forked from tomtor/disgeo-arch
-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cv-al-arch-20201203.html
1722 lines (1649 loc) · 129 KB
/
cv-al-arch-20201203.html
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<!DOCTYPE html><html lang="nl"><!-- HTML-Header - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --><head><meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1, shrink-to-fit=no"><meta charset="utf-8"><meta name="generator" content="ReSpec 24.5.2"><style>/* --- ISSUES/NOTES --- */
.issue-label {
text-transform: initial;
}
.warning > p:first-child { margin-top: 0 }
.warning {
padding: .5em;
border-left-width: .5em;
border-left-style: solid;
}
span.warning { padding: .1em .5em .15em; }
.issue.closed span.issue-number {
text-decoration: line-through;
}
.warning {
border-color: #f11;
border-width: .2em;
border-style: solid;
background: #fbe9e9;
}
.warning-title:before{
content: "⚠"; /*U+26A0 WARNING SIGN*/
font-size: 3em;
float: left;
height: 100%;
padding-right: .3em;
vertical-align: top;
margin-top: -0.5em;
}
li.task-list-item {
list-style: none;
}
input.task-list-item-checkbox {
margin: 0 0.35em 0.25em -1.6em;
vertical-align: middle;
}
.issue a.respec-gh-label {
padding: 5px;
margin: 0 2px 0 2px;
font-size: 10px;
text-transform: none;
text-decoration: none;
font-weight: bold;
border-radius: 4px;
position: relative;
bottom: 2px;
border: none;
}
.issue a.respec-label-dark {
color: #fff;
background-color: #000;
}
.issue a.respec-label-light {
color: #000;
background-color: #fff;
}
</style>
<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->
<!-- File. . . : index.html -->
<!-- Bevat . . : Template voor de index.html die verplicht is voor respec -->
<!-- Gebaseerd op https://github.com/Geonovum/respec/wiki -->
<!-- Deze file moet worden neergezet in de root-directory van de -->
<!-- betreffende standaard. -->
<!-- Door. . . : Jan van Gelder -->
<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->
<!-- Log . . . : 20181015 - JvG - Initiele versie -->
<!-- - - - - - - -20191022 - IE - ReSpec file Handreiking Archiveren ruimtelijke plannen -->
<!-- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->
<!-- meta tags - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->
<meta content="text/html; charset=utf-8" http-equiv="content-type">
<!-- Invullen: de titel van de standaard of het document - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->
<title>DiS Geo: Architectuurbeschrijving Voorzieningen Samenhangende Objectenregistratie</title>
<!-- Kan hier een 'ondertitel' tag worden gemaakt? -->
<!-- Invullen: de naam van de lokale CSS file - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="./media/Geonovumstyle.css">
<link rel="shortcut icon" type="image/x-icon" href="https://tools.geostandaarden.nl/respec/style/logos/Geonovum.ico">
<style id="respec-mainstyle">/*****************************************************************
* ReSpec 3 CSS
* Robin Berjon - http://berjon.com/
*****************************************************************/
/* Override code highlighter background */
.hljs {
background: transparent !important;
}
/* --- INLINES --- */
h1 abbr,
h2 abbr,
h3 abbr,
h4 abbr,
h5 abbr,
h6 abbr,
a abbr {
border: none;
}
dfn {
font-weight: bold;
}
a.internalDFN {
color: inherit;
border-bottom: 1px solid #99c;
text-decoration: none;
}
a.externalDFN {
color: inherit;
border-bottom: 1px dotted #ccc;
text-decoration: none;
}
a.bibref {
text-decoration: none;
}
#references :target {
background: #eaf3ff;
}
cite .bibref {
font-style: normal;
}
code {
color: #c83500;
}
th code {
color: inherit;
}
/* --- TOC --- */
.toc a,
.tof a {
text-decoration: none;
}
a .secno,
a .figno {
color: #000;
}
ul.tof,
ol.tof {
list-style: none outside none;
}
.caption {
margin-top: 0.5em;
font-style: italic;
}
/* --- TABLE --- */
table.simple {
border-spacing: 0;
border-collapse: collapse;
border-bottom: 3px solid #005a9c;
}
.simple th {
background: #005a9c;
color: #fff;
padding: 3px 5px;
text-align: left;
}
.simple th[scope="row"] {
background: inherit;
color: inherit;
border-top: 1px solid #ddd;
}
.simple td {
padding: 3px 10px;
border-top: 1px solid #ddd;
}
.simple tr:nth-child(even) {
background: #f0f6ff;
}
/* --- DL --- */
.section dd>p:first-child {
margin-top: 0;
}
.section dd>p:last-child {
margin-bottom: 0;
}
.section dd {
margin-bottom: 1em;
}
.section dl.attrs dd,
.section dl.eldef dd {
margin-bottom: 0;
}
#issue-summary>ul,
.respec-dfn-list {
column-count: 2;
}
#issue-summary li,
.respec-dfn-list li {
list-style: none;
}
details.respec-tests-details {
margin-left: 1em;
display: inline-block;
vertical-align: top;
}
details.respec-tests-details>* {
padding-right: 2em;
}
details.respec-tests-details[open] {
z-index: 999999;
position: absolute;
border: thin solid #cad3e2;
border-radius: 0.3em;
background-color: white;
padding-bottom: 0.5em;
}
details.respec-tests-details[open]>summary {
border-bottom: thin solid #cad3e2;
padding-left: 1em;
margin-bottom: 1em;
line-height: 2em;
}
details.respec-tests-details>ul {
width: 100%;
margin-top: -0.3em;
}
details.respec-tests-details>li {
padding-left: 1em;
}
a[href].self-link:hover {
opacity: 1;
text-decoration: none;
background-color: transparent;
}
h2,
h3,
h4,
h5,
h6 {
position: relative;
}
aside.example .marker > a.self-link {
color: inherit;
}
h2>a.self-link,
h3>a.self-link,
h4>a.self-link,
h5>a.self-link,
h6>a.self-link {
border: none;
color: inherit;
font-size: 83%;
height: 2em;
left: -1.6em;
opacity: .5;
position: absolute;
text-align: center;
text-decoration: none;
top: 0;
transition: opacity .2s;
width: 2em;
}
h2>a.self-link::before,
h3>a.self-link::before,
h4>a.self-link::before,
h5>a.self-link::before,
h6>a.self-link::before {
content: "§";
display: block;
}
@media (max-width: 767px) {
dd {
margin-left: 0;
}
/* Don't position self-link in headings off-screen */
h2>a.self-link,
h3>a.self-link,
h4>a.self-link,
h5>a.self-link,
h6>a.self-link {
left: auto;
top: auto;
}
}
@media print {
.removeOnSave {
display: none;
}
}
</style><link rel="stylesheet" href="https://tools.geostandaarden.nl/respec/style/GN-CV.css"><link rel="shortcut icon" type="image/x-icon" href="https://tools.geostandaarden.nl/respec/style/logos/Geonovum.ico"><script id="initialUserConfig" type="application/json">{
"specStatus": "GN-CV",
"specType": "AL",
"format": "markdown",
"github": "https://github.com/Geonovum/disgeo-arch",
"issueBase": "https://github.com/Geonovum/disgeo-arch/issues",
"edDraftURI": "https://github.com/Geonovum/disgeo-arch",
"editors": [
{
"name": "Jan van Gelder",
"company": "Geonovum",
"companyURL": "https://www.geonovum.nl"
}
],
"authors": [
{
"name": "Wim Bakkeren",
"company": "VNG Realisatie",
"companyURL": "https://www.vngrealisatie.nl"
},
{
"name": "Jan van Gelder",
"company": "Geonovum",
"companyURL": "https://www.geonovum.nl"
},
{
"name": "Bart-Jan de Leuw",
"company": "Ministerie van BZK",
"companyURL": "https://www.geobasisregistraties.nl"
},
{
"name": "Marcel Reuvers",
"company": "Kadaster",
"companyURL": "https://www.kadaster.nl"
}
],
"shortName": "arch",
"pubDomain": "disgeo",
"licence": "cc-by",
"localBiblio": {
"PUB-1": {
"title": "Titel van Publicatie-1",
"href": "https://www.link-naar-publicatie-1.nl",
"status": "V1.0.1",
"publisher": "Publisher-1",
"company": "Companynaam"
},
"PUB-2": {
"title": "Titel van Publicatie-2",
"href": "https://www.link-naar-publicatie-2.nl",
"status": "V1.0.1",
"publisher": "Publisher-2",
"company": "Companynaam"
},
"PUB-3": {
"title": "Titel van Publicatie-3",
"href": "https://www.link-naar-publicatie-3.nl",
"status": "V1.0.1",
"publisher": "Publisher-3",
"company": "Companynaam"
},
"PUB-4": {
"title": "Titel van Publicatie-4",
"href": "https://www.link-naar-publicatie-4.nl",
"status": "V1.0.1",
"publisher": "Publisher-4",
"company": "Companynaam"
}
},
"postProcess": [
null
],
"emailComments": "[email protected]",
"maxTocLevel": 3,
"logos": [
{
"src": "https://www.geobasisregistraties.nl/binaries/medium/content/gallery/basisregistraties-ienm/content-afbeeldingen/dis-geo/logo_disgeo_schaduw_text_rgb.jpg",
"alt": "Doorontwikkeling in Samenhang",
"id": "TopLogo",
"url": "https://www.geobasisregistraties.nl/basisregistraties/doorontwikkeling-in-samenhang"
}
],
"publishISODate": "2020-12-03T00:00:00.000Z",
"generatedSubtitle": "Consultatieversie 03 december 2020"
}</script><meta name="description" content="Deze "Architectuurbeschrijving voorzieningen" van de Samenhangende Objectenregistratie is een beschrijving van de afbakening, ICT-inrichtingsprincipes, componenten en verbindingen van de voorzieningen van de objectenregistratie. Het doel van deze beschrijving is dat doorontwikkeling van ICT-voorzieningen in samenhang kan plaatsvinden naar een duidelijke doelsituatie."><script type="application/ld+json">{
"@context": [
"http://schema.org",
{
"@vocab": "http://schema.org/",
"@language": "nl",
"foaf": "http://xmlns.com/foaf/0.1/",
"datePublished": {
"@type": "http://www.w3.org/2001/XMLSchema#date"
},
"inLanguage": {
"@language": null
},
"isBasedOn": {
"@type": "@id"
},
"license": {
"@type": "@id"
}
}
],
"id": "https://docs.geostandaarden.nl/disgeo/cv-al-arch-20201203/",
"type": [
"TechArticle"
],
"name": "DiS Geo: Architectuurbeschrijving Voorzieningen Samenhangende Objectenregistratie",
"inLanguage": "nl",
"license": "https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode",
"datePublished": "2020-12-03",
"copyrightHolder": {
"name": "Geonovum",
"url": "https://www.geonovum.nl/"
},
"discussionUrl": "https://github.com/Geonovum/disgeo-arch/issues",
"alternativeHeadline": "",
"description": "Deze \"Architectuurbeschrijving voorzieningen\" van de Samenhangende Objectenregistratie is een beschrijving van de afbakening, ICT-inrichtingsprincipes, componenten en verbindingen van de voorzieningen van de objectenregistratie. Het doel van deze beschrijving is dat doorontwikkeling van ICT-voorzieningen in samenhang kan plaatsvinden naar een duidelijke doelsituatie.",
"editor": [
{
"type": "Person",
"name": "Jan van Gelder",
"worksFor": {
"name": "Geonovum",
"url": "https://www.geonovum.nl"
}
}
],
"contributor": [
{
"type": "Person",
"name": "Wim Bakkeren",
"worksFor": {
"name": "VNG Realisatie",
"url": "https://www.vngrealisatie.nl"
}
},
{
"type": "Person",
"name": "Jan van Gelder",
"worksFor": {
"name": "Geonovum",
"url": "https://www.geonovum.nl"
}
},
{
"type": "Person",
"name": "Bart-Jan de Leuw",
"worksFor": {
