Skip to content

Commit

Permalink
Release v1.3 (#168)
Browse files Browse the repository at this point in the history
Signed-off-by: dependabot[bot] <[email protected]>
Co-authored-by: Floor Terra <[email protected]>
Co-authored-by: Jasper van der Heide <[email protected]>
Co-authored-by: dependabot[bot] <49699333+dependabot[bot]@users.noreply.github.com>
Co-authored-by: BartdeVisser <[email protected]>
Co-authored-by: Nout <[email protected]>
Co-authored-by: jeroendelfos <[email protected]>
Co-authored-by: giuliaboss <[email protected]>
  • Loading branch information
8 people authored Jul 4, 2024
1 parent d7e3b31 commit 6cd6879
Show file tree
Hide file tree
Showing 146 changed files with 2,996 additions and 284 deletions.
25 changes: 15 additions & 10 deletions CONTRIBUTING.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -1,3 +1,8 @@
---
hide:
- toc
---

# Bijdragen aan het Algoritmekader

Allereerst, bedankt dat je de tijd hebt genomen om een bijdrage te leveren! ❤️
Expand All @@ -21,10 +26,10 @@ We kijken uit naar alle bijdragen! 🎉
- [Code of Conduct](#code-of-conduct)
- [Ik heb een vraag](#ik-heb-een-vraag)
- [Ik wil iets bijdragen](#ik-wil-iets-bijdragen)
- [Ik wil een fout of bug melden](#ik-wil-een-fout--bug-melden)
- [Ik wil een fout of bug melden](#ik-wil-een-fout-of-bug-melden)
- [Hoe we werken op GitHub](#hoe-we-werken-op-github)

### Code of Conduct
## Code of Conduct
Dit project en iedereen die eraan deelneemt, valt onder de
[Code of Conduct](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader?tab=coc-ov-file#readme).
Door deel te nemen, wordt van je verwacht dat je je aan deze code houdt. Meld onacceptabel gedrag
Expand Down Expand Up @@ -59,7 +64,7 @@ Voor sommige bouwblokken wordt er gewerkt met werkgroepen, om de informatie verd
### Neem deel aan een sprint review / klankbord / demo
Het team van het algoritmekader werkt in sprints van ongeveer 3 weken. Daarin werken we toe naar de volgende release van het Algoritmekader. Ongeveer eens in de 6 weken vindt er een nieuwe release plaats. Wanneer er een release is, wordt deze altijd toegelicht en gepresenteerd in een open online review / demo. Deze kan je vrijblijvend volgen. Zo blijf je op de hoogte en kun je een bijdrage leveren. [Bekijk de agenda op Algoritmes Pleio](https://algoritmes.pleio.nl/events) voor de komende bijeenkomsten.

### Ik wil een fout / bug melden
## Ik wil een fout of bug melden
Heb je een foutje gevonden in het Algoritmekader? Dan kan je deze melden door een [Issue](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader/issues) aan te maken.

Voordat je een [Issues](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader/issues) gaat aanmaken, kan je bekijken of jouw gevonden fout al tussen de bestaande [Issues](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader/issues) staat.
Expand All @@ -70,18 +75,18 @@ Als je de gevonden fout nog steeds wilt melden, kan je een [Issue](https://githu
2. Beschrijf de fout duidelijk en geef een heldere toelichting. Voeg waar mogelijk een screenshot toe.
3. Het team van het Algoritmekader zal deze issue labelen als `bug` en pakt jouw issue zo snel mogelijk op. Mogelijk neemt het team van het Algoritmekader contact op voor een verduidelijking of een oplossing.

### Ik wil een verbetering voorstellen
## Ik wil een verbetering voorstellen
Heb je een suggestie of wil je een verbetering voorstellen? Dat kan gaan om een compleet nieuwe functionaliteit van de site of om kleine verbeteringen. Het volgen van onderstaande instructie helpt het team van het algoritmekader om je suggestie te begrijpen en gerelateerde suggesties te vinden.

