    -285 -

    'Hoe bedoel je?' klinkt het achterdochtig. 'Wat voor zaken?'

    -

    'Nou, gewoon. Over de fabriek. Dat soort dingen.'

    -

    'Neuh,' antwoordt tante Thea, 'daar bemoei ik me nooit mee.

    -

    Ik weet dat Harold medicijnen verkoopt, maar daar houdt het ook wel zo ongeveer op. Daar heb ik toch geen verstand van. Ik moet hem bij wijze van spreken nog om hulp vragen als ik een aspirientje wil nemen. Hij vertelt altijd wel waar hij heen is, maar lang niet altijd wat hij er doet. Kan me ook niet zo veel schelen trouwens. Als ik maar weet waar hij is, zodat ik hem bereiken kan als er iets is.'

    -

    Jerome vraagt voorzichtig door.

    -

    'Heeft hij wel eens verteld hoe de fabriek begonnen is?'

    -

    'Nou gewoon. Samen met jouw vader en Cornelis Hamersma zijn ze er vroeger mee begonnen. Maar wat heeft dat ermee te maken?'

    -

    'Dat weet ik ook niet', zegt Jerome. 'Ik dacht ook dat oom Harold er meer van zou weten en heb hem opgezocht. Maar hij kon of wilde me niks vertellen. Toen ik aandrong, werd hij inderdaad boos op mij. Dat klopt dus wel.'

    -

    'Wat denk je zelf, Jerome?' zegt tante gespannen. 'Heb je enig idee waar het om gaat?'

    -

    'Ik had gehoopt dat u wat meer zou weten', zegt Jerome met een stem waarin hij teleurstelling probeert te leggen.

    -

    'Nee,' zucht tante Thea, 'ik hoor het al, wij worden ook niet veel wijzer van elkaar. Zullen we afspreken dat we elkaar op de hoogte houden? Als we iets te weten komen dan vertellen we het elkaar. Goed?'

    -

    'Mij best', zegt Jerome. 'Maar ik zou hem niet te veel onder druk zetten. Dat heb ik geprobeerd, en hij vond het beslist niet leuk dat ik dat deed. Ik had dat misschien beter niet kunnen doen.'

    -

    'Ach, joh, dat valt wel mee. Harold is gauw boos, maar hij is het ook gauw weer vergeten. Zit daar maar niet over in hoor.'

    -

    Jerome wil de verbinding al verbreken, maar hij heeft het gevoel dat hij iets belangrijks over het hoofd ziet. Ineens beseft hij wat. Waarom heeft tante Thea niet eerder gebeld? Er 286moet een aanleiding zijn geweest die haar heeft doen besluiten om nu naar hem te bellen. Dat komt niet zomaar uit de lucht vallen.

    -

    'Waarom belt u me eigenlijk vandaag pas op?' vraagt hij.

    -

    'Ik maakte me wat ongerust', zegt ze. 'En dat doe ik eigenlijk nog wel een beetje.'

    -

    'Wat is er gebeurd dan?'

    -

    'Nou, Harold werd vanochtend gebeld door de secretaris van een van zijn grootste klanten. De man is op vakantie in Nederland en vroeg of hij met Harold kon zeilen vandaag. Harold had er niet zo veel zin in, maar hij wil wel graag goed bevriend blijven met die man. Hij is met Herman naar Muiden gereden. Hij zou even bellen als hij daar was, maar dat heeft hij niet gedaan. Waarschijnlijk is hij het gewoon vergeten, maar ik begon me ongerust te maken en toen kwam alles weer boven. Ik had me al eens eerder voorgenomen je te bellen, maar het was er nog niet van gekomen. Denk je dat je moeder er meer van weet?'

    -

    'Ik denk het niet', zegt Jerome.

    -

    'Nou ja, in ieder geval bedankt', zegt tante Thea. 'Moet je niet naar school trouwens?'

    -

    'Eigenlijk wel,' geeft Jerome toe, 'maar ik kon vandaag de moed niet opbrengen.'

    -

    'Ik heb je toch niet uit bed gebeld?'

    -

    'Nee, hoor. Ik was er wel uit.'

    -

    'Nou, gelukkig maar. Dag Jerome.'

    -

    'Dag tante Thea.'

    -

    Jerome legt de hoorn op het toestel. Hij slentert terug naar de ontbijttafel. Oom Harold aan het zeilen. Hij kijkt naar buiten. Helemaal geen mooi weer om te zeilen. Waarom zou die zakenrelatie nu het water op willen? Gisteren was het weer een stuk mooier, al was er weinig wind. Nu is de lucht bewolkt. Ineens bekruipt hem een onbehaaglijk gevoel. Hij denkt terug aan een verhaal over een roestige zeilboot op het IJsselmeer. Willem zal oom Harold toch niet naar zijn eigen 287boot gelokt hebben om hem het IJsselmeer op te krijgen?

    -

    Dat is gewoon te bizar, maar hoe langer hij erover nadenkt hoe onzekerder hij wordt. Hij probeert het zich voor te stellen. Willem heeft besloten toch door te gaan met zijn wraakplannen. Hij moet oom Harold uit de tent lokken. Hij besluit zich voor te doen als de secretaris van een belangrijke zakenrelatie die graag wil zeilen. Hij laat doorschemeren dat er aan boord wel eens gepraat zou kunnen worden over miljoenencontracten. Harold ziet zijn kans schoon en gaat naar Muiden. Met het pistool dwingt Willem oom Harold en Herman aan boord. Daar verdooft hij ze met zijn verdovingspistool. Hij vaart het IJsselmeer op en laat oom Harold verdrinken op dezelfde plek waar zijn eigen vader overleden is.