"name": "Ministerie van BZK",
"url": "https://www.geobasisregistraties.nl"
}
},
{
"type": "Person",
"name": "Marcel Reuvers",
"worksFor": {
"name": "Kadaster",
"url": "https://www.kadaster.nl"
}
}
],
"citation": []
}</script></head>
<!-- HTML-Body - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -->
<body class="h-entry"><div class="head">
<a href="https://www.geobasisregistraties.nl/basisregistraties/doorontwikkeling-in-samenhang" class="logo"><img id="TopLogo" alt="Doorontwikkeling in Samenhang" src="https://www.geobasisregistraties.nl/binaries/medium/content/gallery/basisregistraties-ienm/content-afbeeldingen/dis-geo/logo_disgeo_schaduw_text_rgb.jpg" width="830" height="587"></a>
<h1 class="title p-name" id="title">DiS Geo: Architectuurbeschrijving Voorzieningen Samenhangende Objectenregistratie</h1>
<h2>Geonovum Algemeen<br>
Consultatieversie <time class="dt-published" datetime="2020-12-03">03 december 2020</time></h2>
<dl>
<dt>Deze versie:</dt><dd><a class="u-url" href="https://docs.geostandaarden.nl/disgeo/cv-al-arch-20201203/">https://docs.geostandaarden.nl/disgeo/cv-al-arch-20201203/</a></dd><dt>Laatst gepubliceerde versie:</dt><dd>geen</dd>
<dt>Laatste werkversie:</dt><dd><a href="https://github.com/Geonovum/disgeo-arch">https://github.com/Geonovum/disgeo-arch</a></dd>
<dt>Redacteur:</dt>
<dd class="p-author h-card vcard"><span class="p-name fn">Jan van Gelder</span>, <a class="p-org org h-org h-card" href="https://www.geonovum.nl">Geonovum</a></dd>
<dt>Auteurs:</dt><dd class="p-author h-card vcard"><span class="p-name fn">Wim Bakkeren</span>, <a class="p-org org h-org h-card" href="https://www.vngrealisatie.nl">VNG Realisatie</a></dd><dd class="p-author h-card vcard"><span class="p-name fn">Jan van Gelder</span>, <a class="p-org org h-org h-card" href="https://www.geonovum.nl">Geonovum</a></dd><dd class="p-author h-card vcard"><span class="p-name fn">Bart-Jan de Leuw</span>, <a class="p-org org h-org h-card" href="https://www.geobasisregistraties.nl">Ministerie van BZK</a></dd><dd class="p-author h-card vcard"><span class="p-name fn">Marcel Reuvers</span>, <a class="p-org org h-org h-card" href="https://www.kadaster.nl">Kadaster</a></dd>
<dt>Doe mee:</dt><dd>
<a href="https://github.com/Geonovum/disgeo-arch/">GitHub Geonovum/disgeo-arch</a>
</dd><dd>
<a href="https://github.com/Geonovum/disgeo-arch/issues/">Dien een melding in</a>
</dd><dd>
<a href="https://github.com/Geonovum/disgeo-arch/commits/">Revisiehistorie</a>
</dd><dd>
<a href="https://github.com/Geonovum/disgeo-arch/pulls/">Pull requests</a>
</dd>
</dl>
<dl>
<dt>Rechtenbeleid:</dt>
<dd>
<div class="copyright" style="margin: 0.25em 0;">
<abbr title="Creative Commons Attribution 4.0 International Public License">
<a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode"><img src="https://tools.geostandaarden.nl/respec/style/logos/cc-by.svg" alt="Creative Commons Attribution 4.0 International Public License" width="115" height="40"></a>
</abbr>
<div style="display:inline-block; vertical-align:top">
<p style="font-size: small;">Creative Commons Attribution 4.0 International Public License<br>(CC-BY)</p>
</div>
</div>
</dd>
</dl>
<hr title="Separator for header">
</div><section id="abstract" data-format="markdown" class="introductory"><h2>Samenvatting</h2><section><h3 id="doelstelling">Doelstelling</h3><p>Deze "Architectuurbeschrijving voorzieningen" van de Samenhangende Objectenregistratie is een beschrijving van de afbakening, ICT-inrichtingsprincipes, componenten en verbindingen van de voorzieningen van de objectenregistratie. Het doel van deze beschrijving is dat doorontwikkeling van ICT-voorzieningen in samenhang kan plaatsvinden naar een duidelijke doelsituatie.</p></section><section><h3 id="aanpak">Aanpak</h3><p>Deze architectuurbeschrijving wordt stapsgewijs gemaakt en beter gemaakt. Daarbij wordt het document op een transparante manier gedeeld. Meekijken mag, bijdragen van suggesties en commentaar kan door het aanmaken van zogeheten issues op <a href="https://github.com/Geonovum/disgeo-arch/issues">https://github.com/Geonovum/disgeo-arch/issues</a>.</p><div class="note" role="note" id="issue-container-generatedID"><div role="heading" class="note-title marker" id="h-note" aria-level="4"><span>Noot</span></div><p class="">
Voor reviewers: In groene kaders stellen de auteurs soms een vraag. In jullie reviewcommentaar lezen we graag antwoorden.
</p></div></section><section><h3 id="inhoud">Inhoud</h3><p>De architectuurbeschrijving bevat een inleiding, een afbakening, gehanteerde principes en een uitwerking van de componenten. De beschrijving blijft op functioneel niveau, ofwel op het niveau van de applicatielaag van het NORA-vijflaagsmodel. De onderscheiden functies (capabilities, "wat moet kunnen") binnen het systeem worden zodanig beschreven dat een opdracht om deze in te vullen inhoudelijk voldoende duidelijk is voor opdrachtgever en opdrachtnemer.</p></section></section><section id="sotd" class="introductory"><h2>Status van dit document</h2><p>
<em>Deze paragraaf beschrijft de status van dit document ten tijde van publicatie. Het is mogelijk dat er actuelere versies van dit document bestaan. Een lijst van Geonovum publicaties en de laatste gepubliceerde versie van dit document zijn te vinden op <a href="https://www.geonovum.nl/geo-standaarden/alle-standaarden">https://www.geonovum.nl/geo-standaarden/alle-standaarden</a>.</em>
</p><p>
Dit is een door de werkgroep goedgekeurde consultatieversie. Commentaar over dit document kan gestuurd worden naar
<a href="mailto:[email protected]">
[email protected]</a>.
</p></section><nav id="toc"><h2 class="introductory" id="inhoudsopgave">Inhoudsopgave</h2><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#inleiding"><span class="secno">1. </span>Inleiding</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#doel-en-doelgroep"><span class="secno">1.1 </span>Doel en doelgroep</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#leeswijzer"><span class="secno">1.2 </span>Leeswijzer</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#context"><span class="secno">1.3 </span>Context</a></li></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#afbakening"><span class="secno">2. </span>Afbakening</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#doel-van-de-objectenregistratie"><span class="secno">2.1 </span>Doel van de Objectenregistratie</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#context-voor-de-architectuurbeschrijving"><span class="secno">2.2 </span>Context voor de Architectuurbeschrijving</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#scope-van-de-architectuurbeschrijving"><span class="secno">2.3 </span>Scope van de Architectuurbeschrijving</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#interacties-met-de-omgeving"><span class="secno">2.4 </span>Interacties met de omgeving</a></li></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#inrichtingsprincipes"><span class="secno">3. </span>Inrichtingsprincipes</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#beleid-samenhangende-objectenregistratie"><span class="secno">3.1 </span>Beleid Samenhangende Objectenregistratie</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#inrichtingsprincipes-vergelijkbare-domeinen"><span class="secno">3.2 </span>Inrichtingsprincipes vergelijkbare domeinen</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#ict-inrichtingsprincipes-samenhangende-objectenregistratie"><span class="secno">3.3 </span>ICT-inrichtingsprincipes Samenhangende Objectenregistratie</a></li></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#inrichting"><span class="secno">4. </span>Inrichting</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#inleiding-0"><span class="secno">4.1 </span>Inleiding</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#functionele-lagen-in-de-inrichting"><span class="secno">4.2 </span>Functionele lagen in de inrichting</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#functies-in-de-laag-inzicht"><span class="secno">4.3 </span>Functies in de laag Inzicht</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#functies-in-de-laag-uitvoering"><span class="secno">4.4 </span>Functies in de laag Uitvoering</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#functies-in-de-laag-ondersteuning"><span class="secno">4.5 </span>Functies in de laag Ondersteuning</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#algemene-functies"><span class="secno">4.6 </span>Algemene functies</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#niet-functionele-eisen"><span class="secno">4.7 </span>Niet-functionele eisen</a></li></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#uitwerking"><span class="secno">5. </span>Uitwerking</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#inleiding-1"><span class="secno">5.1 </span>Inleiding</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#laag-uitvoering"><span class="secno">5.2 </span>Laag Uitvoering</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#registratie"><span class="secno">5.2.1 </span>Registratie</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#opslag"><span class="secno">5.2.2 </span>Opslag</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#afname"><span class="secno">5.2.3 </span>Afname</a><ol class="toc"></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#notificatie"><span class="secno">5.2.4 </span>Notificatie</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#terugmelding"><span class="secno">5.2.5 </span>Terugmelding</a></li></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#laag-inzicht"><span class="secno">5.3 </span>Laag Inzicht</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#gegevenscatalogus"><span class="secno">5.3.1 </span>Gegevenscatalogus</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#gegevenskwaliteit"><span class="secno">5.3.2 </span>Gegevenskwaliteit</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#dienstencatalogus"><span class="secno">5.3.3 </span>Dienstencatalogus</a></li></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#laag-ondersteuning"><span class="secno">5.4 </span>Laag Ondersteuning</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#abonnementen"><span class="secno">5.4.1 </span>Abonnementen</a><ol class="toc"></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#betalingen"><span class="secno">5.4.2 </span>Betalingen</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#machtigingen"><span class="secno">5.4.3 </span>Machtigingen</a></li></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#algemeen"><span class="secno">5.5 </span>Algemeen</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#toegang"><span class="secno">5.5.1 </span>Toegang</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#interactie"><span class="secno">5.5.2 </span>Interactie</a></li></ol></li></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#bijlage-principes"><span class="secno">6. </span>Bijlage Principes</a><ol class="toc"><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#inrichtingsprincipes-digitaal-stelsel-omgevingwet"><span class="secno">6.1 </span>Inrichtingsprincipes Digitaal Stelsel Omgevingwet</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#architectuurprincipes-gemma-gegevenslandschap-en-common-ground"><span class="secno">6.2 </span>Architectuurprincipes GEMMA Gegevenslandschap en Common Ground</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#basisprincipes-nora"><span class="secno">6.3 </span>Basisprincipes NORA</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#afgeleide-principes-nora"><span class="secno">6.4 </span>Afgeleide principes NORA</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#eisen-aan-basisregistraties"><span class="secno">6.5 </span>Eisen aan basisregistraties</a></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#de-10-golden-rules-data"><span class="secno">6.6 </span>De 10 golden rules data</a></li></ol></li><li class="tocline"><a class="tocxref" href="#tof"><span class="secno">7. </span>Lijst met figuren</a></li></ol></nav><div data-format="markdown"><p><strong>Versiebeheer</strong></p>
<p>Dit document is aan verandering onderhevig. Het versiebeheer van het document geeft inzicht in wijzigen en de actualiteit ervan.</p>
<table>
<thead>
<tr>
<th><strong>Versie</strong></th>
<th><strong>Datum</strong></th>
<th><strong>Status</strong></th>
<th><strong>Bewerking</strong></th>
<th><strong>Toelichting</strong></th>
</tr>
</thead>
<tbody><tr>
<td>0.5</td>
<td>31-aug-2020</td>
<td>concept</td>
<td>Initieel document</td>
<td>Gereed gemaakt voor publicatie eerste reviewversie</td>
</tr>
<tr>
<td>0.8</td>
<td>15-nov-2020</td>
<td>review</td>
<td>Uitwerking toegevoegd</td>
<td>Gereed gemaakt voor publicatie tweede reviewversie</td>
</tr>
<tr>
<td>0.85</td>
<td>03-dec-2020</td>
<td>review</td>
<td>Reviewcommentaar verwerkt</td>
<td>Review commentaar door expertgroep verwerkt</td>
</tr>
</tbody></table>
</div><section data-format="markdown" id="inleiding"><!--OddPage--><h2 id="x1-inleiding"><span class="secno">1. </span>Inleiding</h2><p>Het stelsel van basisregistraties is in Nederland een belangrijke grondlegger voor de informatiehuishouding van de (digitale) overheid. Binnen dit stelsel is een belangrijke plek weggelegd voor de geo- basisregistraties, die informatie bevatten met een locatiecomponent. Meer samenhang tussen deze registraties is gewenst om efficiënte inwinning en bijhouding en integraal gebruik mogelijk te maken. Om een integrale doorontwikkeling mogelijk te maken is het Ministerie van BZK de Doorontwikkeling in Samenhang van de geo(basis)registraties (DiS Geo) gestart. Een belangrijke eerste stap daarbinnen is de totstandbrenging van een samenhangende objectenregistratie.</p><p>Een samenhangende objectenregistratie is een uniforme registratie met daarin basisgegevens over objecten in de fysieke werkelijkheid die zich voor gebruikers als één registratie gedraagt. Daaronder verstaan we objecten die in het terrein zichtbaar zijn, zoals gebouwen, wegen, water, spoorlijnen en bomen, terreindelen, aangevuld met enkele (administratieve) objecten als woonplaatsen, gemeentegrenzen en openbare ruimten.</p><p>Dit document is de <strong>Architectuurbeschrijving Voorzieningen</strong> van de Samenhangende Objectenregistratie. Het beschrijft de afbakening, de inrichtingsprincipes en de conceptuele of functionele inrichting (de functionele onderdelen en samenhang) van de ICT-componenten voor de Samenhangende Objectenregistratie. Met andere woorden, de Architectuurbeschrijving Voorzieningen beschrijft de Objectenregistratie op de Applicatielaag, laag 4 in het <a href="https://www.noraonline.nl/wiki/Vijflaagsmodel">NORA-vijflaagsmodel</a></p><figure id="scope in nora5laagsmodel"><img src="media/scope-in-nora5laagsmodel.png" alt="scope in nora5laagsmodel" width="1039" height="822">
<figcaption>Figuur <span class="figno">1</span> <span class="fig-title">Scope in het NORA 5 laagsmodel</span></figcaption>
</figure><section id="doel-en-doelgroep"><h3 id="x1-1-doel-en-doelgroep"><span class="secno">1.1 </span>Doel en doelgroep</h3><p>Deze architectuurbeschrijving moet het mogelijk maken om keuzes te maken voor de verdere inrichting van de ICT-voorzieningen (componenten, applicaties of systemen) voor de Samenhangende Objectenregistratie. Ook moet de architectuurbeschrijving het mogelijk maken om de transitiestrategie te bepalen voor de overgang van de huidige voorzieningen van o.a. de BAG, BGT en BRT naar de ICT-componenten voor de Objectenregistratie. Tot slot moet de architectuurbeschrijving het mogelijk maken om de technische en organisatorische inrichting voor de ICT-voorzieningen voor de Objectenregistratie te bepalen. De onderscheiden functies (capabilities, "wat moet kunnen") binnen het systeem worden zodanig beschreven dat een opdracht om deze verder uit te werken inhoudelijk voldoende duidelijk is voor opdrachtgever en opdrachtnemer.</p><p>De architectuurbeschrijving geeft richting aan de nadere inrichting van de ICT-componenten voor de Objectenregistratie en is daarom met name bedoeld voor degenen die betrokken zijn bij die inrichting. Daarnaast is de Architectuurbeschrijving van belang voor de afstemming over de inrichting van de ICT-voorzieningen voor de Objectenregistratie met alle belanghebbenden: beleidsverantwoordelijke(n), bronhouders, verstrekker(s), afnemers, beheerders en (software-)leveranciers en andere belanghebbenden.</p></section><section id="leeswijzer"><h3 id="x1-2-leeswijzer"><span class="secno">1.2 </span>Leeswijzer</h3><p>De Architectuurbeschrijving van de Samenhangende Objectenregistratie heeft de volgende opbouw:</p><p>Het hoofdstuk <a href="#afbakening">Afbakening</a> beschrijft de grenzen van de Objectenregistratie en de interactie met de omgeving. De afbakening brengt in kaart welke soorten interactie bronhouders en afnemers hebben met de ICT-voorzieningen van de Objectenregistratie.</p><p>Het hoofdstuk <a href="#inrichtingsprincipes">Inrichtingsprincipes</a> beschrijft de principes die bepalend zijn voor de functionele en deels ook technische inrichting van de ICT-voorzieningen en de bijbehorende ICT-organisatie van de Objectenregistratie.
</p><p>Het hoofdstuk <a href="#inrichting">Inrichting</a> beschrijft de conceptuele inrichting van de ICT-voorzieningen van de Objectenregistratie op de applicatielaag van het NORA-vijflaagsmodel.</p><p>Het hoofdstuk <a href="#uitwerking">Uitwerking</a> werkt de ICT-onderdelen van de Objectenregistratie verder uit, vormt het kader voor de technische inrichting en biedt een gedeelte van de basis voor de organisatorische inrichting rond de ICT-voorzieningen.</p><p>Relevante bijlagen staan in het hoofdstuk <a href="#bijlage-principes">Bijlagen</a></p></section><section id="context"><h3 id="x1-3-context"><span class="secno">1.3 </span>Context</h3><p>Dit document is een product van een samenwerking van Geonovum, Kadaster, Ministerie van BZK en VNG Realisatie. Bij de totstandkoming zijn diverse belanghebbenden betrokken. Afstemming met een bredere groep belanghebbende organisaties is nodig, met name om de samenhang met het gehele stelsel van basisregistraties te borgen.
</p><p>Deze Architectuurbeschrijving Voorzieningen van de Samenhangende Objectenregistratie mag gelezen worden in samenhang met de volgende documenten in de context. </p><figure id="documentenstructuur"><img src="media/documentenstructuur.png" alt="documenten van de samenhangende objectenregistratie" width="1733" height="906">
<figcaption>Figuur <span class="figno">2</span> <span class="fig-title">Documenten van de samenhangende objectenregistratie</span></figcaption>
</figure><p>Globale uitgangspunten voor het programma DiS-Geo worden vastgelegd in een nog te verschijnen beleidsvisie DiS Geo.</p><p>De architectuurvisie van het programma DiS-Geo is beschreven in een <a href="https://www.geobasisregistraties.nl/documenten/publicatie/2020/07/16/houtskoolschets-architectuurvisie-dis-geo">houtskoolschets</a> "Geodata als stroom uit het stopcontact".</p><p>Globale uitgangspunten voor het gegevensmodel, de voorziene processen voor inwinning, registratie en ontsluiting van gegevens, en eerste beelden over de organisatie en governance en financiering zijn vastgelegd in een <a href="https://www.geobasisregistraties.nl/documenten/beleidsnota/2019/11/29/beleidsvisie-samenhangende-objectenregistratie">beleidsvisie samenhangende objectenregistratie</a> die eind 2019 door het BAG BAO en de Regieraad BGT is vastgesteld.</p><p>Sindsdien wordt er gewerkt aan een verdere invulling van een drietal onderwerpen, die samenvallen met drie van de vijf lagen uit het <a href="#nora5laagsmodel">NORA-vijflaagsmodel</a>:</p><p>Een uitwerking van de governance, organisatie en financiering van een samenhangende objectenregistratie, bestaande uit onder meer een beschrijving van taken en verantwoordelijkheden, de inrichting van de besluitvormingsstructuur, financieringsafspraken en een eerste opzet van ketenprocessen (organisatorische laag / laag 2 uit het NORA-vijflaagsmodel). Hiervan zijn op dit moment nog geen documenten beschikbaar.</p><p>Een uitwerking van de inhoud van een samenhangende objectenregistratie, bestaande uit onder meer inhoudelijke uitgangspunten, de invulling van een aantal generieke onderwerpen die van belang zijn voor de informatiemodellering en een conceptuele beschrijving van de begrippen (soorten objecten), de eigenschappen die daarvan worden vastgelegd en de waarden die deze eigenschappen kunnen aannemen (informatielaag / laag 3 uit het NORA-vijflaagsmodel). Er is een <a href="https://docs.geostandaarden.nl/disgeo/hiso/">hoofdlijnenrapport</a> verschenen en er wordt gewerkt aan de <a href="https://docs.geostandaarden.nl/disgeo/emso/">eisen aan het model</a>.