Je kan een suggestie doen door een [Issue](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader/issues) aan te maken of door een Pull Request te maken.

#### Voordat je een suggestie gaat maken
### Voordat je een suggestie gaat maken

- Voordat je een suggestie gaat maken, kan je bekijken of jouw suggestie al tussen de bestaande [Issues](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader/issues) staat. Wellicht bestaat er al een issue die jouw suggestie beschrijft, en zijn we er al mee bezig.
- Zoek uit of jouw idee past binnen het doel en de scope van het project. Wat zijn de voordelen van deze functionaliteit of toevoeging? Het is aan jou om het team van het Algoritmekader en de community te overtuigen dat dit een nuttige toevoeging is aan het Algoritmekader. Houd in gedachten dat we functioanliteiten willen die nuttig zijn
voor de meerderheid van onze gebruikers en niet slechts voor een kleine groep.

#### Een issue aanmaken
### Een issue aanmaken

Als je jouw suggestie nog steeds wilt doen, kan je een [Issue](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader/issues) aanmaken.

Expand All @@ -91,26 +96,26 @@ Als je jouw suggestie nog steeds wilt doen, kan je een [Issue](https://github.co

> Afhankelijk van de complexiteit en het onderwerp van jouw suggestie kan het even duren voordat deze wordt opgepakt door het team van het Algoritmekader.
#### Een pull-request maken
### Een pull-request maken
Kun je niet uit de voeten met de issues?
Bijvoorbeeld omdat je verschillende wijzigingsvoorstellen wilt doen? Je kan ook gebruik maken van een [Fork en een Pull Request](https://docs.github.com/en/pull-requests/collaborating-with-pull-requests/working-with-forks).

Het team van Algoritmekader bekijkt daarna jouw aanpassingen en kan bij akkoord jouw aanpassingen *mergen*. Er zijn ook andere manieren om een pull request te doen. [Meer daarover](https://docs.github.com/en/pull-requests/collaborating-with-pull-requests/proposing-changes-to-your-work-with-pull-requests/creating-a-pull-request).

> Afhankelijk van de complexiteit en het onderwerp van jouw suggestie kan het even duren voordat deze wordt opgepakt door het team van het Algoritmekader.
> #### Preview van een pull-request
> ### Preview van een pull-request
> We maken gebruik van de tool [pr-preview-action](https://github.com/rossjrw/pr-preview-action) om automatisch previews te maken van een pull-request.
Dit maakt het mogelijk om de wijzigingen die zijn gedaan in een pull-request al te bekijken in de uiteindelijke omgeving.
> Wanneer er een pull-request gedaan wordt via een fork, leidt dit helaas tot een error, zie [Issue #79](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader/issues/79). Dit blokkeert de pull-request niet.
### Hoe we werken op Github
## Hoe we werken op Github
We werken met [Markdown](https://www.markdownguide.org/basic-syntax/) bestanden.
Dit is bestandsformaat voor platte tekstbestanden en wordt door veel verschillende tools ondersteund. Dit maakt het eenvoudig om versiebeheer op het Algoritmekader toe te passen.

Daarnaast maken gebruik van [mkdocs](https://www.mkdocs.org/) en [material for mkdocs](https://squidfunk.github.io/mkdocs-material/) om de informatie op een interactieve wijze inzichtelijk te maken op de website van [het Algoritmekader](https://minbzk.github.io/Algoritmekader/).