    -

    Meteen schudt hij zijn hoofd. Dit slaat nergens op. Toch blijft het haken in zijn hoofd. Zal hij Van de Brink bellen? Die zal misschien de waterpolitie met alle toeters en bellen laten uitrukken. Hij ziet het al voor zich. Oom Harold zit lekker een wijntje te drinken met een zakenrelatie en krijgt een complete politiemacht over het dek. Uw neefje heeft ons getipt. Oom Harold springt ter plekke uit zijn vel. Nee, dat is niet slim.

    -

    Maar stel dat zijn idee niet zo bizar is als hij denkt. Willem is wel een creatief denker en hij heeft het leven van Harold, Jan en Cornelis uitgebreid bestudeerd. Hij weet beslist dat oom Harold een jacht in Muiden heeft liggen. Stel dat morgen het levenloze lichaam van oom Harold uit het IJsselmeer gevist wordt? Had hij dat dan kunnen voorkomen door nu iets te ondernemen? Wat zal hij ooit tegen tante Thea moeten zeggen? Met een plof laat hij zich in een stoel vallen. Wat een afschuwelijk dilemma. Zal hij toch Van de Brink bellen en het hem uitleggen? Misschien dat de man wat subtieler kan ingrijpen. Maar of oom Harold nou honderd of maar twee agenten aan boord krijgt, het effect zal wel ongeveer hetzelfde zijn. Met moeder kan hij ook al niet overleggen. Zij weet nog maar bitter weinig, en dat is misschien ook maar het beste zo. Laura! Laat hij haar eens bellen. Misschien weet zij een oplossing? Als zij zegt dat hij zich maar onzin in het hoofd zit te 288halen zal hij het makkelijker van zich af kunnen zetten. Hij kijkt op zijn horloge. Ze zit natuurlijk op school. Ze zal haar mobieltje wel uit hebben staan. Op de meeste scholen wordt het niet gewaardeerd als er onder de les gebeld wordt en zijn mobieltjes verboden. Toch maar proberen.

    -

    Hij kent Laura's nummer uit het hoofd. Zonder veel hoop tikt hij het nummer in.

    -

    'Laura van der Molen', klinkt het meteen.

    -

    'Hai, met Jerome. Heb je geen les?'

    -

    'Het is pauze. Ik zit in de aula. Waarom bel je?'

    -

    'Ik ben niet naar school gegaan. Er is iets gebeurd waardoor ik me wat zorgen maak. Misschien kun je het me uit het hoofd praten.'

    -

    'Wacht even. Ik zit hier midden tussen de meiden. Ik loop even naar buiten.'

    -

    Aan het gejoel op de achtergrond te horen begrijpt hij dat zijn telefoontje in de meidenkring anders geïnterpreteerd wordt dan dat hij bedoeld heeft.

    -

    Algauw klinkt Laura's stem weer.

    -

    'Nou, wat is er joh?'

    -

    'Ik werd daarnet gebeld door mijn tante. Tante Thea, de vrouw van oom Harold. Hij heeft haar helemaal niks verteld over wat er aan de hand is. Ze hoopte dat ik meer zou weten, maar ik heb haar ook maar niet wijzer gemaakt. Maar er is nog iets. Oom Harold is gebeld door de secretaris van een zakenrelatie. Die wilde vandaag met hem zeilen op het IJsselmeer in oom Harolds boot.'

    -

    'Ja, en?' vraagt Laura.

    -

    'Ik weet het niet,' antwoordt Jerome, 'maar het is helemaal geen weer om te zeilen. Oom Harold had tante Thea beloofd even te bellen als hij in Muiden zou zijn, maar dat heeft hij niet gedaan.'

    -

    'Ai', klinkt Laura's stem geschrokken.

    -

    'Snap je wat ik denk?' zegt Jerome.

    -

    'Jij denkt dat Willem er achter zit?'

    -

    'Zou kunnen. Misschien is het een belachelijke gedachte. Ik 289durf Van de Brink niet te bellen. Stel je voor dat oom Harold gewoon met een zakenrelatie op het IJsselmeer is en de politie valt over hem heen, nou, dan zijn de rapen gaar.'

    -

    'Hm,' zegt Laura, 'daar kon je wel eens gelijk in hebben. Wat vind je zelf dat we zouden moeten doen?'

    -

    Het valt Jerome op dat ze 'we' zegt; het geeft hem een warm gevoel.

    -

    'Ik weet het niet', zegt hij. 'We kunnen natuurlijk gewoon niks doen. Maar stel dat oom Harold wel iets overkomt, dan vergeef ik me dat mijn leven lang niet weer.'

    -

    Er valt een stilte.

    -

    'Ben je d'r nog?' vraagt Jerome na een tijdje. 'Vind je niet dat ik me te veel in mijn hoofd haal?'

    -

    'Nee, dat vind ik helemaal niet. Ik vind dat juist net iets voor Willem.'

    -

    Jerome schrikt er van. Hij had verwacht dat Laura hem min of meer zou uitlachen, en dat had hij veel liever gehad.

    -

    'Zal ik dan toch de politie bellen?' vraagt Jerome.

    -

    'Nee,' meent Laura, 'je hebt wel gelijk. Als er dan niks aan de hand is ontploft oom Harold zo ongeveer denk ik.'

    -

    'Maar wat dan?'

    -

    'Erheen', zegt Laura.

    -

    'Erheen? En dan?'