</p><p>Een uitwerking van de architectuurbeschrijving van de ICT-voorzieningen voor een samenhangende objectenregistratie, bestaande uit een afbakening van de systeembegrenzing, ICT-inrichtingsprincipes en een uitwerking van de functionele onderdelen van de ICT-voorzieningen en hun onderlinge samenhang (applicatielaag / laag 4 uit het NORA-vijflaagsmodel). Het document dat u nu leest is hiervan een versie.</p></section></section><section data-format="markdown" id="afbakening"><!--OddPage--><h2 id="x2-afbakening"><span class="secno">2. </span>Afbakening</h2><p>Dit hoofdstuk beschrijft de afbakening en context van de ICT-voorzieningen voor de Objectenregistratie. Het doel hiervan is de grenzen van deze ICT-voorzieningen en de bijdragen ervan aan de omgeving te bepalen. De afbakening brengt in kaart welke soorten interactie bronhouders en afnemers hebben met de ICT-voorzieningen voor de Objectenregistratie.</p><section id="doel-van-de-objectenregistratie"><h3 id="x2-1-doel-van-de-objectenregistratie"><span class="secno">2.1 </span>Doel van de Objectenregistratie</h3><p>Voor de Architectuurbeschrijving van de ICT-voorzieningen voor de Objectenregistratie is het goed het doel van de registratie te kennen. In de <a href="https://www.geobasisregistraties.nl/documenten/beleidsnota/2019/11/29/beleidsvisie-samenhangende-objectenregistratie">beleidsvisie voor de samenhangende objectenregistratie</a> is een vijftal doelstellingen geformuleerd:</p><ol>
<li>Een betrouwbare, consistente en actuele samenhangende gegevensset voor heel Nederland;</li>
<li>Een efficiëntere inwinning en bijhouding van objecten, ook in drie dimensies (3D);</li>
<li>Een betere inpassing in moderne architecturen;</li>
<li>Meer en eenvoudiger gebruik van deze informatie in maatschappelijke toepassingen. De registratie gedraagt zich voor de gebruiker als één registratie.</li>
<li>De objectenregistratie maakt onderdeel uit van een robuuste geo-informatie infrastructuur binnen de generieke digitale infrastructuur en voldoet aan de <a href="https://www.digitaleoverheid.nl/overzicht-van-alle-onderwerpen/gegevens/naar-een-gegevenslandschap/themas/twaalf-eisen-stelsel-van-basisregistraties/">12 eisen voor een basisregistratie</a></li>
</ol></section><section id="context-voor-de-architectuurbeschrijving"><h3 id="x2-2-context-voor-de-architectuurbeschrijving"><span class="secno">2.2 </span>Context voor de Architectuurbeschrijving</h3><p>Onderstaande afbeelding toont de globale processtappen rond de Objectenregistratie. <em>Bronhouders</em> zorgen voor het <strong>inwinnen</strong> van bronmateriaal zoals luchtfoto's of bouwwerkinformatiemodellen of maken gebruik van door anderen ingewonnen bronmateriaal. Op basis van dit bronmateriaal <strong>stelt</strong> de bronhouder objectgegevens <strong>samen</strong> die voldoen aan de eisen van de Objectenregistratie en <strong>registreert</strong> deze objectgegevens in de opslag van de Objectenregistratie waar ze worden <strong>bewaard</strong>. Vanuit de opslag worden gegevens <strong>ontsloten</strong> richting <em>afnemers</em> die deze gegevens <strong>gebruiken</strong> in hun (bedrijfs-)processen.
</p><p>Regelmatig worden de objectgegevens <strong>verrijkt</strong> voordat ze worden gebruikt, bijvoorbeeld door ze te combineren met andere gegevens uit de objectenregistratie of ze te bewerken tot afgeleide informatie. Bewerkingen zijn: zoeken, selecteren, filteren, combineren en berekenen. Het resultaat van verrijken noemen we <em>informatieproducten</em>. Zowel gegevens(producten) als informatie(producten) van de objectenregistratie worden ontsloten via services.</p><p>Vanuit de Objectenregistratie worden alleen <em>generieke</em> informatieproducten verstrekt. Dat zijn producten die voor een groot deel van de afnemers relevant zijn. Specifieke informatieproducten waar alleen bepaalde sectoren of afnemers behoefte aan hebben vallen buiten de scope van de Objectenregistratie. Als er bij de afnemers twijfel over de juistheid van gegevens bestaat dan kunnen zij dat <strong>terugmelden</strong> waarna de bronhouder zal <strong>onderzoeken</strong> of die twijfel tot wijzigingen moet leiden.</p><figure id="processtappen"><img src="media/praatplaat-eenvoudig-processtappen-sor.png" alt="processtappen" width="3445" height="2125">
<figcaption>Figuur <span class="figno">3</span> <span class="fig-title">De globale processtappen van de samenhangende objectenregistratie</span></figcaption>
</figure><p>Samenvattend onderscheiden we de volgende processtappen.</p><table>
<thead>
<tr>
<th>Processtap</th>
<th>Omschrijving</th>
</tr>
</thead>
<tbody><tr>
<td><strong>Inwinnen</strong></td>
<td>Het door waarneming vanuit de werkelijkheid of uitvraag aan burgers en bedrijven vanuit werkprocessen beschikbaar maken van gegevens over objecten en/of eigenschappen daarvan in een gegevensbron.</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Samenstellen</strong></td>
<td>Het combineren van vanuit verschillende gegevensbronnen afkomstige ruwe of getransformeerde gegevens over objecten en/of eigenschappen daarvan tot een samenhangende beschrijving conform hetgeen daarover is bepaald in inhoudelijke criteria en kwaliteitseisen.</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Registreren</strong></td>
<td>Het op een gevalideerde wijze vastleggen van gegevens over objecten en/of eigenschappen daarvan in de registratie</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Bewaren</strong></td>
<td>Het duurzaam beschikbaar houden van de gegevens over objecten en/of eigenschappen daarvan in de registratie.</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Ontsluiten</strong></td>
<td>Het beschikbaar stellen van de in de registratie opgenomen gegevens op een zodanige wijze dat deze als gegevens eenvoudig door afnemers kunnen worden benaderd.</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Verrijken</strong></td>
<td>Het zodanig transformeren of presenteren van in de registratie opgenomen gegevens dat een op afnemersbehoeften afgestemd informatieproduct ontstaat.</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Gebruiken</strong></td>
<td>Het ophalen van de beschikbaar gestelde gegevens en de toepassing daarvan binnen de werkprocessen waarvoor de gegevens zijn benodigd.</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Terugmelden</strong></td>
<td>Het doorgeven van een mogelijk onjuist in de registratie opgenomen gegeven aan de bronhouder met daarbij een voldoende onderbouwing van de mogelijke onjuistheid om een onderzoek mogelijk te maken.</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Onderzoeken</strong></td>
<td>Het analyseren van een mogelijke onjuistheid in de registratie naar aanleiding van een door een afnemer doorgegeven signaal en het na het verzamelen van aanvullende gegevens al dan niet wijzigen van het betreffende gegeven in de registratie.</td>
</tr>
</tbody></table></section><section id="scope-van-de-architectuurbeschrijving"><h3 id="x2-3-scope-van-de-architectuurbeschrijving"><span class="secno">2.3 </span>Scope van de Architectuurbeschrijving</h3><p>Op basis van de processtappen is de scope van de Architectuurbeschrijving te bepalen. Onderstaande afbeelding geeft deze scope weer. In deze afbeelding is onderscheid gemaakt tussen besturing, bestuurd systeem en omgeving.
</p><figure id="scopearchitectuur processen"><img src="media/systeemprocessen-objectenregistratie.png" alt="systeemprocessen-objectenregistratie" width="1928" height="1083">
<figcaption>Figuur <span class="figno">4</span> <span class="fig-title">Scope van de architectuurbeschrijving.</span></figcaption>
</figure><p>Deze architectuurbeschrijving heeft als scope de ICT-voorzieningen voor <strong>de uitvoering en ook de ondersteuning van de Samenhangende Objectenregistratie</strong>. Dit betreft de processtappen <strong>Registeren, Bewaren, Ontsluiten, (Generiek) Verrijken</strong> en de bijbehorende ondersteundende processen. Alleen het verrijken van gegevens tot generieke informatieproducten behoort tot de scope van (de ICT-voorzieningen voor) de Objectenregistratie. Deze architectuurbeschrijving benoemt binnen de scope de functies, componenten en samenhang. Voor de processen van de rollen bronhouder en afnemer benoemt de architectuurbeschrijving alleen de processtappen. De benoeming van de ICT-componenten en de inrichting daarvan is aan de bronhouders en afnemers zelf en daarmee buiten de scope van deze architectuurbeschrijving</p></section><section id="interacties-met-de-omgeving"><h3 id="x2-4-interacties-met-de-omgeving"><span class="secno">2.4 </span>Interacties met de omgeving</h3><p>De Objectenregistratie heeft de volgende interactie met de omgeving.</p><figure id="scopearchitectuur interacties"><img src="media/hoofdstructuur-objectenregistratie.png" alt="interacties-objectenregistratie" width="1980" height="1083">
<figcaption>Figuur <span class="figno">5</span> <span class="fig-title">Interacties</span></figcaption>
</figure><table>
<thead>
<tr>
<th>Actor</th>
<th>Interacties</th>
</tr>
</thead>
<tbody><tr>
<td><strong>Bronhouder</strong></td>
<td><strong>Gegevens</strong>. De bronhouder registreert en beheert objectgegevens.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Meldingen</strong>: De bronhouder verwerkt terugmeldingen van afnemers.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Catalogus</strong>. De bronhouder gebruikt de gegevens- en dienstencatalogus om kennis te nemen van de gegevensdefinities en diensten van de Objectenregistratie.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Inzicht</strong>. De bronhouder gebruikt inzicht in de gegevenskwaliteit ter ondersteuning van het beheren van objectgegevens.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Support</strong>. De bronhouder ontvangt ondersteuning bij het gebruik van de Objectenregistratie.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Hulpvraag</strong>. De bronhouder kan om ondersteuning vragen bij het gebruik van de Objectenregistratie.</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Afnemer</strong></td>
<td><strong>Gegevens</strong>. De afnemer neemt objectgegevens en generieke informatieproducten af.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Meldingen</strong>. De afnemer levert terugmeldingen bij twijfel over de juistheid van de objectgegevens.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Catalogus</strong>. De afnemer gebruikt de gegevens- en dienstencatalogus om kennis te nemen van de gegevensdefinities en diensten van de Objectenregistratie.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Inzicht</strong>. De afnemer gebruikt inzicht in de gegevenskwaliteit ter ondersteuning van het gebruiken van objectgegevens.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Support</strong>. De afnemer (mens of computer) ontvangt ondersteuning bij het gebruik van de Objectenregistratie.</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td><strong>Hulpvraag</strong>. De afnemer kan om ondersteuning vragen bij het gebruik van de Objectenregistratie. Hier wordt zowel geautomatiseerde ondersteuning als menselijke ondersteuning bedoeld.</td>
</tr>
</tbody></table><p>De actor Bronhouder in de omgeving maakt gebruik van diensten van de Objectenregistratie om objectgegevens te registreren.