#### Wil je een nieuwe pagina aanmaken?
### Wil je een nieuwe pagina aanmaken?
In het [mkdocs.yml](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader/blob/main/mkdocs.yml) bestand staan de settings voor deze website.
In principe hoef je hier niets aan aan te passen, maar als je een nieuwe pagina wilt aanmaken kan het nodig zijn om hier een aanpassing in te doen.
Onderdeel van deze settings is namelijk de navigatie voor de site (welke pagina's zijn zichtbaar, en welke pagina's vallen daaronder). Dit staat in de nav: sectie.
Expand Down
Loading
Sorry, something went wrong. Reload?
Sorry, we cannot display this file.
Sorry, this file is invalid so it cannot be displayed.
Loading
Sorry, something went wrong. Reload?
Sorry, we cannot display this file.
Sorry, this file is invalid so it cannot be displayed.
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -1,10 +1,9 @@
---
title: Bias en non-discriminatie
icon: material/equal-box
---

!!! info "Disclaimer"

Het Algoritmekader is nog volop in ontwikkeling. Op deze plek willen we vooral aan de slag gaan op een open en transparante wijze. Het is dus niet definitief. Dat betekent dat er dingen opstaan die niet af zijn en soms zelfs fout. Mocht er iets niet kloppen, laat het ons weten via [GitHub](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader).
![bias-en-non-discriminatie](../../afbeeldingen/bouwblokken/bias-en-non-discriminatie.jpg){align="right"; width="50%"}

## Wat en waarom?
Algoritmes worden binnen de overheid veelvuldig ingezet om publieke taken uit te voeren. Dit biedt veel kansen, maar er zijn ook risico's aan verbonden.
Expand Down Expand Up @@ -211,3 +210,16 @@ is verboden. Daarnaast wordt expliciet vermeld dat binnen de werkingssfeer van d
* [Fairness Handbook](https://amsterdamintelligence.com/resources/the-fairness-handbook)
* [Handreiking non-discriminatie-by-design](https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2021/06/10/handreiking-non-discriminatie-by-design)
* [College voor de rechten van de mens, Discriminatie door risicoprofielen - een mensenrechtelijk toetsingskader](https://publicaties.mensenrechten.nl/publicatie/61a734e65d726f72c45f9dce)

!!! info "Disclaimer"

Het Algoritmekader is nog volop in ontwikkeling. Op deze plek willen we vooral aan de slag gaan op een open en transparante wijze. Het is dus niet definitief. Dat betekent dat er dingen opstaan die niet af zijn en soms zelfs fout. Mocht er iets niet kloppen, laat het ons weten via [GitHub](https://github.com/MinBZK/Algoritmekader).


## Vereisten

<!-- list_vereisten bouwblok/bias-en-non-discriminatie -->

## Maatregelen

<!-- list_maatregelen bouwblok/bias-en-non-discriminatie -->
23 changes: 0 additions & 23 deletions docs/bouwblokken/conformiteitsbeoordeling/index.md

This file was deleted.

8 changes: 6 additions & 2 deletions docs/bouwblokken/fundamentele-rechten/index.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -20,7 +20,7 @@ Een zorgvuldige aanpak tijdens de ontwikkeling van een algoritme kan ervoor zorg

Een aantal wezenlijke grondrechten die vaak worden geraakt met de inzet van algoritmen en AI, komen ook afzonderlijk in andere onderdelen van het Algoritmekader aan bod.

Dit geldt bijvoorbeeld op het recht op persoonsgegevensbescherming in het bouwblok [Privacy en gegevensbescherming](../../bouwblokken/privacy-en-gegevensbescherming/index.md) of het verbod op ongelijke behandeling in het bouwblok [Bias en non-discriminatie](non-discriminatie.md).
Dit geldt bijvoorbeeld op het recht op persoonsgegevensbescherming in het bouwblok [Privacy en gegevensbescherming](../../bouwblokken/privacy-en-gegevensbescherming/index.md) of het verbod op ongelijke behandeling in het bouwblok [Bias en non-discriminatie](../../bouwblokken/bias-en-non-discriminatie/index.md).