    -

    'Weet ik nog niet. Maar al is het alleen maar om te kijken of oom Harolds boot gewoon in de haven ligt of niet. Weet jij hoe die boot eruitziet?'

    -

    'Ja, dat weet ik wel. Nou, da's misschien wel goed. Ik ga kijken.'

    -

    'Ik kom ook', zegt Laura.

    -

    'Maar jij zit toch op school?'

    -

    'Ik ga me ziek melden bij de conciërge.'

    -

    Jerome haalt opgelucht adem. Op de een of andere manier lijken de dingen eenvoudiger als Laura in de buurt is.

    -

    'Hoe kom je naar Muiden dan?'

    -

    'Ik koop wel een strippenkaart in de bus. Ik kom er wel.'

    -

    'Da's een gehannes van niks', vindt Jerome. 'Als je een beetje 290pech hebt, ben je tijden onderweg. Ik laat een taxi komen.'

    -

    'Jongen, jij altijd met je taxi's', lacht Laura.

    -

    Maar Jerome laat zich niet op andere gedachten brengen.

    -

    'Waar kan ik je bij je school in de buurt laten oppikken?' zegt hij. 'Jij gaat mooi met de taxi. Ik heb geen zin om een uur in Muiden op je te wachten.'

    -

    'Nou goed dan', zegt Laura. 'Er zit vlak bij school een cafetaria, Peters snackcorner. Laten ze me daar maar oppikken. Waar zie ik je in Muiden?'

    -

    'Laat je in Muiden voor de poort van het Muiderslot afzetten. Oom Harolds jacht ligt daar vlakbij. Als ik er nog niet ben, laat je de chauffeur maar even wachten.'

    -

    'Oké', zegt Laura. 'Nou dan zie ik je zo.'

    -

    Meteen belt Jerome de taxicentrale. Hij laat één taxi naar Peters snackcorner rijden en eentje naar z'n eigen huis. Haastig propt hij het laatste restje van zijn broodje in de mond, en spoelt het weg met de laatste slokken koffie. Dan trekt hij een bodywarmer aan en verlaat het huis.

    -

    De taxi is er in een paar minuten.

    -

    'Naar Muiden', zegt hij. 'Zet me maar af voor de poort van het Muiderslot.' Zelf gaat hij op de achterbank zitten. Geen zin om met de chauffeur te praten. Blijkbaar voelt de man dat aan, want hij zwijgt tijdens de hele rit. Terwijl hij naar het voorbijglijdende landschap kijkt, vraagt hij zich af hoe het verder moet.

    -

    Stel dat de boot er ligt. Dan is oom Harold dus niet gaan zeilen. Dat kan twee dingen betekenen. Dat Willem oom Harold ontvoerd heeft naar een andere plek, maar het kan ook zijn dat oom Harold ergens anders is dan hij tante Thea wil laten geloven. Hij schudt zijn hoofd. Dat zal oom Harold niet doen. Niet zoals de vader van Laura. Misschien dat hij dan met de zakenrelatie ergens anders naartoe gegaan is, omdat ze zelf ook gezien hebben dat het niet zulk geweldig zeilweer is.

    -

    Stel dat de boot er niet ligt. Dan is hij gaan zeilen met die relatie of hij is door Willem het water op gedwongen. Maar hoe 291komen ze daar dan achter? Jerome zucht. Wat is het leven ingewikkeld geworden na vaders dood. Of bemoeit hij zich gewoon te veel met zaken die hem niet aangaan?

    -

    Als de taxi stopt voor het Muiderslot, is hij er nog steeds niet uit. Hij betaalt de chauffeur en geeft hem een fooi. De man is de straat nog niet uit of er komt een andere taxi aangereden. Laura zit op de voorbank en is zo te zien in een geanimeerd gesprek gewikkeld met de chauffeur. Als ze uitgestapt is, rekent Jerome ook met hem af. De man tikt glimlachend aan zijn pet en rijdt dezelfde kant op als zijn collega een paar minuten daarvoor.

    -

    'Fijn dat je er bent', zegt Jerome en geeft haar een dankbare zoen. 'Ga je mee kijken?'

    -

    Jerome weet waar hij zijn moet. Het pad buigt meteen naar links naar het water. Onderweg vertelt hij Laura over het gesprek dat hij gisteren met oom Harold had. Laura luistert met stijgende verbazing. Al gauw hebben ze de kade bereikt. Daar liggen grote jachten met hun aluminium masten hoog de lucht in. Van een afstand ziet Jerome al dat oom Harolds schip niet op zijn plaats ligt.

    -

    'Hij is weg', zegt hij tegen Laura. Het meisje kijkt bewonderend naar de schitterende jachten.

    -

    'Heeft je oom ook zo'n soort schip?'

    -

    'Ja, een Bavaria. Duits schip. Zelfs de zeilen kun je vanuit de kuip elektrisch hijsen. Het grootzeil rolt zo in de mast. Prachtige boot. Ik ben wel eens mee geweest.'

    -

    Jerome kijkt naar de lucht. Grijze wolken, maar zo te zien geen storm op komst. Van dat weer waarbij je zegt: zullen we gaan zeilen of zullen we het niet doen? Oom Harold heeft blijkbaar besloten om toch te gaan. Of heeft Willem dat beslist?

    -

    'Kun je met zo'n schip in je eentje varen?' vraagt Laura.

    -

    'Waarom vraag je dat?'

    -

    'Ik stel me voor dat Willem oom Harold en Herman onder schot houdt. Ik weet niet of Herman kan varen. Oom Harold in ieder geval wel. Krijgt die dan dat schip wel het water op als 292de andere twee hem niet goed kunnen helpen?'