De actor Afnemer in de omgeving maakt gebruik van de diensten van de Objectenregistratie om objectgegevens af te nemen.</p><p>Bronhouders en afnemers maken gebruik van ondersteuners zoals dienstenleveranciers en softwareleveranciers en kunnen taken uitbesteden aan derden, zoals samenwerkingsverbanden en gegevensleveranciers.
De beschreven interacties hebben deels ook betrekking op deze ondersteuners. Zo zullen softwareleveranciers ook gebruik maken van de gegevens- en de dienstencatalogus van de Objectenregistratie.</p><div class="note" role="note" id="issue-container-generatedID-0"><div role="heading" class="note-title marker" id="h-note-0" aria-level="4"><span>Noot</span></div><p class="">
Voor reviewers: De interacties komen overeen met de pijlen in de afbeelding.
Opmerkingen op de tabel en op de afbeeldingen zijn in samenhang welkom.
</p></div><p>De Besturing van de Objectenregistratie ontvangt informatie uit het systeem en uit de omgeving.
Op basis van die informatie wordt sturing gegeven aan het systeem en aan de omgeving.
Deze interacties worden in deze versie van de architectuur niet verder uitgewerkt.
</p></section></section><section data-format="markdown" id="inrichtingsprincipes"><!--OddPage--><h2 id="x3-inrichtingsprincipes"><span class="secno">3. </span>Inrichtingsprincipes</h2><p>Dit hoofdstuk beschrijft de principes die richtinggevend zijn voor de functionele inrichting van de ICT-voorzieningen voor de Objectenregistratie en de bijbehorende ICT-Beheerorganisatie.
</p><section id="beleid-samenhangende-objectenregistratie"><h3 id="x3-1-beleid-samenhangende-objectenregistratie"><span class="secno">3.1 </span>Beleid Samenhangende Objectenregistratie</h3><p>De overkoepelende <a href="https://www.geobasisregistraties.nl/documenten/publicatie/2020/07/16/houtskoolschets-architectuurvisie-dis-geo">Architectuurvisie DiS-Geo</a> geeft de richtinggevende kaders waarbinnen de bestaande geo basisregistraties worden doorontwikkeld tot een samenhangende objectenregistratie.</p><p>De <a href="https://www.geobasisregistraties.nl/documenten/beleidsnota/2019/11/29/beleidsvisie-samenhangende-objectenregistratie">Beleidsvisie Samenhangende Objectenregistratie</a> beschrijft de doelstellingen en beleidscontouren voor de objectenregistratie.
</p><p>De volgende uitgangspunten voor de architectuur van de objectenregistratie zijn afgeleid uit beide bovenstaande documenten.</p><p><strong>Vanuit Architectuurvisie DiS-Geo</strong></p><ol>
<li>Bronhouders zijn verantwoordelijk voor basisgegevens</li>
<li>Bronhouders kunnen leveranciers machtigen</li>
<li>Gegevens aanpassen kan makkelijk en goed</li>
<li>Gegevens passen bij elkaar: relaties tussen gegevens zijn voor gebruikers duidelijk, en gegevens zijn in samenhang bruikbaar</li>
<li>De gegevensstructuur kan snel genoeg meegroeien met de gebruiksbehoefte</li>
</ol><p><strong>Vanuit Beleidsvisie Samenhangende Objectenregistratie</strong></p><ol start="6">
<li>We laten ons bij het ontwerp en de verdere uitwerking niet beperken door de nu bestaande juridische kaders (deze kunnen in principe worden aangepast, via een traject aanpassing wet- en regelgeving).</li>
<li>In het ontwerp van een samenhangende objectenregistratie is sprake van een nadrukkelijke scheiding tussen de vastlegging van gegevens en de functionaliteit voor het bewerken, opvragen en presenteren daarvan.</li>
<li>Er wordt gebruik gemaakt van standaard infrastructurele voorzieningen die beschikbaar zijn bij de bronhouders en de gebruikers (denk hierbij aan standaardnetwerken, netwerkprotocollen en beveiligingsmechanismen).</li>
<li>Er wordt in de eindsituatie zoveel mogelijk uitgegaan van ‘bevragen bij de bron’. Hierbij is van belang dat de gebruiker voor verstrekkingen zoveel mogelijk uit kan gaan van één loket. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is het gebeurtenis georiënteerd werken (nader uit te werken). Of de bronhouders gedistribueerd en decentraal werken of direct inwinning en bijhouding in een (of meerdere) voorziening(en) uitvoeren via gestandaardiseerde services moet nader bepaald worden (nadere uitwerking in kader van DiS GEO/beleidsvisie: leveranciers, bronhouders, Kadaster, VNG-R, Ministerie van BZK).</li>
<li>Keuzen voor een technische inrichting van de registratie worden pas later in het traject gemaakt, zodat oplossingen gebaseerd zijn op recente inzichten in oplossingsmogelijkheden.</li>
<li>Vanuit andere (basis)registraties, zoals de subjectenregistraties BRP of HR, moeten eenvoudig relaties gelegd kunnen worden naar de samenhangende objectenregistratie.</li>
<li>De registratie gedraagt zich voor gebruikers zoveel mogelijk als één registratie, of het daadwerkelijk één registratie wordt, is nog niet bepaald (nader uit te werken). Daarnaast kunnen er uit de registratie (informatie)producten afgeleid worden en beschikbaar gesteld worden.</li>
<li>De kerngegevens en aanvullende gegevens worden in principe ontsloten als open data (waar nodig ontsloten op basis van autorisaties), dus het “open data, tenzij” regime geldt.</li>
<li>In principe kan de informatie via meerdere kanalen, afgestemd op gebruikersbehoefte, uitgeleverd worden (nadere uitwerking in kader van DiS GEO).</li>
</ol></section><section id="inrichtingsprincipes-vergelijkbare-domeinen"><h3 id="x3-2-inrichtingsprincipes-vergelijkbare-domeinen"><span class="secno">3.2 </span>Inrichtingsprincipes vergelijkbare domeinen</h3><p>Binnen andere domeinen is veel kennis en kunde opgebouwd over inrichtingsprincipes van dit soort ICT-voorzieningen. We hebben hier met name gebruik gemaakt van de volgende groepen met ervaring en vastgelegde kennis:</p><ul>
<li>De <a href="https://aandeslagmetdeomgevingswet.nl/publish/library/219/dso_-_gas_-_overall_gas_1.pdf">Overall Globale Architectuur Schets (OGAS)</a> van het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Zie ook de <a href="#inrichtingsprincipes-digitaal-stelsel-omgevingwet">bijlage</a>.</li>
<li>De referentie architectuur <a href="#basisprincipes-nora">NORA</a> van de architecten van samenwerkende Nederlandse overheden
</li>
<li>Het <a href="#architectuurprincipes-gemma-gegevenslandschap-en-common-ground">GEMMA Gegevenslandschap en Common Ground</a> van samenwerkende gemeenten en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.</li>
<li>De <a href="#de-10-golden-rules-data">10 golden rules data</a> die tot stand zijn gekomen vanuit de best-practices rondom data management.</li>
</ul><p>Overigens wordt van dienstenaanbieders verwacht dat ze invulling geven aan basisprincipes die staan genomend in de NORA, zie <a href="https://www.noraonline.nl/wiki/Basisprincipes_totaaloverzicht">https://www.noraonline.nl/wiki/Basisprincipes_totaaloverzicht</a>.
Vanuit basisprincipes BP01 tot en met BP05: diensten zijn proactief vindbaar en toegankelijk, uniform en gebundeld voor afnemers.