In dit bouwblok van het algoritmekader beschrijven we wat de vereisten zijn rondom het beschermen van fundamentele rechten.
Vervolgens worden deze vereisten ook vertaald in praktische maatregelen en instrumenten die overheden kunnen toepassen om invulling te geven aan deze vereisten.
Expand All @@ -29,7 +29,7 @@ Vervolgens worden deze vereisten ook vertaald in praktische maatregelen en instr

Dit bouwblok moet nog ontwikkeld worden. Deze pagina is dus nog niet volledig. Op deze pagina vind je mogelijk wel al onderdelen waar we aandacht aan willen besteden in dit bouwblok.

Onderdeel van het bouwblok Fundamentele rechten is het onderwerp [Bias en non-discriminatie](non-discriminatie.md).
Onderdeel van het bouwblok Fundamentele rechten is het onderwerp [Bias en non-discriminatie](../../bouwblokken/bias-en-non-discriminatie/index.md).

## Vereisten

Expand All @@ -38,3 +38,7 @@ Onderdeel van het bouwblok Fundamentele rechten is het onderwerp [Bias en non-di
## Maatregelen

<!-- list_maatregelen bouwblok/fundamentele-rechten -->

## Instrumenten

<!-- list_instrumenten bouwblok/fundamentele-rechten -->
14 changes: 6 additions & 8 deletions docs/bouwblokken/index.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -21,8 +21,6 @@ hide:

[:octicons-arrow-right-24: Naar fundamentele rechten](../bouwblokken/fundamentele-rechten/index.md)

[:octicons-arrow-right-24: Naar bias en non-discriminatie](../bouwblokken/fundamentele-rechten/non-discriminatie.md)

- ### [Publieke inkoop](../bouwblokken/publieke-inkoop/index.md)

---
Expand Down Expand Up @@ -59,17 +57,17 @@ hide:

[:octicons-arrow-right-24: Naar transparantie](../bouwblokken/transparantie/index.md)

- ### [Conformiteitsbeoordeling](../bouwblokken/conformiteitsbeoordeling/index.md)
- ### [Bias en non-discriminatie](../bouwblokken/bias-en-non-discriminatie/index.md)

---

![conformiteitsbeoordeling](../afbeeldingen/iconen/conformiteitsbeoordeling.png)
![bias-en-non-discriminatie](../afbeeldingen/iconen/bias-en-non-discriminatie.png)

---

Hier kunnen we een korte tekst kwijt over conformiteitsbeoordeling
Op deze pagina vind je de relevantie informatie over bias en non-discriminatie die van belang is wanneer je gebruik maakt van algoritmes of AI.

[:octicons-arrow-right-24: Naar conformiteitsbeoordeling](../bouwblokken/conformiteitsbeoordeling/index.md)
[:octicons-arrow-right-24: Naar bias en non-discriminatie](../bouwblokken/bias-en-non-discriminatie/index.md)

- ### [Data](../bouwblokken/data/index.md)

Expand All @@ -95,7 +93,7 @@ hide:

[:octicons-arrow-right-24: Naar duurzaamheid](../bouwblokken/duurzaamheid/index.md)

- ### [Governance](../bouwblokken/governance/index.md)
- ### [Governance](../governance/index.md)

---

Expand All @@ -105,7 +103,7 @@ hide:

Hier kunnen we een korte tekst kwijt over governance

[:octicons-arrow-right-24: Naar governance](../bouwblokken/governance/index.md)
[:octicons-arrow-right-24: Naar governance](../governance/index.md)

- ### [Menselijke controle](../bouwblokken/menselijke-controle/index.md)

Expand Down
3 changes: 0 additions & 3 deletions docs/bouwblokken/publieke-inkoop/index.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -43,9 +43,6 @@ Daarom is ervoor gekozen om hier niet een opsomming te geven van al deze vereist