    -

    'Geen probleem. Het is een schip van een meter of vijftien, maar omdat alles vanuit de kuip elektrisch te bedienen is, kun je het moeiteloos in je eentje zeilen. Dus dat zou wel kunnen.'

    -

    Intussen zijn ze bij de ligplaats van oom Harold aangekomen. Ze kijken naar het bruine water. Wat nu?

    -

    'Tja,' zegt Laura, 'nu zullen we toch een beslissing moeten nemen. Bellen we de politie of doen we het niet?'

    -

    Jerome schudt zijn hoofd.

    -

    'Daar voel ik niks voor. Er is waarschijnlijk niks aan de hand. Ik heb voorlopig wel genoeg mot met oom Harold. Konden we maar gaan kijken.'

    -

    'Jouw vader heeft hier niet toevallig een boot liggen zeker', zegt Laura.

    -

    Jerome schudt zijn hoofd.

    -

    'Mijn vader was niet zo thuis op het water. Hij ging wel eens met oom Harold mee, maar het ging hem gauw te raar. Hij had te veel ontzag voor de wind die zo'n groot schip zonder moeite over het water jaagt.'

    -

    Dan kijkt hij Laura aan.

    -

    'We kunnen er wel eentje huren natuurlijk.'

    -

    'Weet jij hoe je met zo'n zeilboot overweg moet? Ik heb nog nooit gezeild. Ik kan je niet helpen.'

    -

    'Zeilen kan ik ook niet goed. Zeker niet goed genoeg om het IJsselmeer op te gaan. Maar wie heeft het over een zeilboot?

    -

    We moeten een motorboot hebben. Liefst een speedboot.'

    -

    Jerome kijkt om zich heen. Aan de andere kant van het water is een bootverhuur.

    -

    'Daar moeten we heen', wijst hij.

    -

    'Kom op dan', meent Laura.

    -

    Ze lopen over de brug naar de andere kant van het water. Aan de steiger liggen verschillende schepen. Jeromes blik valt meteen op een snelle bayliner. Dat zou een ideaal schip zijn. Hij loopt naar het gebouwtje van de verhuurder. Een man in een wit zeilshirt en met een schipperspetje op ziet hen komen.

    -293 -

    'Wat kan ik voor jullie doen?' zegt hij vrolijk. Vast blij dat hij op een vrijdag buiten het seizoen wat kan verhuren.

    -

    'Ik wil die bayliner graag huren', zegt Jerome.

    -

    'Heb je een vaarbewijs?' wil de man weten.

    -

    Ai. Daar heeft hij niet aan gedacht. Voor schepen groter dan veertien meter of die harder kunnen dan twaalf kilometer per uur moet je een vaarbewijs hebben. Jerome heeft er geen, en ziet zich al in een roeiboot met een vier-pk-motortje het water op gaan. Dan halen ze oom Harold dus zeker niet in.

    -

    'Ik heb mijn vaarbewijs niet bij me', liegt hij. 'Het idee om te gaan varen kwam een beetje plotseling toen we hier al waren.' 'Maar je kunt wel met een bayliner overweg?' wil de man weten.

    -

    'Ik heb nog nooit met een bayliner gevaren,' zegt hij, 'maar als u mij dat even uitlegt dan lukt het wel. Ik heb wel met andere schepen gevaren.'

    -

    De man wrijft over zijn kin.

    -

    'Tja,' zegt hij aarzelend, 'daar begin ik liever niet aan.'

    -

    'En als ik dubbel uurtarief betaal?' stelt Jerome voor. De man kijkt hem aan.

    -

    'Daar kan ik een hoop gedoe mee krijgen', zegt hij.

    -

    'Zoals?' vraagt Jerome.

    -

    'Dat de politie je snapt.'

    -

    'Op vrijdagmiddag, dat gelooft u toch zelf niet.'

    -

    De man kijkt naar Laura en knikt.

    -

    'Jij wilt wel heel erg graag met je vriendinnetje het water op, hè', grinnikt hij met een smoezelig lachje. 'Zo'n bayliner is wel een ideaal bootje natuurlijk. Diepe kuip en een luxe kajuit.'

    -

    Jerome wil verontwaardigd reageren, maar besluit dat hij het spelletje beter kan meespelen. Hij knipoogt naar de man.

    -

    'Dat bedoel ik maar', glimlacht hij.

    -

    'Hmm', grinnikt de man. 'Zo heel veel zal er wel niet van varen komen. Maar leg hem wel goed voor anker. Oké?'

    -

    'Komt wel goed', belooft Jerome. Hij betaalt de borg en loopt met de man naar buiten. Laura komt achter hen aan. Hij hoopt maar dat ze hem niks kwalijk zal nemen.

    -294 -

    Het bedienen van de bayliner blijkt eenvoudig. Sleutel omdraaien en hij loopt. Een gashandel en een stuurtje maken het varen wel heel simpel. De man gooit de trossen los en steekt zijn hand op. Jerome zit al op de bestuurdersplaats en geeft een beetje gas. De bayliner glijdt vooruit. Laura komt naast hem zitten. Met een kalm gangetje varen ze de haven uit. Als ze uit het zicht van het verhuurbedrijf zijn, duwt Jerome de gashandel verder naar voren. De motoren grommen gretig en het ranke schip tilt de boeg uit de golven.

    -

    'Wow,' roept Laura, haar haren wapperend achter haar aan, 'dit is echt gaaf.'