Vanuit basisprincipes BP09 en BP10: dienstenaanbieder is betrouwbaar en ontvankelijk voor input. </p></section><section id="ict-inrichtingsprincipes-samenhangende-objectenregistratie"><h3 id="x3-3-ict-inrichtingsprincipes-samenhangende-objectenregistratie"><span class="secno">3.3 </span>ICT-inrichtingsprincipes Samenhangende Objectenregistratie</h3><p>Voor de ICT-inrichting van de Samenhangende Objectenregistratie hanteren we de onderstaande principes. Met 'de oplossing' bedoelen we steeds de ICT-voorzieningen die de Samenhangende Objectenregistratie realiseren.</p><p><strong>Inrichtingsprincipe 1: Gegevens worden gescheiden van applicaties bewaard</strong>, <em>zodat</em> het beheren en afnemen van gegevens onafhankelijk is van de gebruikte applicaties en gegevens te (her)gebruiken zijn in verschillende applicaties voor verschillende doeleinden.</p><p>Grondslag: Uitgangspunten (7, 9), GGL / Common Ground (04)</p><p><strong>Inrichtingsprincipe 2: Ieder gegeven wordt op precies één plek bijgehouden</strong>, <em>zodat</em> altijd duidelijk is wat het actuele brongegeven is en waar dat wordt beheerd. Dit principe heeft de volgende onderliggende principes in zich:</p><ul>
<li><strong>Dubbele opslag betekent synchroniseren</strong>, zodat partijen altijd naar dezelfde gegevens kijken. Dit geldt zowel binnen als buiten de oplossing, dus ook voor eventuele afgeleide opslag die geoptimaliseerd is ten behoeve van verstrekking.</li>
</ul><p>Grondslag: Uitgangspunten (9, 10, 14), GGL / Common Ground (04)</p><p><strong>Inrichtingsprincipe 3: Gegevens zijn alleen te benaderen via dataservices</strong>, <em>zodat</em> deze services kunnen garanderen dat de gegevens, metagegevens altijd voldoen aan de eisen en dat logging altijd plaatsvindt. Om te garanderen dat de gegevens blijven voldoen aan de gestelde kwaliteit en actualiteit kunnen ze alleen benaderd worden via (data)services. Dit principe zorgt ervoor dat gegevens blijven voldoen aan de (integriteits-)eisen, doordat de dataservices dit waarborgen. Ook zorgt dit principe ervoor dat er een ontkoppeling is tussen de gegevens en de ontsluiting ervan. Applicaties benaderen de gegevens via de dataservices en niet direct. Dat maakt het mogelijk om veranderingen aan te brengen in de gegevensopslag of in de dataservices zonder dat deze elkaar beïnvloeden. Hierdoor kan flexibel omgegaan worden met aanpassingen in het gegevensmodel. Dit principe heeft de volgende onderliggende principes in zich:</p><ul>
<li><strong>Dataservices houden metadata actueel</strong>, <em>zodat</em> data en meta-data altijd onderling consistent zijn.</li>
<li><strong>Dataservices borgen de gegevensregels</strong>, <em>zodat</em> gegarandeerd is dat de gegevens altijd voldoen aan de gegevensregels.</li>
<li><strong>Dataservices leggen het creeren, wijzingen en raadplegen van gegevens vast in logging</strong>, <em>zodat</em> deze services ervoor kunnen zorgen dat aantoonbaar is wat door gemachtigde leveranciers onder verantwoordelijkheid van bronhouders plaatsvindt. Alle transacties op de gegevens worden gelogd. Dit is nodig om een audit-trail te kunnen opbouwen.</li>
</ul><p>Grondslag: Uitgangspunten (1, 2, 3, 5, 7, 8, 9), DSO (05)</p><p><strong>Inrichtingsprincipe 4: Data wordt op betrouwbare en veilige wijze ontsloten</strong>, <em>zodat</em> aangetoond kan worden dat data niet bedoeld of onbedoeld gemanipuleerd is. Om op data te kunnen vertrouwen zorgen functies ervoor dat data bij alle handelingen vanaf het moment van ontstaan tot het moment van gebruik veilig is. Data wijzigt daarom alleen op basis van een brondocument of mutatieverwijzing en de wijziging wordt vastgelegd. Integriteit en consistentie van data wordt bewaakt. Data wordt bewaard conform de eisen van de wet (w.o. archiefwet, etc.).</p><p>Grondslag: Uitgangspunten (3, 7, 9), DSO (09), GGL / GGL / Common Ground (03)</p><p><strong>Inrichtingsprincipe 5: Samenhangend gebruik van data is makkelijk mogelijk</strong>, zodat data uit verschillende gegevensverzamelingen te combineren is. Het is mogelijk dat er samengestelde producten over het geheel van het gegevenslandschap kunnen worden gerealiseerd. Dit principe heeft de volgende onderliggende principes in zich:</p><ul>
<li><strong>Alles is een service</strong>, <em>zodat</em> alle functionaliteit zonder handmatige/menselijke tussenstappen kan worden gecombineerd om samenhangend gebruik makkelijk te maken.</li>
<li><strong>Intern is extern</strong>, <em>zodat</em> alle services herkenbaar en begrijpbaar zijn voor zowel interne als externe leveranciers van fucntionaliteit aan bronhouders en afnemers. Dit is essentieel om mogelijk te maken om op innovatieve manieren de waarde van gegevens in samenhangend gebruik te vergroten.</li>
</ul><p>Grondslag: Uitgangspunten (4, 11, 12, 14), DSO (05)</p></section></section><section data-format="markdown" id="inrichting"><!--OddPage--><h2 id="x4-inrichting"><span class="secno">4. </span>Inrichting</h2><section id="inleiding-0"><h3 id="x4-1-inleiding"><span class="secno">4.1 </span>Inleiding</h3><p>Dit hoofdstuk beschrijft de functionele inrichting van de Samenhangende Objectenregistratie op de applicatielaag van het NORA-vijflaagsmodel. Het doel ervan is om sturing te kunnen geven aan de transitie naar de Objectenregistratie en te dienen als kader voor technische inrichting van de Objectenregistratie. Ook biedt het een deel van de basis voor de organisatorische inrichting van de Objectenregistratie.
</p><p>Dit hoofdstuk beschrijft de onderdelen van de Objectenregistratie en de verbindingen daartussen en het wijst de functies van de Objectenregistratie toe aan deze onderdelen. </p></section><section id="functionele-lagen-in-de-inrichting"><h3 id="x4-2-functionele-lagen-in-de-inrichting"><span class="secno">4.2 </span>Functionele lagen in de inrichting</h3><p>We onderscheiden drie lagen in de functionele indeling van de Objectenregistratie, zoals de afbeelding hieronder toont. Daarmee duiden we alleen het doel van de functies en doen we geen uitspraak over de de technische inrichting of de verdeling ervan over verschillende ICT-voorzieningen.</p><figure id="inrichtinglagen"><img src="media/functionele-lagen-objectenregistratie.png" alt="functionele lagen" width="1960" height="1052">
<figcaption>Figuur <span class="figno">6</span> <span class="fig-title">Functionele lagen in de inrichting van de Objectenregistratie</span></figcaption>
</figure><p>De laag <strong>Inzicht</strong> bevat de functies die nodig zijn voor het beheren en gebruiken van gegevens over de gegevens, ofwel metagegevens. Deze laag wordt gebruikt door de andere lagen om de gegevensstructuur en de gegevensregels te kunnen toepassen in voorzieningen en om inzicht in de gegevenskwaliteit te verkrijgen.</p><p>De <strong>Uitvoeringslaag</strong> bevat de functies die nodig zijn voor het beheren en afnemen van objectgegevens, zoals voor het registreren en wijzigen van gegevens en voor het raadplegen ervan. Op deze laag maken we onderscheid tussen de functies ten behoeve van het beheren van objectgegevens door gebruikers in de rol van bronhouder en het afnemen van objectgegevens door gebruikers in de rol van afnemer.
</p><p>De <strong>Ondersteuningslaag</strong> bevat de functies die nodig zijn om bronhouders en afnemers te ondersteunen bij het beheren en afnemen van gegevens, zoals het beheren van machtigingen en het raadplegen van dienstencatalogi.</p><p>De functies in de drie lagen voor Inzicht, Uitvoering en Ondersteuning maken we zichtbaar in een <strong>overzicht van capabilities</strong>. In dit overzicht zijn clusters van functies gegroepeerd tot componenten. Deze vormen de inrichting van de voorzieningen.
</p><figure id="Inzicht-inrichting-uitvoering"><img src="media/inrichting-Inzicht-uitvoering-ondersteuning-objectenregistratie.png" alt="inrichting Inzicht uitvoering ondersteuning" width="1960" height="720">
<figcaption>Figuur <span class="figno">7</span> <span class="fig-title">De capabilities op de lagen Inzicht en Uitvoering en Ondersteuning</span></figcaption>
</figure></section><section id="functies-in-de-laag-inzicht"><h3 id="x4-3-functies-in-de-laag-inzicht"><span class="secno">4.3 </span>Functies in de laag Inzicht</h3><p>Op de laag <strong>Inzicht</strong> onderkennen we de volgende clusters voor inzien van de gegevensstructuur en inzicht in de gegevenskwaliteit:
</p><ul>
<li><em>Toegang</em>: voor het bewaken van de toegang van meta-beheerders tot de diensten.</li>
<li><em>Gegevenscatalogus</em>: voor het kunnen beschrijven van de in de objectenregistratie beschikbare gegevens en informatieproducten en deze beschrijving te ontsluiten, zodat bronhouders, afnemers en andere betrokkenen hier kennis van kunnen nemen.</li>
<li><em>Gegevenskwaliteit</em>: voor het vastleggen van de afgesproken kwaliteitsindicatoren en het meten en monitoren wat de waarde van deze indicatoren is en zowel de indicatoren als de gemeten waarden beschikbaar te stellen voor bronhouders, afnemers en andere betrokkenen, zoals toezichthouders en beleidsverantwoordelijken.</li>
<li><em>Dienstencatalogus:</em> voor het beschrijven van de diensten van de objectenregistratie en om deze beschrijvingen (interactief) te ontsluiten, zodat betrokkenen hier makkelijk en goed kennis van kunnen nemen.</li>
</ul></section><section id="functies-in-de-laag-uitvoering"><h3 id="x4-4-functies-in-de-laag-uitvoering"><span class="secno">4.4 </span>Functies in de laag Uitvoering</h3><p>Op de Uitvoeringslaag onderkennen we de volgende clusters voor <em>beheer en afname van objectgegevens</em>:</p><ul>
<li><em>Toegang</em>: voor het bewaken van de toegang van bronhouders en hun gemachtigden tot de beheerdiensten en van afnemers tot de afnamediensten.
</li>
<li><em>Registratie</em>: voor het creëren en wijzigen van objectgegevens door bronhouders en hun gemachtigden.</li>
<li><em>Opslag</em>: voor het duurzaam beschikbaar houden van objectgegevens.</li>
<li><em>Afname</em>: voor het afnemen van objectgegevens en daarvan afgeleide informatieproducten.</li>
<li><em>Notificatie</em>: voor het notificeren van afnemers van voor hen relevante gebeurtenissen die betrekking hebben op objectgegevens, zodat zij kunnen handelen naar die gebeurtenissen.</li>
<li><em>Terugmelding</em>: voor het in staat stellen van afnemers om meldingen over de juistheid van gegevens te kunnen registreren en deze beschikbaar te laten zijn voor bronhouders, zodat zij ze kunnen behandelen.</li>
</ul><p>De component Terugmelding heeft als doel dat meldingen van afnemers over de juistheid van gegevens geregistreerd kunnen worden en beschikbaar zijn voor bronhouders, zodat zij ze kunnen behandelen</p></section><section id="functies-in-de-laag-ondersteuning"><h3 id="x4-5-functies-in-de-laag-ondersteuning"><span class="secno">4.5 </span>Functies in de laag Ondersteuning</h3><p>Op de <strong>Ondersteuningslaag</strong> onderkennen we de volgende clusters voor de ondersteuning van bronhouders en hun gemachtigden en afnemers:</p><ul>
<li><em>Toegang</em>: voor het bewaken van de toegang van bronhouders en hun gemachtigden en afnemers tot de ondersteuningsdiensten.</li>
<li><em>Machtigingen</em>: voor het beheren van machtigingen voor diensten door bronhouders en afnemers.
</li>
<li><em>Abonnementen</em>: voor het kunnen registreren en beheren van abonnementen door bronhouders en afnemers op notificaties over gebeurtenissen die betrekking hebben op objectgegevens waarin ze geïnteresseerd zijn, en voor het kunnen registreren en beheren van abonnementen op Afname.</li>
<li><em>Betalingen</em>: voor het beheren van betalingen van betaalde diensten door de gebruikers van die diensten, indien sprake is van betaalde diensten. Betalen kan op verschillende manieren worden ingericht, zoals vooraf, bij afname van de dienst of achteraf, en is gekoppeld aan abonnementen.</li>
</ul></section><section id="algemene-functies"><h3 id="x4-6-algemene-functies"><span class="secno">4.6 </span>Algemene functies</h3><p>In alle drie lagen onderkennen we <em>Toegang</em> voor het bewaken van toegang tot diensten. Deze functie wordt op een plek uitgewerkt onder Algemeen.