In de laag van 'maatregelen' wordt ook uitgewerkt wat vanuit publieke inkoop kan worden gedaan om op een betekenisvolle wijze invulling aan te geven aan de betreffende vereiste.
Daarvoor kan ook op het tabblad 'publieke inkoop' worden geklikt om deze maatregelen te filteren.
Nagenoeg alle vereisten die gelden voor algoritmen en AI kunnen een plek krijgen in het publiek inkoopproces.
Daarom is ervoor gekozen om hier niet een opsomming te geven van al deze vereisten, maar wordt verwezen we naar het gedeelte [vereisten](../../vereisten/index.md) in het Algoritmekader.
In de laag van 'maatregelen' bij de vereisten voor algoritmes en AI-systemen, wordt uitgewerkt wat vanuit publieke inkoop kan worden gedaan om op een betekenisvolle manier invulling te geven aan deze vereisten. Daarvoor kan ook op het tabblad 'publieke inkoop' worden geklikt om deze maatregelen te filteren.

Zie hieronder bij bruikbare informatie en bronnen in het bijzonder de Europese modelcontractbepaling voor (niet) hoog risico AI-systemen en contractvoorwaarden voor algoritmen.
Dit geeft een beeld hoe de vereisten onderdeel kunnen worden gemaakt van contractvoorwaarden.
Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -8,7 +8,7 @@ icon: material/cog

Wanneer algoritmes of AI-systemen worden gebruikt om publieke taken uit te voeren, dient het onderliggende systeem voldoende robuust en veilig te zijn.

## Technische robuustheid
### Technische robuustheid
De technische robuustheid van een algoritme of AI-systeem beschrijft het vermogen om het gewenste prestatieniveau onder alle omstandigheden te handhaven [^1].
Dit betekent dat algoritmes en AI-systemen vergelijkbaar moeten presteren ondanks externe of zware veranderingen in de omgeving.
Robuustheid kan daarnaast ook duiden op eigenschappen als veerkracht, betrouwbaarheid en nauwkeurigheid van het systeem.
Expand All @@ -18,7 +18,7 @@ Wanneer het algoritme of het AI-systeem niet voldoet aan de eisen wat betreft ro
Er moeten technische en organisatorische maatregelen getroffen worden om de robuustheid van algoritmes en AI-systemen te waarborgen.
Dit kunnen bijvoorbeeld maatregelen zijn bestaande uit vooraf bepaalde mechanismen die het systeem in staat stellen om de werking veilig te onderbreken wanneer daar redenen voor zijn of wanneer de prestaties van het algoritme buiten vooraf bepaalde grenzen treedt.

## Veiligheid
### Veiligheid
Naast robuustheid dient het onderliggende systeem ook voldoende beveiligd te zijn, zodat het systeem weerbaar is tegen pogingen het systeem te wijzigen en onrechtmatig gebruik door derden, en die onbedoelde schade tot een minimum beperkt.
Om te zorgen voor een passend niveau van cyberbeveiliging die aansluit op de risico's van het systeem, dienen er passende maatregelen zoals veiligheidscontroles genomen te worden.
Daarbij dient er rekening te worden gehouden met de onderliggende ICT-infrastructuur.
Expand Down
8 changes: 4 additions & 4 deletions docs/bouwblokken/transparantie/index.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -6,17 +6,17 @@ icon: material/magnify

![transparantie](../../afbeeldingen/bouwblokken/transparantie.jpg "visuele weergave transparantie"){align="right"; width="50%"}

Om openheid te bieden en controleerbaarheid te zijn moeten overheidsinstanties transparant zijn over inzet van algoritmen en AI-systemen.
Om openheid te bieden en controleerbaar te zijn moeten overheidsinstanties transparant zijn over inzet van algoritmen en AI-systemen.

Het is van belang dat overheden nadenken over hun besluitvormingsprocessen en dat zij de werking en toegevoegde waarde van het inzetten van een algoritme kunnen uitleggen.
Dit is bijzonder relevant als een algoritme of AI-systeem impact heeft en besluiten maakt of de totstandkoming van besluitvorming die burgers raken ondersteunt.
Dit is bijzonder relevant als een algoritme of AI-systeem, al dan niet geautomatiseerd, impact heeft op besluitvorming die burgers raakt.