    -

    Jerome lacht. Hij tuurt over het kleine voorruitje in de verte. Veel schepen zijn er niet op het water; 't is ook maar kil. Links ziet hij de bruine zeilen van een tjalk. Er vaart een vrachtschip, waarschijnlijk op weg naar de sluizen in de Afsluitdijk. Rechts een stuk of drie witte zeilen. Die zouden van oom Harolds schip kunnen zijn. Recht voor hen ligt het forteiland Pampus. Daarachter zouden ook nog schepen kunnen varen. Met schuimend kielzog vaart hij in de richting van de witte zeilen.

    -

    'Zit hij daar bij?' roept Laura boven de wind uit.

    -

    'Kan ik nog niet zeggen', roept Jerome terug. 'Ze zijn nog te ver weg.'

    -

    Ze laten Pampus links liggen en varen het grote water op. Jerome wilde dat hij een verrekijker had.

    -

    'Kun je eens binnen kijken of er ergens een verrekijker ligt?' vraagt hij Laura. Het meisje glijdt van haar stoeltje en opent het deurtje van de kajuit. Jerome hoort haar in de kastjes rommelen. Een tijdje later komt ze weer naar boven. Geen verrekijker. Maakt ook niet uit. De bayliner gaat sneller dan hij verwacht had. De zeilen komen in hoog tempo dichterbij. Hij ziet dat het meest linkse schip blauw van kleur is. Oom Harolds schip is wit. Een van de twee schepen daar recht vooruit moet het zijn. Met grote snelheid vaart hij eropaf, maar als hij dichterbij komt, ziet hij dat beide schepen geen Bavaria's zijn. Een Bavaria heeft een vrij markante rechte boeg. Het ene schip is 295een Jeanneau en het andere is veel te klein om het schip van oom Harold te kunnen zijn. Hoe kan dat nou? Er is niet veel wind. Als hij terugrekent hoe laat tante Thea hem gebeld heeft, dan kan oom Harold niet veel verder weg zijn dan de schepen die hier voor hem liggen.

    -

    'Dat zijn ze niet', zegt Jerome terwijl hij wat gas terugneemt. Hij draait een langzame bocht.

    -

    'Ik snap het niet. Ze zouden hier toch ergens moeten zijn. Zie jij nog ergens een zeil?'

    -

    'Moet hij per se zijn zeil omhoog hebben?' vraagt Laura.

    -

    Jerome kijkt haar aan. Slim. Hij vindt het zo vanzelfsprekend dat een zeilschip zo gauw mogelijk de zeilen hijst, dat het niet eens in hem opgekomen is dat oom Harold natuurlijk ook op de motor kan varen. Maar dat zou betekenen dat hij waarschijnlijk niet met de zakenrelatie aan het varen is. Je gaat niet een dagje zeilen zonder de zeilen te hijsen. Bovendien staat er best een bruikbaar briesje.

    -

    'Zie jij een mast dan?'

    -

    Beiden speuren ze om zich heen.

    -

    'Daar misschien?' zegt Laura rechts naar de horizon wijzend.

    -

    In de verte ligt Flevoland.

    -

    'Ik zie niks', zegt Jerome.

    -

    'Vaar die kant maar eens op', stelt Laura voor. 'Ik weet het niet helemaal zeker.'

    -

    Jerome geeft gas. Het schip vreet zich met hoge snelheid door de golven in de richting die Laura gewezen heeft. Na een tijdje ziet hij het ook. Een mast aan de horizon. Laura heeft blijkbaar scherpere ogen dan hij. Maar wat hangt die mast vreemd scheef ...

    -     - -296 -

    34.

    -

    Vrijdagmiddag 13 oktober, 14.21 uur

    -

    'Ik dacht dat je alleen scheef ging als je de zeilen omhoog hebt', roept Laura terwijl de haren om haar gezicht wapperen.

    -

    'Dit is niet normaal', roept hij terug.

    -

    Als ze dichterbij komen, zien ze dat het schip diep in de golven steekt. Het hangt scheef naar bakboord. Als een golf onder het schip doorrolt, komt de achtersteven uit het water. 'Het is lek!' roept Jerome. Hij duwt de gashandel helemaal naar beneden. Het snelle schip springt bijna boven de golven uit en Laura houdt zich met twee handen aan het dashboard vast. Van een afstand ziet Jerome al dat het inderdaad het schip van oom Harold is. Wat is daar aan de hand? Als het schip lek is, hoe komt dat dan? Niet te veel nadenken. Eerst maar eens kijken. Met hoge snelheid naderen ze het schip, dat iedere seconde duidelijker te zien is. Op het achterdek zit iemand in de kuip. Hij hangt als een vaatdoek tegen de reling. 'Da's Willem', roept Laura. 'Doe voorzichtig.'

    -

    Jerome neemt gas terug. Het lijkt wel of Willem hen niet eens hoort aankomen. Pas als ze vlakbij zijn, heft hij het hoofd op. Langzaam vaart Jerome op het witte schip af. Even later komt hij langszij. Willem lijkt hen te zien. Een beetje wankel komt hij overeind.

    -

    'Ga weg. Hoepel op!' roept hij. Dan ploft hij op het bankje neer. Laura ziet een jeneverfles over de kuipbank rollen.

    -

    'Hij is dronken', fluistert ze. Jerome ziet het ook. Ook ziet hij dat Willem het pistool in de hand houdt. Hij tilt het wapen een eindje op en schiet dwars door de bodem van de kuip heen.

    -

    Dan richt hij het wapen naar binnen door de kajuitdeur. Zijn 297hand trilt. Het lijkt of hij wil schieten. Dan ploft hij weer neer.