</p><p>Verder onderkennen we de behoefte aan <em>Interactie</em> om de diensten en de gegevens en producten van de objectenregistratie aan eindgebruikers (personen in de rol van bronhouder of afnemer) te presenteren en de mogelijkheden te bieden om er mee te interacteren.</p><p>De objectenregistratie zal naar verwachting verschillende generieke interactiecomponenten bieden, bijvoorbeeld een viewer voor het zoeken en raadplegen van objectgegevens (inzage), portalen voor het beheren van machtigingen en loketten voor het indienen van terugmeldingen en het beheren van abonnementen.</p><p>Uitwerking van eisen aan Interactie staan onder Algemeen.</p></section><section id="niet-functionele-eisen"><h3 id="x4-7-niet-functionele-eisen"><span class="secno">4.7 </span>Niet-functionele eisen</h3><p>Aan de componenten in de drie lagen voor Inzicht, Uitvoering en Ondersteuning, bestaan ook <strong>niet-functionele eisen</strong>. Deze benoemen we in algemene zin overkoepelend over de lagen en componenten.</p><div class="note" role="note" id="issue-container-generatedID-1"><div role="heading" class="note-title marker" id="h-note-1" aria-level="4"><span>Noot</span></div><p class="">
Open vraag aan de reviewers: Welke niet-functionele eisen moeten opgenomen worden in deze Architectuurbeschrijving?
</p></div></section></section><section data-format="markdown" id="uitwerking"><!--OddPage--><h2 id="x5-uitwerking"><span class="secno">5. </span>Uitwerking</h2><section id="inleiding-1"><h3 id="x5-1-inleiding"><span class="secno">5.1 </span>Inleiding</h3><p><strong>Dit hoofdstuk bevat de uitwerking van de componenten van de objectenregistatie.</strong></p><p>Per component is eerst beschreven wat het doel is van de component.
Vervolgens wordt aangegeven:
</p><ol>
<li>Op welke bestaande uitwerkingen de invulling van de component is gebaseerd.</li>
<li>Welke uitgangspunten, zoals bestaande standaarden, voor de invulling van de component gelden.</li>
<li>Aan welke vereisten de component dient te voldoen.</li>
<li>Welke externe afhankelijkheden de component heeft.</li>
</ol><p>De uitwerking van de componenten is zoveel als mogelijk gebaseerd op bestaande, breed geaccepteerde en gehanteerde nationale of internationale uitwerkingen.</p><p>De uitwerking van de componenten is een functionele uitwerking die meerdere technische invullingen mogelijk maakt. Technische keuzes worden alleen voorgeschreven als ze essentieel zijn, bijvoorbeeld keuzes voor technische standaarden in het kader van interoperabiliteit en het voldoen aan afspraken binnen de overheid of nationale of internationale afspraken.</p><p>Onder <a href="#algemeen">Algemeen</a> beschrijven we de onderwerpen die op meerdere plaatsen
in de architectuur voorkomen. Deze onderwerpen zijn daar eenmalig
uitgewerkt.</p></section><section id="laag-uitvoering"><h3 id="x5-2-laag-uitvoering"><span class="secno">5.2 </span>Laag Uitvoering</h3><p>Onderstaande afbeelding toont de clusters van functionaliteiten op de laag Uitvoering. Deze clustering is een functionele indeling, geen technische. Het groepeert functies die bijdragen aan hetzelfde doel.</p><figure id="functiesuitvoering"><img src="media/inrichting-uitvoering-objectenregistratie.png" alt="inrichting uitvoering" width="1960" height="720">
<figcaption>Figuur <span class="figno">8</span> <span class="fig-title">De capabilities op de laag Uitvoering</span></figcaption>
</figure><p>De laag <strong>Uitvoering</strong> bevat de functies voor het beheren van objectgegevens en voor het afnemen van objectgegevens
Algemene onderwerpen zoals Toegang en Interactie zijn uitgewerkt in het onderdeel Algemeen.</p><section id="registratie"><h4 id="x5-2-1-registratie"><span class="secno">5.2.1 </span>Registratie</h4><p>De component Registratie heeft als doel om bronhouderorganisaties en gemachtigde organisaties in staat te
stellen objectgegevens en bijbehorende meta-gegevens te beheren (toevoegen en
wijzigen). Deze component biedt de services die bronhouders en gemachtigden daarvoor nodig
hebben.</p><p>De component Registratie biedt services voor informatiesystemen om
objectgegevens te beheren (toevoegen en wijzigen).
</p><p>Deze component bevat geen functionaliteit voor interactie en presentatie. </p><p><strong>Invulling</strong></p><p>De uitwerking van deze component is onder andere gebaseerd op:</p><ul>
<li><p>Voor geo-gegevens: <a href="http://docs.opengeospatial.org/DRAFTS/20-002.html">OGC API - Features - Part 4: Simple Transactions</a>
</p>
</li>
<li><p>Voor administratieve gegevens: <a href="https://docs.geostandaarden.nl/api/API-Strategie/">API-strategie</a></p>
</li>
</ul><p>Bovenstaande twee uitwerkingen bieden geen volledige basis voor de uitwerking
van de component Registratie, maar bij de auteurs zijn geen andere uitwerkingen
bekend die als basis kunnen dienen.</p><p>In het kader van OGC API – Features wordt gewerkt aan meer Parts. Op een later
moment wordt bepaald of deze basis vormen voor de uitwerking van de componenten.</p><p>In het kader van het GEMMA Gegevenslandschap, Common Ground en kennisplatform
API’s wordt gewerkt aan API-criteria. Op een later moment wordt bepaald of deze
basis vormen voor de uitwerking van de componenten.</p><p>In het kader van het GEMMA Gegevenslandschap en Common Ground is een uitwerking
beschikbaar van logging en registratie van verwerking van gegevens. In hoeverre
die uitwerking van toepassing is op de component Registratie moet nog worden
bepaald.</p><p><strong>Uitgangspunten</strong></p><p>Voor de uitwerking van de component gelden de volgende uitgangspunten:</p><ul>
<li>Geen uitgangspunten.</li>
</ul><p><strong>Vereisten</strong></p><p>Voor deze component gelden de volgende vereisten:</p><ol>
<li><p>Bij elke toevoeging of wijziging van een gegeven vindt vooraf validatie aan de
gegevensregels plaats. Alleen valide gegevens worden geregistreerd.
</p>
</li>
<li><p>Van iedere gegevenswijziging wordt tenminste vastgelegd:
welk gegeven is geregistreerd of gewijzigd,
de identificatie van het geregistreerde of gewijzigde object,
de organisatie die de wijziging heeft gedaan,
de voor de wijziging gebruikte dienst,
datum en tijdstip van registratie van de wijziging.
</p>
</li>
<li><p>Van ieder gebruik van een registratiedienst wordt tenminste vastgelegd:
datum en tijdstip van gebruik,
organisatie die gebruikt,
zodat een audit log beschikbaar is. </p>
</li>
</ol><p>N.B.</p><ul>
<li>Gegevens worden niet verwijderd. Een wijziging kan een beëindiging zijn.</li>
<li>Het vastleggen en beheren van gegevensregels valt binnen de component Gegevenscatalogus en niet binnen de component Registratie.</li>
</ul><p><strong>Externe afhankelijkheden</strong></p><p>Deze component heeft de volgende externe afhankelijkheden:</p><ul>
<li>Geen externe afhankelijkheden.</li>
</ul></section><section id="opslag"><h4 id="x5-2-2-opslag"><span class="secno">5.2.2 </span>Opslag</h4><p>De component Opslag heeft als doel het duurzaam beschikbaar houden van
objectgegevens en bijbehorende metagegevens, zodat bronhouders deze gegevens
kunnen beheren en zodat de gegevens beschikbaar zijn voor de verstrekker zodat
deze ze kan verstrekken aan afnemers in de vorm van gegevens of daarvan
afgeleide informatieproducten.</p><p><strong>Invulling</strong></p><p>De uitwerking van deze component is onder andere gebaseerd op:</p><ul>
<li>Er zijn geen nationale of internationale standaarden of andere uitwerkingen
om de opslag-component op te baseren.</li>
</ul><p><strong>Uitgangspunten</strong></p><p>Voor de uitwerking van de component gelden de volgende uitgangspunten:</p><ul>
<li>De opslag-component is een intern onderdeel dat alleen via services
is te benaderen. Het is daarom niet nodig om hiervoor een standaard invulling te
hanteren. De technische wijze van opslag is verantwoordelijkheid van de
uitvoeringspartij die dit invult.</li>
</ul><p><strong>Vereisten</strong></p><p>Voor deze component gelden de volgende vereisten:</p><ol>
<li><p>De gegevens in de opslag voldoen aan het informatiemodel van de objectenregistratie en de
eisen aan duurzaamheid en toegankelijkheid.</p>
</li>
<li><p>De opslag bevat alle gegevens die nodig zijn om de bronhouders
objectgegevens te kunnen laten beheren en om deze gegevens beschikbaar te
maken voor de verstrekker.</p>
</li>
<li><p>Door het scheiden van proceslogica van procesgegevens en gegevens zal de
opslag naast objectgegevens ook procesgegevens moeten omvatten. Denk aan
het bijhouden wie welke wijzigingen heeft doorgevoerd en wanneer. Procesgegevens worden samen met de gegevens opgeslagen.</p>
</li>
<li><p>Procesgegevens verzorgen het opbouwen van de audit trial.</p>
</li>
<li><p>De opslag is enkel en alleen benaderbaar via services.</p>
</li>
<li><p>De opslag maakt data-portabiliteit mogelijk. De gegevens moeten met beperkte
inspanning overgezet kunnen worden naar een ander opslagmechanisme.</p>
</li>
</ol><p><strong>Externe afhankelijkheden</strong></p><p>Deze component heeft de volgende externe afhankelijkheden:</p><ul>
<li>Externe eisen aan informatieveiligheid zoals Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO).</li>
</ul></section><section id="afname"><h4 id="x5-2-3-afname"><span class="secno">5.2.3 </span>Afname</h4><p>De component Afname heeft als doel om afnemers in staat te stellen
objectgegevens en daarvan afgeleide informatieproducten af te nemen, zodat ze
deze gegevens en informatie kunnen gebruiken in hun eigen processen. Deze
component biedt toegang tot alle voor afnemers beschikbare objectgegevens,
inclusief meta-gegevens, en tot alle door de objectenregistratie beschikbaar gestelde
informatieproducten.</p><p>We onderscheiden geen aparte componenten voor afname van gegevens en voor afname
van informatie omdat de uitwerking van beide hetzelfde is en omdat het
onderscheid tussen gegevens en informatie niet eenduidig is te maken.</p><p>De component Afname biedt services voor informatiesystemen om objectgegevens en
informatieproducten af te nemen. De component bevat geen functionaliteit voor
het presenteren van deze gegevens of informatie aan gebruikers in bijvoorbeeld
een viewer. Daarvoor zijn aparte interactiecomponenten nodig die gebruik maken
van de services van de component voor Afname van Gegevens en Informatie.</p><p><strong>Invulling</strong></p><p>De uitwerking van deze component is onder andere gebaseerd op:</p><ul>
<li><p>Voor geo-gegevens: <a href="http://docs.opengeospatial.org/DRAFTS/17-069r2.html">OGC API - Features - Part 1: Core</a><br>N.B.: dit is een draft en nog geen vastgestelde standaad.</p>
</li>
<li><p>Voor administratieve gegevens: <a href="https://docs.geostandaarden.nl/api/API-Strategie/">API-strategie</a></p>
</li>
</ul><p>Bovenstaande twee uitwerkingen bieden geen volledige basis voor de uitwerking
van de component Afname, maar bij de auteurs zijn geen andere uitwerkingen
bekend die als basis kunnen dienen.</p><p>In het kader van OGC API – Features wordt gewerkt aan meer Parts. Op een later
moment wordt bepaald of deze basis vormen voor de uitwerking van de
componenten.</p><p>In het kader van het GEMMA Gegevenslandschap, Common Ground en kennisplatform
API’s wordt gewerkt aan API-criteria. Op een later moment wordt bepaald of deze
basis vormen voor de uitwerking van de componenten.</p><p>In het kader van het GEMMA Gegevenslandschap en Common Ground is een uitwerking
beschikbaar van logging en registratie van verwerking van gegevens. In hoeverre
die uitwerking van toepassing is op de component Afname van Gegevens en
Informatie moet nog bepaald worden.</p><p><strong>Uitgangspunten</strong></p><p>Voor de uitwerking van de component gelden de volgende uitgangspunten:</p><ul>
<li>Geen uitgangspunten.</li>
</ul><p><strong>Vereisten</strong></p><p>Voor deze component gelden de volgende vereisten:</p><ol>
<li><p>Gegevens en informatie zijn alleen te benaderen via services. Daarom worden
in ieder geval alle dataservices geboden die nodig zijn om alle beschikbare
gegevens en informatie te kunnen afnemen (in de API-strategie worden
dataservices systeemservices genoemd).</p>
</li>
<li><p>Naast dataservices biedt deze component ook gemaks- en processervices voor
zover deze onderdeel zijn van het portfolio van de objectenregistratie.</p>
</li>
<li><p>Functionaliteit voor het samenstellen van informatie uit objectgegevens
maakt altijd gebruik van de services voor afname van objectgegevens.</p>
</li>
<li><p>Van ieder gebruik van een afnamedienst wordt o.a. vastgelegd: datum en
tijdstip, organisatie. Dit kan o.a. gebruikt worden om te meten of het
gebruik binnen de overeengekomen grenzen van gebruik blijft. Bijvoorbeeld
grenzen aan ‘fair use’ voor open diensten en grenzen aan gebruik van
diensten met gegarandeerd dienstenniveau en grenzen aan gebruik van
eventuele betaalde diensten.</p>
</li>
</ol><div class="note" role="note" id="issue-container-generatedID-2"><div role="heading" class="note-title marker" id="h-note-2" aria-level="5"><span>Noot</span></div><p class="">
Vraag aan de reviewers om argumenten voor of tegen de vereiste dat
bovenliggende services altijd gebruik dienen te maken van dataservices. En of
daarbij onderscheid gemaakt dient te worden tussen registratieservices en
afnameservices.