Als burgers geen kennis kunnen nemen van de gebruikte algoritmes en in hoeverre diens output hen raakt, kunnen zij zich niet verdedigen tegen nadelige gevolgen zoals discriminatie of een onjuist genomen beslissing of besluit.
Als burgers geen kennis kunnen nemen van de gebruikte algoritmes en in hoeverre diens output hen raakt, worden ze onrechtmatig beperkt in de mogelijkheid om zicht te verdedigen tegen nadelige gevolgen zoals discriminatie of een onjuist genomen beslissing of besluit.
Daarnaast versterkt transparantie de controlerende functie van burgers en journalistiek, omdat burgers kunnen aangeven of een uitleg over een algoritmisch systeem duidelijk is en of zij de werking van het systeem hetzelfde ervaren.

Transparantie bij algoritmes en AI gaat zowel over het bekendmaken van de inzet en bijbehorende doelen, als ook over openheid van het type model en de gebruikte factoren.
Gebruikers moeten in staat zijn om de werking en de output van een algoritme of AI-systeem te begrijpen, zodat zij onderbouwde beslissingen of besluiten kunnen nemen.
Dit betekent bijvoorbeeld ook dat gebruikers bewust moet worden gemaakt dat zij communiceren of interageren met een algoritme of AI-systeem, dat zij worden geïnformeerd over de mogelijkheden en beperkingen van een systeem en dat betrokkenen worden geïnformeerd over hun rechten.
Dit betekent bijvoorbeeld ook dat gebruikers bewust moet worden gemaakt dat zij communiceren of samenwerken met een algoritme of AI-systeem, dat zij worden geïnformeerd over de mogelijkheden en beperkingen van een systeem en dat betrokkenen worden geïnformeerd over hun rechten.

In dit bouwblok van het algoritmekader besteden we aandacht aan transparantie naar gebruikers en betrokkenen, transparantie door documentatie en opname in het [algoritmeregister]( https://algoritmes.overheid.nl/nl), uitlegbaarheid en traceerbaarheid van een besluit.
Hier worden de vereisten uitgewerkt die bestaan op basis van wet- en regelgeving en bestaand beleid met betrekking tot transparantie van algoritmen en AI.
Expand Down
5 changes: 5 additions & 0 deletions docs/governance/governance-structuur.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,5 @@
---
title: Governance structuur
---

Hier komt een tekst.
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -4,7 +4,7 @@ summary: Hier staat een korte samenvatting over dit onderwerp
icon: material/bank
---

![governance](../../afbeeldingen/bouwblokken/governance.jpg "visuele weergave governance"){align="right"; width="50%"}
![governance](../afbeeldingen/bouwblokken/governance.jpg "visuele weergave governance"){align="right"; width="50%"}

Governance is een breed begrip, en er bestaan verschillende opvattingen van. In essentie gaat het over het inrichten van de organisatie, processen en bijbehorende verantwoordelijkheden.
Een belangrijk aspect van governance is bepalen wie waarvoor verantwoordelijk is. Dit kan op verschillende niveaus: van (inter)nationaal niveau, naar organisatieniveau naar het niveau van het AI-systeem. In het Algoritmekader wordt gefocust op het niveau van organisatie en AI-systeem.
Expand All @@ -28,4 +28,4 @@ Let wel: Het Algoritmekader schrijft niet voor hoe een organisatie ingericht moe

## Maatregelen

<!-- list_maatregelen bouwblok/governance-->
<!-- list_maatregelen bouwblok/governance -->
5 changes: 5 additions & 0 deletions docs/governance/interactie-burgers-en-omgeving.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,5 @@
---
title: Interactie met burgers en omgeving
---

Hier komt een tekst.
5 changes: 5 additions & 0 deletions docs/governance/levenscyclus.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,5 @@
---
title: Levenscyclus
---

Hier komt een tekst.
Loading

0 comments on commit 6cd6879

Please sign in to comment.