    -

    'Ik kan het niet!' schreeuwt hij. 'Ik kan het niet.' Weer richt hij het wapen. Deze keer vlak naast hem. Een schot knalt. Teakhout spat van het dekje achter de stuurwielen. Een gat in het kunststof. Waarschijnlijk is deze kogel ook door het onderwaterschip gegaan. Nog eens haalt de jongeman de trekker over. Het wapen weigert. Nog een paar keer haalt Willem de trekker over. Het wapen ketst alleen maar. Willem knettert een vloek over het water en smijt het wapen in de golven. Pas dan lijkt hij zich weer bewust van de aanwezigheid van Jerome en Laura.

    -

    'Ga toch weg', schreeuwt hij. 'Wat hebben jullie hier nog te zoeken?'

    -

    'Waar is Harold van Dijken?' roept Jerome. 'Wat heb je met hem gedaan?'

    -

    'Niks', schreeuwt Willem. 'Ik wou dat ik wat gedaan had. Maar ik kan het niet.'

    -

    Ineens wordt hij woedend, "t Is jullie schuld', schreeuwt hij. 'Ga uit mijn hoofd weg met je mooie praatjes!' Hij strompelt met gebalde vuisten overeind. Het schip is door de stroming iets gedraaid. Jerome ligt nu iets meer achter hem. Willem wankelt in zijn richting. Hij probeert vanuit de kuip op het zwemplateau te stappen, maar hij struikelt over de rand. Hij ploft op het zwemplateau en schiet door over de rand. Hij probeert zich nog aan een van de boeien vast te grijpen, maar zijn handen graaien alleen maar in de lucht. Met een luide plons valt hij in de golven van het IJsselmeer.

    -

    'Hij verdrinkt!' roept Laura.

    -

    Jerome duwt de gashandel een stukje naar voren.

    -

    'We moeten langzij', zegt hij. 'We moeten ons aan het andere schip vastmaken. Dan kan ik bij het plateau. De bayliner is te hoog. We krijgen hem nooit aan boord.'

    -

    Hij gunt zich geen tijd om een boei tussen de schepen te hangen. Met een droge bonk raken de twee schepen elkaar. Jerome draait het sleuteltje om. De motor valt stil. Snel ver­298laat hij de kuip en haast zich langs het gangboord naar voren, waar de tros op het dek ligt.

    -

    'Probeer hem achter vast te leggen', zegt hij tegen Laura terwijl hij naar de lijn op het achterdek wijst.

    -

    Nu de schepen stilliggen, schommelen ze op de golven. Jerome laat zich in het gangboord van oom Harolds schip zakken. Snel legt hij de tros om een roestvrijstalen kikker, dan haast hij zich naar achteren waar Laura al klaar staat met de lijn. Ook die zit binnen korte tijd vast. Bij het achterdek klinkt lawaai. Jerome springt in de kuip. Willem hangt half op het zwemplateautje. Hij kan makkelijk aan boord klimmen, maar Jerome ziet dat hij alleen maar met zijn vuist op het hout slaat. Het lijkt of hij huilt.

    -

    Waar is oom Harold? Hij kijkt gespannen naar de deur van de kajuit. Het deurtje hangt open. Binnen is het een ravage alsof er gevochten is. Water klotst over de vloer. Het schip is duidelijk aan het zinken. Bang voor wat hij zal aantreffen loopt Jerome behoedzaam naar de kajuit. Hij pakt de randen van de toegang vast en daalt het kleine trapje af naar beneden. Links is het keukentje. Rechts de kaartentafel met de navigatieapparatuur. Daarachter de halfronde banken van de dinette. Dan het halletje naar de grote eigenaarshut met het tweepersoonsbed. Zou oom Harold daar zijn? Langzaam loopt hij in gebogen houding naar binnen. Ineens hoort hij naast zich kreunen. Zijn hart slaat een slag over als hij ineens twee benen onder de eettafel vandaan ziet steken. Hij bukt zich. Oom Harold. Waarschijnlijk heeft hij op de halfronde bank gelegen, maar is hij eraf gegleden en op de grond terechtgekomen. Jerome laat zich zakken. Het water staat tot over zijn schoenen. Oom Harold ligt op zijn rug, anders zou zijn gezicht al in het water liggen. Vlug kruipt hij erheen.

    -

    'Oom Harold', roept hij. Even heft Harold een arm op, die meteen weer neerploft in het water. Gelukkig, hij leeft in ieder geval nog. Maar hij lijkt er slecht aan toe. Jerome probeert hem uit het water omhoog te trekken. Dan ziet hij twee jeneverflessen in het water drijven. Wat is hier in vredesnaam 299gebeurd? Hij sjort het zware lichaam van Harold in zittende houding. De man slaat even de ogen een eindje op en kijkt glazig om zich heen. Dan slaakt hij een luide boer. Een misselijkmakende dranklucht slaat Jerome in het gezicht. Oom Harold is dronken. Stomdronken.

    -

    'Jerome, help even', klinkt Laura's stem. Jerome ziet dat Harold nu in een hoek van de bank hangt. Die blijft wel even zitten. Vlug haast hij zich naar buiten. Laura is ook aan boord geklommen. Ze staat gebogen over het zwemplateau. Ze steekt haar hand uit naar Willem die bezig is naar de kuip te klimmen. Jerome haast zich er heen en trekt Willem het laatste stuk naar binnen. De kletsnatte Willem laat zich op de teakhouten kuipbank ploffen. Het koude water heeft hem aardig ontnuchterd.