</p></div><p><strong>Externe afhankelijkheden</strong></p><p>Deze component heeft de volgende externe afhankelijkheden:</p><ul>
<li>Geen externe afhankelijkheden</li>
</ul><section id="afgeleide-opslag"><h5 id="x5-2-3-1-afgeleide-opslag"><span class="secno">5.2.3.1 </span>Afgeleide opslag</h5><p>Functioneel gezien is er een Opslag.</p><p>Ten behoeve van afname van gegevens en informatie is naar verwachting in de technische uitwerking afgeleide
opslag nodig. Dit is <strong>geen</strong> zelfstandige component, maar een onderdeel van Afname van gegevens en informatie.</p><p>Ten behoeve van betrokkenen bij de functionaliteit Afname worden hier uitgangspunten en vereisten aan afgeleide opslag beschreven.</p><p>Afgeleide opslag heeft als doel om te voorzien in opslag van objectgegevens en
bijbehorende meta-gegevens die is afgestemd op de specifieke eisen van de afname
van objectgegevens door afnemers. Voor de afnemers is het niet relevant te weten waar of hoe de data is opgeslagen, toegang tot de data wordt immers enkel via dataservices geboden.
</p><p>Afgeleide opslag is de opslag die is afgestemd op de taken en
verantwoordelijkheden van de verstrekkingsfunctie voor de objectenregistratie. De grootte van de
afnemersgroep, het grote aantal afnames, de daarbij horende prestatie-eisen en
ook de behoefte aan diverse vormen van afname vragen om daarop afgestemde
technische opslagvormen.</p><p>Technische redenen voor afgeleide opslag zijn bijvoorbeeld performance eisen aan de afname. Denk bijvoorbeeld aan een "hot standby" om snel te kunnen zoeken (bijvoorbeeld hot standby in de vorm van linked data) of snel te kunnen in/uitzoomen en 'schuiven' (hot standby in de vorm van kaarttegeltjes) of snel massaal te kunnen afnemen (hot standby van vaakgevraagde gegevens of informatie (gegevenscombinaties) om, zeg, 1.000 bevragingen per seconde te bedienen) etcetera.
Uitwerking van afgeleide opslag is dus een onderwerp in de architectuur van de betreffende service: de eis is en blijft dat nergens buiten de component Opslag data 'leeft' die als bron wordt gebruikt zonder dat deze synchroon is met de data in de Opslag.
</p><p><strong>Invulling</strong></p><p>De uitwerking van Afgeleide Opslag is onder andere gebaseerd op:</p><ul>
<li>Er zijn geen nationale of internationale standaarden of andere uitwerkingen
om de afgeleide-opslag-component op te baseren.</li>
</ul><p>Er zijn vele uitwerkingen en vormen van afgeleide opslag, bijvoorbeeld zoals
voor ‘business intelligence’. Er zijn, voor zover bekend, geen nationaal of
internationaal afgesproken vormen van afgeleide opslag.</p><p>De afgeleide opslag staat ten dienste van het verstrekken of afnemen van
objectgegevens en samenstellen en verstrekken van informatieproducten. Het is
met andere woorden een intern gerichte functie. We beschrijven daarom hier
vooral de vereisten aan de afgeleide opslag waar de invulling ervan aan moet
voldoen.
</p><p><strong>Uitgangspunten</strong></p><p>Voor de uitwerking van Afgeleide Opslag gelden de volgende uitgangspunten:</p><ul>
<li>Uitgangspunt voor deze vereisten is dat het koppelvlak tussen de
componenten Opslag en Afgeleide Opslag een intern koppelvlak is waarvoor
geen vereisten gelden m.b.t. het gebruik van open, leveranciersonafhankelijke
standaarden en technologieën.</li>
</ul><p><strong>Vereisten</strong></p><p>Voor Afgeleide Opslag gelden de volgende vereisten:</p><ol>
<li><p>Afgeleide Opslag bevat altijd een kopie van de gegevens in de component
Opslag. Er vindt geen bijhouding plaats in de Afgeleide Opslag anders dan
via de Opslag.</p>
</li>
<li><p>Synchronisatie van de Opslag naar Afgeleide Opslag zorgt ervoor dat de
Afgeleide Opslag een kopie van de objectgegevens bevat die voldoet aan de
actualiteitseisen voor verstrekking van gegevens en informatieproducten.</p>
</li>
<li><p>Afgeleide Opslag bevat die gegevens die nodig zijn voor verstrekking van
gegevens, voor het samenstellen en verstrekken van informatieproducten en
voor het synchroon houden van de Afgeleide Opslag met de Opslag.</p>
</li>
<li><p>Indien nodig kunnen meerdere vormen van afgeleide opslag naast elkaar
bestaan. Alle vormen van afgeleide opslag voldoen aan de hier beschreven
vereisten.</p>
</li>
</ol><p><strong>Externe afhankelijkheden</strong></p><p>Afgeleide Opslag heeft de volgende externe afhankelijkheden:</p><ul>
<li>Geen externe afhankelijkheden</li>
</ul></section></section><section id="notificatie"><h4 id="x5-2-4-notificatie"><span class="secno">5.2.4 </span>Notificatie</h4><p>De component Notificatie heeft als doel om afnemers op de hoogte te stellen van
voor hen relevante gebeurtenissen die betrekking hebben op objectgegevens, zodat
zij kunnen handelen naar die gebeurtenissen.</p><p>Notificeren over gebeurtenissen past binnen het concept van eenmalige
vastlegging en meervoudig gebruik. Binnen de gegevensuitwisseling zoals die in
de gemeenschappelijke overheidsarchitectuur (GO) is voorzien, is de capability
van notificeren een uitgangspunt. Het sluit aan op de visie van het GEMMA
Gegevenslandschap en Common Ground zoals gemeenten en andere overheden die nu
vormgeven en is complementair aan de Haal Centraal gedachte. Een
Gebeurtenisgedreven Architectuur heeft onder meer notificaties nodig, omdat
daarmee aan afnemers kennis wordt gegeven van een gebeurtenis die heeft geleid
tot een wijziging van een object. Voor afnemers kunnen deze gewijzigde gegevens
van belang zijn afhankelijk van de eigen processen en eerder gebruik van die
gegevens.</p><p><strong>Invulling</strong></p><p>De uitwerking van deze component is onder andere gebaseerd op:</p><ul>
<li>Er is nog geen uitwerking beschikbaar om de component Notificatie op te
baseren.</li>
</ul><p>Ministerie van BZK, Kadaster en VNG en anderen werken aan een uitwerking van notificatie en
abonnementen. Op een later moment wordt bepaald of deze basis vormt voor de
uitwerking van de component Notificatie van de objectenregistratie.</p><p>Ook de volgende uitwerkingen vormen mogelijk een basis voor de uitwerking van de
component Notificatie. Dat is nader te bepalen:</p><ul>
<li>Uitwerking van event-sourcing door Haal Centraal.</li>
<li>BRK-meldingen van het Kadaster.</li>
</ul><p><strong>Uitgangspunten</strong></p><p>Voor de uitwerking van de component gelden de volgende uitgangspunten:</p><ul>
<li>Geen uitgangspunten.</li>
</ul><p><strong>Vereisten</strong></p><p>Voor deze component gelden de volgende vereisten:</p><ol>
<li><p>Afnemers die zich hebben geabonneerd op gebeurtenissen worden actief
genotificeerd. Er is actieve publicatie van gebeurtenissen naar
abonnementhouders. Of hiervoor een pull of push mechanisme wordt gehanteerd
is later te bepalen.</p>
</li>
<li><p>Register van (genotificeerde) gebeurtenissen is geen vereiste. Afnemers kunnen historie van gegevens raadplegen om te voorzien in de behoefte aan inzicht in opgetreden gebeurtenissen.
Immers, afnemen van historie is voldoende als de gegevens zelfbeschrijvend zijn.