    -

    'Hoe komen jullie hier?' vraagt hij terwijl hij met een hand over zijn voorhoofd en zijn haar veegt.

    -

    Jerome gaat er niet op in.

    -

    'Jij hebt oom Harold hier met een smoes naartoe gelokt.'

    -

    'Dat heb ik ook', zegt Willem grimmig. 'En hij stonk er meteen in. Ik had met hem afgesproken op het parkeerterrein vlak bij de snelweg. Herman heb ik meteen neergeschoten met het verdovingspistool. Van Dijken heb ik gedwongen aan boord te gaan.'

    -

    'Hij zit binnen', zegt Jerome. 'Hij is ladderzat.'

    -

    'Ik wilde hem eens laten voelen wat hij mijn vader aangedaan heeft. Ik heb hem gedwongen een sloot jenever op te zuipen.'

    -

    Jerome en Laura kijken elkaar eens aan.

    -

    'En toen?' informeert Laura.

    -

    Willem kijkt wanhopig opzij. 'Wat hebben jullie met me gedaan?'

    -

    Jerome en Laura kijken hem niet-begrijpend aan.

    -

    'Wat bedoel je?' vraagt Laura zacht.

    -

    Willem grijpt met beide handen naar zijn hoofd.

    -

    'Toen hij goed dronken was, heb ik hem het pistool op het voorhoofd gezet, maar ik kon het niet. Het lukte me niet de trekker over te halen. Hij smeekte me als een kind. Hij jam­300merde. Hij lag snotterend voor me. Ik wilde schieten maar het lukte niet. Ik heb alleen maar in de bodem van het schip geschoten.'

    -

    Dan slaat Willem de handen voor het gezicht.

    -

    'Ik weet het allemaal niet meer. Hij begon tegen me te praten. Hij zei dat hij ma een slaapmiddel en een pijnstiller gegeven had, omdat hij niet kon aanzien hoe mijn vader ma liet lijden.' 'Dat heeft hij mij ook verteld. Willem, oom Harold heeft medicijnen gestudeerd. Hij was in staat om het werk van je vader te beoordelen. Je vader wist niet meer waar hij mee bezig was.'

    -

    'Dat wist hij wel!' briest Willem. 'Mijn vader was een briljant geleerde.'

    -

    'Inderdaad, hij was een briljant geleerde, maar niet meer toen hij je moeder probeerde te helpen. Hij heeft haar onnodig laten lijden, Willem. Je weet dat ik gelijk heb.'

    -

    Opnieuw laat Willem zijn hoofd in zijn handen zakken.

    -

    'Nou doe je het weer. Iedereen probeert op me in te praten. Ik ben gewoon mezelf niet meer.'

    -

    'En toen ben je jezelf moed in gaan drinken?' vraagt Jerome.

    -

    Willem kijkt hem boos aan.

    -

    'Dat heb ik geprobeerd. Maar dat lukt ook niet. Ik moet er steeds aan denken dat ik in geleende tijd leef. Woorden die jullie gebruikt hebben. Ik hoor ze steeds in mijn hoofd.'

    -

    Even is hij stil. 'Het klinkt als de stem van mijn vader.'

    -

    'Het ís je vader', zegt Laura. 'Dat heeft je vader je willen leren. Nu hoor je pas de stem waar je niet naar luisterde toen hij nog leefde. Dit is wat je vader in je hart heeft proberen te schrijven. Dit is zijn erfenis. Willem, verspeel die niet. Misschien is dit wel de laatste keer dat je een boodschap van hem krijgt!'

    -

    Willem zakt snikkend voorover.

    -

    'Maar hoe dan, hoe dan?'

    -

    'Ga met ons mee', zegt Jerome.

    -

    Willem schudt zijn hoofd.

    -

    'Nee', zegt hij, terwijl hij het hoofd schudt en in de richting van de kajuit gebaart. 'Neem hem maar mee, maar mij niet. Ik kan het niet.'

    -301 -

    'Je kunt het wel', zegt Laura. Maar Willem schudt het hoofd. Hij snikt tussen zijn vingers door.

    -

    'Laat me met rust. Alsjeblieft - laat me met rust.'

    -

    Jerome kijkt naar Laura. Zijn vriendin haalt de schouders op. Ze weet ook niet wat ze nog doen moet.

    -

    'Ik haal oom Harold naar boven', zegt Jerome zacht. Laura blijft bij Willem zitten. Het water in de kajuit staat al een stuk hoger. Het schip is aan het zinken. Jerome waadt naar oom Harold en pakt hem bij zijn schouders. Het lijkt wel of de man bewusteloos is. Met moeite sleurt hij hem onder de tafel vandaan. Dan lijkt er iets van besef in de man terug te komen. Met de grootste moeite probeert hij in de benen te komen. Hij zwaait alle kanten op, maar Jerome kan hem nu tenminste naar buiten krijgen. Laura springt op. Samen krijgen ze oom Harold in de bayliner.

    -

    'Ik heb hem de waarheid verteld', zegt Harold van Dijken met dubbele tong. 'Hij, hij ...'

    -

    De zakenman ploft neer op de bank en begint spontaan te snurken. De verhuurder zal straks wel raar opkijken als ze met z'n drieën van het IJsselmeer komen.

    -

    'Ga nou met ons mee', zegt Laura in een laatste poging Willem over te halen. Willem heft zijn hoofd en kijkt hen strak aan.

    -

    'Ik ga ervandoor', zegt hij vastbesloten.

    -

    'Met deze lekke bak?' zegt Jerome. 'Dat lukt je nooit, man!'

    -

    'Bemoei je er niet mee', schreeuwt Willem in zijn richting. 'Ik ben oud genoeg om op mezelf te passen.'

    -

    Jerome heft afwerend zijn handen op.

    -

    'Kom op', zegt hij tegen Laura. 'We gaan.'

    -

    Hij gaat naar het voordek en maakt de tros los. 'Kom op Laura, losgooien.'

    -

    Laura kijkt nog eens naar Willem, maar die schudt het hoofd. Dan knoopt Laura de lijn los. De beide jongelui klimmen in de bayliner. Jerome draait het sleuteltje om. De motor komt tot leven, Jerome geeft een beetje gas. Langzaam drijven de twee schepen uit elkaar. Dan geeft hij meer gas. Oom Harold merkt 302het niet eens. Hij ligt nog op precies dezelfde plek op de achterbank. Het zal nog een toer worden om hem straks naar huis te krijgen, maar dat is van later zorg.

    -

    'Hij hijst het zeil', roept Laura. Ze kijkt over haar schouder. Jerome laat de boot een scherpe bocht maken en neemt gas terug. Nu kunnen ze door het kleine voorruitje zien wat Willem doet. Het grootzeil rolt langzaam uit de mast. De schoten worden gevierd. De fok komt uit de furlex. De beide zeilen bollen op in de wind.

    -

    'Kun je zeilen met een schip dat half in de golven ligt?' vraagt Laura zich hardop af.

    -

    'Geen idee', antwoordt Jerome. 'Hij zeilt het grote water op. Zou het met hem dan net zo aflopen als met zijn vader?'

    -

    'Ik denk het niet', meent Laura. 'Hij wil niet dood. Hij wil juist leven. Hij wil ontsnappen. Eigenlijk moet je nu Van de Brink bellen. Met een politieboot moeten ze hem vrij makkelijk te pakken kunnen krijgen.'

    -

    Jerome tast in zijn zak. Zijn vingers voelen zijn mobiel, maar hij haalt hem niet tevoorschijn.

    -

    'Dat bellen kan wel even wachten', zegt hij. 'Wat mij betreft krijgt hij een kans om alsnog zijn eigen keuzes te maken.'

    -

    Laura schuift wat dichter naar hem toe. 'Weet je wat dat betekent?'

    -

    'Nee', zegt Jerome.

    -

    'Je hebt het losgelaten, Jerome. Hij is de moordenaar van je vader, maar je geeft hem een kans. Je bent niet uit op wraak. Vandaag is de eerste dag van de rest van je leven.'

    -

    'Een leven met jou?'

    -

    'Wat mij betreft wel', zegt Laura.

    -

    Ze kruipen dicht tegen elkaar aan. In de verte worstelt een lekke Bavaria zich een weg door de golven.

    -     -     - - -

    MIDITHRILLER

    -

    Als Jerome (17) met zijn vader onderweg is naar huis, na een gezellig weekend in Duitsland, krijgen ze een vreselijk ongeluk. De auto raakt te water en Jeromes vader overleeft het niet. De politie vertelt Jerome kort na de begrafenis dat het geen gewoon ongeluk was. Jerome komt er al snel achter dat de compagnons van zijn vader, die samen met hem een farmaceutisch bedrijf begonnen, er meer van weten. Ze laten weinig los, en willen niet praten over het verleden. Maar het is duidelijk dat ook zij door de dader worden bedreigd.

    -

    Jerome gaat met zijn internetvriendin Laura op zoek naar het verleden van zijn vader en doet een aantal schokkende ontdekkingen ...

    -

    Een adembenemend verhaal dat de lezer van het begin tot het einde zal boeien, én ook doet nadenken over goed en kwaad, over schuld, wraak ... en loslaten.

    -

    Bert Wiersema heeft veel spannende boeken voor de jeugd geschreven. Dit is zijn eerste midithriller voor jongeren.

    -     -     -     -     diff --git a/src/test/resources/xml/volumes-test-2.xml b/src/test/resources/xml/volumes-test-2.xml index 817ce87..a3cf4df 100644 --- a/src/test/resources/xml/volumes-test-2.xml +++ b/src/test/resources/xml/volumes-test-2.xml @@ -20,6 +20,9 @@ level1 { level1, h1, p { display: block; } +p { + volume-break-inside: -obfl-keep(1); +} docauthor { display: none; diff --git a/src/test/xprocspec/test_css_translator.xprocspec b/src/test/xprocspec/test_css_translator.xprocspec index 4198ad5..4e672c8 100644 --- a/src/test/xprocspec/test_css_translator.xprocspec +++ b/src/test/xprocspec/test_css_translator.xprocspec @@ -39,8 +39,8 @@ <_ style="text-transform: none">
    -

    ⠨⠝⠕⠞ ⠏⠗⠑⠎⠑⠗⠧⠊⠝⠛ ⠺⠓⠊⠞⠑⠎⠏⠁⠉⠑

    -

    ⠨⠏⠗⠑⠎⠑⠗⠧⠊⠝⠛ ⠺⠓⠊⠞⠑⠎⠏⠁⠉⠑

    +

    ⠨⠝⠕⠞ ⠏⠗⠑⠎⠑⠗⠧⠊⠝⠛ ⠺⠓⠊⠞⠑⠎⠏⠁⠉⠑

    +

    ⠨⠏⠗⠑⠎⠑⠗⠧⠊⠝⠛ ⠺⠓⠊⠞⠑⠎⠏⠁⠉⠑